مادران شاغل

در حال حاضر تعداد زناني كه خواهان كار در بيرون منزل و اشتغال هستند بسيار بيشتر از سال‌هاي گذشته شده و دامنه و تنوع شغلي كه زنان وارد آن مي‌شوند، نيز گسترده‌تر شده است. بسياري از مادران بعد از زايمان كار خود را كنار مي‌گذارند و به فرزند خود مي‌پردازند و بسياري ديگر نوع شغل خود يا ميزان آن را تغيير مي‌دهند تا تداخل كمتري با امور فرزند و تربيت او داشته باشد.

اشتغال مادر به معني سنگين‌تر شدن مسئوليت‌هاي تو است. مخصوصا در خانواده‌هايي كه امور جاري منزل آن به شكل پيش فرض وظيفه زن پنداشته مي‌شود، يك مادر شاغل كارهايش دو برابر خواهد بود و با ورود فرزند دغدغه هايش چند برابر خواهد شد. اشتغال زنان ممكن است بر روابط زناشويي نيز تاثير بگذارد، مشاوره خانواده مي‌تواند به زوجين براي به حداقل رساندن تنش‌ها ياري برساند.

علل اشتغال مادران

اشتغال مادران گاهي به علت مسائل مالي است. يعني زن و شوهر براي اينكه درآمد كافي براي زندگي داشته باشند، مجبور هستند هر دو كار بكنند. ممكن است بسياري از زنان تمايل به كار بيرون از منزل نداشته باشند ولي صرفا به خاطر مسائل مالي مجبور به ادامه باشند. البته قشر كثيري از زنان به علت علاقه به اشتغال روي مي‌آورند. آن‌ها ممكن است از سال‌هاي نوجواني براي آينده شغلي خود برنامه ريزي كرده باشند، سال‌ها تحصيل كرده يا به مهارت آموزي پرداخته باشند. در واقع شغل منبع رضايت و شادي چنين زناني مي‌باشد.براي برخي از زنان هم شغل وسيله اي براي استقلال مالي مي‌باشد. يعني آن‌ها دوست دارند به لحاظ مالي مستقل باشند و به اصطلاح دستشان در جيب خودشان باشد.

پيامدهاي مثبت اشتغال مادران

در گذشته باور بر اين بود كه اشتغال مادران امري مخرب در جريان رشد كودك است. با تغيير نگرش جامعه به اشتغال مادران و ورود روزافزون زنان به حيطه‌هاي شغلي، اين نگرش تغيير پيدا كرده است و حتي بررسي‌هاي دانشمندان حاكي از اثرات مثبت اشتغال مادران روي كودكانش است. به طور خلاصه مي‌توان پيامد‌هاي مثبتمادران شاغل را چنين برشمرد:

1- اگر شغل باعث افزايش رضايت از زندگي، اعتماد به نفس و شادي شود، بنابراين سلامت روان هم در نتيجه آن افزايش مي‌يابد. مادري كه سلامت روان بيشتري داشته باشد، بهتر مي‌تواند وظايف مادري خود را ايفا كند و فرزندان سالم تري مي‌پروراند.

2- مادران شاغل ممكن است باعث شوند كودكانشان استقلال بيشتري را تجربه كنند و در نتيجه مسئوليت پذيري كودك پرورش پيدا مي‌كنند.

3- كودكان مادران شاغل در آينده بيشتر به اشتراكي بودن ازدواج مي‌انديشند يعني دختران بيشتر ممكن است شاغل بودن را دوست داشته باشند و پسران بيشتر قائل به كمك كردن به همسر در خانه داري و فرزندپروري باشند.

4- كودكاني كه مادران شاغل دارند معمولا به مهدكودك مي‌روند. مهدكودك علاوه بر ارتقاء مهارت‌هاي اجتماعي كودكان، در مسائل مختلفي آموزش مي‌بينند. اين آموزش‌ها باعث پيشرفت مهارت‌هاي شناختي آن‌ها شده و ممكن است زير ساخت مناسبي براي مهارت‌هاي تحصيلي بعدي بشود.

5- مرداني كه همسران شاغل دارند، ياد مي‌گيرند كه در جريان فرزندپروري دخالت بيشتري داشته باشند. اين در حاليست كه مرداني كه زنانشان شاغل نيستند، به طور كامل رشد و تربيت فرزند را به همسر محول مي‌كنند. يقينا دخالت پدر در فرزندپروري تاثيرات بسيار مثبتي روي كودك مي‌گذارد و باعث مي‌شود كودك رابطه بهتري با پدر خود پرورش دهد.

