رفتار درماني چيست؟

رفتار درماني يكي از رويكردهاي اصلي روان درماني است كه امروزه بسياري از روش هاي درماني از تكنيك هاي آن براي درمان انواع مشكلات سلامت روان استفاده مي كنند. روانشناس در اين رويكرد در تلاش است تا براي حل مشكلات فرد رفتارهاي ناسالم و خود ويرانگر او را پيدا كند و روش هاي تغيير آن ها را آموزش دهد. در واقع تمركز رفتار درماني بر رفتارهاي قابل مشاهده فرد است و كمتر به افكار و ريشه هاي رواني مشكلات پرداخته مي شود. 

براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد روان درماني و انواع روش هاي آن كليك كنيد. 

رفتار درماني در چه مواردي كاربرد دارد؟ 

رفتار درماني در درمان طيف وسيعي از اختلالات رواني مي تواند به كودكان و بزرگسالان كمك كند. موارد زير نمونه هايي از اختلالات و مشكلات رواني هستند كه بيشترين بهره را از رفتار درماني مي برند. 

- اختلالات اضطرابي

- حملات پانيك

- مشكلات مرتبط با مديريت خشم

- اختلالات خوردن 

- اعتياد و مشكلات مصرف مواد 

-  انواع فوبيا

- اختلال وسواس جبري 

- بيش فعالي و اختلالات رفتاري كودكان 

ساختار و بنياد رفتار درماني 

براي اينكه بتوانيم نحوه عملكرد رويكرد رفتار درماني را بهتر درك كنيد، دو مفهوم اصلي اين درمان را معرفي مي كنيم: شرطي سازي كلاسيك و شرطي سازي عامل.

شرطي سازي كلاسيك 

شرطي سازي كلاسيك به معني همراهي و همايند شدن محرك هاست. در واقع محركي كه خنثي است و هيچ پاسخ خاصي را برنمي انگيزد با محركي كه به طور طبيعي و خودكار پاسخي را بر مي انگيزد همراه مي شود. تكرار شدن اين فرايند در طول زمان منجر به اين مي شود كه محرك خنثي نيز به تنهايي بتواند پاسخ شرطي را ايجاد كند. 

شرطي سازي عامل 

شرطي سازي عامل بر نحوه ارائه پاداش و تنبيه براي كاهش يا افزايش رفتار تمركز دارد. رفتارهايي كه پيامدها و پاداش هاي مطلوبي را در پي دارند به احتمال زياد در آينده تكرار مي شوند، در حاليكه پيامدهاي منفي و ناخوشايندي كه به دنبال انجام يك رفتار اتفاق مي افتند احتمال وقوع آن را كم مي كند. 

انواع رفتار درماني 

امروزه در جلسات درماني اشكال گوناگوني از اين درمان مورد استفاده قرار مي گيرد كه در ادامه به چند نمونه از آن ها به طور جداگانه اشاره خواهيم كرد: 

درمان شناختي رفتاري 

درمان شناختي رفتاري يكي از رايج ترين رويكردهايي است كه امروزه در درمان مورد استفاده قرار مي گيرد. در اين روش، درمان رفتاري با درمان شناختي تركيب شده است. درمانگر تلاش مي كند تا بفهمد چگونه افكار و عقايد مراجع بر رفتار و احساسات فرد تاثير مي گذارد. اين رويكرد بيشتر بر مشكلات زمان حال و برنامه ريزي براي حل و فصل آن تمركز دارد. هدف بلند مدت درمان شناختي رفتاري تغيير الگوهاي فكري و رفتاري فرد براي داشتن زندگي سالم تر است. 

براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد درمان شناختي رفتاري كليك كنيد.

بيزاري درماني 

بيزاري درماني بيشتر در درمان اختلالات مصرف مواد و ترك الكل مورد استفاده قرار مي گيرد. در اين روش درمانگر تلاش مي كند تا يك محرك بسيار ناخوشايند را با محرك آسيب رساني نظير مصرف الكل همايند كند. براي مثال استفاده از داروهاي تهوع آور همراه با مصرف الكل به مرور فرد را نسبت به آن شرطي كرده و باعث مي شود كه از آن بيزار شود. البته محرك ناخوشايند لزوما مي تواند فيزيكي نباشد. گاهي حتي فكر كردن به يك خاطره ناخوشايند همراه با انجام رفتار ناسالم مي تواند دفعات تكرار آن را كاهش دهد. 

براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد روش هاي ترك اعتياد و ترك الكل كليك كنيد. 

حساسيت زدايي تدريجي 

حساسيت زدايي تدريجي كاملا بر اصول شرطي سازي كلاسيك تكيه دارد و اغلب در درمان انواع فوبياها مورد استفاده قرار مي گيرد. افراد در اين روش به مرور مي آموزند كه چگونه پاسخ ترس را با آرامش و ريلكسيشن جايگزين كنند. تكنيك هاي تنفس و ريلكسيشن از جمله تكنيك هاي اصلي هستند كه درحساسيت زدايي تدريجي مورد استفاده قرار مي گيرند. پس از اينكه فرد به خوبي در اين تكنيك ها مهارت پيدا كرد درمانگر به طور تدريجي او را با عامل ترس مواجه مي كند. اين مواجهه مي تواند به طور واقعي اتفاق بيفتد و يا از طريق روش هاي تصويرسازي ذهني انجام شود. 

براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد تكنيك هاي تنفسي كليك كنيد. 

براي دريافت مشاوره در زمينه رفتار درماني مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي تلفني هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : رفتار درماني و رويكردهاي آن | رفتار درماني براي چه اختلالاتي مناسب است؟