ترس از تاريكي چيست؟

ترس از تاريكي (Nyctophobia)، ترس شديد از شب، تاريكي و نبود نور است كه مي‌تواند منجر به بروز علائم اضطراب (با شدت زياد) و افسردگي شود. فوبياي تاريكي يكي انواع فوبيا است كه هميشه غير طبيعي نيست، اما زماني كه بيش از حد و غير منطقي باشد، الگوي خواب تان را به هم بزند و زندگي روزمره شما را تحت تاثير قرار دهد، تبديل به فوبيا و يك اختلال مي‌شود. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه علائم اضطراب كليك كنيد.

فوبياي تاريكي اغلب در دوران كودكي شروع مي‌شود و به عنوان بخشي طبيعي از رشد، همراه كودك وجود خواهد داشت. مطالعات نشان داده‌اند كه اغلب انسان‌ها به دليل عدم وجود هرگونه محرك بصري از تاريكي مي‌ترسند و اين سكوت و بي تحركي، آنها را اذيت مي‌كند. براي كسب اطلاعات از ديگر انواع فوبيا كليك كنيد.

علائم و نشانه‌هاي ترس از تاريكي

علائم ترس از تاريكي، تقريبا شبيه علائمي است كه در ديگر فوبياها و ترس‌ها تجربه مي‌شود. فرد مبتلا با قرارگيري در جاهاي تاريك به شدت مضطرب مي‌شوند. در موارد شديد حتي فكر كردن به تاريكي نيز منجر به بروز نشانه‌هاي ترس مي‌شود.

نشانه‌هاي فيزيكي فوبياي تاريكي:

_ مشكل تنفس

_ ضربان قلب بالا

_ احساس فشار در قفسه سينه يا درد قفسه سينه

_ لرزش بدن و احساس سوزن سوزن شدن

_ سرگيجه

_ ناراحتي معده

_ سرد و داغ شدن بدن

_ عرق كردن

نشانه‌هاي رواني ترس از تاريكي:

_ درگير شدن با احساسات ناراحت كننده اضطراب و وحشت

_ نياز شديد به فرار از وضعيت و موقعيت آزار دهنده

_ مضطرب و عصبي شدن در يك محيط تاريك

_ نياز به خواب با يك چراغ روشن يا چراغ خواب

_ عدم تمايل به خوابيدن

_ احساس ترس بيش از حد و ديوانگي

عوامل خطر و ريشه فوبياي تاريكي

فوبياي تاريكي اغلب در دوران كودكي و سنين 3 – 6 سال آغاز مي‌شود و مي‌تواند بخش نرمال و عادي رشدي باشد. عمده‌ترين موضوعات ترس‌ها در آن سنين كودكي عبارتند از ارواح، هيولا و موجودات ماورايي، تنها خوابيدن، شنيدن صداهاي ترسناك و عجيب غريب. خوابيدن همراه با يك چراغ روشن، كمك مي‌كند كه اين ترس از تاريكي كودكان از بين برود. زماني كه ترس در دفعات زياد اضطراب شديدي به وجود بياورد، تا بزرگسالي نيز ادامه پيدا مي‌كند. عدم احساس امنيت و نداشتن اعتماد به نفس نيز مي‌تواند باعث اين ترس شود. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه درمان ترس از تاريكي كودكان كليك كنيد. برخي ديگر از علل ترس از تاريكي به شرح زير مي‌باشد:

1. مراقبان مضطرب

برخي از كودكان با ديدن ترس و اضطراب والدينشان در مورد مسائل خاص، ترسيدن را ياد مي‌گيرند. اما هميشه ترس‌هاي كودك عينا والدين نيست؛ ذهن خلاق كودكان مي‌تواند ترس را به شكل‌هاي ديگر نشان دهد.

2. والدين بيش از حد مراقب

برخي از والدين بيش از حد نگران و مراقب كودك خود هستند، اين مسئله باعث بوجود آمدن يك اضطراب كلي در او شده و اين وابستگي بيش از حد، باعث ناراحتي والدين و در آخر خود كودك مي‌شود.

3. رويداد استرس زا

يك حادثه بد، مثل تصادف يا يك اتفاق وحشتناك ممكن است باعث شروع ترس از تاريكي شود. بي توجهي به ترس اوليه، به مشكلات اضطرابي فرد دامن زده و مي‌تواند منجر به ايجاد ترس‌هاي ديگر نيز شود. شرطي سازي ترس در واقع در مجاورت با همين رويدادهاي بيروني صورت مي‌گيرد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه شرطي سازي ترس كليك كنيد.

4. ژنتيك

طبق تحقيقات در خانواده‌هايي كه يكي از افراد دچار نوعي اختلال اضطرابي و يا يكي از انواع فوبيا هستند؛ به احتمال بيشتري فوبياي تاريكي در آن‌ها بروز پيدا مي‌كند.

