حافظه كوتاه مدت چيست؟

حافظه كوتاه مدت يا short memory، بخشي از حافظه است كه اطلاعات دريافتي از طريق حواس 5 گانه را به مدت كوتاه در خود ذخيره مي كند. به حافظه كوتاه مدت چرك نويس مغز مي گويند، يعني براي آن كه اطلاعات ورودي در ذهن بماند، بايد با روش هايي آن ها را به حافظه بلند مدت منتقل كنيد.

از حافظه كوتاه مدت در مواردي مثل حفظ كردن يك شماره تلفن، بخاطر سپردن يك قرار تماس يا اطلاع دادن يك خبر به ديگران استفاده مي شود. اين اطلاعات به سرعت فراموش مي شوند، مگر اينكه كدي از آن را در حافظه بلند مدت ثبت كنيد.

ظرفيت حافظه كوتاه مدت چقدر است؟

پيش تر مشخص شده بود كه ظرفيت حافظه كوتاه مدت، شامل 7 بخش اطلاعات يك موضوع مي باشد. يعني مثلا تا يك شماره 7 رقمي در آن ذخيره خواهد شد و اگر ثبت نشود، فراموش مي شود. اما آخرين تحقيقات نشان داده كه ظرفيت حافظه كوتاه مدت در عصر حاضر به 4 داده كاهش پيدا كرده است. يكي از دلايل آن را ظهور لوازم الكتريكي، مخصوصا موبايل هاي هوشمند مي دانند كه به شما اجازه مي دهد بدون تلاش مغز، اطلاعات را سريعا ثبت كرده و ديگر نيازي به بخاطر سپردن نداشته باشيد. همين مسئله باعث تضعيف توانايي حافظه كوتاه مدت در انسان هاي امروزه شده است.

راه هاي بهبود حافظه كوتاه مدت

فقدان و تضعيف حافظه كوتاه مدت مي تواند بسيار ناراحت كننده و شرم آور باشد؛ طبيعتا شما نيز مي خواهيد از ضعيف تر شدن آن جلوگيري كنيد. روش هاي اثبات شده زيادي براي بهبود سلامت مغز و در نتيجه تقويت حافظه كوتاه مدت وجود دارد كه در ادامه به برخي از آن ها پرداخته ايم.

1- رژيم غذايي سالم

خوردن مقدار زيادي ميوه و سبزي تازه، پروتئين هاي خالص و كاهش مصرف چربي، نمك و شكر توصيه مي شود. شكر سفيد، مضرترين ماده براي حافظه است و حتي به عنوان يكي از علت هاي اصلي آلزايمر نيز شناخته مي شود.

خوراكي هاي سرشار از امگا 3 مثل ماهي، سويا و گردو به شدت براي تقويت مغز و حافظه مفيد هستند. خوردن پنير بدون گردو، به دليل نياز پنير به فسفر براي هضم شدن، مي تواند عملكرد حافظه را مختل كند.

نوشيدن آب به مقدار زياد، براي سلامت بدن و مغز بسيار ضروري است. تحقيقات نشان داده كه كم آبي باعث انقباض مغزي شده و بر حافظه كوتاه مدت، تمركز و هوشياري تاثير منفي مي گذارد.

شكلات هايي كه از كاكائو و قهوه توليد مي شوند، چه به صورت گرم و چه سرد مي تواند به بهبود فوري حافظه كوتاه مدت كمك كند. بهترين نوع آن، شكلات هاي تلخ و دارك است.

زنجبيل، گياه جينسينگ و نوشيدني هاي كافئين دار مثل قهوه و چاي نيز به تقويت حافظه كوتاه مدت كمك مي كنند.

نيكوتين، يكي از بحث برانگيزترين تقويت كننده هاي حافظه كوتاه مدت است، اما شايد در صورتي كه به شكل هايي غير از سيگار مصرف شود، بتواند به حافظه كوتاه مدت كمك كرده و به سلامت نيز آسيب نزند.

2- تقويت سلامت جسمي و رواني

ورزش منظم و روزانه، يك سبك زندگي كليدي براي داشتن يك حافظه خوب است. حتي 20 دقيقه ورزش روزانه نيز ايده آل مي باشد، نياز به حركات سنگين نيست. پياده روي در طبيعت، ورزش هاي هوازي و آرام بخش مثل يوگا نيز عملكرد حافظه را تقويت مي كند.

وضعيت جسمي خود را كنترل كنيد. ديابت، فشار خون بالا، مشكلات تيروئيد و سرطان ها، حافظه كوتاه مدت شما را تخريب مي كنند.

اختلالات رواني مثل افسردگي به دليل از بين بردن تمركز شما، روي حافظه كوتاه مدت تاثير منفي مي گذارد. پس يراي تقويت حافظه كوتاه مدت خود بايد به رفع مشكلات رواني به كمك مشاوره روانشناسي بپردازيد.

