اختلال پارانوئيد

در اختلال شخصيت پارانوئيد احساسات فرد به اختلال و رفتارهاي ترسناك تبديل مي‌شود. به خاطر بدگماني‌اش، فرد مناسبي براي روابط طولاني‌ مدت نيست. شخصيت بدگمان در پي تقويت توانايي‌ها و قابليت‌هاي خود بر مي‌آيد تا به ديگران محتاج نشوند. در برخي مواقع قدرت فرد به قدري بالا مي‌رود كه يك تمايل شديد به كنترل ديگران در او به وجود مي‌آيد و بدين صورت اطرافيانش را تحت سلطه خود درمي‌آورد.

افراد پارانوئيدي اصلاً روحيه انتقادپذيري ندارند و برعكس بسيار ايرادگير هستند. دائما از كارهاي ديگران انتقاد مي‌كنند؛ بنابراين نمي‌توانند همكاري لازم را داشته باشند. شخصيت پارانوئيد با رفتارش ديگران را از خود دور مي‌كند و در نهايت زندگي اش به انزوا كشيده مي‌شود. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه اختلالات شخصيت كلاستر A كليك كنيد.

علائم و نشانه‌هاي اختلال شخصيت پارانوئيد

اختلال بدگماني و پارانوئيد معمولاً با شروع سن بلوغ در افراد آغاز مي‌شود. براي تشخيص آن بايد حداقل چهار مورد از موارد زير در فرد ديده شود:

• _ شك بي دليل نسبت به ديگران طوري كه فرد احساس مي‌كند اطرافيان در پي خيانت كردن و فريب دادن او هستند
• قبول نداشتن كار ديگران و ارزش قائل نشدن براي كار آنان
• بي اعتمادي به ديگران به دليل اينكه فكر مي‌كنند ديگران به او خيانت خواهند كرد
• توجه بيش از حد و اغراق آميز به موارد منفي اطرافيان و بزرگ كردن آن‌ها
• خجالت زدگي دائمي
• گمان مي‌كنند كه اطرافيان موقعيت و جايگاه او را به خطر مي‌اندازند و به دنبال راهي براي مقابله كردن بر مي‌آيد
• بد گماني هميشگي بدون دلايل منطقي درباره وفاداري همسر و دوستان
• هيچ گاه هيچ اطلاعاتي از خود به ديگران نمي‌دهند چرا كه گمان مي‌كنند بر عليه خودشان و توسط ديگران مورد سوءاستفاده قرار مي‌گيرد.

اما تشخيص اختلال شخصيت پارانوئيد در فرد به راحتي ديگر اختلال‌هاي رواني نظير افسردگي و علائم افسردگي نيست. علائم اختلال بدگماني معمولاً در حد فاصل سن بلوغ تا سنين چهل، پنجاه سالگي است و در موارد معدودي تا سنين بالاتر نيز ادامه مي‌يابد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه علائم افسردگي كليك كنيد.

چگونه مي‌توان اختلال شخصيت پارانوئيد را عملا تشخيص داد؟

تشخيص اختلال بدگماني توسط روانشناس و روانپزشك مجرب صورت مي‌گيرد و درمان آن نيز نيازمند مراجعه به روانپزشك است. حتي اگر اختلال توسط اطرافيان و پزشكان عمومي يا پزشك خانواده تشخيص داده شود براي درمان حتماً بايد به روانشناس متخصص در مشاوره روانشناسي و مشاوره خانواده مراجعه كرد. معمولاً اين اختلال علائم فيزيولوژيكي ندارد و با آزمايش‌هاي ژنتيك و تست خون و غيره قابل تشخيص نيست.

در ابتدا ممكن است علائم اختلال پارانوئيد چندان به چشم نيايد و فرد در پي درمان آن نرود، اما اين اختلال كم كم بر ديگر جنبه‌هاي رفتاري و ارتباط بين فردي (مانند ميل به كنترل كردن ديگران) تأثير منفي مي‌گذارد؛ در صورت زندگي و ازدواج با شخصيت پارانوئيد حتما بايد اطلاعات خود را در زمينه نحوه برخورد با شخصيت پارانوئيد افزايش دهيد. روانشناس و روانپزشك علائم موجود در بيمار را با علائم ليست شده تطبيق مي‌دهد و با مشخص كردن ابعاد و ميزان علائم فرد مبتلا به درمان او اقدام مي‌كند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه ازدواج با شخصيت پارانوئيد كليك كنيد.

