تعبير خواب از نظر فرويد

از نظر فرويد براي تحليل و تعبير خواب موارد زير بايد مورد بررسي قرار گيرد:

1. مصالح رويا

روياها از بخش‌هايي همچون تصوير و روايت به وجود مي‌آيند كه مصالح و ساختار رويا را شكل مي‌دهند. به طوري كه روياي نهايي از اين مصالح ساخته مي‌شود. رايج ترين مصالح رويا از نظر فرويد اتفاقات روزمره، اتفاقات كودكي و تاثيرات محيطي همچون درد است كه بايد مورد توجه قرار گيرند.

2. هدف رويا

فرويد معتقد است كه همه روياها هدفي دارند؛ هدف رويا اين است كه آرزوهاي فرد تحقق پيدا كنند. او متعقد است كه آرزوهاي نامشروع انسان به ناخودآگاه او رفته و از طريق روياها به حقيقت تبديل شده و فرد به آن‌ها مي‌رسد. از نظر فرويد احساس ترس و نگراني حين خواب هم به دليل سركوب خودآگاه فرد بوده كه اين اميال و آرزوها را نمي‌پذيرد.

3. مكانيسم‌هاي شكل دهي به رويا

روياها به دلايل متعددي همچون نامشروع بودن آرزو و اميال نمي‌توانند به طور مستقيم وارد رويا شوند و درنتيجه به مكانيسم‌هاي دفاعي نيازداشته تا تغيير شكل دهند. مثلا مكانيسم تراكم، چند تصوير را باهم تركيب كرده و به عنوان يك رويا نشان مي‌دهد. همچنين مكانيسم جابجايي، اتفاقات و محتواهاي حاشيه‌اي و كم اهميت را در مركز روياها قرار داده تا خود آگاه به آن‌ها اجازه عبور دهد.

تعبير خواب از نظر يونگ

كارل يونگ يكي از شاگردان فرويد است كه بعدا از استاد خود جدا شده و نظريه‌هاي خود را در زمينه رويا ارائه كرده است. يونگ معتقد است كه از دو روش عيني و ذهني مي‌توان روياها را تعبير كرد. در روش عيني تمام اشخاص ديده شده در رويا همان اشخاص حقيقي هستند؛ مثلا ديدن مادر در خواب به معناي همان مادر حقيقي است. اما در در روش عيني افراد و موقعيت‌ها يك جنبه از وجود فرد را به نمايش مي‌گذارند. مثلا ديدن خواب يك قاتل به اين معني است كه خود فرد در عمق ناخودآگاهش تمايل به كشتن يك فرد دارد. طبق نظر يونگ، افكار و تفكراتي كه در عمق ناخودآگاه پنهان شده‌اند از طريق روياها خود را نشان مي‌دهند.

چرا روياها را فراموش مي كنيم؟

هر چه قدر كه رويا حاصل خلاقيت ذهنتان باشد، احتمال فراموشي آن بيشتر مي‌شود. تصاوير كمتر آشنا و ضعيف زودتر فراموش شده و رؤياهاي بيهوده‌اي كه رويدادهاي نامنظم دارند نيز به سرعت از ذهن پاك مي‌شوند. همچنين در روياهايي كه شامل تصاوير اضطراب آور با نمادهاي روشن هستند نيز رويابين معناي اضطراب آور آن‌ها را به سرعت متوجه مي‌شود؛ بنابراين ذهن به سرعت و به صورت ناخودآگاه، براي حفظ آرامش و ثبات آن‎‌ها را پاك مي‌كند.

قدم اول در تعبير خواب و رويا

اغلب ممكن است روياها را به ياد نياوريد. پس ابتدا بايد حافظه رويايتان را با استفاده از روش زير فعال كنيد: 

شب‌ها پيش از خواب چند بار نفس عميق بكشيد و ترجيحا يك مديتيشن كوتاه متمركز بر تنفس داشته باشيد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه مديتيشن كليك كنيد.

حتما به ذهن بسپاريد كه «مي‌خواهيد روياهاي ديده شده به خاطرتان سپرده شود». لحظات پيش از خواب و دقايق اوليه بيداري سهم مهمي در تربيت ذهن دارند كه بعدتر به آن بيشتر مي‌پردازيم.

اين درخواست از ذهن براي به ياد سپاري رويا را هر شب پيش از خواب انجام دهيد.

ممكن است برخي با اولين شب رويا را به صورت كامل، برخي نقش مايه‌هايي از رويا و برخي يك كلمه يا يك تصوير را به وقت بيداري به ياد آورند و برخي ديگر به روزهاي بيشتري براي تمرين نياز داشته باشند. 

قدم دوم در تعبير خواب و رويا

يكي ديگر از مقدمات تعبير رويا «ثبت آن به محض بيداري» است. محتواي حافظه رويا مانند دانه‌هاي برفي است كه بر كف دست بنشيند، پس به زودي از برابر ديدگان ناپديد خواهد شد. بنابراين بايد روياها تا قبل از ياد رفتن، ثبت كنيد. براي اين منظور هر چيزي كه به محض بيداري در ذهنتان آمد را يادداشت كنيد. حتي ممكن است يك كلمه يا يك تصوير يا يك صدا به ياد آوريد ولي از يادداشت آن غافل نشويد.