3- بهبود سبك زندگي

سبك زندگي و يا شغل هايي كه مشغله هاي فكري زيادي براي شما ايجاد مي كنند، باعث مي شوند تمركز كمتري داشته باشيد؛ در نتيجه هجوم اطلاعات حافظه كوتاه مدت تان را تخريب مي كند.

7 الي 8 ساعت خواب شب، مهم ترين عاملي است كه براي سلامت جسم و مغز شما ضروري مي باشد. كمبود خواب حافظه، خلاقيت، قضاوت و توجه شما را مختل مي كند. در هنگام خواب، مغز خاطرات و اطلاعات ذهن شما را مستحكم و تقويت مي كند. كمبود خواب به شدت از ميزان اطلاعاتي كه مي تواند در حافظه كوتاه مدت نگه داشته شود مي كاهد. اختلالات خواب مثل آپنه خواب يا وقفه تنفسي نيز يكي از اصلي ترين دلايل مشكلات خواب و تخريب حافظه كوتاه مدت مي باشند.

4- كاهش استرس

استرس، عملكرد مغز شما را تا سطح DNA نيز كاهش مي دهد. حافظه كوتاه مدت را تخريب كرده و سلامت جسماني را نيز به خطر مي اندازد. در صورت داشتن علائم استرس، بايد فورا برايدرمان استرس اقداماتي را در پيش بگيريد.

چگونه از تمام ظرفيت حافظه خود استفاده كنيم؟

داشتن يك حافظه خوب، چندان تحت تاثير ژنتيك نبوده و بيشتر مهارتي آموختني است. شما با برخي از تكنيك ها و ترفندها مي توانيد حافظه كوتاه مدت خود را بهبود دهيد. براي اطلاع از ديگر راه هاي تقويت حافظه كليك كنيد.

نوشتن

عمل نوشتن با درگير كردن تمركز و حافظه، به شما در به خاطر سپردن اطلاعات كمك مي كند. توجه داشته باشيد نوشتن با كاغذ و خودكار خيلي مفيدتر از تايپ كردن با وسايل الكترونيكي است. قلم قدرتمند تر از صفحه كليد مي باشد. نوشتن براي كاهش استرس نيز موثر مي باشد.

بلند حرف بزنيد

چيزي كه مي خواهيد ياد بگيريد يا به خاطر بسپاريد را چند بار با صداي بلند براي خود تكرار كنيد. اين ساده ترين اقدام براي بالابردن ظرفيت حافظه كوتاه مدت است.

براي حافظه خود طعمه بگذاريد

اگر مي خواهيد و نياز داريد تا چيزي را ياد بگيريد، چند واقعيت اساسي و نكته مهم را درباره آن موضوع به خاطر بسپاريد. اين گونه مغز شما براي يادگيري اطلاعات جديد و بيشتر از آن موضوع چسبنده مي شود. مثلا براي به خاطر سپردن معني كلمه ستبر (بزرگ و سفت) يك تبر بزرگ را تصور كنيد كه سنگ را نمي تواند بشكند.

تقسيم كنيد

تقسيم داده هاي وسيع به قسمت هاي كوچك تر، راحت تر در حافظه مي ماند. مثلا مي توانيد كد پستي يا يك شماره را به قسمت هاي مختلف تقسيم كنيد. همان كاري كه به طور ناخودآگاه در شماره هاي موبايل مي كنيد. بجاي مثلا 09121231234 بخوانيد 1234-123-0912.

حواس پرتي يا فراموشي؟

بسياري از مواقع، ممكن است حواس پرتي را با اختلالات حافظهاشتباه بگيريد. در صورتي كه حواس پرتي با مشكلات حافظه متفاوت مي باشد. براي مقابله با حواس پرتي در لحظه روي كاري كه داريد انجام مي دهيد تمركز كنيد. به فردا و به ديروز فكر نكنيد. در حال، زندگي كردن باعث بالا رفتن كارايي حافظه كوتاه مدت و افزايش توانمندي شما در يادگيري و يادآوري اطلاعات شود. تكنيك ذهن آگاهي به شما ياد مي دهد چگونه در زمان حال باقي بمانيد.

چه موادي حافظه كوتاه مدت را تخريب مي كنند؟

مواد مخدر مثل ماري جوانا يا گل، كوكائين، هروئين و متامفتامين ها در تخريب حافظه نقش دارند. كاهش و ترك استفاده از مواد مخدر و الكل، يكي از بهترين راه هاي تقويت حافظه كوتاه مدت مي باشد. همچنين داروهاي ضد اضطراب مثل بنزوديازپين ها، داروهاي ضد افسردگي و دارو هاي مسكن به دليل متوقف كردن ترشح استيل كولين كه كاملا مرتبط با حافظه و يادگيري است، يكي از دلايل تخريب حافظه كوتاه مدت مي باشد.

براي دريافت مشاوره در زمينه تقويت حافظه كوتاه مدت مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : تقويت حافظه كوتاه مدت