درمان هيجان مدار يك رويكرد جديد در روان درماني است كه به صورت كوتاه مدت و ساختارمند در خانواده درماني، زوج درماني و يا به صورت فردي به كار مي‌رود و درمانگر پس از برقراري رابطه كارآمد با مراجع، به او مهارت‌هاي تنظيم هيجان را آموزش مي‌دهد. اين رويكرد درماني روي عواطف تمركز دارد و به افراد در خودتنظيمي هيجاني كمك مي‌كند. در اين شيوه درماني از مولفه‌هاي تمركز بر احساسات مثبت، بازسازي هيجاني و يافتن معاني جديد براي ارتباط بهتر با ديگران بهره مي‌گيرند كه در نهايت با بهزيستي رواني بيشتر همراه است چراكه به تغيير و اصلاح عواطف منفي منجر مي‌شود. در اين مقاله به بررسي درمان هيجان مدار و نحوه اثربخشي آن مي‌پردازيم.

منبع: هيجان

درمان هيجان مدار (EFT) چيست؟

درمان هيجان مدار يك رويكرد جديد در روان درماني است كه بر كيفيت روابط افراد و سبك دلبستگي آن‌ها تمركز مي‌كند. در اين رويكرد كه يك درمان كوتاه است، درمانگر به سبك دلبستگي و الگوهاي ارتباطي افراد توجه دارد و بر اساس آن مراحل درماني را به گونه‌اي تنظيم مي‌كند تا به ايجاد دلبستگي ايمن منجر شود و افراد بتوانند با اعتماد بيشتري به سمت رابطه‌اي مثبت و سازنده قدم بردارند و همچنين بتوانند به شيوه‌اي سازنده هيجان‌هاي خود را ابراز كنند.

درمان هيجان مدار از اصول نظريه‌هاي انسان گرايانه، پديدار شناختي، گشتالت درماني، نظريه هيجان و شناخت، نظريه دايناميك و نظريه سيستمي خانواده گرفته شده است. هدف تمامي درمان‌هاي روانشناختي، بالا بردن كيفيت زندگي افراد است. پس هر يك از رويكردهاي درماني با ابزارهاي مختلف خود به دنبال اين هدف هستند. براي مثال در درمان‌هاي شناختي بر زنجيره افكار و شناخت‌هاي فرد متمركز مي‌شود. برتري رويكردها با توجه به مراجع و چالش‌هاي او متفاوت خواهد بود.

براي اطلاعات بيشتر در زمينه روان درماني كليك كنيد.

كاربرد درمان هيجان مدار

درمان هيجان مدار در خانواده درماني و زوج درماني يا به صورت فردي به كار مي‌رود. افرادي كه در روابط خود دچار آشفتگي، بي اعتمادي ناشي از خيانت، ترس و ناراحتي هستند از اين درمان سود خواهند برد. اين درمان همچنين براي افرادي كه نشانه‌هاي افسردگي دارند و يا دچار تروما شده‌اند موثر است.

براي اطلاع بيشتر در زمينه مشاوره خانواده كليك كنيد.

مراحل درمان هيجان مدار

تمركز درمان هيجان مدار بر اينجا و اكنون است و از سه مرحله اصلي تشكيل شده است، در ادامه هر كدام از اين مراحل را شرح داده‌ايم.

مرحله اول درمان هيجان مدار

در مرحله اول به از بين بردن چرخه معيوب و منفي روابط اعضاي خانواده پرداخته مي‌شود. افراد تشويق مي‌شوند تا به تعاملات خود نگاه دقيق تري داشته باشند تا متوجه شوند كه در اين چرخه معيوب چه اتفاقي مي‌افتد و در نهايت درك كنند كه تعاملات منفي آن‌ها به دليل دلبستگي ناايمن و فاصله عاطفي است كه از يكديگر دارند.

براي اطلاع بيشتر در زمينه دلبستگي در كودكان كليك كنيد.

