دلايل تنفر از فرزند

تنفر از فرزند به دلايل مختلف و پيچيده اي مي‌تواند رخ دهد. گاهي والدين مشكلات دروني يا مسائل حل نشده ارتباطي با فرزند خود يا ديگران دارند كه آن به صورت تنفر حس مي‌كنند. برخي از مسائل و علل زيربنايي تنفر شامل موارد زير است:

1- تعارض دروني والدين

خيلي اوقات تعارض‌هاي دروني حل نشده والدين بدون اينكه فرد از آن آگاه باشد منجر به واكنش‌هايي مثل بيزاري از فرزند مي‌شود. تعارض‌ها و مسائل حل نشده فرد مي‌تواند منجر شود فرد احساس منفي نسبت به خود پيدا كند و در مورد فردي كه ارتباط نزديك داشته و وابستگي به او دارد ناخودآگاه احساس تنفر پيدا كند. 

2- تعارضات، كشمكش و ناكامي در ارتباط با كودك

ارتباط والد با كودك مي‌تواند با چالش‌هاي زيادي مواجه شود. برخي مواقع كودكان خلق دشوارتري دارند و حساس ترند، در حالي كه ممكن است رفتارهاي كودك به دليل يك بيماري يا اختلال مثل بيش فعالي يا اوتيسم باشد. در اين وضعيت والدين روش تربيتي سختگيرتري اتخاذ كرده و متقابلا با مقاومت و لجبازي بيشتر كودك مواجه مي‌شود. در كل اينگونه الگوي ارتباطي به تدريج باعث مشكل ارتباطي و به نوعي افزايش حس منفي بين والد و كودك مي‌شود. 

گاهي مشكلات رفتاري فرزندان يا ناسازگاري او  مي‌تواند باعث آشفتگي و كاهش تحمل پدر و مادر شود. در اين موارد عموما والدين از كنترل و بهبود رفتارهاي كودك عاجز مي‌شود و گاها تلاش‌هاي والدين در كنترل فرزند كه توام با خشم و هيجان شديد است، با شكست مواجه مي‌شود. اين احساس ناكامي مي‌تواند در ارتباط با فرزند خشم بيشتري براي والد ايجاد كند. به تدريج خشم پنهان شدت يافته با احساس ناكامي، ممكن است تبديل به ايجاد احساستنفر از فرزند شود. 

3- پذيرفتن بيش از حد مسئوليت

گاهي والدين به دلايل مختلف همه مسئوليت‌هاي كودك را به دوش مي‌كشند. والديني كه در مورد تحول كودك خود نگراني بيش از حد دارند و يا به طور ناخودآگاه تمايل دارند والد كامل و بي نقصي باشند، بيشتر اوقات خيلي از مسئوليت‌ها را از كودكان خود مي‌گيرند. با وجود اين، احساس تحمل بيش از حد و فشار رواني كه فرد تحمل مي‌كند، مي‌تواند باعث شود اين حس منفي به سوي كودك بازگردانده شود و به نوعي احساس بيزاري ايجاد شود. والدين با آگاهي از روش‌هاي ايجاد مسئوليت پذيري كودكان مي‌توانند از ايجاد چنين چرخه معيوبي جلوگيري كنند.

4- تجربه آسيب‌هاي پيشين

برخي مواقع، آسيب‌هاي پيشيني كه فرد تجربه كرده است، به طور ناخودآگاه مي‌تواند بر احساسش نسبت به كودك خود تاثير بگذارد. مشكلاتي مثل تجربيات بدرفتاري يا آزار پيش از ازدواج، يا سوء رفتار در طول زندگي، مشكلات خانوادگي و مشكلات عاطفي در طول كودكي مي‌تواند در زيربناي حس تنفر از فرزند موثر باشد. به علاوه استرس‌ها و ضربه‌هاي دوران بارداري يا زايمان بسيار مشكل كه براي سلامت مادر تهديد كننده است مي‌تواند حس منفي ناهشياري به كودك ايجاد كند.

