تعريف فرزندسالاري و دلايل شكل گيري آن

وقتي امور كلي خانواده و نيازهاي آن و به صورت كلي محور خانواده بر فرزندان متمركز باشد، به اين خانواده فرزندسالار مي گويند. اما تاثير پدر يا مادر يكي از دلايلي است كه باعث به وجود آمدن فرزندسالاري در خانواده مي شود. چرا كه برخي نيازهاي مادر يا پدري كه در خانواده اي مادر سالارانه يا پدرسالارانه بزرگ شده اند، سركوب شده و براي اينكه فرزندان، تجربه مشابه را نداشته باشند به فرزندان خود بيش از حد اهميت مي دهند وفرزند سالاري در سيستم خانواده به وجود مي آيد.

در چنين خانواده اي والدين نيازهاي خود را سركوب مي كنند. اما نگراني والدين از آينده كودك يكي ديگر از دلايل مهمفرزندسالاري است. درواقع خانواده ها براي كم كردن نگراني ها تمام تلاش خود را براي برآورده كردن اهداف و نيازهاي فرزندشان مي كنند و در اين راه حتي از خود و نيازهايشان نيز مي گذرند.

آسيب هاي فرزند سالاري

فرزند سالاري هم بر والدين و هم بر فرزندان آسيب هايي را وارد مي كند. هر وقت تعادل در خانواده بر هم بخورد، همه اعضا دچار آسيب مي شوند. در واقع مي توان گفت در خانواده برنده يك نفر نمي تواند باشد. مرد سالاري، زن ذليلي و امروزه فرزند سالاريهمگي با خود آسيب هايي را همراه دارند. در ادامه به بررسي آسيب هاي فرزند سالاري مي پردازيم.

آسيب هاي وارده بر والدين

اولين آسيب فرزندسالاري در درجه اول متوجه والدين مي باشد. در اين شيوه فرزندپروري والدين هر چه كه فرزندشان بخواهد برايش فراهم مي كنند. در اين شرايط سطح انتظارات كودك از والدين بيشتر مي شود. همين موضوع باعث فشار بيشتر روي والدين شده و نه تنها از لحاظ رواني بلكه از نظر جسمي نيز آثار نامطلوبي را بر جاي مي گذارد. در آخر اين شرايط به تدريج باعث ايجاد فاصله عاطفي بين كودك و والدين مي شود.

آسيب هاي وارده بر فرزندان

از ديگر آسيب هاي جدي كه متوجه فرزندان مي شود، شكل گيري اعتماد به نفس كاذب در كودك است. از آنجا كه والدين تمام خواسته ها و نيازهاي كودك را برآورده مي كنند او به يك حس رضايت از زندگي خواهد رسيد، اما اگر در محيطي قرار بگيرد كه خواسته هايش برآورده نشود؛ احساس خشم و پرخاشگري كرده و يا دچار ناتواني و احساس ضعف نسبت به توانايي هاي خود مي شود. كودك با همين شيوه رشد مي كند و اين اعتماد به نفس كاذب و خودشيفتگي تا بزرگسالي همراه او خواهد بود. اختلالشخصيت خودشيفته و شخصيت وابسته دو اختلالي هستند كه ريشه در اين شيوه تربيتي دارند. بنابراين كار عاقلانه اين است كه شيوه تربيتي خود را تغيير دهيد و كودكان مستقل تري تربيت كنيد.

راه هايي براي از بين بردن فرزند سالاري

1. اقتدار خود را حفظ كند

يكي از راهكارهاي مقابله با اين موضوع اين است كه والدين حس صميمت با فرزند خود را حفظ كرده اما نه آنقدر افراطي كه شخصيت و منزلت خود را در برابر فرزندشان زير سوال ببرند. علاوه بر حفظ صميمت، سعي كنيد در برخورد با كودكان جدي و قاطع باشيد اما عصباني نباشيد.

2. دلايل را براي او توضيح دهيد

بدون آنكه صداي تان بلند شود يا از كلمات نامناسب استفاده نماييد فقط دليل عدم اجراي خواسته نادرست كودك را كوتاه و قاطعانه بيان نماييد و سپس سكوت كنيد. هر گاه رفتارهاي پرخاشگرانه از كودك سر زد به آن بي توجهي نماييد ولي رفتارهاي مطلوب او را در مواقع مختلف توجه و تقويت نماييد.

3. در برابر گريه و پرخاشگري تسليم نشويد

ممكن است كودك شما با رفتارهاي پرخاشگرانه و يا سر و صدا در بيرون از منزل بر خواسته خود پافشاري كند. بسياري از والدين در اين شرايط براي حفظ آبرو به حرف كودك گوش مي دهند. توجه كنيد تربيت و شكل گيري درست شخصيت كودك شما از هرچيزي مهم تر است؛ بنابراين در چنين شرايطي دست او را گرفته و محيط را ترك كنيد. هرگز در مقابل خواسته هاي نادرست كودك علي رغم گريه هاي طولاني و يا سر و صدا ايجاد كردن، پاسخ مثبت ندهيد؛ زيرا او ياد مي گيرد كه مي تواند از اين طريق به خواسته خودش برسد.

4. قانون تعيين كنيد

قوانيني براي منزل تعيين كنيد، مهم است كه به آنها پايبند باشيد. اين قوانين شامل رفتارهاي كودك در منزل و بيرون هم مي باشد. مثلا بگوييد "هر گاه براي خريد مي رويم مغازه، اگر در خريد وسيله اي كه توان خريد و يا برنامه خريد آن را نداشتيم اصرار كني به خانه بر مي گرديم"، و يا بگوييد "ما قرار است امروز فقط اين خريد را انجام بدهيم نه چيزي ديگر". از محروميت چيزهاي مورد علاقه اش براي كاهش رفتارهاي نامطلوب اش مي توانيد استفاده كنيد. يادتان باشد كه كودك در ابتدا به خاطر تغيير رفتارهاي شما بسيار مقاومت و اعتراض مي كند، اما اگر مي خواهيد از بروز مشكلات احتمالي در آينده جلوگيري كنيد نه گفتن به كودك خود را تمرين كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه شيوه هاي فرزند پروري مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : فرزند سالاري