اختلال اضطراب جدايي چيست؟

كودك شما در سنين پايين‌تر است، وابستگي زيادي به شما دارد و از اينكه شما او را ترك كنيد و تنهايش بگذاريد، مي‌ترسد. حتي ممكن است در صورت جدايي چند دقيقه اي و كوتاه از شما شروع به گريه و بد خلقي كند، اما اين رفتارها و واكنش‌ها طبيعي هستند و در سنين 12 تا 18 ماهگي رخ مي‌دهند. با طي كردن روند رشد طبيعي كودك، به تدريج اضطراب جدايي و وابستگي او بر طرف مي‌شوند. اما اگر اين واكنش‌ها در سنين بالاتر به ويژه از سن پيش دبستاني به بعد رخ دهد، بايد نگران شويد كه نكند فرزند شما از اختلال اضطراب جدايي در كودكان رنج ببرد. براي اطلاع از رشد كودك يك ساله كليك كنيد.

علائم اختلال اضطراب جدايي در كودكان

همان طور كه گفته شد اختلال اضطراب جدايي در كودكان بيشتر در سال‌هاي پيش دبستاني ديده مي‌شود. اين كودكان حتي حاضر نيستند براي مدرسه رفتن يا بازي با دوستانشان از والدين خود جدا شوند. براي جدا نشدن از خانواده خود دلايل مختلفي مانند مريض بودن مي‌آورند. از جمله مهمترين علائم اختلال اضطراب جدايي مي توان به موارد زير اشاره داشت :

1- ترس از جدايي از خانواده:  اين كودكان مدوام ترس از جدايي از والدينشان را دارند همين امر سبب ايجاد اضطراب پياپي در آنان مي‌گردد. ترس از جدايي يكي از مهمترين علائم اضطراب جدايي در كودكان است.

2- از دست دادن افراد وابسته: همواره نگران از دست دادن يكي از افراد مهمي است كه به او دلبستگي شديدي دارد و نگران است كه بلايي سر او بيايد.

3- خارج نشدن از خانه: كودك دوست ندارد از خانه خارج شود و يا به مدرسه، خانه اقوام و مكان‌هاي ديگر برود.

4- بيخوابي يا كابوس ديدن: دلش نمي‌خواهد شب‌ها در جايي جز خانه خود بخوابد. اضطراب جدايي در برخي كودكان سبب مي‌شود كه حتما بايد در كنار فردي كه به او وابسته است بخوابد يا ممكن است كابوس‌هايي در مورد جدايي از والدين خود ببيند.

 5- علائم جسماني: در صورت جدا شدن از افرادي كه به آن‌ها وابسته است دچار سر درد، حالت تهوع و استفراغ، دل درد و ...مي‌شود. 

دلايل بروز اختلال اضطراب جدايي در كودكان

اختلال اضطراب جدايي مي‌تواند ناشي از احساس ناامني در كودك شما باشد. اين ناامني مي‌تواند به دلايل مختلفي داشته باشد كه از جمله دلايل بروز اختلال اضطراب جدايي مي توان به موارد زير اشاره داشت :

1- ژنتيك: بعضي از كودكان به طور ژنتيكي خلق و خوي حساس تري دارند و مستعد ابتلا به اضطراب هستند. در نتيجه آمادگي آن‌ها براي ابتلا به اضطراب جدايي بيشتر است.

2- تغيير محيط: تغييرات محيطي مي‌توانند باعث ايجاد اين اختلال شوند مانند تغيير مدرسه يا محله زندگي

3- از دست دادن والدين: مرگ يكي از والدين (يا عزيزان كودك) و يا طلاق آن‌ها مي‌تواند منجر به اختلال اضراب جدايي شود.