چه عواملي باعث بروز اختلال پارانوئيد مي‌شود؟

متاسفانه هنوز دلايل اصلي بروز اختلال شخصيت پارانوئيد كشف نشده است. اما نظريه‌هاي زيادي در مورد دلايل آن مستند شده است. بيشتر تحقيقات ابعاد ژنتيكي، رواني و اجتماعي فرد را در بروز بيماري موثر دانسته‌اند. در واقع مي‌توان گفت كه مجموعه‌اي از عوامل فوق باعث مبتلا شدن به پارانوئيد مي‌شود و يك عامل به تنهايي فرد را مبتلا نمي‌كنند.

روش‌هاي درمان اختلال پارانوئيد

دو روش اصلي درمان براي پارانوئيد در جلسات مشاوره روانشناسي وجود دارد كه در هر صورت بايد تحت نظر روانپزشك مجرب و متخصص صورت گيرد كه شامل روان درماني و دارودرماني است. براي كسب اطلاعات بيشتر از درمان اختلال شخصيت پارانوئيد كليك كنيد.

روان درماني براي درمان اختلال شخصيت پارانوئيد

روش درمان به اين صورت است كه فرد مبتلا به پارانوئيد در جلسات منظم و برنامه ريزي شده به درمانگر خود مراجعه كرده و مراحل درمان را طي مي‌كند. در اين روش همانطور كه از اسمش پيداست ريشه‌ها و علل رواني و عوامل ايجادكننده اختلال شناسايي و درمان مي‌شود. در اين روش به مسائل دوران كودكي و نوجواني به شكل ويژه‌اي توجه مي‌شود؛ چرا كه شخصيت فرد در اين دوران شكل مي‌گيرد. در روان درماني به فرد آموزش داده مي‌شود تا طرز فكر خود را نسبت به قصد و نيت ديگران تغيير دهد و چگونه در موقعيت‌هايي كه افكار منفي به سراغش مي‌آيند رفتار كند.

دارودرماني براي درمان اختلال شخصيت پارانوئيد

يكي از داروهايي كه مورد استفاده قرار مي‌گيرد ديازپام است. از آنجايي كه دليل‌هاي به وجود آورنده اختلال پارانوئيد عمدتاً رواني هستند و علائم فيزيكي كمتري در فرد به وجود مي‌آيد، دارو براي درمان اختلال شخصيت پارانوئيد توصيه نمي‌شود و حتي در برخي موارد دارو باعث ايجاد اختلال در فرايند درمان مي‌شود. درواقع دارو در موارد استثنا و هم‌زمان با روان درماني براي كنترل رفتار فرد توسط روانپزشك تجويز مي‌شود. داروهاي ضد اضطراب مانند ديازپام معمولاً مكمل مناسبي براي درمان است، مخصوصاً زماني كه فرد در كنترل رفتار و اعمال خود عاجز مي‌شود. براي كسب اطلاعات از داروهاي ضد اضطراب كليك كنيد.

براي كنترل رفتار و خودياري فرد، استفاده از داروهاي ديگري مانند هالوپريدول نيز مفيد مي‌باشد. شما در هر جايي كه هستيد مي‌توانيد از خدمات مشاوره تلفني و مشاوره حضوري مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي بهرمند شويد.

چشم انداز بلند مدت اختلال شخصيت پارانوئيد

بسياري از افراد مبتلا به اين اختلال مشكل خود را قبول ندارند و معتقدند اشكال از ديگران است و همه خيانت‌كار هستند به همين خاطر اغلب وارد فرآيند درمان نمي‌شوند. بيشتر خانواده‌ها و به خصوص همسر آن‌ها براي درمان اقدام مي‌كنند. از طرفي در صورتي كه افراد شكاك و پارانوئيدي درمان را بپذيرند مي‌توانند شغل خود را حفظ كنند و روابط خود را بهبود بخشند.

براي دريافت مشاوره در زمينه اختلال پارانوئيد مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: اختلال شخصيت پارانوئيد يا اختلال بدگماني