پيامد هاي منفي اشتغال مادران

علاوه بر مزيت‌هاي گفته شده، ممكن است اشتغال مادرانآسيب‌هايي را هم به دنبال داشته باشد:

1- اشتغال مادر ممكن است باعث فشار روحي و خستگي رواني او شود. اين فشار و تنش‌ها اگر به محيط خانه منتقل شود هم براي كودك مضر است هم براي روابطي كه بين مادر و كودك شكل مي‌گيرد. يعني ممكن است مادر ديگر براي كودك خود حوصله و انرژي نداشته باشد و علاوه بر اينكه كميت ارتباطشان در طول روز كم است، كيفيت آن هم پايين بيايد.

2- فرستادن كودك به مهدكودك، مخصوصا مهدكودك‌هاي با كيفيت پايين كه مراقبين ثابت ندارند، ممكن است باعث اضطراب كودك و ايجاد دلبستگي نا ايمن در وي شوند.

3- برخي مادران در مورد اشتغال خود دچار احساس گناه مي‌شوند و بنابراين سعي در جبران افراطي زماني كه با كودك خود نيستند مي‌كنند يا شروع به باج دادن به كودك مي‌كنند. اين امر مي‌تواند منجر به آسيب در كودك شود.

4- فشار كارهاي خانه و مسئوليت‌هاي مادري از يك طرف و فشار شغلي از طرف ديگر ممكن است سلامت روان يك مادر شاغل را پايين بياورد.

5- اگر كيفيت رابطه مادر و كودك پايين بيايد، بسياري از اين كودكان ممكن است از داشتن مادر شاغل ناراضي باشند و احساس تنهايي كنند يا مجبور شوند ساعات زيادي را در منزل تنها بمانند. اين تنها ماندن علاوه بر خطراتي كه براي سلامت روان كودك دارد، ممكن است خطرات ديگري هم داشته باشد. به هر حال كودكان شيطنت‌هايي دارند كه ممكن است منجر به آسيب شود. مثلا روشن كردن گاز و مسائلي از اين دست.

نكات و توصيه‌ها براي مادران شاغل

همانطور كه گفته شد اشتغال مادران خوبي‌ها و بدي‌هايي دارد. نمي‌توان به شكل مطلق گفت كه اين امر آسيب زا هست يا نه؛ بلكه در يك بافتار وسيع نياز به بررسي دارد. براي اينكه اشتغال شما باعث آسيب به فرزندتان نشود، به نكات زير توجه كنيد:

1- بهتر است كودكان از سه سالگي به بعد وارد مهدكودك شوند. تا قبل از آن اگر در محيط خانه مثل خانه مادربزرگ و پدربزرگ باشند يا يك پرستار ثابت و مطمئن داشته باشند. بسياري از مهدكودك‌هاي كيفيت نگهداري مناسبي براي فرزندان شما دارند. مهم است كه مراقبان سريعا تغيير نكنند.

2- به كيفيت رابطه تان با فرزندتان توجه كنيد. لاجرم مجبور هستيد زمان كمتري را در كنار فرزند خود بگذرانيد ولي با بالا بردن كيفيت رابطه مي‌توانيد خيالتان را راحت كنيد. سعي كنيد زمان‌هايي را براي بازي با كودكتان، صحبت از وقايع مهدكودك يا مدرسه، احساساتش و نياز هايش در نظر بگيريد.

3- به خودتان هم زماني را اختصاص دهيد. داشتن زماني براي خودتان حتي كوتاه كمك مي‌كند شاداب شده و خستگي تان كاهش يابد. اين زمان مي‌تواند نيم ساعت خوابيدن، موسيقي گوش كردن، ورزش كردن يا هر چيز ديگري باشد كه خودتان دوست داريد.

4- از همسرتان بخواهيد همراه و همپاي شما باشد و در امور خانه داري و نگهداري فرزندان كمكتان كند.

5- كمال گرا نباشيد. يادتان باشد هيچ انساني بدون عيب و نقص نيست و قرار نيست شما در همه چيز نمونه و زبانزد باشيد. اينكه بعضي از جنبه‌هاي زندگي تان كمي نقص داشته باشد چيز بدي نيست.

6- برنامه ريزي كليد اصلي زندگي موفق است. برنامه ريزي داشته باشيد و اولويت هايتان را مشخص كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه فرزندپروري مي‌توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265تماس بگيريد.

منبع : مادران شاغل | پيامد ها و مسائل مادران شاغل