لوب هاي مغز

ساختار مغز به گونه‌اي است كه نيم‌كره‌‌ي راست و چپ در آن به صورت قرينه روبه روي هم قرار گرفته‌اند. هر كدام از نيمره‌ها از چهار لوب به نام‌هاي لوب آهيانه‌اي، لوب پس سري، لوب پيشاني و لوب گيجگاهي تشكيل شده‌است. اين لوب‌ها بر اساس استخوان‌هاي مرتبط نام گرفته‌اند و از ساختار قشر كورتكس مغز مشتق نشده‌اند. مرزهاي اين لوب‌ها در جايي قرار دارد استخوان‌هاي جمجمه به هم پيوند خورده‌اند. آسيب به هر يك از لوب هاي مغز منجر به بروز اختلالات عصبي شناختي مي‌شود. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه اختلالات عصبي شناختي كليك كنيد.

لوب هاي مغز | لوب قدامي يا پيشاني

لوب قدامي يا پيشاني مركز تفكر شناختي و ساختار كلي شخصيت فرد مي‌باشد. لوب قدامي يا پيشاني حدودا در سن 25 سالگي به سطحي از بلوغ شناختي مي‌رسد. لوب پيشاني شامل دو قسمت قدامي و خلفي است كه توسط شيار مركزي از لوب آهيانه اي جدا شده است. ناحيه قدامي لوب پيشاني مسئول كاركردهاي شناختي و ناحيه خلفي لوب پيشاني متشكل از نواحي حركتي و پيش حركتي است كه مسئوليت حركت‌هاي ارادي فرد را بر عهده دارد.

كاركردهاي لوب پيشاني شامل طرح ريزي، استدلال، سازماندهي افكار و رفتار، ميل جنسي، حل مسئله، احساسات، قضاوت، مهارت‌هاي حركتي و سازماندهي تكلم است.

آسيب به لوب پيشاني

لوب پيشاني موقعيت خطرناكي داشته و بسيار آسيب پذير است. در صورتي كه اين قسمت از مغز دچار مشكلي شود، اختلالات زير بروز پيدا مي‌كند:

• تغييرات فاحش در عادت‌هاي گفتاري
• كاهش ميل جنسي يا بروز عادت‌هاي جنسي خاص
• افزايش يا كاهش ناگهاني توانايي‌ها و خلاقيت‌هاي فردي در حل مشكلات
• مختل شدن توانايي ريسك كردن در فرد
• مشكل در حس چشايي و بويايي يا از بين رفتن كلي آن‌ها
• مشكل در انگيزش دروني و خود انگيختگي و كاهش انعطاف پذيري ذهني
• افزايش حواس پرتي و حساسيت بيش از حد
  
  

لوب هاي مغز | لوب آهيانه‌اي

لوب آهيانه اي در پشت شيار مركزي و بالاتر از لوب پس سري قرار گرفته است. لوب آهيانه واسط اعصاب بينايي به لوب پس سري است. همچنين وظيفه يكپارچه سازي اطلاعات حسي از قسمت‌هاي مختلف بدن را نيز به عهده دارد. از كاركردهاي ديگر لوب آهيانه‌اي مي‌توان به پردازش اطلاعات، جهت گيري فضايي، حركت، گفتار، ادراك ديداري، تشخيص، احساس درد، لمس، شناخت و همچنين ادراك محرك‌ها اشاره داشت.

آسيب به لوب آهيانه‌اي

ايجاد هرگونه صدمه به لوب آهيانه اي در پردازش‌هاي فضايي و تصوير بدن اختلال ايجاد كند. اما اختصاصا آسيب به هر كدام از نواحي لوب آهيانه اي مشكلات زير را به وجود خواهد آورد:

آسيب دوجانبۀ لوب آهيانه‌اي: موجب اختلال در توجه ديداري و اختلالات زيادي در فعاليت‌هاي حركتي خواهد شد. اين آسيب به سندرم بالينت معروف است.

آسيب لوب آهيانه اي سمت چپ: ضربه و آسيب به لوب چپ آهيانه اي باعث سندوم گرستمن، ادارك پريشي و اختلالات زباني مي‌گردد.

