اسباب بازي هاي مناسب در دوره هاي مختلف رشد

اسباب بازي هاي مناسب براي كودك در هر مرحله از تحول جسماني و رشد شناختي كودك، مهارت هاي مختلفي در حال شكل گيري و پيشرفت است. بنابراين در هر سني بسته به نوع توانايي هاي در حال رشد، اسباب بازي هاي خاصي مي توانند مفيد باشند و به تحول بهتر كمك كنند. بازي براي كنترل خشم كودكان، پرورش خلاقيت در كودك، رشد سالم، شادي و خوشحالي كودك لازم مي باشد. در ادامه اسباب بازي هاي مناسب در هر دوره سني را بيان كرده ايم.

تولد تا 6 ماهگي

در اين دوره رشد نوزاد بيشتر متمركز بر بعد حسي و حركتي است در اين سن مهارت هاي ادراك محيط بوسيله حواس لامسه و بينايي در حال رشد است. كودك در اين سنين براي درك محيط اطراف اشياي مختلف را بررسي مي كند از طريق ديدن و لمس كردن شناسايي مي كند. كم كم ياد مي گيرد وسايل مختلف را به دهان ببرد و از اين طريق اشياي مختلف را مي شناسد.

در اين دوره اسباب بازي هايي كه حواس كودك را تحريك مي كنند به رشد كودك كمك مي كنند. مثل جغجغه هاي بزرگ و رنگي و اسباب بازي هاي رنگي كه در بالاي تخت آويزان مي شوند و با تكان خوردن حواس بينايي كودك بيشتر تحريك مي شود. اسباب بازي هايي كه به اصطلاح دندوني ناميده مي شوند و كودك مي تواند آن ها را به دهان ببرد هم مناسب هستند. دقت شود از اسباب بازي هاي ريزي كه ممكن است باعث خفگي شود، استفاده نشود.

6 ماهگي تا 1سالگي

در اين سن مهارت حسي حركتي پيشرفت بيشتري مي كند. توانايي گرفتن دست، ضربه زدن به اشيا در حال پيشرفت است اسباب بازي هايي كه امكان باز و بسته شدن دارند، اسباب بازي هايي كه مي توان به آن ضربه زد، اسباب بازي هاي صدادار، موزيكال و داراي حركت مناسب هستند.

1 تا 2 سالگي

مهارت هاي حركتي در اين دوره تكميل مي شود، مهارت حركتي ظريف هنوز در حال شكل گيري است. همزمان با رشد حركتي توانايي كلامي نيز در حال شكل گيري مي باشد.

در اين سن اسباب بازي هايي كه ويژگي هاي ساختاري دارند مي توانند مفيد باشند. مثل مكعب ها، برج سازي و كتاب داستان هاي بسيار ساده كه داراي تصاوير رنگي هستند نيز موثر مي باشند. نگاه كردن تصاوير توسط كودك و گوش دادن به داستان هاي ساده از زبان پدر و مادر بسيار باعث رشد كلامي كودك مي شود.

دو تا سه سالگي

در دو تا سه سالگي مهارت هاي حركتي ظريف و استفاده از دست و انگشتان پيشرفت بيشتري مي كند.

اسباب بازي هاي كشيدني، هل دادني مثل ماشين و كاميون، همچنين ابزاري مثل رنگ انگشتي براي تقويت مهارت هاي دستي كودك مي تواند مفيد باشد. در اين سن توانايي هاي حركتي، همچنين تجسم فضايي و درك فاصله ها در حال رشد است. توپ بازي نظر كودك را به خود جلب مي كند. همچنين چون كودك كم كم استفاده از نمادها و تقليد كردن را ياد مي گيرد، بازي هاي تقليدي ساده مثل عروسك بازي، وسايل خانه و... بيشتر به كار مي رود.

سه تا 5 سالگي

قدرت تخيل و نمادسازي در اين سن پيشرفته تر مي شود، بنابراين اسباب بازي هايي مثل ساز و شبيه به ابزار و اشياي دنياي واقعي؛ بازي هاي تقليدي را ميسر مي كنند. به علاوه با افزايش سن قدرت تفكر و پردازش شناختي كودك به سرعت در حال شكل گيري و گسترش است؛ بنابراين اسباب بازي هاي آموزشي مثل پازل ها، اعداد، حروف و تصاوير نيز مفيد هستند. كودك در اين سن با استفاده از بازي ها مي تواند شمردن و ناميدن را بياموزد.

براي تقويت مهارت هاي ذكر شده مي توانيد وسايل نقاشي را براي كودك تان فراهم كنيد.

خانه سازي ها و لگوهاي داراي جزييات بيشتر در اين سن مناسب مي باشد و به افزايش قدرت پردازش و تمركز كودك كمك مي كند.

اسباب بازي هاي مضر در سنين كم

استفاده از برخي اسباب بازي ها براي كودكان خردسال مي تواند زيانبخش باشد. برخي از اسباب بازي هاي مضر به شرح زير مي باشند:

• اسباب بازي هاي ريز در دوره ابتدايي رشد كه امكان در دهان رفتن و ايجاد خفگي دارند، بايد از كودك دور بماند.
• اسباب بازي هايي كه داراي مواد مضر براي سلامت كودك هستند، مثل سرب و مواد سمي بايد از دسترس كودك مخصوصا در دوره هاي اول رشد دور نگه داشته شوند.
• وسايل و بازي هاي ديجيتال و كامپيوتري براي كودكان خردسال و خصوصا زير دو سال اصلا توصيه نمي شود. اين ابزار نه تنها در رشد و خلاقيت كودك محدووديت ايجاد مي كنند، بلكه بر اساس پژوهش ها در دوره اوليه رشد مي تواند بر مغز كودك، قدرت يادگيري و تعامل با محيط اختلال ايجاد كند.
• اسباب بازي هايي كه صداي خيلي بلند دارند مثل برخي تفنگ ها اسباب بازي هاي داراي موزيك خيلي بلند و... براي سلامت روان كودك مشكل ساز هستند و همچنين مي توانند بر شنوايي كودك تاثير بگذارند.

سخن آخر

بازي هايي مثل دزد و پليس، تفنگ بازي، شمشير بازي و غيره در سنيني طرفدار زيادي پيدا مي كنند. برخي بر اين عقيده اند كه اين بازي ها باعث افزايش خشونت و مشكلات در كودكان مي شوند، با اين وجود طبق مشاهدات اين بازي ها باعث افزايش خشونت نشده و به نوعي تخليه هيجاني و افزايش خلاقيت كمك مي كند. اما بازي هاي كامپيوتري كه در آن خشونت و كشتن وجود دارد، مي تواند بر كودك تاثير سو گذاشته و باعث افزايش پرخاشگري و خشونت كودك شود. در نهايت هر كودكي خصوصيات منحصر به فرد خود را دارد، پس براي پرورش و رشد هر چه بهتر فرزندتان از مشاوره كودك بهره ببريد.

براي دريافت مشاوره در زمينه بازي و اسباب بازي هاي مناسب كودك مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : اسباب بازي هاي مفيد و مضر براي كودكان