مرحله دوم

مرحله بعدي بازسازي تعاملات است كه در آن درمانگر به مراجعين كمك مي‌كند تا در مورد ترس‌ها و نگراني‌هايي كه از رابطه خود دارند صحبت كنند. افراد در اين مرحله آموزش مي‌بينند كه چطور با يكديگر صحبت كنند كه فاصله عاطفي كمتر شود. در حقيقت ياد مي‌گيرند كه در مورد نيازهاي خود صحبت كنند و ديگر اعضا نسبت به آن نيازها پذيراتر باشند و با مسئوليت بيشتري واكنش نشان دهند.

مرحله سوم

در مرحله آخر به مراجعين كمك مي‌شود تا دريابند چگونه اين الگوهاي ارتباطي بروز و تداوم پيدا كرده است. به مراجع نشان داده مي‌شود كه چطور موفق شوند اين الگوها را تغيير دهند و به صورت پايدار در آينده حفظ كنند.

در جلسات درماني هيجان به چه قابليت هايي مي توان دست يافت؟

درمانگر هيجان مدار به ميزان پويايي مراجع در جلسات درماني توجه مي‌كند، تعاملات خانوادگي افراد را مورد بررسي قرار مي‌دهد و سعي مي‌كند تا ارتباطي كه مبتني بر احساسات صادقانه است تقويت كند؛ براي رسيدن به اين هدف، درمانگر شما را تشويق مي‌كند تا به مسائل عاطفي فعلي خود نگاهي بيندازيد و كمك مي‌كند تا احساسات و عواطف خود را بهتر از پيش شناسايي كنيد. تغييرات در سه سطح به شرح زير اتفاق مي‌افتد.

1- سازگاري رواني

پس از جلسات درمان هيجان مدار شما قادر خواهيد بود عواطف خود را شناسايي، اصلاح و مديريت كنيد. توانايي بيشتر در مديريت هيجان با رهايي از هيجان‌هاي منفي مانند اضطراب، استرس، علائم افسردگي و تكانشگري همراه است.

براي شناخت بيشتر در زمينه علائم افسردگي كليك كنيد.

2- سازگاري محيطي

افراد طي فرآيند درمان ارزيابي بهتري در مورد ميزان آسيب پذيري وقايع استرس زا كسب مي‌كنند پس با موقعيت‌هاي مختلف بهتر سازگار مي‌شويد و در صورت بروز مشكل از راهكارهاي مقابله‌اي موثرتري استفاده مي‌كنيد. همچنين به تدريج اين توانايي را به دست مي‌آوريد تا در موقعيت‌هاي سخت و تنش زا هيجانات خود را به شيوه‌اي مناسب تنظيم كنيد.

3- سازگاري اجتماعي

مديريت هيجاني در بهبود كيفيت روابط اجتماعي نقش به سزايي دارد و باعث مي‌شود كه بتوانيد به تشخيص بهتر هيجان‌هاي خود و ديگران كمك كنيد و متوجه چگونگي تاثير هيجان‌ها بر رفتارتان شويد. طي اين درمان شما نسبت به احساسات عميق تر خود كه ناشي از آسيب پذيري‌هاي روابط قبلي بوده و چگونگي تاثير اين احساسات بر روابط فعلي‌تان آگاه مي‌شويد. در نتيجه مي‌فهميد چه عاملي باعث مخدوش شدن روابط فعلي‌تان شده است.

در واقع ياد مي‌گيريد كه اين احساسات را به گونه‌اي ابراز كنيد كه به ارتباط موثر با شريك زندگي يا اعضاي خانواده تان كمك كند. روش‌هاي جديدي را براي شنيدن حرف‌هاي ديگران و ارتباط با احساسات آن‌ها پيدا مي‌كنيد. به علاوه راه هاي موثري براي پاسخ به موقعيت‌هاي احساسي مي‌يابيد.

سوالات متداول

استفاده از درمان هيجان مدار براي زوج درماني چه كاربردي دارد؟

در واقع از آن جايي كه روش درمان هيجان مدار به صورت بنيادي به حل مشكلات زوجين مي‌پردازد كاربرد زيادي دارد. در اين روش به زوجين ياد مي‌دهند كه چه عواملي باعث شده است كه رابطه عاطفي و هيجاني آنان از بين برود و با صحبت كردن، كاهش فاصله عاطفي و با تغيير الگوهاي رفتاري به حل مشكلات بپردازند.

براي دريافت مشاوره در زمينه درمان هاي روانشناختي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: هيجان