4- روش فرزند پروري: روش‌هايي كه والدين براي تربيت فرزند خود به كار مي‌گيرند، مي‌تواند در ابتلاء آن‌ها به اين اختلال بسيار موثر باشد. اگر والدين در تربيت خود بسيار آسان گير باشند و هر چيزي كه كودك مي‌خواهد در اختيارش قرار دهند و يا بسيار سخت گيرانه برخورد كنند به گونه اي كه كودك براي رفتار‌ها خود دچار اضطراب شود، مي‌توانند زمينه اي براي ابتلا به اختلال جدايي فراهم كنند.

5- دلبستگي ناايمن: دلبستگي، ارتباطي است كه بين كودك و مراقب او شكل مي‌گيرد. هر چه قدر مراقب كودك، در زمان نوزادي بيشتر در كنار او باشد و نياز‌هاي او را پاسخ دهد، وابستگي ايمن تري شكل مي‌گيرد. در مقابل وابستگي ايمن، وابستگي نا ايمن وجود دارد كه از عوامل اصلي شكل گيري اختلال اضطراب جدايي در كودكان است. براي اطلاع بيشتر از دلبستگي در كودكان كليك كنيد.

نحوه برخورد صحيح با اختلال اضطراب جدايي كودكان

در ابتدا بايد سعي كنيد تا خود آرام و به دور از هر استرسي باشيد و مديريت استرس داشته باشيد. زيرا اضطراب و استرس شما به فرزندتان نيز منتقل مي‌شود.به احساسات كودك خود احترام بگذاريد و با متوسل شدن به زور, كودك را از خود جدا نكنيد. بايد تا مي‌توانيد فرزندانتان را براي شركت در كارهاي گروهي و بازي كردن با دوستان هم سن و سالش تشويق كنيد تا با اينكار به تدريج اضطراب جدايي كودك كاهش يابد و در كنار تشويق  خود، از تلاش‌هاي او براي پيوستن به جمع ديگران تمجيد كنيد. 

درمان اختلال اضطراب جدايي در كودكان

در جلسه مشاوره كودك، ابتدا درمانگر با كمك شما اطلاعاتي در مورد محيط خانه و مدرسه و همچنين مراحل رشدي كودك كسب كرده تا تشخيص دهد كه كودك شما اختلال اضطراب جدايي دارد يا نه. سپس به شما كمك مي‌كنند تا تدابير لازم را براي روبه‌ رو شدن با اضطراب جدايي كودك را بياموزيد. روش‌هاي درماني مختلف براي اين اختلال شامل موارد زير است:

1- درمان‌هاي متمركز بر كودكان

بازي درماني، گروه درماني، درمان‌هاي شناختي-رفتاري و روان درماني همگي درمان‌هايي هستند كه مي‌توانند براي درمان اختلال اضطراب جدايي در كودكان مورد استفاده قرار بگيرند. اصلي كه در همه اين درمان‌ها مشترك است، آن است كه كودك افكار و احساسات و نگراني‌هاي خود را بيان مي‌كند و در كنار آن‌ها، مهارت‌هاي لازم براي برخورد مناسب با ترس‌هاي خود، بالا بردن اعتماد به نفس و نحوه كنار آمدن با نگراني‌هاي خود را مي‌آموزد.

2- درمان متمركز بر والدين

در رويكرد درماني متمركز بر والدين سعي مي‌شود در مرحله اول، والدين، مسائل و مشكلات روانشناختي احتمالي آن‌ها مورد هدف قرار بگيرد و سپس نوع ارتباط والدين با كودك خود و سبك فرزند پروري آن ها، مورد بررسي قرار مي‌گيرد. والدين با كمك آموزش‌هايي كه از جانب متخصصين مي‌گيرند، مي‌توانند در روند درمان مشاركت كنند و اختلال اضطرابي كودك را تعديل ببخشند. 

براي دريافت مشاوره در زمينه تشخيص و درمان اختلال اضطراب جدايي در كودكان مي‌توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : اختلال اضطراب جدايي در كودكان از دلايل تا درمان