ويژگي‌هاي اختلال شخصيت خودشيفته

اختلال شخصيت خودشيفته يكي از انواع اختلال شخصيت دسته B است. افراد مبتلا به شخصيت خودشيفته خود را در مركز جهان تصور كرده و فكر مي‌كنند و بهتر و خاص‌تر از آنان در دنيا وجود ندارد. البته ممكن است آن‌ها در واقعيت هم فردي زيبا و موفق باشند اما خودشيفتگي به اين معناست كه در باور خود اغراق كرده و به هيچ فرد ديگري توجه نمي‌كنند. آنان فقط خود را لايق توجه و تمجيد دانسته و هيچ عيب و نقصي در خود نمي‌بينند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه اختلالات شخصيت دسته B كليك كنيد.

تشخيص اختلال شخصيت خودشيفته

درمانگر براساس مصاحبه باليني كه از فرد مي‌گيرد، يك ارزيابي جامع به دست مي‌آورد. در صورتي كه برخي نشانه‌هاي اختلال شخصيت خودشيفته در فرد وجود داشته باشد، براي اطمينان از تست‌هاي شخصيت استفاده مي‌كند. از اين تست ها معمولا در مشاوره قبل از ازدواج گرفته مي شود، اگر تشخيص خودشيفته داده شد، حتما پيش از تصميم گيري با يك روانشناس مشورت كنيد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه ازدواج با شخصيت خودشيفته كليك كنيد.

اختلال شخصيت خودشيفته با چه اختلالات ديگري همبودي دارد؟

شخصيت خودشيفته، مستعد ابتلا به افسردگي و اضطراب است؛ در اين صورت فرايند درمان بايد به صورت متعادل روي هر يك از اختلال‌هاي ديگر نيز متمركز شود. در غير اين صورت درمان موفقيت آميز نخواهد بود. همچنين نشانه هايي از ساير اختلالات شخصيت نيز در او قابل رديابي است. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه ديگر اختلالات شخصيت كليك كنيد.

آيا درمان شخصيت خودشيفته امكان پذير است؟

روان درمان اختلال شخصيت خودشيفته بر خصوصيات شخصيتي كه ساليان طولاني ثابت بوده، تمركز دارد؛ پس مسلما فرايند درمان طولاني مدت است. شخصيت خودشيفته، نسبت به درمان مقاوم بوده و در جلسات اوليه با درمانگر همكاري خوبي نشان نمي‌دهد، پس درمان شخصيت خودشيفته بسيار دشوار است.

اين افراد نسبت به مشكل خود آگاهي و بينش ندارند و شركت در جلسات به اين معنا است كه خودشيفتگي و بزرگ منشي خود را كنار گذاشته  و با درمانگر همكاري كنند. در طي جلسات درماني، شخصيت خودشيفته نسبت به اينكه شرايط كنوني چطور به زندگي اش آسيب مي‌رساند و مانع از دستيابي او به توانمندي هايش شده، آگاه مي‌شود. بعد از كامل شدن جلسات درماني، ادامه روند درماني در زمان استرس يا بحران، به فرد با شخصيت خودشيفته كمك مي‌كند تا اهداف خود را حفظ كند.

اهداف درماني براي شخصيت خودشيفته چيست؟

روان درماني، كليد اصلي درمان است و به فرد كمك كرده تا نسبت به احساسات و چرايي آن‌ها آگاه شود؛ اين خودشناسي در تنظيم هيجانات به فرد كمك مي‌كند. به تدريج فرد تشويق مي‌شود تا روابط بين فردي كارآمدي داشته تا بتواند صميميت و شادي را تجربه كند. درمان با هدف هدايت فرد به سمت مسئوليت پذيري بيشتر است، فرد نسبت به روابط خود متعهد شده و همكاري بيشتري در محيط كاري با ديگران داشته باشد. پس فرد با شخصيت خودشيفته، كمتر در دور رقابت و برتري جويي از ديگران قرار مي‌گيرد.

