زندگي در لحظه به چه معناست؟

Carpe Diem يا همان Seize the day، اصطلاحي  در انگليسي كه مي‌توان آنرا «روزت را درياب» يا «دم را غنيمت دان» ترجمه كرد. قدر لحظه را دانستن و انجام دادن بهترين كار ممكن با توجه و تمركز ترجمه ساده تر اين اصطلاح مي باشد. زندگي در لحظه يعني اگر در حال انجام كاري مي‌كنيد، فقط همان كار را بكنيد و لذت ببريد. همه چيز به نگاه شما به زندگي بستگي دارد.

چه كساني اولين بار زندگي در زمان حال را مطرح كردند؟

فلسفه «دم غنيمتي» و يا خوشباشي سابقه‌اي طولاني در تاريخ و فرهنگ بشري دارد. از بودا و كنفوسيوس گرفته تا فيلسوفان يونان باستان و حكماي اسلامي همه و همه درباره اين نوع نگاه به زندگي نظريه‌پردازي كرده‌اند. اِپيكور فيلسوف يوناني بر فلسفه لذت، پرهيز از پريشان‌خاطري دنيوي، جستجوي آرامش نفس و رهايي از تشويش و رنج تاكيد داشت. منظور اپيكور از لذت، لذات جسماني نبود، بلكه لذت در اطاعت از عقل و زندگي بر طبق موازين خرد بود. به عقيده اپيكور بالاترين لذت نبودن درد است و آنچه درد را برطرف مي‌كند، خردمندي است.

در مشرق زمين حكيم عمر خيام را داريم كه در خوشباشي و لذت‌گرايي با اپيكور همخواني دارد. بسياري از رباعيات به جا مانده از خيام تاكيدي است بر ناپايداري جهان و جهان‌بيني دم‌غنيمتي به عنوان تنها راه رهايي از رنج زيستن.

اگر ز باده مستي خوش باش               با ماهرخي اگر نشستي خوش باش

اين تفكر را در آراي شاعران و حكماي پس از خيام هم ديده مي شوند. حافظ مي‌گويد:

هر وقت خوش كه دست دهد مغتنم شمار         كس را وقوف نيست كه انجام كار چيست

شاه نعمت‌الله ولي نيز در يكي از قصايد صوفيانه خود آورده «تو غنيمت دان دمي گر يافتي». در قرآن كريم نيز مي‌توانيم به آيه 62 سوره يونس اشاره كنيم: «همانا دوستان خداوند نه ترسي بر دلشان است و نه اندوهي».

در رويكردهاي اخير روانشناسي نيز زندگي در لحظه را براي درمان بسياري از مشكلات و اختلالات كاربردي مي دانند، زندگي در لحظهدر روش هاي درماني چون طرحواره درماني، ذهن آگاهي، گشتالت دمراني و... تاكيد مي شود.

چرا بايد در لحظه زندگي كنيم؟

هميشه بايد از خود سوال هاي اساسي بپرسيد. هدف تان از خودشناسي چيست؟ چرا مي‌خواهيد معنايي براي زندگي‌تان پيدا كنيد؟ مگر شما نمي‌توانيد مانند حيوانات صرفاً براساس غريزه و طبيعت‌تان عمل كنيد؟ بنظر مي‌رسد نكته اصلي همين جاست. انسان تنها موجودي است كه زبان، فكر، حافظه و تاريخ دارد و مي‌تواند به گذشته و آينده بيانديشد. جانداران ديگر خودبخود در لحظه حال هستند، چون مفهوم تاريخ و زمان خطي را ندارند. تفكر، شمشير دولبۀ انسان است! چرا كه آدمي مي‌تواند خود را از منفي بي‌نهايت تا مثبت بي‌نهايت تصور كند.

ريچارد موس در كتاب «چرخه وجود» مي‌نويسد اگر به خودتان توجه كنيد مي‌فهميد كه تمركز ذهن‌‌تان بر روي چه چيز است:

• اگر مدام دچار اضطراب و استرس و نگراني هستيد = تمركز روي  آينده
• اگر دچار غم، افسوس و احساس گناه هستيد = تمركز روي گذشته
• اگر حسادت، غبطه خوردن، سرخوردگي و خشم داريد = تمركز روي ديگران
• اگر خودبزرگ‌پنداري و يا حس بي‌ارزشي داريد = تمركز روي نفس يا Ego

در واقع ذهن با تفكر زائد، لحظه حال را از شما مي‌گيرد، شما را مشغول قضاوت كردن درباب خودتان، ديگران، اتفاقات و... مي‌كند. از خود بپرسيد آخرين بار كي تمام و كمال در لحظه حال حضور داشته‌ايد؟ كي در يك لحظه فقط يك كار را با توجه كامل انجام داده‌ايد؟ زندگي در لحظه حال فضاي تازه‌اي در درون شما مي‌گشايد و شما را سرشار از انرژي مي‌كند. پس براي بهتر زيستن، نيازمند توجه به «اينجا و اكنون» هستيد.

