اعتياد در نوجوانان |دلايل گرايش نوجوانان به مواد مخدر

متأسفانه مصرف مواد مخدر در ميان نوجوانان طرفداران زيادي دارد و خانواده‌‌هاي زيادي را درگير مشكلات و آسيب‌هاي اعتياد مي‌كند. براي پيشگيري و درمان اعتياد در نوجوانان در ابتدا لازم است تا علل گرايش به مواد مخدر در آن‌ها بررسي شود. دلايل بسيار زيادي در گرايش نوجوانان به اعتياد نقش دارند كه برخي ار مهم‌ترين آن‌ها را در ادامه ذكر كرده‌ايم:

اضطراب و استرس در نوجوانان

اضطراب و استرس بالا يكي از عوامل مهم در گرايش نوجوانان به مواد مخدر است. اضطراب نوجوانان مي‌تواند ناشي از موارد متعددي همچوت مشكلات تحصيلي، مشكلات خانوادگي و غيره باشد. احساس آرامش و خوشي كاذب بعد از مصرف باعث مي‌شود تا نوجوانان به مصرف مواد علاقه نشان دهند. بهتر است كه والدين در زمينه استرس فرزندان خود هوشيار باشند و قبل از اينكه آن ها به راه اشتباه بروند، استرس و اضطراب آن ها را با كمك گرفتن از روانشناس حل كنند. در مقاله‌ي درمان اضطراب در مورد راه‌هاي كاهش و كنترل اضطراب توضيح داده‌ايم.

عصبانيت و پرخاشگري

خشونت و پرخاشگري از ويژگي هايي است كه به ويژه در ميان پسران نوجوان به دليل اقتضاي سن و جنسيت آن‌ها بروز مي‌كند؛ خانواده‌ها بايد تمام تلاش خود را بكنند تا با روش‌هاي تربيتي مناسب نوجوانان خود را به آرامش دعوت كنند و خشم و پرخاشگري آن‌ها را كنترل كنند. در صورتي كه پرخاشگري نوجوانان كنترل نشود، به سمت گروه هاي بزهكار و مصرف مواد مخدر گرايش پيدا مي‌كنند. مهارت كنترل خشم و عصبانيت از مهم ترين مهارت هاي مورد نياز نوجوانان است كه بايد به آن ها آموزش داده شود. شما مي‌توانيد برخي از اين مهارت‌ها را در مقاله‌ي احساس خشم مطالعه كنيد.

زمينه خانوادگي اعتياد

اولين الگوي افراد در زندگي والدينشان هستند. بچه ها از والدين خود الگو برداري مي‌كنند و شخصيت خود را بر مبناي رفتار والدين مي‌سازند. در صورتي كه سابقه اعتياد در خانواده وجود داشته باشد، احتمال قرار گرفتن نوجوان در معرض اعتياد نيز افزايش پيدا مي‌كند.

وسوسه‌ها و فشار گروه همسالان

دوستان از مهم ترين عوامل تاثير گذار در تصميمات نوجوانان هستند. آن ها براي اينكه در جمع همسالان خود پذيرفته شوند، هركاري مي‌كنند و سعي مي‌كنند تا خود را به انواع گوناگون با گروه همسالان هماهنگ كنند. توصيه مي‌شود كه والدين همواره بر گروه دوستان فرزندشان نظارت كافي را اعمال كنند. برقراري روابط صميمانه با نوجوان از وابستگي آن‌ها به گروه همسالان و دوستان ناباب مي‌كاهد.

اعتماد به نفس پايين در نوجوانان

نوجواني دوره‌ي ورود از كودكي به بزرگسالي است و به همين دليل تغييراتي كه از لحاظ فيزيكي، رواني و اجتماعي براي فرد به وجود مي‌آيد در اعتماد به نفس او تأثير مي‌گذارد. نوجوانان در اين دوران اعتماد به نفس خود را از دست مي‌دهند و براي كاهش فشارهاي رواني ذهني خود به سمت مصرف مواد مخدر گرايش پيدا مي‌كنند. همچنين بسياري از دختران نوجوان براي كاهش وزن به مصرف موادي همچون شيشه روي مي‌آورند. تناسب اندام از جمله مواردي است كه مستقيما به اعتماد به نفس مربوط مي‌شود. براي اطلاع از راه‌هاي افزايش اعتماد به نفسكليك كنيد.

اعتياد در نوجوانان | عوارض اعتياد به مواد مخدر در نوجوانان

مواد مخدر باعث نابودي بدن و روان مي‌شود. در نوجوانان اين آسيب ها شديد تر است چرا كه آن ها در سنين رشد هستند. شايع ترين عوارض اعتياد به مواد مخدر در نوجوانان به شرح زير مي‌باشد:

اعتياد در نوجوانان |عوارض جسمي

ـ علائم حياتي غير طبيعي

ـ تضعيف سيستم ايمني

ـ بيماري هاي كليوي

ـ فشار خون بالا

ـ مشكلات ريوي

ـ آسيب كبدي

ـ حملات قلبي

اعتياد در نوجوانان |عوارض روحي و رواني

ـ تشديد نشانه هاي مشكلات روحي و رواني موجود

ـ مشكل در توانايي هاي ذهني همچون تمركز

ـ خشم و پرخاشگري

ـ پارانويا (شكاكي)

ـ تحريك پذيري

ـ افسردگي

ـ اضطراب

اعتياد در نوجوانان |عوارض اجتماعي

ـ مشكل در برقراري ارتباط با ديگران

ـ تغييرات شخصيتي منفي

ـ از دست دادن دوستان

ـ مشكلات درسي

ـ مشكلات قانوني

نشانه هاي اعتياد در نوجوانان

نشانه هاي اعتياد به مواد مخدر در افراد مختلف، متفاوت است اما به طور كلي برخي از علائم در ميان همه افراد مشترك است. علائم زير بيشتر در نوجوانان بروز مي‌كند:

