مشكلات شايع شيردهي مرتبط با مادر

برخي علل در سينه مادر ميتواند باعث مشكلات شيردهي شود. اين مشكلات شامل موارد زير مي‌باشد: 

1. احتقان پستان

اين مسئله معمولا در اولين روزهاي شيردهي اتفاق مي‌افتد. احتقان به اين معني است كه سينه تورم پيدا كرده، سفت و دردناك مي‌شود. نوك سينه محو يا صاف شده و گرفتن نوك سينه براي نوزاد سخت مي‌شود. علت اين امر مي‌تواند درست تخليه نشدن سينه باشد. در واقع شير در سينه باقي مي‌ماند. اگر عليرغم اينكه به نوزاد در دفعات زياد شير داده مي‌شود باز هم سينه محتقن باقي مي‌ماند، به اين معني است كه مادر نوزاد را درست در آغوش نمي‌گيرد يا نوزاد پستان را درست در دهان نمي‌گيرد براي حل كردن اين مسئله بايد علل آن برطرف شوند.

براي رفع اين مشكل لازم است شيوه شيردهي يا نحوه دوشيدن شير اصلاح شود يا اگر نوزاد در مكيدن مشكل دارد (شكاف كام يا كيپ شدن بيني) مشكل نوزاد رفع شود. براي تسكين درد ناشي از احتقان مي‌توان از كمپرس گرم يا سرد استفاده كرد، از مسكن‌هاي ساده بهره برد يا از شيردوش بعد از هر بار شيردهي استفاده كرد. پيشنهاد مي‌كنيم براي كسب اطلاعات در زمينه نحوه صحيح شير دادن به نوزاد كليك كنيد.

2. حساس و دردناك شدن نوك سينه

اين مورد هم در روز‌هاي اول شيردهي و يا روزهاي قبل از قاعدگي شايع است. در صورتي كه زن شيرده باردار باشد، احتمال حساس شدن نوك سينه‌ها بيشتر مي‌شود. علل مختلفي باعث حساس شدن نوك سينه مي‌شود مثلا اگر نوزاد با وضعيت صحيح در آغوش گرفته نشود، سينه توسط مادر يا نوزاد درست گرفته نشود، نوك سينه صاف يا فرورفته باشد، نوزاد ناهنجاري‌هايي در دهان داشته باشد، مادر شير را به روش نادرست بدوشد، وجود عفونت‌هاي نوك پستان، نامناسب بود لباس زير مادر و ايجاد اصطكاك توسط دندان كودك و سينه مادر همگي از علل ايجاد درد در سينه مادر مي‌باشند. براي رفع اين درد بايد علت شناسايي و برطرف شود.

3. مسدود شدن مجاري شير از مشكلات شايع در شيردهي

انسداد مجاري شير با التهاب، تورم، قرمز شدن و درد سينه همراه است؛ ممكن است علائمي شبيه به آنفولانزا بروز پيدا كند. براي اطلاع از علائم آنفولانزا كليك كنيد. علت انسداد مجاري شير تخليه كم سينه به علت قرار گرفتن نامناسب نوزاد و يا مكيدن نامناسب است. از علل ديگر مي‌توان به خوابيدن روي يك طرف بدن، محكم فشار دادن نوزاد به سينه، چنگ زدن يا ضربه وارد شدن به سينه، لباس زير تنگ، استفاده زياد از چربي‌هاي حيواني و... اشاره كرد. براي رفع اين مشكل بايد حالت قرار گرفتن نوزاد اصلاح شود سپس از طريق شير دادن مكرر به نوزاد يا دوشيدن سينه مجاري بسته را باز كرد. تغذيه از سينه‌اي كه مجراي آن مسدود است صورت گيرد و چانه نوزاد به سمت آن قرار گيرد. از ماساژ هم مي‌توان بهره برد. كمپرس گرم هنگام شير دهي و كمپرس سرد پس از آن كمك كننده است.

