والدين كودكان اوتيستيك | كودك مبتلا به اوتيسم

اوتيسم يك اختلال عصبي-رشدي است كه در جريان رشد بروز و ظهور پيدا مي‌كند. از نشانه‌هاي اصلي اين اختلال فقدان توانايي ارتباطي و ايجاد تعاملات اجتماعي است. كودك اوتيستيك از رفتارهاي غير كلامي براي ارتباطات اجتماعي استفاده نمي‌كند و متناسب با سطح رشدي اش نمي‌تواند روابط با همسالان و بزرگسالان ايجاد كند. براي اطلاعات بيشتر در زمينه اختلالات عصبي رشدي كليك كنيد.

چنين كودكاني احتمالا در زبان گفتاري تاخير دارند يا به طور كلي مهارت‌هاي كلامي را پرورش نمي‌دهند. ممكن است از زبان به شكل قالبي استفاده كنند و نمي‌توانند بازي‌هاي تخيلي و تقليدي داشته باشند. كودكان اوتيستيك معمولا رفتارهاي غالبي و كليشه اي از خود نشان مي‌دهند. مثلا ممكن است به شكل عجيبي به يك رفتار محدود و تكراري بچسبد، يا به برخي اشيا دلبستگي نشان دهد. براي شناسايي اين اختلال در كودكان پيشنهاد مي‌كنيم مقاله علائم اوتيسم را مطالعه كنيد.

والدين كودكان اوتيستيك

والدين كودكان اوتيستيك يا كودكاني كه به هر نحوي با يك اختلال دست و پنجه نرم مي‌كنند، دچار فشار‌هاي روحي و رواني زيادي مي‌شوند. كوچكترين مريضي و بيماري كودك منجر به بروز علائم استرس شديد والدين شده و فشار رواني زيادي براي آن‌ها ايجاد مي‌كند.

اختلال اوتيسم كه تقريبا از حدود سه سالگي خود را نشان مي‌دهد، اختلال شديدي است كه عملكرد كودك را شديدا مختل مي‌كند. والدين بعد از تشخيص اختلال اوتيسم در كودكشان مراحل مختلفي را تجربه مي‌كنند كه مهم‌ترين آن‌ها را در ادامه توضيح داده‌ايم.

نحوه مواجهه والدين با اختلال اوتيسم

_اولين مرحله انكار مي‌باشد. در اين مرحله والدين نمي‌خواهند بپذيرند كه كودكشان مبتلا به اختلال اوتيسم است و جوري رفتار مي‌كنند كه انگار چنين چيزي وجود ندارد. برخي والدين در اين مرحله بارها و بارها به متخصصان مختلف مراجعه مي‌كنند و فكر مي‌كنند متخصص اشتباه مي‌كند.

_دومين مرحله، خشم و عصبانيت است. آن‌ها از اينكه اين اتفاق براي آن‌ها و فرزند دلبندشان افتاده عصباني هستند و مدام اين سوال را مي‌پرسند: چرا من؟ اين خشم ممكن است معطوف به خود كودك شود، به همسر نشان داده شود و يا به شكل پرخاشگرانه متخصصان و ساير اطرافيان را درگير كند.

_در مرحله سوم مادر و پدر دچار غم، اندوه و احساس گناه مي‌شوند. گويا آرزوهايي كه براي كودكشان داشته به باد رفته و حال با اين واقعيت مواجه شده‌اند كه كودكشان دچار يك مشكل واقعي است كه ممكن است حتي خودشان در آن نقش داشته باشند. آن‌ها خود را مقصر مي‌دانند و سرزنش مي‌كنند. در اين زمينه توصيه مي‌كنيم مقاله احساس گناه را مطالعه كنيد.

_نهايتا بعد از سه مرحله فوق افراد به سازگاري و پذيرش مي‌رسند. هنوز هم احساسات فوق را تجربه مي‌كنند ولي مي‌توانند با آن‌ها كنار بيايند و به نفع كودك قدم‌هايي بردارند و در جهت بهبود زندگي كودكش تلاش كنند.

