ذهن آگاهي چيست؟

ذهن آگاهي يا توجه آگاهي (minfulness) در يك كلمه، آگاهي از چيزهايي است كه در ذهن و زمان حال اتفاق مي‌افتد. فكر كردن، تصميم گرفتن، دويدن، رانندگي و تمام فعاليت‌هايي كه به آگاهي و هوشياري مربوط مي‌شود را با توجه آگاهي بهبود مي‌دهند. هدف از ذهن آگاهي بيدار كردن ذهن، احساسات و فرايندهاي فيزيكي افراد است. در يك جمله، ذهن آگاهي يك مهارت بنيادي است براي اينكه افراد به طور كامل در زمان حال بوده و آگاهي كامل از جايي كه هستند و كاري كه مي‌كنند داشته باشند. تكنيك‌هاي توجه آگاهي بيشتر در رويكردهاي موج سوم مانند درمان مبتني بر پذيرش و تعهداستفاده مي‌شود.

ذهن آگاهي چگونه عمل مي‌كند؟

شيوه فكر كردن، مي‌تواند بر احساس و عمل شما تاثير بگذارد. مثلا اگر نگراني زيادي درباره آينده داشته باشيد، معمولا احساس ترس كرده و يا خاطرات تلخ گذشته، شما را غمگين مي‌كند.

تئوري اصلي ذهن آگاهي، اين است كه با استفاده از تكنيك‌هاي مختلف؛ توجه شما را روي زمان حال حاضر و معمولا روي بدن و تنفس متمركز كند. براي اينكار 3 مرحله كلي وجود دارد.

1- توجه به اينكه افكار شما چگونه به ذهن مي‌آيند. مثلا ياد بگيريد مجبور نيستيد به برخي از افكار ذهن تان توجه كنيد و بتوانيد به راحتي به افكار آزاردهنده بي توجهي كنيد.

2- توجه به اينكه بدن شما به شما چه مي‌گويد. مثلا با احساس اضطراب و تنش را دقيق‌تر بشناسيد.

3- ساختن يك فضا بين خود و افكارتان كه باعث مي‌شود آرامتر واكنش نشان دهيد.

فوايد و اثرات ذهن آگاهي

ذهن آگاهي براي مشكلات رواني متداول و عمومي مثل افسردگي، اضطراب و استرس كمك كننده است. برخي از درمان‌هاي مبتني بر ذهن آگاهي،  مي‌تواند درمان مناسبي براي مشكلات رواني عمومي‌باشد. اما براي اختلالات پيچيده‌تر رواني مثل سايكوز‌ها و اختلالات دو قطبي، هنوز تحقيقات براي اثربخشي اين نوع درمان‌ها ناقص مي‌باشد. اصلي‌ترين فوائد توجه آگاهي به شرح زير است:

1- تندرستي را بهبود مي‌بخشد

افزايش ظرفيت شما براي يادگيري چيزهاي مختلف، به داشتن يك زندگي بهتر كمك مي‌كند. توجه آگاهي باعث مي‌شود كه از فعاليتي كه در حال انجام آن هستيد، لذت ببريد. اين تكنيك شما را به طور كامل درگير فعاليت اكنون و حال مي‌كند و باعث مي‌شود شما براي مقابله با عواقب ناگوار ماهرتر شويد.

2- افزايش سلامت جسماني

اگر تندرستي و شادابي نسبي براي شما انگيزه كمي است، تحقيقات نشان داده است كه تكنيك‌هاي ذهن آگاهي، براي بهبود سلامت جسمي، روشي موثر و مفيد مي‌باشد. توجه آگاهي براي كاهش استرس، درمان بيماري‌هاي قلبي، كاهش فشار خون، كاهش دردهاي مزمن، بهبود و افزايش خواب و مشكلات گوارشي مفيد است.

3- بهبود سلامت رواني

در سال‌هاي اخير، روانشناسان، از ذهن آگاهي و مراقبه‌ها، به عنوان يك عنصر مهم براي درمان بيماري‌هايي مثل افسردگي، اعتياد، اختلالات خوردن، مشكلات زوجين، اختلالات اضطرابي و اختلالات وسواس-اجبار استفاده مي‌كنند.

7 نكته درباره ذهن آگاهي

در اينجا به 7 نكته درباره توجه آگاهي اشاره كرده ايم كه به كارگيري تكنيك‌هاي مربوط به اين رويكرد را براي هر كسي امكان پذير مي‌كند. شما مي‌توانيد با دريافت مشاوره روانشناسي و يا شركت در كارگاه‌هاي ذهن آگاهي مهارت‌هاي مربوط به اين رويكرد را فرا بگيريد.

1 – ذهن آگاهي عجيب يا مبهم نيست

ذهن آگاهي، همان چيزي است كه ما در حال حاضر داريم انجام مي‌دهيم. ممكن است در هر شكل و قالبي باشد.

2 – ذهن آگاهي چيزي اضافه بر كاري كه مي‌كنيد نيست

نيازي نيست كه هنگام ذهن آگاهي تغييري در خود يا در كارتان ايجاد كنيد. شما فقط مي‌توانيد از اين ويژگي و توانايي به نفع خودتان و ديگران استفاده كنيد.

3 – شما نيازي به تغيير نداريد

راه حل‌ها و كمك‌هايي كه از شما مي‌خواهند تا خود و زندگيتان را تغيير دهيد، بارها شما را ناكام كرده‌اند. ذهن آگاهي شما و شخصيت منحصر به فرد شما را به رسميت مي‌شناسد.

4 – هر كسي مي‌تواند آن را انجام دهد

تمرين‌هاي ذهن آگاهي، ويژگي‌هاي انساني را پرورش مي‌دهد و نيازي به تغيير در باورهاي شما ندارد. هر كس با هر عقيده و سبك شخصيتي مي‌تواند از آن بهره مند شود.

5 – يك سبك زندگي است

توجه آگاهي بيش از يك تمرين ساده است. اين آگاهي و مراقبت، همه چيز را براي شما به ارمغان مي‌آورد و استرس شما را كاهش مي‌دهد؛ اين يعني زندگي بهتر. شما با به كار گيري اين تكنيك سبك زندگي خود را بهبود مي‌بخشيد.

6 – باعث خلاقيت و نوآوري مي‌شود

ذهن آگاهي مي‌تواند شما را به پاسخ‌هاي موثرتر، منعطف‌تر و كم هزينه‌تر براي حل مشكلاتي كه هر روز پيچيده‌تر مي‌شود، برساند.

7 – پايه‌هاي علمي دارد

در توجه آگاهي نيازي به ايمان، توكل، اعتقاد يا هيچ باوري نيست. علم و تجربه، دو بال اصلي اثبات اثرات مثبت ذهن آگاهي براي سلامتي، شادي، كار و روابط اجتماعي مي‌باشند.

براي دريافت مشاوره در زمينه راه‌هاي تقويت ذهن مي‌توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : ذهن آگاهي | چرا ذهن آگاهي لازم است؟