4. برفك نوك پستان

برفك اغلب با درد همراه مي‌شود كه 10 تا 15 دقيقه بعد از پايان شيردهي بروز پيدا مي‌كند. درد به صورت فروشدن سوزن داغ به سينه توصيف مي‌شود. برخي بثورات پوستي هم ممكن است ديده شود. در اين شرايط ممكن است برفك دهاني يا در اطراف مقعد نوزاد ديده شود. درمان دارويي براي اين مشكل وجود دارد كه بايد با مراجعه به پزشك دريافت كنيد. هم مادر هم نوزاد تحت درمان قرار مي‌گيرند. مسائل بهداشتي بايد دقيق رعايت شوند.

5. زخم نوك سينه از مشكلات شايع در شيردهي

در روزهاي اول شيردهي ممكن است اين مشكل پيش بيايد. درد معمولا خفيف است ولي گاهي اوقات زخم بدتر شده و به شقاق مي‌انجامد. براي برطرف كردن آن به وضعيت شيردهي خود دقت كنيد. مطمئن شويد نوزاد تمام نوك سينه را در دهان مي‌گذارد. تعداد دفعات شير دادن را افزايش دهيد و مقدار آن را كم كنيد. در غير اين صورت هنگامي كه نوزاد گرسنه باشد شديدا سينه را مي‌مكد و اين ممكن است به بدتر شدن اوضاع بيانجامد. قبل از اينكه به نوزاد شير دهيد با دست كمي شير از سينه خارج كنيد تا نوزاد مجبور نشود براي اين كار مدت طولاني و شديد مك بزند.

از دادن شير با سينه زخم شده اجتناب نكنيد و حتما با همان سينه شير بدهيد. از هركاري كه باعث تحريك زخم سينه مي‌شود بپرهيزيد. مثلا استفاده از صابون‌ها، لباس زير نامناسب، خشك كردن سينه بعد از شير دادن. سينه‌هاي خود را در معرض هوا قرار دهيد.

6. عفونت پستان

عفونت يكي از مشكلات شايعي است كه از نشانه‌هاي آن التهاب پستان، تب و لرز، سفتي پوست محل ابتلا مي‌باشد. علل آن تداوم انسداد مجراي بسته پستان، ضربه، بهداشت ناكافي، استرس و ... مي‌باشد. استرس و اضطراب تأثير بسياري بر كميت و كيفيت شير مادر مي‌گذارد؛ بنابراين بهتر است مادران همواره سلامت رواني خود را نيز مورد توجه قرار دهند. درمان آن دارويي و تحت نظارت پزشك مي‌باشد. تغذيه مكرر و تخليه پستان حائز اهميت است. پيشنهاد مي‌كنيم مقاله علائم استرس و درمان استرس را مطالعه كنيد.

تاخير در درمان عفونت ممكن است منجر به آبسه پستان شود. براي درمان آبسه بايد آن را تخليه كرد و در مواردي به بستري شدن نياز پيدا مي‌كند. همچنين از آنتي‌بيوتيك‌ها براي بهبودي استفاده مي‌كنند. مشكلات شايع شيردهي برخي اوقات مرتبط با نوزاد مي‌باشد پس علل آن در نوزاد بايد شناسايي و رفع شود.

7. بارداري از مشكلات شايع در شيردهي

يكي از مشكلاتي كه در دوران شيردهي مادر را با دشواري‌هايي همراه مي‌سازد، بارداري است. بارداري باعث مي‌شود شير مادر كاهش پيدا كند. نبايد شيردهي به نوزاد خود را قطع كنيد مگر در شرايطي كه در بدن كودك علائم غير عادي ظاهر شوند. براي مثال ممكن است كودك دچار اسهال شود و شيردهي تأثيري در بهبودي نداشته‌باشد. در اين شرايط لازم است با پزشك خود مشورت كنيد اما تغذيه مناسب را فراموش نكنيد؛ چرا كه علاوه بر جنيني كه در شكم خود داريد بايد تغذيه نوزاد به دنيا آمده را نيز تأمين كنيد.

