معناي دلبستگي چيست؟

دلبستگي به اين معناست كه فرد به تدريج به مراقب اوليه خود وابسته مي‌شود و از بودن در كنار او احساس آرامش پيدا مي‌كند و زماني كه او نيست دچار ترس شده و احساس خطر مي‌كند. احساسات اوليه نسبت به مادر از زماني كه جنين در رحم او ست شكل مي‌گيرد.

اهميت دلبستگي زير دو سال

تجربه‌هايي كه انسان در دوران كودكي و سنين پايين‌تر به دست مي‌آورد مي‌تواند اثر عميق تري در زندگي او بر جاي بگذارد. يكي از مهم‌ترين اين تجارب مقوله دلبستگي است. لبستگي در كودكان زير دو سال جنبه تكاملي دارد و بقاي آن‌ها را تضمين مي‌كند.

در واقع كودكان با ابراز رفتارهاي تقويت كننده روابط، مانند گريه، لبخند و چسبيدن پيام خود را به ديگران مي‌رسانند تا مورد حمايت قرار بگيرند. اين ارتباط حياتي اوليه كيفيت روابط بعدي كودكان يعني آن چه او از ديگران انتظار دارد و اين كه او با ديگران چگونه ارتباط برقرار مي‌كند را تحت تاثير قرار مي‌دهد.

مراحل دلبستگي قبل از دو سالگي

دلبستگي طي مراحلي ايجاد مي‌شود كه در ادامه به بررسي آن مي پردازيم:

مرحله اول: پيش دلبستگي (تولد تا 6 هفتگي)

نوزاد از بدو تولد تا حدود 6 هفتگي، از توانايي‌هاي مختلف فطري خود براي برقراي ارتباط با شما استفاد مي‌كند. به عنوان مثال لبخند مي‌زند، به چشمانتان خيره مي‌شود، چنگ مي‌زند و در مواقع ناراحتي گريه مي‌كند. در واقع با استفاده از اين توانايي‌هاي فطري اش ارتباط برقرار مي‌كند. اگرچه نوباوه در اين سنين بو و صداي تان را تشخيص مي‌دهد ولي هنوز به شما دلبستگي پيدا نكرده است.

مرحله دوم: دلبستگي در حال وقوع (6 هفتگي تا 8_6 ماهگي)

در محدوده زماني 6 هفتگي تا 8_6 ماهگي متوجه مي‌شويد كه فرزندتان واكنش متفاوتي نسبت به شما در مقايسه با يك فرد غريبه نشان مي‌دهد. در واقع در اين زمان دلبستگي او در حال شكل گرفتن است. با اين حال اگر به هر دليلي از او دور شويد و براي مدتي نتوانيد در كنار او حضور داشته باشيد گريه يا اعتراض نمي‌كند. اما شما را به عنوان مادر يا مراقب اوليه مي‌تواند بشناسد و از ديگران تمايز دهد.

مرحله سوم: شكل گيري دلبستگي به طور واضح و روشن (8_6 ماهگي تا 2 سالگي _ 18 ماهگي)

در بازه زماني  8_6 ماهگي تا حدود 2 سالگي، نوباوگان اضطراب جداييرا تجربه مي‌كنند. كودك در اين دوره، زمان‌هايي كه شما حضور نداريد مضطرب و نگران مي‌شود و ممكن است گريه كند. پس زماني كه قصد داريد منزل را ترك كنيد رفتارهاي اعتراضي نشان مي‌دهد تا شما را منصرف كند، شما را محكم مي‌گيرد، مي چسبد، ناله مي‌كند و تا دم در همراهي تان مي‌كند.

اضطراب جدايي در كودكان بين سنين 6 ماهگي تا 15 ماهگي به اوج خود مي‌رسد. كودك به شما به عنوان يك پايگاه ايمن و حمايت كننده نگاه مي‌كند كه در صورت حضورتان مي‌تواند در محيط كنكاش كند، تجربه‌هاي جديد كسب كند و در صورت بروز خطر از پشتيباني شما بهره مند شود. خود اتكايي زماني رشد مي‌كند كه منبع دلبستگي، جايگاهي مطمئن را براي چنين اكتشافي فراهم كند.

مادران شاغل و دلبستگي در كودكان زير دو سال

امروزه بسياري از مادران شاغل به دليل مشغله‌ها و شرايط كاري قادر نيستند از فرزندان خود مراقبت و نگهداري كنند. ممكن است مادران شاغل چند ماه اول زايمان را مرخصي بگيرند، ولي اغلب كودك توسط مادر بزرگ و پدربزرگ‌ها نگهداري مي‌شوند يا به مراكز نگهداري از كودك واگذار مي‌شوند. قبل از دو سالگي هر شخص ديگري غير از مادر كه نقش مراقب اوليه را براي كودك ايفا كند، يك حس ناامني در كودك ايجاد مي‌شود و آرامشي كه كودك باي از  مادر خود بگيرد، به طور كامل شكل نمي‌گيرد.

نقش والدين در شكل گيري دلبستگي ايمن

كيفيت دلبستگي، تعيين كننده نحوه شكل گيري عزت نفس، اعتماد و سازگاري كودك در جنبه‌هاي مختلف زندگي آينده اوست. دلبستگي ايمن در كودك زمينه اي براي شكل گيري روابط او با ديگران مي‌شود. پيشرفت روابط كودك و مراقب، به فرزندتان كمك مي‌كند تا رفتارها و هيجان‌هاي خود را به ويژه در موقعيت‌هاي تهديد كننده و تنش زا كنترل كند. پس با آگاهي از نحوه شكل گيري مراحل دلبستگي مي‌توانيد زندگي بزرگسالي كودك تان را در جهت ترقي و پيشرفت سوق دهيد و از بروز بيماري‌هاي روحي و رواني در او پيشگيري كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه  دلبستگي كودكان زير دو سال مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265تماس بگيريد.

منبع : اهميت و پرورش دلبستگي كودكان زير دو سال