نقش والدين كودكان اوتيستيك در ابتلاي كودك به اوتيسم

تركيبي از عوامل هستند كه باعث مي‌شوند كودك در جريان رشد تفاوت‌هايي در ساختار مغزي و عصبي خود نشان بدهد. هر يك از اين عوامل، عامل خطر ناميده مي‌شوند. عوامل خطر به دو دسته عوامل ژنتيكي و محيطي تقسيم مي‌شوند. اوتيسم در كودكاني كه قبلا سابقه خانوادگي داشته است، بيشتر ديده مي‌شود. يعني والدين چه مادر چه پدر مي‌توانند اين عامل ژنتيكي را منتقل كرده باشند.

عوامل محيطي مانند قرار گرفتن مادر در معرض سرب و ساير آلودگي‌هاي محيطي، شرايط استرس زاي پيش از تولد، زايمان دشوار و عواملي از اين دست همگي ممكن است در اختلال دخيل باشند. براي اطلاع بيشتر در مورد اختلالات طيف اوتيسم كليك كنيد.

مادران يخچالي از عوامل ابتلا به اوتيسم در كودكان

يكي از نظريات ابتدايي در مورد علت ابتلاي كودكان به اوتيسم اين مي‌باشد كه مادران يخچالي باعث مي‌شوند كودكشان مبتلا به اوتيسم شود. مادران يخچالي مادراني مي‌باشند كه خالي از عاطفه و واكنش صحيح نسبت به كودك تازه متولد شده مي‌باشند و به همين علت رشد عاطفي و اجتماعي كودك خود را متوقف مي‌كنند يعني چيزي كه در كودكان اوتيستيك ديده مي‌شود. ممكن است اين ويژگي در مادران مشكلاتي در كودكان به وجود آورد يا مشكلاتشان را تداوم بخشد ولي اين چيزي نيست كه بتواند علت اصلي اختلال اوتيسم قلمداد شود.

در واقع مادران مي‌توانند ناقل بيماري بوده، يا قبل از زايمان در شرايطي قرار بگيرند كه احتمال ابتلا بالا برود اما چيزي كه واضح مي‌باشد اين است كه نمي‌توان مادر را براي ابتلاي كودكش به اختلال اوتيسم سرزنش كرد يا هيچ مادري نيست كه از عمد زمينه را براي اين اختلال فراهم كرده باشد.

نقش والدين در تربيت كودك مبتلا به اوتيسم

نقش والدين هنگامي كه كودك با يك اختلال مواجه مي‌شود بسيار پررنگ‌تر مي‌شود. يكي از وظايف والدين كودكان اوتيستيك آگاهي از راه‌هاي شناسايي اوتيسم است. تا بتوان به موقع براي درمان اقدام كرد. كودكي كه با اختلالي فراگير مثل اوتيسم درگير است، نياز به توجه و مراقبت بيشتري دارد تا بتواند مسير زندگي اش را طي كند. در چنين شرايطي والدين به ويژه مادر بيشترين نقش را در تربيت صحيح فرزند بر عهده دارد. مقاله تربيت فرزند در اين زمينه مي‌تواند راهنماي شما باشد.

در واقع والدين دلسوزي كه مراحل گفته شده را طي كرده باشند و به پذيرش بيماري كودك خود رسيده باشند، بدون احساس شرم در جامعه حضور پيدا كرده و به دنبال كمك‌هاي تخصصي براي كودك خود بر مي‌آيند. بسياري از كودكان اوتيستيك اگر كمك‌هاي حرفه اي دريافت كنند و در مسير رشد و بالندگي قرار گيرند، زندگي با كيفيت تري را تجربه خواهند كرد.

