پيشگيري از بارداري

روش‌هاي متنوعي براي پيشگيري از بارداري وجود دارد. هر زوجي با توجه به اولويت‌ها و شرايط خود مبادرت به استفاده از يكي از آن‌ها مي‌كند. هر روش جلوگيري از بارداري مزايا و معايب مرتبط با خود را دارد. در هر كدام درصد خطايي براي بارداري ناخواسته وجود دارد. در واقع شما براي اينكه روش مناسبي براي پيشگيري انتخاب كنيد، بايد با توجه به ميزان خطر حاملگي هر كدام و مزايا و معايبشان تصميم بگيريد. البته در صورت داشتن شرايط خاص مشورت با پزشك ضروري به نظر مي‌رسد. براي اطلاع بيشتر در مورد بارداري ناخواسته كليك كنيد.

90درصد زناني كه به لحاظ جنسي فعال هستند، اگر طي يك سال از هيچ روش پيشگيري استفاده نكنند، باردار مي‌شوند. قطعي‌ترين روش براي پيشگيري از بارداري، نداشتن رابطه جنسي است كه مشخصا اين روش، روش مناسبي نمي‌باشد. عدم استفاده از روش‌هاي پيشگيري در روابط جنسي گاه زوجين را وادار مي‌كند تا در صورت بارداري از سقط جنين استفاده كنند؛ به همين دليل آگاهي از اين روش‌ها و به كار بردن آن‌ها اهميت دارد. براي اطلاع بيشتر در زمينه سقط جنين كليك كنيد.

انواع روش‌هاي پيشگيري از بارداري

روش‌هاي پيشگيري از بارداري به چند دسته كلي تقسيم مي‌شوند. روش‌هاي انسداد كردن، روش‌هاي هورموني، روش‌ها و ابزار‌هاي درون رحمي و ديگر روش‌هاي پيشگيري براي جلوگيري از بارداري وجود دارند. همچنين برخي از روش‌ها براي جلوگيري از بارداري براي بعد از رابطه جنسي غير محتاطانه وجود دارد. در ادامه انواع اين روش‌ها را شرح داده‌ايم. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه روش‌هاي پيشگيري بعد از رابطه كليك كنيد.

1- پيشگيري از بارداري با روش‌هاي انسداد كردن

روش‌هاي انسداد كردن، روش‌هايي هستند كه مانع رسيدن اسپرم به تخمك مي‌شوند. اين روش‌ها خود شامل موارد زير هستند:

كاندوم مردانه: كاندوم‌هاي مردانه كه عموما از لاتكس ساخته مي‌شوند بيشتر از 80 درصد در پيشگيري از بارداري موثر هستند. علاوه بر اين مانع انتقال عفونت‌هاي جنسي را هم مي‌شوند.

كاندوم زنانه: كاندوم زنانه مشابه كاندوم‌هاي مردانه هستند، تقريبا 79 درصد قدرت پيشگيري دارند.

ديافراگم: ديافراگم يك ابزار انسداد ورود اسپرم است كه داخل واژن قرار مي‌گيرد و هر بار قبل استفاده از اسپرم كش روي آن استفاده مي‌شود. استفاده از ديافراگم و اسپرم كش تقريبا 90 درصد احتمال بارداري را كاهش مي‌دهد.

كلاهك رحم: كلاهك رحم يك كاپ سليكوني است كه در انتهاي واژن قرار مي‌گيرد. در واقع اين كلاهك دهانۀ رحم را مي‌پوشاند تا اسپرم به تخمك‌ها نرسد. اين روش بين 70 تا 85 درصد از بارداري پيشگيري مي‌كند.

اسفنج ضد بارداري: اسفنج ضد بارداري كه حاوي اسپرم كش است مانند كلاهك انتهاي واژن جاي داده مي‌شود تا مانع رسيدن اسپرم به رحم بشود. استفاده از اسفنج بين 76 تا 88 درصد قدرت پيشگيري دارد.

اسپرم كش: اسپرم كش يك ماده شيمايي است كه اسپرم را غيرفعال مي‌كند. ميزان تاثير اسپرم كش 71 درصد مي‌باشد.

روش استفاده ازكاندوم مردانه در پيشگيري از بارداري

 كاندوم را بايد روي آلت در حالت نعوظ كشيد و با فشار دادن آن هواي داخل آن را خارج كرد. سپس كاندوم را تا انتهاي آلت باز كرد. بعد از اتمام رابطه جنسي و انزال با نگه داشتن قسمت پايين كاندوم، آلت را از واژن خارج كنيد و كاندوم را دور بيندازيد.

اگر به لاتكس حساسيت داشته باشيد، نوعي از كاندوم براي كساني كه به آن حساس‌اند، ساخته شده است. همچنين در صورت استفاده از لوبريكانت‌ها، دقت كنيد با جنس كاندوم سازگار باشد و كاندوم را حين رابطه جنسي پاره نكند.

