الزام ريشه يابي و شناسايي منشا دروغ گويي كودكان

در رابطه با برخورد با دروغگويي كودك در وهله اول لازم است به اين فكر كنيد كه اصلا چرا كودك معصوم شما دروغ مي گويد؟ منشا دروغ هاي بسياري از كودكان خود والدين هستند؛ گاه والدين ناخواسته و به دليلسبك فرزندپروري نامناسب، دروغگويي را در فرزندشان ايجاد مي كنند. بنابراين بايد با شناسايي علت ها به رفع و اصلاح آنها بپردازيد. 

دلايل دروغگويي كودكان

دروغگويي در كودكان به دلايل مختلفي اتفاق مي افتد، شناسايي و رفع اين علت ها باعث تضمين رشد سالم فرزندتان مي شود. اين علت ها را در كودكان و در رفتار خود بيابيد، براي هر كدام راهكارهاي موثر وجود دارد.

_ خيال پردازي هاي كودكانه
_ترس از تنبيه
_توقعات والدين
_احساس تحقير
_عدم داشتن اعتماد به نفس
_الگو گرفتن از پدر و مادر

نحوه برخورد با دروغ گويي كودكان زير سنين مدرسه

براي كودكان قبل از سنين مدرسه، به كار بردن لفظ «دروغگو» جايز نيست؛ چرا كه آنها بيشتر خيال پردازي مي كنند. به وسيله اطلاعاتي كه از دروغ كودك به دست مي آوريد مي توانيد به او كمك كنيد تا واقعيت و افكار خيالي را از هم تشخيص دهند. مثلا وقتي مي گويد: يك سگ پرنده وارد اتاقم شده است، به جاي انكار و اثبات دروغ، با مهرباني از او سوال كنيد "تو دوست داشتي يك سگ پرنده در اتاقت داشته باشي؟"، "اگر همچين چيزي داشتي با او چه كار مي كردي؟".

يا مثلا وقتي فرزندتان در مورد ماشين كنترلي پرنده اش با دوستانش حرف مي زند و آن را توصيف مي كند، مي توانيد به او پيشنهاد دهيد كه به دوستانش بگويد شوخي كرده و واقعيت را توضيح دهد. براي اطلاع بيشتر مقاله برخورد با خيال پردازي كودكان را مطالعه نماييد. در ادامه نحوه برخورد با دروغگويي كودكان را در مقابل دلايل مختلف بررسي كرده ايم.

تنبيه هاتي متناسب با خطا

گاهي والدين خود محرك دروغ گفتن كودك مي شوند. وقتي خراب كاري مي كند واكنش هاي تند و هيجاني نشان داده و داد و فرياد مي كنند. پس كودك براي دفاع از خود و ترس از عصبانيت مادر دروغ مي گويد.

براي اشتباه كوچك كودك تان را به سختي تنبيه نكنيد. با كمي اخم و با ملايمت به او بگوييد "چون فلان چيز را شكستي از دستت ناراحت و عصبيم"، سپس تنبيه كوچكي متناسب با آن كار اشتباه در نظر بگيريد.

وقتي كودك دروغ مي گويد با او بحث نكنيد و سوال پيچش نكنيد. به او اطمينان بدهيد كه اگر راستش را بگويد، مشكلي برايش پيش نمي‌آيد چون دروغگويي جريمه اش را 2 برابر مي كند. وحتما به حرفتان عمل كنيد. هرگاه دروغ گفت علاوه بر تنبيه كار اشتباه براي دروغ گفتنش هم تنبيهي جدا در نظر بگيريد مثلا او را يك روز از ديدن برنامه مورد علاقه اش محروم كنيد.

تكاليف سنگين ندهيد

متناسب با قدرت و توانايي كودك انتظارات خود را متعادل كنيد. با اين كار به مرور دروغگويي او درمان مي شود. خيلي از والدين متوجه اين امر نيستند. چون كودك از رنجش والدين و اينكه او را تنبل بشناسند مي ترسد، وقتي نمي تواند كاري فراتر از توانش انجام دهد، براي حفظ موقعيتش به دروغ پناه مي برد.

