مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي هنر زندگي اولين سامانه مشاوره روانشناسي تخصصي كشور با مجرب ترين مشاوران روانشناسي پاسخگوي سوالات و مشكلات شما در زمينه هاي مشاوره خانواده ، ازدواج ، طلاق ، تربيت كودك ، جوانان ، مهارت هاي ارتباطي ، ترك اعتياد ، مشاوره روانشناسي ، روان درماني و ... مي باشد. به اميد زندگي شاد و سالم براي يكايك مردم ايران...
|
واقعيت درماني و تئوري انتخاب يكي از رويكردهايي است كه در سالهاي اخير براي طيف وسيعي از مشكلات در قالب مشاوره فردي و خانوادگي استفاده ميشود. اين رويكرد به دليل خاصيت پيش گيرانه آن با استقبال زيادي مواجه شده است و در پاسخ به بخشهايي كه ساير رويكردها مثل روانكاوي قادر به پوشش دادن آن نبود مورد استفاده قرار ميگيرد. در حقيقت واقعيت درماني بر حل مسئله و تصميم گيري بهتر براي رسيدن به اهداف تمركز دارد و به زمان حال بيشتر از گذشته اهميت ميدهد. از جمله مفاهيم اصلي اين رويكرد، رفتار، كنترل، مسئوليت و حضور در لحظه است كه در ادامه به بررسي كامل آن خواهيم پرداخت پس همراه ما باشيد. منبع: واقعيت درماني
مقدمهاي بر واقعيت درماني و تئوري انتخابواقعيت درماني يكي از روشهاي رواندرماني نوين است كه اولين بار در سال 1960 توسط ويليام گلاسر روان پزشك اهل ايالات متحده آمريكا مطرح شد. تأكيد اين نظريه بيش از هر چيز بر مسئوليتي است كه افراد در قبال سلامت روان خود دارند. در واقع گلاسر در مخالفت با نظريه روانكاوي از گذشتهگرايي دست برداشت و معتقد بود به جاي آنكه همواره بر نقش تجربيات كودكي و سهم والدين در بروز اختلالهاي رواني تأكيد كنيم بايد به مراجعين ياد بدهيم كه در نهايت جز خودشان هيچ كس مسئول وضعيت زندگي آنها نيست و اين خودشان هستند كه انتخاب ميكنند در كدام يك از مسيرهاي سلامت يا بيماري گام بردارند. گلاسر بعدها با تأليف كتاب تئوري انتخاب به شهرتي جهاني رسيد و مفاهيم نظري او نيز با همين عنوان گسترش پيدا كرد. براي شناخت بيشتر در زمينه روانكاوي و روان درماني كليك كنيد. واقعيت درمانيدو هسته اصلي واقعيت درماني مسئوليت و انتخاب است. اين رويكرد به زمان حال بيشتر از گذشته اهميت ميدهد. خودآگاهي را به ناخودآگاهي ارجح ميداند. بيماري را يك فرايند فرار از مسئوليت ميداند و به اهميت بالا بردن بينش براي تغيير رفتار تكيه ميكند. واقعيت درماني يك شيوه درماني فرايند محور و راه حل مدار است. اهداف واقعيت درماني شامل موارد زير هستند.
براي اطلاع بيشتر در زمينه خودآگاهي كليك كنيد. تئوري انتخابتئوري انتخاب در محتواي خود فلسفه كنترل بيروني را به چالش ميكشيد و در مورد انتخاب فاعل بودن به جاي مفعول بودن سخن ميگفت. گلاسر تئوري انتخاب و واقعيت درماني را در واقع روانشناسي كنترل دروني مينامد؛ به همين منظور روانشناسي كنترل بيروني را با بنيانهاي زير توضيح ميدهد. 1. منشا تمام رفتارهاي ما محركهاي بيروني است و ما ميتوانيم از طريق آن ديگران را تغيير داده و يا كنترل كنيم. 2. ديگران قادرند افكار، احساسات و اعمال ما را تعيين كرده و ما نيز ميتوانيم افكار، احساسات و اعمال آنها را تغيير دهيم. 3. ما وظيفه داريم ديگران را مجبور كنيم تا از قواعد ما پيروي كنند و درصورت مقاومت حق داريم از تنبيه و در صورت موافقت از تشويق و پاداش استفاده نماييم. از ديدگاه گلاسر انسانها اكثرا از تلاش براي كنترل بيروني استفاده ميكنند و خيلي از افراد به نوعي يا در معرض كنترل بيروني قرار دارند و يا در حال تلاش براي رهايي از اين كنترل و رساندن خود به جايگاهي كه خودشان بتوانند ديگران را تحت كنترل در آورند هستند و به همين دليل شادكامي و احساس سعادت موضوعي دست نيافتني براي انسان به شمار ميرود.