روش استفاده از ديافراگرم

 فرد ديافراگم را ساعاتي قبل از رابطه جنسي در واژن قرار داده و تا 6 ساعت بعد از رابطه جنسي بايد در واژن نگه دارد ولي بعد از 24 ساعت حتما بايد خارج شود.

روش استفاده از اسپرم كش

اسپرم كش‌ها حداقل 10 دقيقه قبل از رابطه جنسي بايد در واژن استفاده شوند و براي 60 دقيقه مؤثر باقي مي‌مانند. اسپرم كش نوعي ماده‌ي شيميايي است كه به صورت كف، ژل و كرم در دسترس است. 

2- روش‌هاي پيشگيري از بارداري با هورمون

روش‌هاي هورموني روش‌هايي هستند كه باروري زنان را متوقف مي‌كنند. باروري در واقع آزاد شدن تخمك از تخمدان است. اين شكل از پيشگيري تاثيري در پيشگيري از عفونت‌هاي جنسي ندارد.

قرص‌هاي ضد بارداري

 اين قرص‌ها يكي از روش‌هاي رايج در ميان مردم براي پيشگيري مي‌باشند. قرص‌هاي ضد بارداري انواع مختلفي دارند و تا حدود 95 درصد قدرت پيشگيري از بارداري دارند.

برخي قرص‌هاي ضد بارداري شامل استروژن و پروژستين مي‌باشد. اين قرص‌ها به شكل روزانه و مطابق با راهنماي داخل جعبه مصرف مي‌شوند. برخي از قرص‌هاي داخل پك، بدون هورمون هستند كه باعث مي‌شوند سيكل ماهيانه ادامه پيدا كند. براي اطلاع بيشتر از قرص هاي ضد بارداري كليك كنيد.

انواع ديگر قرص‌هاي ضد بارداري، قرص‌هايي است كه فقط حاوي پروژستين بوده و فرد بايد هرروز راس ساعت مشخصي آن را مصرف كند. در اين حالت ممكن است سيكل ماهيانه از نظم و حالت عادي اش خارج بشود.

پچ‌هاي پوستي (چسب)

 اين روش از پيشگيري اگر صحيح انجام شود تا 99 درصد قدرت پيشگيري از بارداري دارد. چسب‌هاي پيشگيري در قسمت‌هاي مختلف بدن مي‌تواند كار گذاشته شوند. هر پچ براي 3 هفته در يك قسمت قرار داده مي‌شود و سپس براي يك هفته برداشته مي‌شود تا در آن زمان پريود اتفاق بيفتد.

تزريق: اين روش پيشگيري توسط پزشك تجويز شده و هر 12 هفته يك بار استفاده مي‌شود. اگر از اين روش درست استفاده شود و تزريق‌ها به موقع باشد، قابليت پيشگيري بالاي 90 درصد مي‌باشد.

نكته: زوج‌هايي كه از روش ترزيق استفاده كرده‌اند، بعد از مدتي مايل به بارداري باشند، حدودا 10 ماه طول مي‌كشد تا باروري به حالت نرمال باز گردد.

حلقه‌هاي واژني

اين روش پيشگيري از بارداري در صورت استفادۀ صحيح بالاي 99 درصد قابليت پيشگيري دارد ولي در صورتي كه خطاهاي انساني رخ دهد، 95 درصد مي‌تواند موثر باشد. حلقه كوچك پلاستيكي براي 3 هفته داخل واژن قرار داده مي‌شود تا هورمون‌هايي به داخل بدن آزاد كند و براي 1 هفته خارج مي‌شود تا پريود اتفاق بيفتد.

3- ابزارهاي داخل رحمي

اين روش‌هاي پيشگيري از بارداري روش‌هاي طولاني مدت پيشگيري هستند. آن‌ها بالاي 99 درصد قدرت پيشگيري از بارداري دارند. اين روش‌ها هم مانند روش‌هاي هورموني قدرت پيشگيري نسبت به بيماري‌هاي عفوني ندارند.

آي يو دي (IUD)

 آي يو دي ابزار كوچكي است كه توسط پزشك داخل رحم قرار داده مي‌شود و دو نوع هورموني و مسي دارد. نوع هورموني آن تا 5 سال داخل رحم مي‌تواند باقي بماند. آي يو دي هورموني به شكل كامل سيكل قاعدگي را از بين نمي‌برد بلكه از طريق زخيم‌تر كردن مخاط دهانه رحم مانع ورود اسپرم به رحم مي‌شود. نوع مسي آن با تخريب اسپرمي كه مي‌خواهد وارد رحم شود جلوي بارداري را مي‌گيرد و تا 10 سال داخل رحم باقي مي‌ماند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه آي يو دي و سيكل قاعدگي كليك كنيد.