با تحقير به دروغ دامن مي زنيد

احساس تحقير در كودك باعث مي شود به شكل گيري شخصيتش ضربه وارد شود و براي جلب توجه دروغ هاي بزرگ بگويد. كودكي كه در خانواده مورد تحقير و اهانت قرار گرفته با راست گويي و بيان حقيقت نمي تواند افكار ديگران را به خود جلب كند. {مثلا وحشت و اضطراب ساختگي نشان مي دهد و فرياد مي زند "مغازه پدرم آتش گرفت". وقتي اعضاي خانواده با نگراني و وحشت به سمت محل حادثه مي دوند كودك دروغگو لذت مي برد كه والدين خود را مسخره كرده و اهانت هاي آنها را تلافي كرده است}.

حتي در اين مواقع او را دروغگو خطاب نكنيد. هرگز كودك خود را به ويژه در جمع تحقير نكرده و از مقايسه او با همسالانش بپرهيزيد.

والدين منشا اصلي اعتماد به نفس كودك

نداشتن اعتماد به نفس در كودك باعث مي شود خود را قبول نداشته باشد و تلاش كند تا شخصيت حقيقي خود را با دروغ تغيير دهد. مثلا در جمع دوستانش از سفرهاي خارجي پدرش صحبت مي كند، در حالي كه اصلا واقعيت ندارد.

توانايي هاي كودك را به او بشناسانيد. براي هر كار خوبي كه انجام مي دهد حتما او را تشويق كنيد. از رفتارهاي درست او در جمع تعريف كنيد. اين كار در افزايش اعتماد به نفس كودك تاثير زيادي دارد. اگر والدين احساس كنند كه فرزندشان در حال دروغ گفتن است؛ بهتر است جلوي ادامه حرف‌هايش را بگيرند. سعي كنيد در كمال آرامش وي را از رفتار زشتش نه در جمع بلكه در گوشه‌اي با خبر كنيد و ترجيحا به او بفهمانيد كه با دروغ گفتن نمي‌توان زشتي‌ها و تنبلي‌ها را پوشاند. به كودك اطمينان دهيد در حالي كه گاهي رفتار آنها را دوست نداريد، اما هيچ چيز عشق شما به او را تغيير نمي دهد. براي اطلاع بيشتر راه هاي افزايش اعتماد به نفس در كودكان كليك كنيد.

شما خود الگو باشيد

كودكان مي بينند، ضبط مي كنند، تقليد مي كنند و ياد مي گيرند. دروغ گويي كودك مي تواند الگوبرداري از رفتار والدين خود باشد. پس اگر مي خواهيد فرزندتان دروغ نگويد، شما نيز در هر شرايطي صداقت داشته باشيد.

نكات كليدي در درمان دروغگويي كودكان

هنر عذر خواهي را به فرزندتان بياموزيد و توضيح دهيد كه همه اشتباه مي كنند و بايد مسوليت كار خود را قبول كنند. مسئوليت پذيري در كودكدروغگويي او را درمان خواهد كرد.

اگر كودك چيزي را درخانه شكسته، به جاي اينكه بگويد «من نكردم» مي گويد: «ببخشيد». در اين صورت فورا بگوييد از راستگويي ات خوشحالم و بعد از تحسين رفتار او، در تنبيه كار اشتباه تخفيف قائل شويد.

هرگز از كودك به خاطر اشتباهش بازجويي نكنيد؛ اين كار او را تحريك مي كند تا در دفاع از خود دروغ بگويد.

استفاده از كتاب داستان، فيلم و انيميشن هايي دررابطه با زشتي دروغ گويي و مزاياي راستگويي بسيار مي تواند مفيد واقع شود.

به جاي اين كه به او دروغ را گوشزد كنيد، بهتر است اين را بپرسيد كه مثلا ” به نظر مي رسد كه مي ترسي حقيقت را به من بگويي. چطور است راجع بهش صحبت كنيم؟”.

مشورت با يك مشاور روانشناس در زمينه كودك نيز مي تواند بسيار راه گشا باشد. مركز هنر زندگي با همكاري گروهي از روانشاسان متخصص خدماتمشاوره كودك نيز ارائه مي دهد.

براي دريافت مشاوره در زمينه بهترين راه هاي برخورد با دروغ كودك مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228  و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : نحوه ي برخورد صحيح با كودك دروغ گو