تأثير اعتياد بر خانواده | از بين رفتن روابط در خانواده

اعتياد پديده‌اي است كه به تدريج زندگي فرد را درگير مي‌كند و تك تك اعضاي خانواده‌اش را نيز با صدمات جبران ناپذيري مواجه مي‌كند. اعتياد سبب مي‌شود تا تغييراتي در سبك زندگي خانواده‌ي فرد معتاد ايجاد شود. ممكن است تمام قوانين تغيير كنند. فرد معتاد تنها درگير مصرف مواد است و هرچه مي‌گذرد ارتباطش را با اعضاي خانواده كم‌تر مي‌كند. اعتياد روابط عاطفي ميان اعضاي خانواده را دچار مشكل و بحران مي‌كند.

در عوض ارتباط ميان فرد معتاد و مواد مخدر به بخش بزرگي در خانواده مبدل مي‌شود. اعضاي خانواده ديگر احساس امنيت و اعتماد به فرد معتاد را ندارند و دچار نا اميدي مي‌شوند. جوان معتاد اغلب رابطه‌ي سردي با والدين دارد و مدام مخفي‌كاري مي‌كند. ممكن است والدين هيچ‌گاه حتي بعد از ترك فرزندشان، حس اعتماد اوليه را نسبت به او نداشته‌باشند.

تأثير اعتياد بر خانواده | تغيير سبك زندگي در جهت منفي

هر يك از اعضاي خانواده فرد معتاد براي مواجه با مشكل به وجود آمده، روش خاصي را به كار مي‌گيرند. ممكن است نيازهاي احساسي و رواني خود را ناديده بگيرند و يا براي اجتناب از بحث و مشاجره رفتارهاي دردسرساز فرد معتاد را تحمل و توجيه كنند. اين گونه روش‌هاي مقابله به مرور زمان جزو سبك زندگي افراد خانواده مي‌شود. اعضاي خانواده اغلب نقش‌هايي كه به آن‌ها متحمل مي‌شود را مي‌پذيرند، غافل از اينكه دسته‌اي از رفتارها خود باعث استمرار مصرف ماده‌ي مخدر در فرد معتاد مي‌شوند. براي آگاهي از بايد ها و نبايد هاي رفتار صحيح با فرد معتاد به مقاله‌ي رفتار با معتاد مراجعه كنيد.

در خانواده‌ي فرد معتاد سبك زندگي به گونه‌اي تغيير مي‌كند كه تمام تمركز و نگراني‌ها متوجه فرد معتاد است. ممكن است نيازهاي روحي و جسمي اعضاي ديگر خانواده تامين نشود؛ پدر معتادي كه تا قبل از آن نان‌آور خانواده و حافظ آن بوده نقش خود را به مادر و يا فرزندان كوچك انتقال مي‌دهد. ممكن است مادر خانواده مجبور شود به تنهايي امور خانه و رفاه اعضا را به دوش بكشد.

تأثير اعتياد بر خانواده | احساس گناه و شرم در اعضاي خانواده

اعضاي خانواده‌ي فرد معتاد تصور مي‌كنند رفتارهاي نادرست و بي‌توجهي‌هاي آن‌ها در گذشته باعث بروز اعتياد در فرد شده‌است و دائما احساس گناه دارند. اغلب مادر خانواده به اين فكر مي‌افتد كه فرزند خود را خوب تربيت نكرده و يا محبت كافي به او نداشته كه فرزندش معتاد شده. در همين راستا سعي مي‌كند تا با حمايت‌هاي ناسالم مانند تامين نيازهاي مالي و رفاهي زندگي فرزندش احساس گناه را در خود كم كند. در صورتي كه برعهده گرفتن وظايف فرد معتاد باعث مي‌شود خيالي براي ترك نداشته‌باشد. معمولا نيز افراد معتاد از احساس گناه اعضاي خانواده سوءاستفاده مي‌كنند و بر روي اعتياد خود سرپوش مي‌گذارند.

از تاثيرات ديگر آن است كه اعضاي خانواده معمولا شرمزده هستند و از اينكه كسي از وجود اعتياد در خانواده‌ي آن‌ها مطلع شود خجالت مي‌كشند؛ بنابراين سعي مي‌كنند روابط خود با اطرافيان و فاميل را قطع كنند. گاهي خانواده‌ها گمان مي‌كنند اگر فرد معتاد را ترك دهند همه‌ي مشكلات حل مي‌شود؛ اما نكته‌ي مهم علت‌يابي بروز اعتياد است تا از برگشت دوباره‌ي آن جلوگيري شود. در اين زمينه مي‌توانيد مقاله‌ي بهترين روش ترك اعتياد را مطالعه كنيد.