ايمپلنت‌ها

 پزشك يا پرستار يك ايمپلنت به شكل ميله را در بازوي فرد متقاضي قرار مي‌دهد تا از بارداري جلوگيري كند. اين ايمپلنت هورمون پروژستين را داخل بدن آزاد مي‌كند كه از تخمك گذاري جلوگيري مي‌كند. اين ايمپلنت‌ها بالاي 99 درصد توانايي پيشگيري دارند و هر سه سال يكبار تعويض مي‌شوند.

4- روش‌هاي ديگر پيشگيري از بارداري

روش‌هاي ديگري هم براي پيشگيري غير از سه دسته گفته شده وجود دارد كه شامل موارد زير هستند:

برنامه ريزي خانگي طبيعي بر اساس روزهاي تخمك گذاري

در اين روش با محاسبه چرخه قاعدگي زن، در دوره تخمك گذاري كه احتمال بارداري هست، از رابطه جنسي اجتناب مي‌شود. چنين روشي تا 76 درصد كارايي دارد. در اين دوران ترشح واژن بيشتر از مواقع ديگر است. اغلب دوره تخمك گذاري بين 12 تا 16 روز از عادت ماهيانه است. از آن جايي كه قرص‌هاي ضد بارداري و اورژانسي داراي عوارض هستند بهتر است تنها در موارد محدود از آن‌ها استفاده كنيد و به طور طبيعي از برقراري رابطه جنسي در دوران تخمك گذاري بپرهيزيد تا مجبور به استفاده از قرص‌ها نباشيد.

پيشگيري اورژانسي

اين روش كه به آن قرص اورژانسي مي‌گويند، در صورتيكه رابطه جنسي پر خطر رخ دهد و هيچ روش پيشگيري استفاده نشود يا مثلا كاندوم حين رابطه پاره بشود، استفاده مي‌شود. اين قرص شامل هورمون پروژسترون مصنوعي است. اين قرص با تغيير هورمون‌هاي بدن فرآيند تخمك گذاري را مختل كرده يا آن را به تعويق مي‌اندازد. براي اطلاع بيشتر از قرص اورژانسي كليك كنيد.

فراموش نكنيد كه عوارض قرص اورژانسي لزوم مصرف آن را محدود مي‌كند. از جمله عوارض آن ايجاد حالت تهوع، افزايش حساسيت سينه‌ها، تشديد علائم سندروم ملال پيش از قاعدگي است. براي كسي اطلاعات بيشتر در زمينه عوارض قرص اورژانسي كليك كنيد.

استفاده از آي يو دي مسي: تا 5 روز بعد از رابطه پر خطر با استفاده از آي يو دي تا 99.9 درصد مي‌توان جلوي بارداري را گرفت.

عقيم سازي

عقيم سازي هم در مورد زنان و هم مردان انجام مي‌شود. عقيم سازي بالاي 99 درصد قدرت پيشگيري از بارداري دارد. براي مردان عمل وازكتومي و زنان عمل بستن لوله رحم را انجام مي‌دهند.

وازكتومي: در اين روش طي عمل جراحي كوچكي، پزشك مسير عبور اسپرم‌ها را مسدود مي‌كند؛ بنابراين از رسيدن آن‌ها به تخمك‌ها جلوگيري مي‌شود. اين جراحي نياز به بستري شدن ندارد و عمل پيچيده‌اي نيست. بعد از عمل وازكتومي احتمال باروري وجود ندارد و يا بسيار اندك است. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه وازكتومي كليك كنيد.

بستن لوله رحم: در اين روش لوله‌هاي فالوپ بسته مي‌شود و امكان بارور شدن تخمك‌ها وجود ندارد. اين عمل همچنين خطر ابتلا به سرطان تخمدان‌ها را كاهش مي‌دهد. در اين جراحي دو سر لوله‌هاي رحم بسته مي‌شود و بخيه زده مي‌شود. معمولا اين عمل در دوره نقاهت بعد از زايمان به تشخيص پزشك صورت مي‌گيرد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه بستن لوله رحم كليك كنيد.

روش‌هاي خانگي پيشگيري از بارداري

در اين روش از داروهاي گياهي استفاده مي‌شود و چون تأثيرات بيشتر و طولاني مدت بر بدن مي‌گذارند، بايد با احتياط بيشتري مصرف شوند. دم كرده زعفران جهت سقط جنين در ماه اوليه بارداري تأثيرگذار است و مي‌توان از بارداري ناخواسته جلوگيري كرد. گياه پونه و برگ و عصاره‌ي بنفشه هندي در پيشگيري از بارداري مؤثر است و از گذشته مورد استفاده قرار مي‌گرفته. همچنين مي‌توانيد براي جلوگيري از بارداري ريشه كوهوش آبي را دم كنيد و روزانه سه بار از آن را مصرف كنيد. براي انتخاب بهترين روش‌هاي پيشگيري از بارداري و حل تعارضات جنسي لازم است به مشاوره جنسي مراجعه كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه مسائل جنسي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : پيشگيري از بارداري | انواع روش‌هاي جلوگيري از بارداري