چگونه دم را غنيمت بدانيم؟

وقتي حالتان بد است چكار مي‌كنيد؟ ممكن است سيگاري بكشيد و قدمي بزنيد يا به موسيقي مورد علاقه‌تان گوش كنيد. پس براي عوض كردن حال‌تان دقيقاً كاري فيزيكي انجام مي‌دهيد. براي اينكه جزء قبيله‌ي دم‌غنيمتي‌هاي امروزي قرار بگيريد بايد دست بكار شويد و عملي تمرين كنيد.

1- تنفس كامل و عميق: فايده تنفس عميق در يوگا و مراقبه ثابت شده است. تنفس شكمي بهترين نوع آن است. هرگاه خواستيد به درون‌تان توجه كنيد و به لحظه حال بياييد سه تا پنج نفس عميق بكشيد. چشمان‌تان را ببنديد و به چيزي فكر نكنيد.

2- تمرين تمركز: به مدت ده ثانيه فقط روي يك چيز تمركز كنيد. فقط نگاه كنيد و هيچ كار ديگري نكنيد.

3- گر صبر كني: پيش از هركاري و يا هر حرفي ۳ ثانيه مكث كنيد. به آن فكر كنيد و بعد انجام دهيد.

4- هر لحظه يك كار: با يك دست چند تا هندوانه برنداريد! هر لحظه را فقط براي يك كار ساخته‌اند كه فقط متوجه همان كار باشيد.

5- تميز كاري: اطراف‌تان را تميز و مرتب كنيد. انباشتگي اشياء ذهن را آشفته و درهم مي‌كند. كتاب ها و مجلات روي هم ريخته را جمع كنيد. تميزكاري راهي براي كسب آرامش است.

6- برنامه‌ريزي كنيد: روي كاري كه الان مي‌توانيد براي رسيدن به خواسته‌تان انجام دهيد تمركز كنيد. برنامه‌ريزي به آدم انرژي مي‌دهد.

7- فاصله جانبي را حفظ كنيد: بين كارها فاصله بيندازيد. لازم نيست مدام مثل بنز كار كنيد! بين كارها به خودتان توجه كنيد و آنچه از شما سر مي‌زند.

8- هشيار باشيد: هربار كه ذهن‌تان به گذشته رفت به چيزي در اطراف‌تان نگاه كنيد. در گفتگو با ديگران واقعاً به آن ها توجه كنيد. به چشم‌هاي آدم ها نگاه كنيد. از همه حواس‌تان استفاده كنيد. به بوها، صداها و رنگ‌هاي محيط توجه كنيد.

واقعاً فايده زندگي در لحظه چيست؟

بيشتر پديده‌هايي كه ما با آنها سروكار داريم سويه‌هاي منفي و مثبت را توامان باهم دارند. مثلاً همين موضوع توجه به گذشته و آينده مي‌تواند فوايدي هم براي ما داشته باشد. يادآوري گذشته مي‌تواند منجر به درس گرفتن از اشتباهات و جلوگيري از تكرار شود. ديدن عكس‌هاي قديمي به يادتان مي‌آورد كه چقدر عوض شده‌ايد و انگار هيچ چيز در اين زندگي ثابت نخواهد ماند. دورانديشي در هر زندگي لازم است و آدميزاد اصلاً‌ بدون چشم‌اندازي از آينده به جايي نمي‌رسد. بدون ترس از آينده ممكن است به سلامتي خود اهميت ندهيد يا اصلاً احساس خطر نكنيد و به دنبال هيچ آموزش جديدي نباشيد.

طبق مشاهدات، آدم هايي كه در لحظه زندگي مي‌كنند خوشحال‌تر هستند. آنها راضي و موفق بنظر مي‌رسند و طوري زندگي مي‌كنند كه گويي همه‌ي كارهايشان را از دل و جان دوست دارند. با دوستان موفق‌تان صحبت كنيد. براي كاهش اثر اتفاقات منفي گذشته به جلسات مشاوره روانشناسي برويد. يك مشاور ماهر مي‌تواند از بيرون به شما نگاه كند و راه‌حل‌هاي كاربرداي ارائه دهد.

چگونگه زندگي مثبت داشته باشيم؟

حالا كه اينقدر در باب مثبت‌ انديشي حرف زديم، بگذاريد فهرست‌وار به سويه‌هاي مثبت زندگي در لحظه اشاره كنيم. شما هم اگر به نتيجه‌اي رسيديد به اين موارد اضافه كنيد:

_ پذيرش خود واقعي با تمام ضعف‌ها و اشتباهات

_ بالارفتن سطح هوشياري و درك رويدادهاي اطراف

_ بي‌اثر شدن خاطرات گذشته و نگراني‌هاي آينده

_ عملكرد بهتر در محيط كار، روابط و خانواده

_ تصميم‌گيري بهتر با واقع‌بيني و توجه به حقايق

_ واكنش درست و به موقع در حوادث زندگي

_ كاهش رفتارهاي غيرمنطقي و واكنش‌هاي شتابزده

براي دريافت مشاوره در زمينه زندگي موفق مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265تماس بگيريد.

منبع : زندگي در لحظه | فوائد و راه هاي زندگي در لحظه حال