ـ رفتاري هاي منفي همچون دزدي (براي خريد مواد مخدر)

ـ استفاده زياد از عطر براي پوشاندن بوي مواد مخدر

ـ افت شديد درسي و مشكلات تحصيلي

ـ تغييرات شديد رفتاري و شخصيتي

ـ مشكلات انظباطي در مدرسه

ـ گشادي مردمك چشم

ـ دوره هاي پيش فعالي

ـ دروغ گفتن هاي مكرر

ـ قرمزي چشم ها

ـ فرار از مدرسه

ـ تحريك پذيري

نكته: توجه داشته باشيد كه وجود اين علائم لزوما به معني اعتياد نوجوان نيست و ممكن است ناشي از تغييرات دوران بلوغ و حتي استرس شديد باشد. براي اطمينان از اعتياد نوجوان خود و تشخيص آن تست اعتياد ضروري است.

محبوب ترين مواد مخدر در ميان نوجوانان

معمولا نوجوانان به هر ماده مخدري كه بيشتر در دسترس باشد گرايش پيدا مي‌كنند اما شايع ترين و محبوب ترين مواد مخدر ميان نوجوانان ماري جوانا، اكستازي، كوكائين، شيشه، ترامادول و مشروبات الكلي هستند. به طور كلي نوجوانان به مصرف مواد توهم زا و محرك بيش تر از ساير مواد علاقه نشان مي‌دهند.

راه هاي پيشگيري از اعتياد در نوجوانان

بهترين راه براي حفظ كردن نوجوانان از خطر اعتياد، پيشگيري از آن است. بهترين راه هاي پيشگيري از اعتياد در نوجوانان به شرح زير مي‌باشد:

افزايش آگاهي در نوجوانان

يكي از مهم‌ترين عوامل گرايش نوجوانان به مصرف مواد مخدر عدم آگاهي آن‌ها از عوارض و آسيب‌هاي مواد مخدر است. بسياري از آن‌ها تصور مي‌كنند كه ماده‌ي مخدر گل يا همان ماري‌جوانا اعتياد نمي‌آورد و يا ترياك به دليل دارا بودن از مورفين تنها خاصيت دارويي دارد. در صورتي كه از عوارض جبران ناپذير آن خبر ندارند. والدين وظيفه دارند تا با روش‌هاي درست تربيتي آگاهي‌هاي لازم را در اختيار فرزندان خود قرار دهند. مدرسه و معلمان پرورشي نيز در شفاف‌سازي براي نوجوانان نقش بسياري دارند. مشاوره روانشناسي در زمينه‌ي آگاه‌سازي نوجوانان روش‌ها و آموزش‌هاي كاربردي را در اختيارتان قرار مي‌دهد.

افزايش اعتماد به نفس

اعتماد به نفس نوجوانان تا حد زيادي تحت تاثير رفتار و تربيت والدين است. با رفتار صحيح مي‌توان عزت نفس و اعتماد به نفس را در نوجوانان افزايش داد و به اين ترتيب خطر اعتياد را تا حد زيادي كاهش داد. اعتماد به نفس را از همان كودكي در فرزندان خود پرورش دهيد.

افزايش مسئوليت پذيري

مسئوليت هايي مطابق با توانايي هاي نوجوان به او بدهيد. اين كار باعث مي‌شود كه مسئوليت پذيري او افزايش پيدا كند و ياد بگيرد كه هر كاري عواقبي دارد. همچنين دادن مسئوليت به نوجوانان باعث مي‌شود تا زندگي آن ها از يكنواختي دربيايد و به اين ترتيب براي اندكي هيجان به سراغ مصرف مواد نمي‌روند.

رابطه صميمانه با نوجوان

تربيت والدين تأثير بسيار زيادي در بروز مشكلات رفتاري نوجوانان دارد. رابطه صميمي والدين و نوجوانان باعث مي‌شود تا در هنگام مشكلات و بحران‌هاي نوجواني به جاي پناه بردن به مواد مخدر و دوستان ناباب، در محيط رواني خانواده باقي بمانند و با به كار گيري مهارت‌هاي حل مسئله مسائل خود را برطرف نمايند. همراه بودن والدين با نوجوانان باعث مي‌شود تا از خطرات اعتياد در امان بمانند. به حرف هاي نوجوان خود گوش دهيد و او را همان طور كه هست بپذيريد.

اعتياد در نوجوانان |درمان اعتياد

در صورتي كه متوجه شديد فرزند نوجوان شما درگير مصرف مواد مخدر شده است، آرامش خود را حفظ كنيد و از تنبيه و سرزنش او بپرهيزيد. رفتارهاي نادرست شما ارتباط صميمي را از بين مي‌برد و شرايط را بدتر مي‌كند. در نتيجه نوجوان براي ترك، همكاري لازم را انجام نمي‌دهد. با او صحبت كنيد و به او اطمينان دهيد كه در مسير ترك با او همراه هستيد و از او حمايت مي‌كنيد. از قطع خودسرانه مواد و اجبار نوجوان به ترك اجتناب كنيد. ترك اعتياد به صورت خودسرانه و با روش‌هاي سنتي امكان پذير نيست و هميشه احتمال بازگشت به مصرف مواد وجود دارد. امروزه روش‌هاي بسياري براي ترك اعتياد وجود دارد اما پيش از هر اقدامي لازم است با يك مشاوره ترك اعتياد صحبت كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اعتياد در نوجوانان مي‌توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره9092305265 تماس بگيريد.

منبع : اعتياد در نوجوانان | راه‌هاي پيشگيري از اعتياد در نوجوانان