اختلال نقص توجه _ بيش فعالي (ADHD)

كودكان بيش فعال (ADHD) يكي از شايع ترين اختلالات در بين كودكان مي باشد، به طوري كه حدود سه تا پنج درصد كودكان در سنين مدرسه به بيش فعالي مبتلا هستند. ميزان شيوع در پسران بيشتر از دختران است. در اين اختلال الگوي پايداري از فعاليت بيش از حد، كم توجهي و رفتارهاي تكانشي ديده مي شود. نشانه هاي بيش فعالي در كودكان معمولا قبل از ورود آنان به مدرسه بروز مي يابد.

نحوه و سن تشخيص بيش فعالي

ADHD در كودكان در سنين مختلف تشخيص داده مي شود. اين اختلال در نوزدان نيز ممكن است وجود داشته باشد، ولي به طور معمول علائم و نشانه هاي آن، قبل از هفت سالگي بروز پيدا مي كند. از آنجايي كه يكي از بارزترين نشانه هاي كودكان بيش فعال عدم تمركز و بي توجهي آنهاست، معمولا در دوران مدرسه توسط معلم و يا والدين مشخص مي شود. 

انواع بيش فعالي در كودكان

با توجه به مشكلاتي كه ADHD براي كودك به وجود مي آورد، اين اختلال را در سه دسته كلي طبقه بندي مي كنند، هر كدام از آن ها را در ادامه شرح داده ايم:

اختلال بيش فعالي از نوع بي توجه

كودكان با اختلال بي توجهي، فعاليت زيادي ندارند در واقع مشكل اصلي اين كودكان عدم توجه و عدم تمركز مي باشد. به همين دليل ممكن است به سادگي اختلال در آن ها شناسايي نشود.

اختلال بيش فعالي از نوع بيش فعال_ تكانشگري

كودكان مبتلا به نوع بيش فعال_ تكانشگر مشكلي در حفظ توجه ندارند، ولي نشانه هاي بيش فعالي رفتاري در آن ها به وضوح ديده مي شود.

اختلال بيش فعالي از نوع تركيبي

كودكاني كه در اين دسته قرار مي گيرند تمام علائم بي توجهي، بيش فعالي و تكانشگري را نشان مي دهند.

علائم شايع در اختلال بيش فعالي _ نقص توجه

با آگاهي از نشانه هاي اختلال ADHD مي توانيد زودتر آن را در كودك تان تشخيص داده و براي درمان زودهنگام اقدام نماييد. از نشانه ها و علائم شايع در كودكان بيش فعال مي توان به موارد زير اشاره كرد:

_ پريدن مكرر وسط صحبت ديگران، ناتواني در برنامه ريزي و تمام كردن تكاليف

_ پرحرفي، نداشتن صبر و حوصله يا عصبي و حساس بودن

_ نداشتن تحمل براي ايستادن در صف و رعايت نوبت

_ برانگيختگي، بهم زدن بازي بقيه‌ و هل دادن بقيه‌ي كودكان و طرد شدگي توسط همسالان

_ نداشتن مهارت هاي لازم در برقراري ارتباط‌هاي اجتماعي با ديگران

_ گم‌كردن وسايل شخصي

_ تحرك بيش از حد، محدوديت ميدان توجه و فراموشكاري، تكانشگري

_ لجبازي، عدم ثبات عاطفي و هيجان پذيري

علت و عوامل موثر در به وجود آمدن بيش فعالي در كودكان

دليل بروز بيش فعالي در كودكان تركيبي از عوامل ژنيتيكي و محيطي مي باشد. اين كودكان در بخش هايي از مغز دچار نقص جزئي هستند. از عوامل محيطي كه مي تواند در بروز بيش فعالي در كودكان موثر باشد مي توان به موارد زير اشاره داشت:

_ سيگار كشيدن يا مصرف الكل در بارداري توسط مادر

_ بروز مشكلات حين بارداري يا زايمان مادر

_ سابقه وجود اختلال نقص توجه _ بيش فعالي در خويشاوندان

_ مسمويت ناشي از سرب موجود در هوا حاصل از دود اتومبيل ها و آلودگي هوا

_ مصرف غذاهاي محتوي افزودني هايي مانند شيرين كننده هاي مصنوعي، رنگ دهنده هاي خوراكي و مواد نگهدارنده غذايي

پيامدهاي پيش فعالي در آينده كودك

از جمله پيامدهاي عدم درمان به موقع بيش فعالي كودكان مي توان به طرد شدن توسط همسالان، بروز رفتارهاي ضد اجتماعي، گرايش به مصرف مواد مخدر (مقاله ارتباط اعتياد و بيش فعالي را بخوانيد)، افسردگي، اختلالات يادگيري و شديد شدن علائم ADHD در نوجواني اشاره داشت. والدين بايد توجه داشته باشند، تربيت كودك بيش فعال به تنهايي كار ساده اي نبوده و براي مقابله با اين پيامد ها بايد براي زندگي با كودك بيش فعال خود آمادگي لازم را پيدا نمايند.

مشاوره و درمان بيش فعالي كودكان

اگر با توجه به نشانه ها و علائم گفته شده در اين مقاله متوجه بيش فعالي كودك خود شديد، توصيه مي كنيم هر چه سريع تر براي دريافت مشاوره و درمان بيش فعالي توسط يك فرد متخصص در زمينه كودكان و نوجوانان اقدام كنيد. مشاوره كودك مي تواند به شما در يادگيري روش هاي تربيتي و آموزشي مناسب، نحوه رفتار صحيح با كودك بيش فعال و درمان اين اختلال كمك كند. با خدمات درماني مخصوص تا حد زيادي از مشكلات اين كودكان در خانه و مدرسه كم خواهد شد. در جلسات درماني مهارت هاي لازم براي كودكان بيش فعال نيز به بچه ها آموزش داده خواهد شد. همچنين به والدين درباره چگونگي صحبت درباره بيش فعالي با كودك آموزه هايي داده مي شود. اين درمان ها در كودكي كنترل بيش فعالي در بزرگسالي را آسان تر مي كند. 

امروزه علاوه بر درمان هاي روانشناختي و دارويي از ورزش هاي مناسب براي كودكان بيش فعال جهت تخليه انرژي و بالا بردن تمركز آن ها استفاده مي شود. اگر كودكي مبتلا به ADHD داريد، حتما با مراكز تخصصي در ارتباط باشيد تا از جديترين درمان ها بهره مند شويد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اختلالات و مشكلات كودكان مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : بيش فعالي (ADHD) | نشانه ها، علل، درمان بيش فعالي و نقص توجه