با شيوع بالاي بيش فعالي موضوع تربيت كودكان بيش فعال نيز اهميت بيشتري پيدا كرده است. كودكان بيش فعال با رفتارهايي چون بي قراري، كم توجهي و مشكل در سازمان‌دهي و برنامه‌ريزي وظايف توسط متخصص تشخيص داده مي‌شوند. بزرگ كردن و تربيت كودك بيش فعال تلاش و زحمات زيادي را براي مراقبين در برخواهد داشت. روش‌هاي تربيتي والدين در روند رشد و تكامل كودكان بيش فعال نقش بارزي دارد به صورتي كه عدم توجه به اين مقوله، كودك را به سمت رفتارهاي پرخطر در بزرگسالي سوق مي‌دهد. در اين مقاله به اقدامات لازم درمان و تربيتي كودكان بيش فعال توسط والدين مي‌پردازيم. براي اطلاع از بهترين روش‌هاي درمان بيش فعالي كليك كنيد.

منبع: تربيت كودكان بيش فعال

كودكان بيش فعال

بيش فعالي از جمله اختلالات رشدي عصبي در كودكان است. كودكان بيش فعال معمولا به صورت تكانشي عمل مي‌كنند و توانايي لازم براي برنامه ريزي و سازمان دهي كارهاي خود را ندارند. برآورده كردن خواسته‌هاي اين كودكان و كنترل و نظارت بر فعاليت‌هاي آن‌ها دغدغه بسياري از والدين مي‌باشد. مراقبين با ايفاي مناسب نقش خود، حمايت‌ها و آموزش‌هاي لازم، نقش كليدي در درمان كودكان بيش فعال بازي مي‌كنند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه اختلالات عصبي رشدي كليك كنيد.

روش تربيت والدين و بهبود كودكان بيش فعال

درمان پزشكي با تجويز دارو تنها برخي علائم را كاهش مي‌دهد. اما براي درمان كودكان بيش فعال درمان دارويي به همراه دريافت مشاوره كودك و اتخاذ سبك تربيتي متناسب با ويژگي‌هاي كودكان بيش فعال، آن‌ها را براي زندگي مستقل در بزرگسالي آماده خواهد كرد. در ادامه مواردي كه لازم است مراقبين به آن‌ها توجه داشته باشند ذكر شده است:

1- تربيت كودكان بيش فعال با شناخت بيماري

آشنايي والدين با اختلال بيش فعالي و آگاهي از نحوه برخورد با كودك و هدايت او، فرصتي مناسب براي موفقيت تحصيلي و شغلي او درآينده فراهم مي‌كند. اين كودكان مجموعه‌اي از نشانه‌ها و ويژگي‌هاي منحصر به خود را دارند. سعي كنيد رويدادها و عوامل استرس‌زايي را كه به افزايش بيش فعالي، رفتارهاي تكانشي و حواس پرتي در كودك منجر مي‌شود شناسايي كنيد. براي آشنايي كامل با اختلال بيش فعالي كليك كنيد.

2- توجه به رژيم غذايي و مصرف داروها

داشتن رژيم غذايي مناسب در اختلال بيش فعالي بسيار اهميت دارد. مي‌توانيد براي تعيين رژيم غذايي متناسب براي كودك خود با يك متخصص تغذيه مشورت كنيد همچنين برنامه دارو درماني كودك خود را دنبال كنيد. در برخي از اين كودكان دارو درماني جزء جدايي ناپذير درمان است.

3- تربيت كودكان بيش فعال با دريافت حمايت

مي‌توانيد به يك گروه حمايتي بپيونديد و ضمن برخورداري از احساس همدردي آن‌ها با شيوه‌هاي تربيتي جديد آشنا شويد و از تجارب موفق آنان در اين زمينه استفاده كنيد.

4- برقراري ارتباط مؤثر با كودك بيش فعال

باز نگه داشته پل ارتباطي ميان والدين و كودك فوق‌العاده مهم است. سعي كنيد رفتار خود را متناسب با سن كودك تنظيم كنيد. بايد بدانيد كه رفتارهاي كودك به خاطر اختلال اوست نه اين كه قصد لجبازي كردن با شما را داشته باشد. كاهش اختلاف‌ها و تعارضات بين والدين و كودك در آموزش و پرورش آن‌ها نقش به سزايي دارد. پيشنهاد مي‌كنيم در اين زمينه مقاله رفتار با كودك بيش فعال را مطالعه كنيد.

5- در نظر گرفتن تأثير محيط در تربيت كودكان بيش فعال

اين كودكان در كنترل تمركز خود مشكل دارند سعي كنيد محيطي مناسب و به دور از شلوغي و رفت و آمد كه باعث مي‌شود حواس كودك به راحتي پرت شود فراهم كنيد. محيطي كه كودك در آن قرار دارد بايد منظم و سازمان يافته باشد به طوري كه بداند هر چيز در جاي خود قرار دارد. مراقبين، خود بايد الگوي نظم و ترتيب باشند. براي تربيت كودكان استثنايي و كودكان بيش‌فعال لازم است وقت و انرژي بيشتري را صرف كنيد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه كودكان استثنايي كليك كنيد.

6- استفاده از شيوه‌هاي تشويقي

مؤثرترين راه براي آموزش رفتار خوب در كودك بيش فعال، شكل دادن رفتار با تحسين و تشويق اوست چون اين كودكان معمولا به ندرت تحسين مي‌شوند در مقابل به دفعات مورد انتقاد قرار مي‌گيرند. موفقيت‌هاي گام به گام در كودك را تشويق كنيد و سعي كنيد بازخورد فوري نشان دهيد. اين شيوه‌هاي تشويقي مي‌تواند به افزايش توجه، تمركز و كنترل انگيزه‌هاي ناگهاني در كودك بيش فعال كمك كند. پاداش فوري بهتر از وعده پاداش در آينده نتيجه مي‌دهد همچنين پاداش‌هاي كوچكي كه به پاداش بزرگ منتهي مي‌شوند نيز موثر هستند. سعي كنيد به پاداش‌هايي كه تعيين كرده‌ايد پايبند باشيد.

