آيا محبت بيش از حد كودكان را لوس مي‌كند؟

يكي از نياز‌هاي اساسي كودكان دريافت محبت از جانب پدر و مادر مي‌باشد. در واقع بدون برآورده شدن اين نياز، كودك به درستي پرورش پيدا نمي‌كند. در واقع چيزي به اسم محبت بيش از اندازه بي معني است. محبت پايه‌ي اصلي پرورش كودك مي‌باشد و بنابراين نبايد از آن دريغ كرد. گذاشتن محدوديت در ابراز محبتتان به كودك و دريغ كردن آن به بهانه‌ي ترس از لوس شدن كودك، ترسي بي پايه و عملا مضر مي‌باشد.

نياز كودك به محبت بي‌قيد و شرط

هر كودكي نياز به محبت بي قيد و شرط دارد. يعني در جريان رشد طبيعي كودك بايد متوجه شود كه والدينش او را همان‌طور كه هست مي‌پذيرند و دوستش دارند. در واقع نبايد كودكتان را فقط در يك شرايط خاص دوست داشته باشيد. البته اين به اين معني نيست كه هر رفتار كودك قابل قبول مي‌باشد. گاهي اوقات برخي والدين تهديداتي از اين قبيل به كار مي‌برند: اگر اين كار زشت را بكني، ديگر دوستت ندارم. يا تو دختر بدي هستي. عباراتي اين چنين به كودك مي‌فهمانند كه كودك در هرحال دوست داشتني و ارزشمند نيست.

دوست داشتن بي قيد و شرط و ابراز كردن آن به كودك مانع از تربيت صحيح و باعث لوس شدن كودك نمي‌شود. در واقع لوس شدن كودك به علت سبك فرزندپروري غلط و رفتارهاي ديگر والدين مي‌باشد كه از اشتباهات رايج تربيتي است. براي كسب اطلاعات از اشتباهات تربيتي والدين كليك كنيد.

سبك فرزندپروري و لوس شدن كودك

والدين بر اساس سبك فرزندپروي كه بر مي‌گزينند ممكن است باعث لوس شدن كودك خود شوند. براي آگاهي از انواع سبك فرزندپروري كليك كنيد. به طور كلي والدين را از نظر ميزان محبتي كه به كودك خود مي‌كنند و انتظاراتي كه از او دارند، مي‌توان به 4 دسته تقسيم كرد:

تربيت سهل‌گيرانه

دسته‌ي اول والديني هستند كه به ميزان زياد به كودكشان محبت مي‌كنند بدون اينكه مرزهاي روشن و انتظارات روشني از كودكشان داشته باشند. در واقع شيوه‌ي تربيتي اين گونه والدين سهل گيرانه است كه منجر به لوس بار آمدن كودك مي‌شود.

تربيت استبدادي

دسته‌ي دوم والديني هستند كه در مقابل دسته‌ي اول قرار مي‌گيرند. آن‌ها هرگونه محبت را از كودك خود دريغ مي‌كنند و در عوض مسئوليت‌هاي زيادي به او محول مي‌كنند و انتظارات زيادي از كودكشان دارند. كودكاني كه در اين خانواده‌ها رشد مي‌كنند با مشكلات هيجاني زيادي درگير مي‌شوند.

سبك تربيتي طرد كننده

سومين دسته‌ي والدين، آن‌هايي هستند كه نه تنها محبتي به كودك نمي‌كنند، از كودك خود انتظار و توقعي هم ندارند. در واقع كودكان در اين خانواده‌ها از هر نظر مورد غفلت قرار مي‌گيرند. در اين خانواده‌ها هم خطر لوس شدن كودك وجود دارد. چرا كه معمولا به جاي ابراز توجه و محبت به كودك، باج مي‌دهند. يعني باج دادن و براورده كردن خواسته‌هاي كودك براي جلوگيري از اعتراض او مي‌تواند منجر به متوقع شدن كودك و لوس شدن او و پافشاري روي خواسته‌هايش بشود.

تربيت مقتدرانه مانعي براي لوس شدن كودك

آخرين دسته، والديني هستند كه عليرغم سطح محبت بالا، توقعات به جا و مناسب از كودكانشان دارند. اين والدين محبت خود را دريغ نمي‌كنند، ابراز كلامي و غير كلامي مناسبي دارند، و به جاي محدود كردن ابراز احساساتشان به كودك، توقعات به جا از او دارند. بهترين سبك فرزندپروي همين سبك مي‌باشد كه در آن محبت بسيار است اما قوانين پا برجا هستند و خبري از لوس شدن كودك نيست.

پيامدهاي دريغ كردن محبت براي جلوگيري از لوس شدن كودك

كودكاني كه محبت را با قيد و شرط دريافت مي‌كنند و يا از محبت محروم مي‌شوند مشكلات هيجاني زيادي را تجربه خواهند كرد. اين افراد ممكن است دچار حس بي ارزشي و كمبود عزت نفس شوند، حس ناامني را نسبت به دنيا و ديگران پرورش مي‌دهند، در  برقراري روابط عاطفي صحيح و صميمي شدن با ديگران دچار مشكل مي‌شوند، ممكن است براي به دست آوردن محبت به هر راهي خود را بزنند و يا بالعكس نسبت به مسائل عاطفي بي تفاوت شوند.

