اختلالات خوردن و تغذيه اي مربوط به رفتارهاي خوردن نامتناسب و مشكل در خوردن پايدار است كه منجر به بيماري هاي جسماني جدي و تغيير در مصرف غذا يا جذب غذا مي شود. اختلال خوردن نوعي اختلال رواني است كه با عادات غذايي غير طبيعي، بر سلامت جسمي و رواني فرد تاثير منفي مي گذارد. اين اختلال يك مشكل جدي است كه اگر درمان نشود، در دراز مدت سلامت جسمي بيمار را به صورت جدي به خطر مي اندازد. در اين مقاله به تشريح انواع اختلالات خوردن مي پردازيم.

براي دريافت مشاوره درباره اختلالات خوردن و تغذيه مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

انواع اختلال خوردن و تغذيه اي

هرزه خواري:

از ويژگي هاي هرزه خواري، خوردن مداوم مواد غيرخوراكي و بدون ارزش غذايي است كه حداقل در يك دوره 1 ماهه به طول مي انجامد. الگوي خوردن اين افراد متناسب با سن رشدي آنها نيست و با رسوم طبيعي و پذيرفته شده فرهنگ آنها مغاير است. اين افراد معمولا به بيماري هاي روده، عفونت هاي گوناگون و مسموميت مبتلا مي شوند.

اختلال نشخوار:

در اختلال نشخوار بيمار غذا را مكررا بالا مي آورد. غذاي بالا آورده شده دوباره توسط فرد جويده و خورده مي شود يا بيرون ريخته مي شود. اين شرايط حداقل بايد 1 ماه ادامه پيدا كند تا تشخيص داده شود. بايد توجه داشت اين بالا آوردن غذا بدليل يك بيماري طبي ديگر رخ نداده باشد. اين اختلال در صورتيكه در بزرگسالي هم ادامه داشته باشد ممكن است از نواقص هوشي برخاسته باشد. شروع اختلال نشخوار مي تواند از شيرخوارگي، كودكي، نوجواني يا بزرگسالي باشد. بايد توجه كنيد نشخوار در نوزادي طبيعي بوده و اختلال نشخوار در كودكان بايد با تشخيص متخصص صورت بگيرد.

اختلال مصرف غذاي اجتنابي/محدود كننده:

اختلال محدود كننده در كودكان با نشانه هايي همچون خوددادري كردن از خوردن و يا محدود شدن مصرف غذا همراه است كه با كوتاهي والدين و مراقبين در پرداختن به نيازهاي تغذيه اي مرتبط است. اين افراد به صورت آشكار تمايلي به خوردن غذا ندارند. ممكن است نگران عواقب خوردن غذا و يا به طور كلي خصوصيات آن غذا باشند. عموما اين اختلال از شيرخوارگي يا كودكي شروع شده و ممكن است تا بزرگسالي ادامه يابد. نشانه هاي اين اختلال افت شديدي را در رشد جسماني و همچنين ايجاد مشكلات اجتماعي را موجب مي شود. همچنين اين افراد به شدت وزن خود را از دست مي دهند و دچار سوء تغذيه قابل توجه مي شوند.

بي اشتهايي عصبي:

افراد مبتلا به بي اشتهايي عصبي ترس شديدي از چاق بودن دارند. آنها نسبت به سن و وزنشان بسيار كمتر غذا مي خورند و وزنشان از حداقل وزن طبيعي هميشه بسيار كمتر است. آنها دست به رفتارهايي مي زنند كه مانع وزن گيري مي شود حتي زمانيكه وزنشان بسيار پايين است. اين افراد ديد تحريف شده اي نسبت به ظاهر بدن خود دارند و در لاغرترين حالت خود را چاق فرض مي كنند و شرايط وخيم بدني و وزني خود را كاملا ناديده مي گيرند. اين افراد يا بسيار پرخوري مي كنند و پس از آن از طريق رفتارهاي پاكسازي (بالا آوردن غذاي خورده شده) آن را جبران مي كنند يا پرخوري نمي كنند و به صورت منظم دست به اقدامات پاكسازي مي زنند. شروع اختلال مي تواند پس از يك واقعه آسيب زا رخ دهد.