مشكلات شايع در شيردهي مرتبط با نوزاد

1. سخت گرفتن سينه

سخت گرفتن سينه در ابتداي زندگي طبيعي است ولي اگر كلا نوزاد نمي‌تواند اين كار را بكند، عليرغم اينكه طرز گرفتن نوزاد در آغوش صحيح است، احتمال احتقان بيني يا شكاف كام را بررسي كنيد. پيشنهاد مي‌كنيم مقاله مراقبت از نوزاد يك ماهه را مطالعه كنيد.

2. اسهال شدن نوزاد از مشكلات شايع در شيردهي

اگر كودك دچار اسهال شد، شيردهي را نبايد قطع كرد. خود شير باعث درمان كودك مي‌شود ولي با مشورت پزشك محلول او آر اس هم مي‌تواند در فواصل شيردهي براي درمان اسهال نوزاد مؤثر باشد. اگر عليرغم اسهال كودك در مدت زمان طولاني ادامه پيدا كند، ممكن است شير مادر مناسب كودك نباشد.

3. تعدد مواردي كه كودك گشنه مي‌شود

ممكن است چنين به نظر برسد كه شير شما براي نوزادتان كافي نيست چرا كه در فواصل كوتاه گشنه مي‌شود؛ نوزداني كه از شيرخشك تغذيه مي‌كنند در فواصل طولاني تري سير مي‌مانند، يا ممكن است فكر كنيد وزن گيري نوزادتان كمتر از يك نوزاد شيرخشكي است. احتمالا اين مسئله صرفا حساسيت خودتان است. خيلي طبيعي است كه نوزاداني كه از شير مادر تغذيه مي‌شوند زودتر گرسنه شوند، اگر در چكاپ‌هاي انجام شده وزن گيري نوزاد طبيعي باشد، هيچ جايي براي نگراني نيست. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه وزن گيري نوزاد كليك كنيد.

توصيه‌هاي دوران شيردهي

شايد جالب باشد بدانيد اعتماد به نفس و روحيه مادر در شيردهي موفق به نوزاد تأثير بسيار زيادي دارد. افكار منفي را كنار بگذاريد و نگراني‌هايتان را كنترل كنيد. بسياري از مادران از همان اول عقيده دارند شيرشان كم است يا چون سزارين كرده‌اند شيرشان كم خواهد بود. اضطراب و استرس مادر در شيردهي او تأثير مي‌گذارد به همين دليل است كه در روزهاي اوليه پس از زايمان شير مادر كم است و اين امري طبيعي براي تمام مادران است. سعي كنيد آرامش خود را حفظ كنيد، مايعات زياد مصرف كنيد و استراحت و خواب كافي داشته‌باشيد. همين نكات كوچك در بهتر شدن روند شيردهي كمك مي‌كند.

برخي عقيده دارند مادر شيرده بايد به اندازه دو نفر غذا بخورد. در صورتي كه چنين چيزي اشتباه است و باعث اضافه وزن مادر مي‌شود. بيشترين ميزان كالري مورد نياز براي مادر شيرده 500 كيلو كالري است و نيازي نيست به دو برابر به ميزان غذاي خود اضافه كند. سه ليوان شير كم چرب به همراه خرما و بيسكوئيت مي‌تواند براي جبران كالري مناسب باشد. در آغوش گرفتن و حرف زدن با كودك از همان ابتداي كودكي و در دوران شيردهي اهميت دارد و لازم است والدين از همان ابتدا شيوه‌هاي تربيتي را براي فرزندان خود به كار بگيرند. براي اطلاع در زمينه روش‌هاي صحيح و اصولي تربيت فرزند مي‌توانيد از مشاوره كودك استفاده كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه مشكلات شايع در شيردهي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : مشكلات شيردهي | مشكلات و عوارض دوران شيردهي براي مادر و فرزند