5. كابوس‌هاي شبانه از علل ابتلا به ترس از تاريكي

گاه افراد به دليل كابوس‌هايي كه در شب مي‌بينند از تاريكي مي‌ترسند به همين دليل اغلب نمي‌توانند در تاريكي مطلق بخوابند و دچار آشفتگي مي‌شوند. كابوس‌ها در بزرگسالي منشأ رواني دارند و مي‌توانند نشان دهنده‌ي وجود مشكل يا اختلال در روان فرد باشند. مشغله‌هاي كاري، شكست‌هاي عشقي، حوادث تلخ و ناگوار و يا از دست دادن اعضاي خانواده از علل آشفتگي‌هاي رواني و به دنبال آن‌ها كابوس ديدن و ترس از تاريكي هستند.

براي مقابله با ترس از تاريكي چه مي‌توان انجام داد؟

ترس از تاريكي مثل ديگر فوبياها و اختلالات شناختي، نياز به درمان تخصصي توسط روانشناس را دارد. اما با برخي راهكارها مي‌توان نشانه‌هاي فوبياي تاريكي را كاهش داد. اما براي درمان ريشه و حل تعارضات عميق همچنان نياز به روان درماني وجود دارد. براي مقابله با فوبياي تاريكي از راهكارهاي زير استفاده نماييد:

1. آرامش قبل از خواب

برخي از افراد، با استفاده از وسايل يا فعاليت‌هايي به خود آرامش مي‌دهند. برخي با در آغوش گرفتن عروسك كودكي و برخي با دعا، گذاشتن قرآن در كنار تخت، پخش موسيقي و هر كاري كه باعث شود شما قبل از خواب به آرامش برسيد مي‌تواند به ترس شما كمك كند. در واقع اين فعاليت‌ها، همان اثر تلقين در روانشناسي است كه باعث كاهش ترس از تاريكي مي‌شود.

2. چراغ خواب

همانطور كه گفتيم، يكي از دلايل فوبياي تاريكي نداشتن كنترل و ناتواني در ديد محيط است. بنابراين، يك چراغ روشن، باعث مي‌شود كه شما تسلط نسبي روي محيط خواب خود داشته و ترس تان كاهش پيدا كند.

3. خود را به تاريكي عادت دهيد

سعي كنيد در طول روز، با نور كم و فضاي تاريك انس پيدا كنيد. بودن چراغ خواب، در مراحل اوليه مقابله با فوبياي تاريكي است و در مراحل بعدي به مرور بايد تلاش كنيد در زمان‌هايي خود را به تاريكي عادت دهيد.

درمان ترس از تاريكي

درمان فوبيا، مرحله نهايي مقابله با ترس از تاريكي و شب است. هدف درمان به چالش كشيدن عقايد و باورهاي منفي فرد در مورد تاريكي است تا آن‌ها را با پيام‌هاي مثبت جايگزين كند. پيشنهاد مي‌كنيم مقاله درمان فوبيا را مطالعه كنيد.

ميزان موفقيت براي درمان فوبياي تاريكي حدود 90 درصد است و اغلب با تكنيك‌هاي شناختي درماني انجام مي‌شود. حساسيت زدايي تدريجي و غرقه سازي نيز از ديگر درمان‌ها مي‌باشد، در اين روش‌ها به مرور از محيط‌هايي كه ترس كمتري دارد، به سمت ترس‌هاي شديدتر حركت كرده تا بتواند آن‌ها را تحمل كند. بهره‌مندي از مشاوره كنترل استرس يكي از موثرترين درمان‌هاي فوبياي تاريكي است.

خانواده درماني، درمان گروهي، تكنيك‌هاي آرامش و در نهايت داروهاي ضد اضطراب نيز مي‌تواند در روند درمان ترس از تاريكي موثر باشد. با مشاوره كنترل استرس بهترين درمان را مي‌توانيد اتخاذ نماييد. براي كسب اطلاعات در زمينه داروهاي ضد اضطراب كليك كنيد.

رفتار درماني شناختي

در روش درمان رفتار درماني شناختي يا سي بي تي، احساسات ناكارآمد، رفتارها، فرايندها و مضامين شناختي ناسازگارانه و مخرب مورد هدف قرار مي‌گيرند؛ در اين نوع درمان از روش‌هاي سيستماتيك، صريح و هدفمند جهت اصلاح باورها، هيجانات و افكار استفاده مي‌شود. اين روش تركيبي از شناخت درماني و رفتار درماني است.

براي دريافت مشاوره در زمينه اختلالات اضطرابي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : ترس از تاريكي | فوبياي تاريكي | علل، نشانه ها و درمان فوبي تاريكي