پر اشتهايي عصبي:

الگوي خوردن در افراد مبتلا به اختلال پر اشتهايي عصبي در زمان مشخصي از روز است؛ مثلا هر 2 ساعت يك بار دست به پرخوري بارزي مي زند. اين افراد احساس ناتواني شديدي در كنترل خود در برابر خوردن مي كنند؛ به اين صورت كه در كنترل خود براي توقف غذا خوردن يا حجم و نوع غذا ناتوان است. همچنين اين افراد مكررا دست به رفتارهاي جبراني(بالا آوردن غذا) مي زنند. پرخوري و رفتار جبراني معمولا 1 بار در هفته و به مدت 3 ماه ادامه مي يابد. اين افراد معمولا داراي اضافه وزن شديد هستند.

اختلال پرخوري:

اين اختلال به گونه ايست كه حتي فرد زماني كه گرسنه نيست به خوردن ادامه مي دهد تا زمانيكه احساس ناراحتي به آن دست دهد. اين خوردن در مدت خاصي رخ مي دهد (مثلا هر دو ساعت يك بار). فرد در برابر خوردن ناتوان است و نمي تواند آن را متوقف كند. اين افراد معمولا بسيار سريع تر از حالت طبيعي غذا ميخورند. احساس شرم و علائم افسردگي در اين افراد بسيار بالاست.

عوامل خطر ساز براي ابتلا به اختلالات تغذيه و خوردن

عوامل زمينه ساز در سه دسته محيطي، مزاجي و ژنتيكي توضيح داده شده اند:

محيطي: اختلالاتي كه در دوران شيرخوارگي يا نوزادي بروز پيدا مي كند مي تواند به دليل غفلت، سرزنش، عدم نظارت و سرپرستي والدين رخ دهد. همچنين موقعيت هاي پر استرس و مسائل ارتباطي والدين و كودكان (فرزندان) مي تواند موجب بروز و تشديد اين اختلالات شوند. سوء رفتارهاي جسمي و جنسي نيز از عوامل بروز اختلالات تغذيه اي است. در برخي فرهنگ ها لاغري نوعي ارزش محسوب مي شود كه باعث تشديد علائم در فرد و پايدار شدن آن مي شود.

مزاجي: اضطراب، افسردگي، اختلالات طيف اوتيسم و وسواس زمينه ابتلا به اختلالات خوردن را فراهم مي كند و يا موجب تشديد آنها مي شوند.

ژنتيكي: بيماري هاي گوارشي، بازگشت معدي-مروي، استفراغ و ديگر مشكلات طبي مي تواند عامل زمينه ساز براي ابتلا بهاختلالات خوردن باشد. سابقه ابتلا در اعضاي خانوادگي درجه يك بيمار در ابتلا به بي اشتهاي و پر اشتهايي عصبي تاثير گذار است. همچنين چاقي دوران كودكي و نوجواني مي تواند از عوامل زمينه ساز ابتلا به اختلالات خوردن باشد.

درمان اختلالات خوردن

درمان هايي كه مبتني بر رژيم غذايي بخصوصي است براي درمان اختلالات خوردن بكار گرفته مي شود. اما از آنجا كه اختلالات خوردن در نتيجه يك مشكل رواني زيربنايي ايجاد شده اند درمان دارويي و يا برنامه هاي رژيم غذايي تنها در كوتاه مدت موثر خواهند بود. روانشناسان از طريق خانواده درماني سعي در پيدا كردن الگوي ارتباطي ناكارآمد در بين اعضا داشته و به تصحيح و بازسازي آن مي پردازند. از تكنيك هاي موجود در درمان شناختي رفتاري نيز براي درمان اختلالات خوردناستفاده مي شود تا افكار منفي و تحريف شده شان درباره بدن، وزن و ظاهرشان را تغيير دهند. 

براي دريافت مشاوره درباره اختلالات خوردن و تغذيه مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

خدمات مركز مشاوره تلفني خانواده هنر زندگي

  مركز مشاوره روانشناسي تلفني خانواده هنر زندگي با بهره مندي از كادر مجرب خدمات خود در زمينه مشاوره تلفني خانواده با موضوعاتي شامل مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره پيش از ازدواج، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره دوستي دختر و پسر،  مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره دوستي‌هاي پيش از ازدواج،  مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره دوران نامزدي، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره اعتياد، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره همسريابي مشاوره خانواده تلفني با موضوع مشاوره ازدواج، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره زندگي مشترك،  مشاوره تلفني خانواده با موضوع مشاوره جنسي

منبع : اختلالات خوردن | انواع و درمان اختلالات خوردن