همچنين به فرد كمك مي‌شود تا با جنبه‌هاي منفي شخصيت خود و ضعف هايش آشنا شود در نتيجه نسبت به انتقاد، پذيرا شده و در شكست‌ها تحمل بيشتري  نشان دهد. از ديگر اهداف درماني نزديك شدن خود واقعي به خود ايده آل در فرد است؛ به اين معنا كه اهداف دست نيافتني و ايده آل گرايي خود را كاهش داده و به سمت اهداف در دسترس، قدم بردارد. عزت نفش فرد تقويت مي‌شود تا به راحتي و با هر عدم تاييد و تحسين نشدني در هم نشكند.

روش هاي درماني اختلال شخصيت خودشيفته

درمانگر تلاش مي‌كند تا با رويكردي مثبت، اعتماد را در فرد مبتلا به شخصيت خودشيفته ايجاد كند، پس فضايي را فراهم مي‌كند تا بدون هر گونه قضاوت و پيش داوري، گفت و گويي موثر بين او و بيمار شكل گيرد.

1. درمان شخصيت خودشيفته با رويكرد شناختي _ رفتاري

طي جلسات درمان شناختي _ رفتاري فرد مبتلا به شخصيت خودشيفته نسبت به احساسات، افكار و رفتاري كه انجام مي‌دهد، آگاه مي‌شود. درمانگر به فرد كمك مي‌كند به تدريج خود ارزيابي كرده و واقعيت را جايگزين افكار بزرگ منشي و تحريف شده بكند.

بيمار طي جلسات درماني به نگرش‌ها و رفتارهايي كه منجر به بروز استرس و اضطراب و ايجاد تنش، درگيري يا نارضايتي در زندگي اش شده، پي مي‌برد. با پيشرفت روند بهبودي، درمانگر بيمار را تشويق مي‌كند تا اقدامات سازنده اي در جهت تغييرات مثبت در زندگي خود انجام دهد.

2. درمان شخصيت خودشيفته با رويكرد روان پويشي

درجلسات روان تحليلي، تجارب گذشته بيمار به طور عميقي مورد بررسي قرار مي‌گيرد. روابط بيمار با والدين، اطرافيان و پيش فرض‌هايي كه به صورت ناخودآگاه در بروز و تداوم نشانه‌هاي شخصيت خودشيفته موثر هستند، ارزيابي مي‌شود.

در شرح حال شخصيت خودشيفته، تجاربي از ناديده گرفته شدن ويژگي‌هاي مثبتشان در دوران كودكي مشاهده مي‌شود. پس در مراحل اوليه درمان روان پويايي، درمانگر با تلاش‌هاي بيمار براي رسيدن به شهرت و تحسين شدن همدلي كرده و در عين حال مي‌كوشد او را به سمت درك واقع بينانه‌تر از زندگي راهنمايي كند. هر چه درمانگر فرد را بيشتر به رسميت بشناسد و از او حمايت كند، خودبزرگ بيني و خود محوري فرد كمتر مي‌شود.

3. درمان شخصيت خودشيفته با خانواده درماني

اعضاي خانوده همانند خود بيمار تحت تاثير رفتارهاي شخصيت خودشيفته قرار مي‌گيرند. از آن جايي كه ذات اين اختلال، خود محور بودن است، پس خانواده درماني به اعضاي خانواده كمك مي‌كند تا نسبت به علت بسياري از رفتارهاي شخصيت خودشيفته بينش كسب كرده و از طرفي در جهت تشديد نشانه‌ها حركت نكنند. در واقع نحوه برخورد با آنان را ياد مي‌گيرند تا در روند بهبودي و درمان شخصيت خودشيفته نقش موثري ايفا كنند. حمايت اطرافيان در تقويت نتايج درماني مي‌تواند موثر باشد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه برخورد با شخصيت خودشيفته كليك كنيد.

4. درمان شخصيت خودشيفته با دارو درماني

دارو براي اختلال شخصيت خودشيفته اثر درماني ندارد و دليل تجويز داروهايي مانند ليتيوم و داروهاي ضد افسردگي، تنها تثبيت خلق در شخصيت خودشيفته است. در واقع اثر بخشي دارو در درمان اختلالات همبود با شخصيت خودشيفته، مانند اضطراب و افسردگي است. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه داروهاي ضد افسردگي كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه درمان شخصيت خودشيفته مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: درمان اختلال شخصيت خودشيفته