تاثير والدين معتاد بر فرزندان

اعتياد در والدين، رشد كودكان را دچار بحران مي‌كند و آن‌ها را در معرض مشكلات عاطفي، رواني و جسماني قرار مي‌دهد. والدين نقش بسيار زيادي در تربيت و رشد كودكان دارند و از آن‌جايي كه والدين معتاد بيشتر درگير تهيه مواد، خشونت خانگي، طلاق، بيكاري، بيماري‌هاي رواني و مشكلات قانوني هستند، نمي‌توانند به عنوان پدر و مادر نقش موثري را براي فرزندان خود ايفا كنند. افسردگي، اضطراب، اختلالات غذا خوردن و خودكشي در ميان كودكاني كه والدين معتاد دارند زياد است. علاوه‌بر اين احتمال گرايش به مصرف مواد مخدر در فرزندان خانواده‌هاي معتاد بسيار بيشتر است.

سوء استفاده‌هاي جسمي و جنسي از كودكان در چنين خانواده‌هايي اتفاقي دردناك و غير قابل اجتناب است. كودكان در خانواده‌هايي با والدين معتاد دچار عزت نفس پايين مي‌شوند و كنترل دروني ندارند. به همين دليل به احتمال بيشتري در آينده نيز مورد سوءاستفاده قرار مي‌گيرند و قرباني مي‌شوند. در ادامه به برخي از تاثيرات والدين معتاد بر فرزندانشان پرداخته‌ايم.

تاثير اعتياد والدين بر سلامت جسماني كودكان

كودكاني كه در خانواده‌هاي معتاد زندگي مي‌كنند به احتمال بيشتري به انواع بيماري‌ها از جمله انتريت، كوليت و آسم دچار مي‌شوند كه همگي ناشي از استرس و استشمام دودهاي ناشي از استعمال دخانيات است. همچنين مسموميت‌ها، مشكلات گوارشي و تنفسي در اين كودكان ديده مي‌شود. در صورت مصرف مواد مخدر در دوران بارداري ممكن است فرزند به دنيا آمده دچار نقايص مادرزادي و عقب ماندگي ذهني شود. همچنين مادران بارداري كه الكل مصرف مي‌كنند منجر به سندروم جنين الكي مي‌شود و كودك را دچار مشكلات و نقايص بسيار زيادي مي‌كند.

تاثيرات رواني و احساسي اعتياد بر فرزندان

اعتياد والدين بروز اختلالات رواني و اختلالات اضطرابي را در كودكان و حتي فرزندان جوانشان را بالا مي‌برد. طبق مطالعات تعداد زيادي از كودكاني كه از اختلال پرخوري عصبي رنج مي‌برند، فرزندان والدين معتاد هستند. ارتباط تنگاتنگي بين مواد مخدر و جامعه ستيزي وجود دارد؛ به همين خاطر فرزندان افراد معتاد نيز به تقليد و الگوبرداري از والدين، اغلب دچار اختلال ضد اجتماعي مي‌شوند.

رفتار افراد معتاد اغلب غيرقابل پيش‌بيني است. خلقيات آن‌ها با مصرف مواد تنظيم مي‌شود؛ زماني كه مواد مخدر خود را تهيه كرده‌باشند، آرام و شاد هستند اما زماني كه نتوانند مواد خود را تامين كنند و خمار باشند، دچار خشونت و نا اميدي مي‌شوند. به همين خاطر كودكان اين‌گونه افراد اغلب حس بي‌اعتمادي نسبت به بزرگسالان پيدا مي‌كنند.

احساس گناه در كودكان از ديگر نتايجي است كه اعتياد والدين با خود به همراه دارد. كودكان اغلب تصور مي‌كنند مسئول و مقصر اعتياد والدينشان هستند. آن‌ها از اعتياد والدين خود خجالت مي‌كشند و همين امر باعث مي‌شود با همسالان خود تعامل نداشته‌باشند چرا كه مي‌ترسند كسي از اعتياد والدينشان باخبر شوند. ترسِ از دست دادن والدين و عدم احساس امنيت از ديگر تاثيرات والدين معتاد بر فرزندانشان است.

عواقب تحصيلي

كودكاني كه والدين معتاد دارند به احتمال بيشتري دچار اختلالات يادگيري مي‌شوند. به دليل اوضاع نابسمان خانواده تمركز كافي براي انجام تكاليف و رسيدگي به درس‌هايشان را ندارند. ممكن است مقاطع تحصيلي را چندبار تكرار كنند و يا از مدرسه فرار كنند‌. برخي والدين معتاد فرزندان خود را نير با مواد مخدر درگير مي‌كنند. ممكن است براي تهيه موادمخدر از آن‌ها استفاده ابزاري كنند و يا فرزندان خود را نيز معتاد كنند. به دنبال همين موضوع اغلب فرزندان خانواده‌هاي معتاد از تحصيل باز مي‌مانند.

براي دريافت مشاوره در زمينه تاثيرات اعتياد بر خانواده مي‌توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور شماره 9099075228 و از تهران با شماره  9092305265 تماس بگيريد.

منبع : تأثير اعتياد بر خانواده | اعتياد با خانواده و فرزندان چه مي‌كند؟