بيماري تصلب بافت چندگانه يا MS چيست؟

ماده اي چرب (ميلين) به دور رشته‌هاي عصبي مغز و نخاع مانند عايقي مي‌پيچد و باعث تسريع انتقال پيام عصبي به نقاط مختلف بدن مي‌شود. در بيماري‌ام اس (تصلب بافت چندگانه) سيستم ايمني بدن به ميلين حمله كرده و آن را تخريب مي‌كند در نتيجه عصب آسيب مي‌بيند. اين بيماري معمولا به آهستگي پيشرفت كرده و ممكن است حدود 25 سال طول بكشد. شيوع ام اس در زنان حدودا 3-2 برابر بيشتر از مردان است.

بيماري MS در چه سني بروز پيدا مي‌كند؟

بيماري ام اس معمولا در سنين 40 _ 20 سالگي بروز پيدا مي‌كند. شيوع آن در كودكان و بزرگسالان بالاي 40 سال كمتر است. اگر عضوي از خويشاوندان درجه 1 تان به MS مبتلا باشد، احتمال خطر ابتلا شدن به آن بيشتر است.

انواع مختلف بيماري ام اس

افرادي كه به بيماري MS مبتلا هستند حالت‌هاي مختلفي را تجربه مي‌كنند كه در ادامه به توضيح آن مي پردازيم:

MS عود كننده _ فروكش كننده:

در نتيجه درمانِ افراد مبتلا به تصلب بافت چندگانه عود كننده_ فروكش كننده، علايم بيماري از بين مي‌رود. بروز مجدد نشانه‌ها در حالت عود بيماري رخ مي‌دهد. روند بهبود بيماري در اين مدل، ممكن است براي هفته‌ها و حتي سال‌ها ادامه پيدا كند. حدود 85 درصد از بيماران به نوع MS عود كننده _ فروكش كننده مبتلا مي‌شوند.

MS پيشرونده اوليه (PPMS):

در اين حالت بيماري MS به مرور زمان پيشرفت مي‌كند، افرادي كه به اين نوع از بيماري تصلب بافت چندگانه مبتلا مي‌شوند، دچار نوسان بين حال فروكشي يا عود نمي‌شوند و سير پيشرفت بيماري به صورت حالتي يكنواخت ادامه پيدا مي‌كند.

MS پيشرونده ثانويه (SPMS):

در اكثر افرادي كه MS عودكننده_ فروكش كننده را تجربه كردند اين احتمال وجود دارد كه ادامه بيماري به فرم MS پيشرونده ثانويه تبديل شود. در MS پيشرونده ثانويه، عوارضي كه به دنبال حمله MS در بيمار ايجاد مي‌شود در زمان فروكش شدن بيماري، به طور كامل از بين نمي‌رود. روند بيماري به صورت وخيم‌تر شدن عود و فروكش شدن علائم ادامه پيدا مي‌كند و در نهايت ضعف پيشرونده به طور ممتد، ديده مي‌شود.

MS پيشرونده _ عود كننده:

در حالت MS پيشرونده _ عود كننده، علايم بيماري با گذشت زمان تشديد مي‌شود و بين دوره‌هايي كه با افزايش علائم بيماري همراه است دوره‌هايي از بهبود ديده مي‌شود. اين حالت بسيار نادر است و در فقط 5 درصد بيماران ديده مي‌شود.

علت ابتلا به MS چيست؟

در برخي از نظريه‌ها كمبود ويتامين D يا عفونت ويروسي و ژنتيك را دليل بيماري ام اس دانسته‌اند. ولي حفيقت اين است كه علت دقيق بيماري MS مشخص نگرديده است.

علائم بيماري MS چيست؟

از آنجايي كه بيماري MS نوعي بيماري خود ايمني است، شدت علائم در هر فردي متفاوت است. علائم بيماري، در قسمت‌هاي مختلف بدن مي‌تواند بروز پيدا كند. اما بروز تغيير در ادراكات حسي، از اولين علائمبيماري ام اس مي‌باشد.

عارضه عضلاني، اسپاسم و بروز مشكلات حركتي:

در اثر تخريب سيستم عصبي، اختلالات حركتي و مشكل در راه رفتن، اسپاسم ماهيچه، سست شدن عضلات، عدم هماهنگي، نداشتن تعادل و لرزش بدن ديده مي‌شود.

بروز عوارض و مشكلات در بينايي:

اعصاب بينايي نيز از بيماري ام اس در امان نيست و غلاف ميلين‌هاي آن مورد حمله قرار مي‌گيرند پس مجموعه اي از نشانه‌ها مانند دوبيني، حركات غير ارادي چشم، التهاب عصب بينايي، تاري ديد، بروز درد به موقع حركت دادن چشم‌ها و از دست دادن بينايي مي‌تواند بروز پيدا كند.

بي حسي يا درد:

براي بيشتر افرادي كه بيماري MS دارند تجربه بي حسي، درد و لرزش رايج است كه ممكن است در سراسر بدن يا قسمت خاصي بروز پيدا كند. سردرد، درد در صورت و پاها به دليل اسپاسم‌هاي عضلاني نيز غالبا رخ مي‌دهد.

بروز مشكلات در عملكرد روده و مثانه:

بروز آسيب در مسير سيستم عصبي كه كنترل ماهيچه‌هاي مثانه و روده را برعهده دارند، باعث ايجاد مشكلاتي مانند دشواري در شروع ادرار، تكرر ادرار، عفونت مثانه، بي اختياري، يبوست و اسهال مي‌شود.

اختلال در عملكرد جنسي:

بيماري MS با بروز مشكلاتي در عملكرد جنسي مانند؛ كاهش ميل جنسي، كاهش حساسيت اندام‌هاي تناسلي، ناتواني در رسيدن به ارگاسم و خشك شدن واژن و درد مقاربتي در زنان همراه است.

بروز مشكلاتي در مغز:

كاهش دقت و توجه، ضعف در حافظه، افت در توانايي پاسخ دهي يا حل مسأله، افسردگي و نوسانات در خلق، سرگيجه، ضعف شنوايي و تباهي مغز از جمله عوارض بيماري تصلب بافت چندگانه در مغز و سيستم اعصاب است.

درمان بيماري ام اس

بيماراني كه براي درمان اقدام نمي‌كنند، به احتمال بيشتري دچار اختلالات حركتي مي‌شوند. در فرآيند درمان براساس نياز بيمار و با صلاح ديد پزشك انواع مختلف داروها مانند اينترفروني، گلاتيرامراستات، ناتاليزوماب، ميتوكسانترون، فومارات دي متيل و... تجويز مي‌شود. اين داروها با توجه به ناحيه اي كه آسيب ديده است تجويز مي‌شود. اما براي درمان وضعيت رواني بيمار نيز از اهميت زيادي برخوردار است. رفتار صحيح با بيماران ام اس، كاهش استرس و عوامل استرس زا كمك شاياني به درمان بيماري ام اس مي‌كند. گاهي عوامل استرس دروني بوده و نياز به شناسايي توسط يك متخصص دارد. بنابراين دريافت مشاوره روانشناسي براي ارزيابي و درمان اضطراب ضرورت دارد.

براي دريافت مشاوره در زمينه بيماري ام اس (اسكلروز چندگانه) مي‌توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : بيماري ام اس (MS) | نشانه ها، علل و درمان بيماري ام اس