ده اصل بديهي تئوري انتخاب1- تنها فردي كه ميتوانيم كنترل كرده و يا تغيير بدهيم خودمان هستيم. 2- تنها چيزي كه ميتوانيم به فرد ديگري بدهيم "اطلاعات" است. 3- تمام مشكلات دامنهدار و پايدار روان شناختي از مشكلات ارتباطي نشات ميگيرند. 4- وجود يك رابطه مشكلدار، همواره بخشي از زندگي كنوني ماست. 5- آنچه در گذشته بر ما رفته است، بر شرايط كنوني ما اثري شگرف و غيرقابل انكار دارد اما تعيين كننده زمان حال ما نبوده و ما ميتوانيم نيازهاي بنيادين خود را به طور مناسبي ارضا كرده و براي ارضاي آنها در آينده طرح و برنامهريزي انجام دهيم. 6- هر يك از ما يك جهان كيفي (دنياي مطلوب) خاص خود را در ذهن خويش به عنوان "جهان مطلوبِ" خود دارد. 7- تمام آنچه از ما سر ميزند "فقط يك رفتار" است. 8- تمام رفتارهاي ما از يك كليت برخوردار است كه از 4 مؤلفه (بخش) تشكيل شده است كه عبارتند از؛ فكر، احساس، فيزيولوژي (كاركرد بدن يا احساسات جسماني) و عمل. گلاسر براي بيان مفهوم رفتار از تمثيل ماشين استفاده ميكند كه دو چرخ جلوي اين ماشين فكر و عمل و دو چرخ عقب ماشين حس و فيزيولوژي هستند. 9- تمام رفتار كلي ما انتخاب شده است. ما بر عناصر و مؤلفههاي عمل و فكر به صورت مستقيم كنترل داريم و بر بخش احساسات و فيزيولوژي (احساسات جسماني) به صورت غير مستقيم، از طريق آن كه چگونه فكر يا عملي را انتخاب كنيم، كنترل داريم. 10- تمام رفتار كلي ما به وسيله "فعل" يا "اسم" خاصي نامگذاري شده و قابل شناسايياند. مثلا؛ افسردگي (اسم)، افسردگي كردن (فعل) يا ترس (اسم)، ترسيدن (فعل).
نيازهاي اصلي از منظر واقعيت درمانياين تئوري فرايند بيمار شدن را به عدم ارضاي نيازها ربط ميدهد. در واقع گلاسر اينگونه بيان ميكند كه اگر رفتارهاي ما به جاي نيازهاي دروني توسط موقعيت يا همان محيط بيروني هدايت شود ما مشكلات و نارضايتيهاي رواني را تجربه ميكنيم. 5 نياز اساسي كه در واقعيت درماني به آن اشاره ميشود موارد زير را دربرميگيرد.
ويليام گلاسر معتقد بود اين نيازها هيچ ترتيب و اولويتي نسبت به هم ندارند. اما آنچه بسيار اهميت دارد اين است كه عشق و تعلق هسته اصلي همه نيازهاي ما را تشكيل ميدهند. از همين روست كه ريشه اكثر پريشانيهاي ذهني و مشكلات رواني به نحوي به روابط ما با ديگران بازميگردد. مفاهيم اصلي در نظريه واقعيت درمانيبرخي مفاهيم در نظريه واقعيت درماني نقش كليدي دارند و گلاسر بسيار در مورد آنها صحبت ميكند. ما در ادامه تلاش كردهايم تا به معناي مهمترين مفاهيم نظري در تئوري انتخاب اشاره كنيم. رفتاررفتار يكي از مؤلفههاي اساسي در نظريه واقعيت درماني است. اين تئوري رفتارهاي انسان را به دو طبقه كلي سازمان يافته و رفتارهايي با سازماندهي مجدد تقسيم ميكند. رفتارهاي سازمان يافته آن دسته از اعمالي هستند كه مراجع تا به حال براي رفع نيازهاي دروني خود آنها را به كار ميگرفته است. در اين شرايط درمانگر به شما كمك ميكند تا بتوانيد رفتارهاي ناكارآمدي كه به رفع نيازهايتان كمك چنداني نميكنند را شناسايي كرده و آنها را با گزينههاي مؤثرتر جايگزين نماييد. اين گزينههاي جديد همان رفتارهاي اصلاح شده يا رفتارهايي با سازماندهي مجدد هستند. طرفداران تئوري انتخاب معتقدند وقتي رفتارها به عنوان گزينههاي انتخابي پيش روي فرد گذاشته ميشوند او احساس كنترل بيشتري نسبت به شرايط خواهد داشت. كنترلتئوري انتخاب به ما ميآموزد كه تغييرات اساسي تنها در صورتي اتفاق ميافتند كه تحت كنترل عوامل دروني ما باشند. همين مفهوم در جلسات رواندرماني به افراد كمك ميكند تا بدانند تنها در صورتي ميتوانند در جهت مثبت حركت كنند كه كنترل زندگي