آسيب در آهيانه راست: آسيب اين ناحيه موجب مي‌شود فرد در درست كردن چيزي مشكل داشته باشد. مهارت‌هاي مراقبتي و توانايي‌هاي طراحي فرد نيز با اختلالات بسياري مواجه مي‌شود.

لوب هاي مغز | لوب پس سري

لوب پس سري در عقب‌ترين قسمت جمجمه واقع شده است و از كوچك‌ترين لوب هاي مغز است. لوب پس سري قشر بينائي اصلي مغز است و بيشترين مسئوليت ادراك ديداري را به عهده دارد. كاركردهاي لوب پس سري شامل؛ پردازش‌هاي ديداري-فضايي، ادراك ديداري، تشخيص گذاري رنگ‌ها و حركت است. معمولا اختلالات در لوب پس سري مي‌تواند به توهمات ديداري منجر گردد.

آسيب به لوب پس سري

لوب پس سري، نسبت به خطرات، موقعيت امن تري دارد. وليكن در صورت آسيب مشكلاتي همچون اختلالات در سيستم بينايي و ادراكي و يا از دست دادن كامل يا ناقص بينايي را در بر خواهد داشت.

لوب هاي مغز | لوب گيجگاهي

در هر يك از نيمكره‌هاي راست و چپ مغز يك لوب گيجگاهي و تقريبا در موقعيت هم سطح با گوش‌ها قرار گرفته‌اند. لوب‌هاي گيجگاهي قشر شنوايي اصلي مغز را تشكيل مي‌دهند، بنابراين مسئول كليه پردازش‌هاي صوتي مغز نيز هستند. هيپوكامپ كه مسئول شكل دهي حافظه بلند مدت و ذخيره سازي اطلاعات جديد است، در لوب گيجگاهي قرار دارد. لوب راست گيجگاهي حافظه تصويري و لوب چپ گيجگاهي حافظه كلامي را مديريت مي‌كند. در نتيجه لوب گيجگاهي در مسئوليت‌هاي شنيدني، گفتاري و حافظه درگير است. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه عملكرد نيمكره هاي مغز كليك كنيد.

آسيب به لوب گيجگاهي

در صورت آسيب رسيدن به لوب گيجگاهي بسته به ناحيه آسيب، علائم متفاوتي را مشاهده خواهيم كرد:

آسيب لوب گيجگاهي سمت چپ: صدمه به اين ناحيه باعث مي‌شود در يادآوري (با محتويات صوتي و تصويري)، شناخت واژه‌ها و بخاطر سپردن مواد كلامي با اختلال و كاهش توانايي روبرو شويد.

آسيب لوب گيجگاهي سمت راست: آسيب ديدن لوب گيجگاهي راست مي‌تواند در شناخت محتويات تصويري و همچنين توالي‌هاي مرتبط به تن صدا مشكل ايجاد كند. آسيب لوب راست گيجگاهي در يادآوري موسيقي‌ها و طراحي‌هايي كه فرد قبلا با آن مواجه شده بود هم اختلال ايجاد مي‌كند.

جمع بندي

آسيب

آسيب فيزيكي تنها عاملي نيست كه مي‌تواند كاركردهاي مغز را تغيير دهد، داروها و بيماري‌هاي مختلف نيز بر لوب‌هاي مغز تاثير مي‌گذارند. حتي بيماري‌هاي رواني نيز ميزان ترشح هورمون‌ها و كاركرد نوروترانسميترهاي مغزي را تحت تاثير قرار مي‌دهند. در مقاله تاثير افسردگي بر مغز اختصاصا تغييرات مغزي را شرح داده ايم.

براي بالا بردن توانايي مغز پزشكان و روانشناسان تمرين‌هايي براي ورزش ذهن توصيه مي‌كنند. پس مغز علاوه بر مراقبت جسماني نياز به مراقبت رواني نيز دارد. همچنين مي‌توانيد براي درمان عوارض و پيامدهاي رواني ناشي از آسيب‌هاي مغزي از مشاوره تلفني فردي كمك بگيريد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه ورزش ذهن كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه كاركردها و آسيب در لوب هاي مغز مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: لوب هاي مغز | كاركرد ها و آسيب در لوب هاي مغزي