7- انتظارات و قوانين را واضح بيان كنيد

فعاليت‌ها را متناسب با توانايي كودك تعيين كنيد. قوانين بايد به صورت شفاف و خلاصه باشد. مطمئن شويد كودك وظايفش را متوجه شده است از او بخواهيد يك بار براي شما تكرار كند. كودك بايد بداند كه شما دقيقا چه انتظاراتي از او داريد. وظايف را به گام‌هاي كوچكتر تقسيم كنيد. براي انجام تكاليف درسي يا وظايفي كه به تمركز احتياج است، زماني براي استراحت كودك در نظر بگيريد.

8- ايجاد يك الگوي ثابت براي تربيت كودكان بيش فعال

اگر قوانين و وظايف مطابق با الگوهاي قابل پيش بيني باشد كودكان بيش فعال، در انجام آن موفق‌تر عمل خواهند كرد. قوانين را ساده و واضح بيان كنيد. مي‌توانيد قوانين را بر روي كاغذ بنويسيد و آن را در اتاق كودك قرار دهيد. ايجاد و حفظ ساختار به عهده مراقبين است. شرايط بايد به گونه اي باشد كه كودك بداند كه انتظار چه چيزي را بايد داشته باشد و شما از او چه انتظاري داريد. آداب ساده اي براي غذا خوردن، بازي كردن، خوابيدن در نظر داشته باشيد همچنين زمان مشخصي را براي انجام تكاليف مدرسه انتخاب كنيد و تكاليف را به طور روزمره بررسي كنيد.

9- پر كردن زمان‌هاي خالي كودك

سعي كنيد كودك بيش فعال را به انجام فعاليت‌هاي دلخواه خود سرگرم كنيد. او را در كلاس‌هاي ورزشي، هنري يا موسيقي ثبت نام كنيد. از او بخواهيد در كارهاي ساده‌ي منزل مانند آشپزي يا تميزكاري به شما كمك كند.

تأثير فعاليت فيزيكي بر كودكان بيش فعال

كودكان بيش فعال انرژي زيادي دارند فعاليت فيزيكي مي‌تواند به كودك بيش فعال كمك كند تا انرژي خود را تخليه كنند. مثلا مي‌توانيد از انرژي زياد در اين كودكان براي مهارت در يك رشته ورزشي استفاده كنيد. ورزشي را بيابيد كه كودك از آن لذت مي‌برد و با توانايي‌هاي او همخواني دارد. فعاليت فيزيكي مزاياي زيادي دارد؛ به عنوان مثال مي‌تواند موجب افزايش تمركز در آن‌ها شود همچنين اضطراب و افسردگي در كودكان را كاهش داده و به بهبود خواب در اين كودكان كمك مي‌كند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه افسردگي در كودكان كليك كنيد.

كيفيت خواب كودك بيش فعال

داشتن خواب كافي و به موقع مي‌تواند به كاهش نشانه‌هاي بيش فعالي كمك كند. برنامه ريزي براي زمان خواب ثابت و زود هنگام در كودك بيش فعال مي‌تواند موثرترين روش براي مقابله با اين مشكل باشد. با افزايش برنامه تحرك و فعاليت كودك و حذف كافئين از رژيم غذايي مي‌توانيد برنامه خواب او را بهبود بخشيد. گاه تفكر غالب درباره بيماري كودك، بر باورهاي شما مبني بر مدت زمان نياز به خواب كودكان تاثير داشته باشد؛ از اين رو توصيه مي‌شود تا مقاله ميزان خواب كودكان را مطالعه نماييد.

بهبود مهارت‌هاي ارتباطي در تربيت كودكان بيش فعال

آموختن مهارت‌ها و قواعد اجتماعي براي كودكان استثنايي و بيش فعال دشوارتر از كودكان معمولي است. براي آموزش كودك زمان كافي صرف كنيد. موقعيت‌هاي مختلف اجتماعي را در قالب نقش‌ها با كودك خود تمرين كنيد و سپس نقش خود را برعكس كنيد به طوري كه بتواند معني حالت چهره و زبان بدن ديگران را بفهمد. سعي كنيد آموزش همراه با بازي و سرگرم كننده باشد تا در نهايت كودك بتواند تعامل بهتري با ديگران داشته باشد. 

سخن آخر

تجويز دارو براي درمان كودكان بيش فعال آن‌ها را در برابر عوارض دارو آسيب‌پذير مي‌نمايد. با وجود پيشرفت علم همچنان داروهاي مورد استفاده براي درمان كودكان بيش فعال با آثار جانبي چون بي اشتهايي، گيجي، كابوس هاي شبانه كودك همراه است. بنابراين اتخاذ درمان‌هاي بدون دارو اهميت به سزايي به خود مي‌گيرد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه كابوس هاي شبانه كودكان كليك كنيد.

والدين با دريافت كمك تخصصي از مشاوران مركز هنر زندگي مي‌توانند از خدمات درمان بدون دارو بهره مند شوند. ممكن است بسياري والدين در ارتباط با فرزند بيش‌فعال خود با مشكلاتي مواجه شوند. مشاوره كودك به شما كمك مي‌كند تا روش‌هاي تربيتي ذكر شده را به صورت عملي به كار ببريد.

براي دريافت مشاوره در زمينه تربيت كودكان بيش فعال مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: تربيت كودكان بيش فعال