شيوه ثبت دقيق رويا

• يك دفتر (ترجيحا سررسيد) براي ثبت روياها انتخاب كنيد.
• در اغلب موارد، مقاومت‌هاي رواني بعد از مدتي با بهانه‌هاي مختلف  شما را نسبت به ثبت روياها بي انگيزه مي‌كند. پس انتخاب يك دفتر با زيبايي‌هاي ظاهري مي‌تواند در اشتياق شما براي استمرار اين امر موثر باشد.
• شب‌ها، دفتر را به همراه يك خودكار در بالاي سر خود قرار دهيد تا به محض بيداري كاملا در دسترس شما قرار داشته باشد.
• خيلي مهم است كه نوشتن رويا دقيقا در همان لحظه‌ي بيدار شدن اتفاق بيوفتد. زيرا اگر زمان بگذرد (حتي اگر براي شستن دست و  صورت برويد و برگرديد) احتمال فراموشي يا تحريف رويا هست.
• براي نوشتن رويا، هرچه كه در آن لحظه به يادتان آمد را پشت سر هم و با ذكر دقيق رويداد، اسم شخصيت‌ها، آشنا يا غريبه بودنشان، احساستان به رويداد و شخصيت‌ها، اشيا ديده شده، صداها، افكارتان در حين ديدن رويا و... را بنويسيد.
• يادداشت رويا گاها وقت گير است؛ پس مي‌توانيد از يك ضبط صوت و يا ابزار ديگر براي اين كار استفاده كنيد.
• اگر در طي روز بخش‌ها يا قسمت‌هاي ديگر رويا به خاطرتان آمد، آن‌ها را نيز به دفتر اضافه كنيد.
  
  

قدم سوم در تعبير خواب و رويا

كشف ارتباط نمادها با محتواي زندگي شما در اين مرحله مورد بررسي قرار مي‌گيرد. هر رويا شكل نماديني از احساسات يا افكاري است كه يا در حال تجربه آن هستيد و يا در گذشته آن را از سر گذرانده‌ايد. براي اين كه بفهميد رويا به چه چيزي اشاره دارد، بايد بعد از ثبت دقيق رويا به چند سوال اساسي پاسخ دهيد. با اين روش مي‌توانيد معنايي كه حوادث در ناخودآگاه شما ايجاد كرده‌اند را بهتر درك كنيد. در مشاوره‌هايي كه بر اساس اصول روانكاوي انجام مي‌شود، با استفاده از رويا و تعبير آن به بخش‌هاي ناخودآگاه ذهن پي برده شده و به اين صورت تعارضات و گره‌هاي ذهني حل مي‌شوند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه روانكاوي كليك كنيد. 

شيوه ارزيابي سوالات براي تعبير رويا

1- اگر رويا شبيه به يك فيلم سينمايي باشد، محتوا يا درون مايه فيلم را در مورد چه چيزي مي‌دانيد؟ مثل يك ترس، فرار، يافتن چيزي، يك ارتباط يا...

2- در سراسر تجربه اين رويا چه حس يا احساساتي را داشتيد؟ مثلا غم، شادي، ياس، حسرت، اضطراب يا...

3- چه كدهايي در رويا مي‌يابيد ؟ كدها همان اشخاص، شكل‌ها، اشيا، حيوانات يا هر چيز ديگري هستند كه در روياي شما نقش بازي كرده‌اند.

4- نسبت به كدهاي ديده شده در رويا چه احساس يا فكري داريد؟ مثلا اگر در رويا يك گربه ديده‌ايد، حس و فكر شما به آن گربه چه بوده است ؟ آيا حس و فكر شما به ساير گربه‌ها هم همين است؟ آيا اين گربه مي‌تواند نقش يك شخص يا بيانگر نمادين يك احساس باشد ؟

5- اين كدها (مثلا گربه) دقيقا چه فعلي دارند؟ مثلا بازيگوشي مي‌كرد يا فرار مي‌كرد.

6- در مرحله آخر از خود بپرسيد اين كدها با احساسات يا افكاري كه اين ايام در حال تجربه آن هستيد چه اشتراكي مي‌تواند داشته باشد؟

7- اگر فعل و عملكرد كدها با حس يا فكر شما در زمان حال اشتراكي نداشت از خود بپرسيد آيا شباهتي با عملكرد حسي و فكري شما در گذشته دارد؟ مثلا اگر گربه در روياي شما به دور دست و پاي شما يا يك آشنا مي‌چرخيد و دنبال نوازش بود، مي‌تواند شبيه به احساس نياز شما به توجه در اين ايام باشد. حال اين توجه ممكن است نسبت به خود يا نياز به جلب توجه از ديگران باشد.

سخن آخر

در نهايت اينكه به ياد آوردن هميشگي خواب‌ها كار چندان راحتي نيست و به يك برنامه منظم نياز است تا روش‌هاي گفته شده را ياد بگيريد. خواب و رويا تحت تاثير عوامل بسيار متعددي همچون مصرف دارو، زمان خواب، حالت روحي فرد و... تغيير كرده و به يادآوردن آن‌‌ها با مشكل مواجه مي‌شود. اما با استفاده از راهكارهاي فوق و با تمرين آن‎ها به مرور خواب‌ها و روياهاي خود را راحت‌تر به ياد مي‌آوريد. همچنين شما مي‌توانيد با استفاده از مشاوره از روانكاوي و از طريق روياها به عمق ناخودآگاه خود پي ببريد. روانشناسان مركز مشاوره حامي هنر زندگي مي‌توانند در اين زمينه به شما كمك كنند.

براي دريافت مشاوره در زمينه خواب و تعبير رويا مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: تعبير خواب | شيوه هاي به ياد ماندن و تعبير رويا چيست؟