5- مشكلات و اختلالات رواني

گاهي اختلالات رواني كه والد تجربه مي‌كنند در احساسي كه به كودك خود دارند تاثيرگذار است. گاهي تنفر از فرزند مي‌تواند ناشي ازافسردگي در والد باشد. اين اختلال در پدر يا مادر باعث تفكر و احساس منفي شديد نسبت به خود و دنياي اطراف مي‌شود. اين مشكلات مي‌تواند بر كاركرد ارتباطي مادر و كودك تاثيرگذار باشد. همچنين مشكلاتي مثل اختلال دوقطبي كه با نوسانات شديد خلق و رفتار همراه است، و اختلالات شخصيت مثل شخصيت‌هاي مرزي كه در روابط خود دچار مشكلات شديد مي‌شوند، در شكل گيري ارتباط منفي با كودك موثر است. 

6- كودكي سخت ومشكل دار

برخي والدين كه در كودكي تجربيات تلخ و آسيب زا داشته‌اند، به خصوص در مواردي كه سوء رفتار شديد، كودك آزاري يا محروميت‌هاي عاطفي شديد را تجربه كرده‌اند، در بزرگسالي در ارتباط با كودك خود احساسات منفي و مشكلات رفتاري زيادي را نشان مي‌دهند. خيلي از والديني كه در كودكي حس كرده‌اند مورد خشونت يا تنفر والدين قرار گرفته‌اند و احساس دوست داشتني نبودن يا طرد شدگي كرده‌اند، به طور ناخودآگاه اين احساس را به كودك خود انتقال مي‌دهند. 

7- كشمكش‌ها با همسر و تنفر از فرزند

گاهي روابط با همسر باعث ايجاد تنفر از فرزند مي‌شود. براي مثال بعضي مواقع زناني كه مورد بدرفتاري شوهر قرار مي‌گيرند يا احساس توجه و محبت كافي را از او دريافت نمي‌كنند، ناخوداگاه خشم خود را به كودك منتقل مي‌كنند. يك بارداري ناخواسته باعث افزايش حس منفي و انتقال تنفر به نوزاد تازه به دنيا آمده مي‌شود. در واقع گاهي فردي كه در زندگي خود تعارض فراوان دارد نوزاد جديد را نمي‌تواند بپذيرد.

8- مشكلات محيطي و فقر

گاهي مشكلات زندگي يا مشكلات اقتصادي در افزايش حس تنفر از فرزند اثر گذار است. در خانواده‌هايي كه فقر زيادي وجود دارد، هر اشتباه كودك مي‌تواند تبعات بيشتري براي خانواده داشته باشد. همچنين مشكلات اقتصادي فشار رواني و استرس زيادي براي خانواده ايجاد مي‌كند كه مي‌تواند روابط منفي را بيشتر كند.

اثرات تنفر از فرزند

تنفر از فرزند ممكن است تنها در يك برهه زماني باشد، اما گاهي اين حس تنفر ريشه عميقي داشته و تاثيرات دراز مدت خواهد داشت. اثرات تنفر از فرزند عبارتند از:

اثرات كوتاه مدت:

1- كناره گيري و درونگرايي كودك

2- پرخاشگر شدن با اطرافيان و همسالان

3- ايجاد ترس و اضراب مستمر

4- احساس گناه

5- مشكلات اشتها و غذا خوردن

6- مشكلات تحصيلي

اثرات دراز مدت:

1- اختلالات اضطرابي، افسردگي

2- مشكلات اعتماد به نفس و مشكل در روابط

3- افزايش احتمال رفتار مشابه با كودك خود

راهكارهاي مقابله با تنفر از فرزند

مي‌توانيد با روش‌هايي با حس بيزاري خود مقابله كنيد:

1- رفتارها و ويژگي‌هاي سني كودك را بشناسيد و انتظارات را از كودك تعديل كنيد.

2- علت اين حس را شناسايي كنيد و سعي كنيد با كمك گرفتن از مشاوره روانشناسي تعارض‌هاي خود را حل كنيد.

3- روحيه خود را مثبت نگه داريد. براي خود برنامه‌هاي تفريحي و استراحت و فعاليت‌هاي موثر مثل ورزش داشته باشيد.

4- مشكلات ارتباطي خود با كودك را بشناسيد و به كمك كسب آگاهي از نكات تربيتي فرزندان، مشورت گرفتن، كتاب خواندن و كمك حرفه اي مهارت‌هاي فرزندپروري را در خود تقويت كنيد تا خيلي از تعارض‌ها كاهش يابد.

5- مهارت‌هاي كنترل هيجان خود،مديريت خشم و كنترل استرس را ياد بگيريد و تمرين كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه مشاوره كودك و خانواده مي‌توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : تنفر از فرزند | علل، نشانه ها و دلايل تنفر از فرزند