پيامدهاي دريغ كردن محبت بر مغز كودك

علاوه بر تاثيرات گفته شده، اتصالات عصبي كه انتظار مي‌رود در مغز كودكي كه از محبت محروم شده است يا آن را به شكل سالم دريافت نكرده است، تشكيل نمي‌شود. يعني در ساختار مغزي كودكان هم تفاوت‌هايي ايجاد خواهد شد. اين كودكان در تشخيص و ابراز احساسات مختلف خود و ديگران دچار مشكل خواهند شد.

راهكار درست براي اجتناب از لوس شدن كودك

گفتن دوستت دارم به كودك، در آغوش كشيدنش، بوسيدنش و مواردي مثل اين را محدود نكنيد. بالعكس سعي كنيد رفتارها و كلامي كه نشانه‌ي محبت شما به فرزندتان مي‌باشد را افزايش دهيد. در عوض براي فرزندتان قوانين مناسب با سنش تعيين كنيد. توقعات روشن و متناسبي داشته باشيد و به موقع از تشويق و تنبيه بهره ببريد.

برخي والدين به جاي اينكه به فرزند خود محبت كنند، به شكل مادي درخواست‌هاي كودك را براورده مي‌كنند و فكر مي‌كنند اين كار محبت كردن است. در واقع اين كار موجب لوس و متوقع شدن كودك مي‌شود اما محبت واقعي و اصيل چنين مشكلي را به وجود نمي‌آورد. پيشنهاد مي‌كنيم مقاله تربيت كودك را مطالعه نماييد.

1. قانون گذاري

قوانين مناسب با سن كودك منظور توقعاتي است كه شما از كودك خود داريد. مثلا مي‌توانيد از كودك 5ساله‌ي خود توقع داشته باشيد كه بعد از بازي كردن وسايلش را جمع كند. گذاشتن قانون بسيار مهم است و از آن مهم‌تر اين است كه شما خودتان قوانين خودتان را زير پا نگذاريد. براي مثال اگر چنين قانوني بگذاريد و هربار خودتان وسايل او را جمع كنيد او ياد ميگيرد كه اهميت قوانين را ناديده بگيرد.

اگر قانوني وضع كرده‌ايد، مطمئن شويد كودك آن را متوجه شده باشد. بيان كردن ضمني آن يا غير واضح بودنش منجر به تخطي مي‌شود.

2. توقعات به جا

يعني به فراخور سن كودك از او توقع داشته باشيم اعمالي را انجام دهد. براي مثال به مدرسه رفتن و انجام تكاليف مدرسه، توقع متناسب با سن براي يك كودك 7 ساله مي‌باشد ولي توقع داشتن از يك كودك 7ساله كه علاوه بر مدرسه، موسيقي، ورزش و بسياري كارهاي ديگر را هم به خوبي انجام دهد، نا به جا مي‌باشد. در واقع مي‌توان متناسب با سن كودك، توقعاتي از او داشت و مسئوليت‌هايي به او محول كرد. محول كردن مسئوليت‌هاي كوچك و متناسب به كودك مسئوليت پذيري را ياد مي‌دهد.

3. مواجه كردن كودك با پيامد‌هاي رفتار

در صورتي كه كودك قوانين را نقض كرد يا عمل اشتباهي انجام داد، به زبان ساده و به دور از خشونت با پيامدهاي رفتارش مواجهش كنيد. براي مثال كودكي بايد اتاقش را مرتب مي‌كرده ولي نكرده است، شما به جايش اتاقش را مرتب نكنيد. او مجبور مي‌شود در اتاق آشفته زندگي كند و در نتيجه ممكن است برخي وسايلش را پيدا نكند.

4. استفاده از تشويق و تنبيه براي جلوگيري از لوس شدن كودك

در صورتي كه كودك وظايفش را به خوبي انجام داد يا يك تكليف رشدي را به خوبي انجام داد مي‌توانيد از تشويق كلامي و مادي استفاده كنيد. براي انگيزش دادن به كودك جهت انجام مسئوليت‌هايش مي‌توانيد هدايايي در نظر بگيريد. البته بايد حواستان باشد طوري عادتش ندهيد كه براي انجام وظائفش توقع هديه داشته باشد. براي كسب اطلاع از بهترين روش‌هاي تشويق كودكان كليك كنيد.

استفاده از تنبيه بايد متناسب با اعمال كودك باشد، خشونت آميز نباشد، كودك بداند براي چه كار مشخصي تنبيه مي‌شود و چرا ؟ و بعد از تنبيه بايد عمل متناسب كه انتظار داريد كودك انجام دهد را متذكر شويد.

براي دريافت مشاوره در زمينه جلوگيري از لوس شدن كودك مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : لوس شدن كودك | چگونه از لوس شدن كودك جلوگيري كنيم ؟