والديني كه در پذيرش بيماري فرزند خود مشكل دارند

والديني كه توجه همه جانبه به كودك خود مي‌كنند، كمك‌هاي تخصصي براي او فراهم مي‌كنند، استعدادهاي كودك اوتيستيك خود را مي‌شناسند و براي آن انرژي و وقت صرف مي‌كنند، نقش ويژه اي در بهبود زندگي فرزندشان دارند. نقطه مقابل اين ماجرا، والديني هستند كه اين مسئله را نپذيرفته‌اند و در خشم و اندوه خود به مدت طولاني باقي مانده‌اند.

اين والدين فرصت‌هاي مناسب جهت آموزش و تعليم كودك خود را از دست مي‌دهند و ممكن است مانع پيشرفت كودك خود شوند. در چنين مواردي والدين كودك اوتيستيك با مراجعه به يك روانشناس براي دريافت مشاوره كودك مي‌توانند خود را با شرايط پيش آمده سازگار كنند و از طرفي آموزش‌هاي لازم حهت رفتار صحيح با كودك مبتلا به اوتيسم را فرا بگيرند.

سلامت والدين كودك اوتيستيك

مادر كودك اوتيستيك نياز به حمايت و مراقبت‌هاي ويژه اي دارد. چنين مادري نياز به حمايت شديد همسرش و مشاركت وي در برنامه‌هاي نگهداري و توان بخشي كودك دارد. علي الخصوص اگر فرزند يا فرزندان ديگري هم وجود داشته باشند كه آن‌ها هم نياز‌هاي عاطفي و جسماني خود را دارند.

والديني كه سلامت جسماني و روانيشان به خطر بيفتد، به خوبي نمي‌توانند از فرزندانشان مراقبت كنند. پس براي اينكه نقش مادري و پدري خود را ايفا كنند نياز به حمايت و كمك‌هاي جامعه و اطرافيان و داشتن اوقاتي براي استراحت و فاصله گرفتن از مشكلشان دارند. اطرافيان و دوستان به خوبي مي‌توانند اين كمك را به مادر و پدر يك كودك اوتيستيك ارائه كنند.

والدين كودكان اوتيستيك بايد به فكر نياز‌هاي فردي خود نيز باشند. در واقع از خودگذشتگي بيش از حد و ناديده گرفتن خود باعث به خطر افتادن زندگي و سلامت روان آن‌ها مي‌شود. براي كسب اطلاعات در زمينه افزايش سلامت روان كليك كنيد.

سوالات متداول

چگونه با كودك اوتيسم ارتباط برقرار كنيم؟

كودكان اوتيسم در بيان احساسات خود مشكل دارند به همين دليل رفتارهاي پرخاشگرانه از خود بروز مي‌دهند كه اكثر والدين و اطرافيان آن را به منزله بدخلقي و شيطنت كودك مي‌پندارند. در واقع كودك اوتيسم با اين گونه از رفتارهاي خود سعي در بروز احساسات و عواطف خود دارد. بنابراين براي ارتباط مؤثر با او سعي كنيد براي بروز احساساتش به او كمك كنيد و راهنماي او باشيد.

عمر كودكان مبتلا به اوتيسم چقدر است؟

طول عمر آن‌ها به شدت بيماري و ميزان مراقبت و حمايتي كه از جانب خانواده مي‌گيرند متفاوت است. اما معمولا به اندازه 85 درصد عمر طبيعي افراد جامعه عمر مي‌كنند.

بازي هاي موثر براي كودكان اوتيسم كدام‌اند؟

بازي‌هايي كه نياز به تعامل و ارتباط چهره به چهره با والد دارند، براي كودك اوتيستيك مناسب است. قوانين بازي بايد براي كودك قابل فهم باشند و سطح آن‌ها را با توجه به پيشرفت كودك در مهارت‌هاي اجتماعي افزايش داد. شن بازي و بازي با گل براي اين كودكان بسيار مناسب است.

براي دريافت مشاوره در زمينه فرزندپروري مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: نحوه صحيح رفتار والدين با كودكان اوتيسم