خويش را دست بگيرند و توسط نيروها و انگيزههاي دروني خود هدايت شوند. مسئوليتدر واقعيت درماني مفهوم كنترل تا حد زيادي به مفهوم مسئوليت نزديك است. دكتر گلاسر معتقد است افرادي كه انتخابهاي نامناسبي در زندگي خود دارند در حقيقت براي رفع نيازهاي خود غيرمسئولانه عمل ميكنند. بر اين اساس ميتوان گفت كه هدف اصلي درمان اين است كه با افزايش مسئوليتپذيري در افراد به آنها كمك كنند تا بتوانند نيازهاي اساسي خود را برطرف سازند. حضور در لحظهدر واقعيت درماني به حضور در لحظه بسيار تأكيد ميشود. در واقع گلاسر معتقد است كه اعمال و رفتارهاي ما توسط رويدادهاي گذشته كنترل نميشوند بلكه تحت تأثير نيازهاي برآورده نشده ما در حال حاضر قرار دارند. در اين نظريه تا حد زيادي بر مفهوم بودن در "اينجا" و اكنون" تأكيد ميشود تا افراد بتوانند رفتارهاي كارآمد همراه با مسئوليتپذيري بيشتر را تجربه كنند. فرايند واقعيت درمانيگلاسر در طراحي فرايند درمان خود چهار مرحله را عنوان كرد كه شامل موارد زير هستند.
چه زماني بيماري ايجاد مي شود؟واقعيت درماني بيان ميكند كه در چهار حالت بيماري رخ ميدهد. 1. زماني كه فرد در تحقق آرزوها و توانمنديها و نيازهايش ناكام ميماند. 2. زماني كه فرد با واقعيت روبهرو نميشود و سعي در مفعول كردن خود دارد. 3. زماني كه فرد از مسئوليتِ پذيرش انتخابهايش فرار ميكند. 4. زماني كه سعي در كنترل ديگران دارد. انتقادات وارد به واقعيت درمانيواقعيت درماني يكي از رويكردهايي است كه روان درمانگران در جلسات مشاوره از آن استفاده ميكنند و همه روانشناسان لزوماً واقعيت درمانگر نيستند. اين رويكرد به دليل مواضع مخالفي كه با برخي ديگر از نظريههاي روانشناسي دارد بعضاً مورد انتقاد ساير رويكردها قرار ميگيرد. از جمله موضوعاتي كه در تئوري انتخاب به آنها انتقاد ميشود ميتوان به موارد زير اشاره كرد. - ويليام گلاسر اختلالات رواني را به رسميت نميشناسد. اين در حالي است كه امروزه شواهد پژوهشي بسياري براي اختلالات رواني وجود دارد و سالهاست براي طبقه بندي، آسيب شناسي و درمان آنها تلاش ميشود. - برخي معتقدند اين رويكرد باعث ميشود كه درمانگر از جايگاه بيطرف خود خارج شود و برخي قضاوتهاي شخصي را به فرايند مشاوره تحميل كند. - گلاسر دارودرماني را قبول ندارد. منتقدان بر اين باورند كه گلاسر به جاي رد دارو درماني بايد از مزاياي روش خود نسبت به استفاده از دارو سخن ميگفت. - برخي درمانگران به خصوص افرادي كه در رويكردهاي تحليلي كار ميكنند بر اين باورند كه گلاسر قدرت ناخودآگاه انسان را نشناخته و آن را دست كم گرفته است. كاربرد واقعيت درمانيبا توجه به توضيحات نظري كه در مورد واقعيت درماني داده شد اين سؤال پيش ميآيد كه اين درمان در چه مواردي كاربرد دارد و در چه مواردي ميتوان از آن استفاده كرد؟ در جواب به اين سؤال بايد گفت كه از واقعيت درماني يا همان تئوري انتخاب براي طيف وسيعي از مشكلات در قالب مشاوره فردي و خانوادگي استفاده ميشود. از جمله مسائلي كه اين تئوري ميتواند در بهبود آنها مؤثر باشد ميتوان به مشكلات عاطفي در ارتباط با همسر، فرزندپروري، انتخاب همسر (مشاوره ازدواج)، مشكلات مرتبط با اعتياد، نحوه مديريت زندگي و كيفيت ارتباط با ديگران اشاره كرد. مركز مشاوره حامي هنر زندگي با داشتن مشاوراني متخصص در زمينه رويكرد واقعيت درماني ميتواند به شما كمك كننده باشد. براي دريافت مشاوره در زمينه انتخاب يك درمان مناسب مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد. منبع: واقعيت درماني
امتیاز:
بازدید:
|
|
[قالب وبلاگ : سایت آریا] [Weblog Themes By : sitearia.ir] |