مكيدن انگشت از جمله رفتارهايي است كه نوزادان از بدو تولد به انجام آن علاقه نشان مي‌دهند. بازتاب مكيدن نيز نوزاد را به انجام بيشتر اين رفتار سوق مي‌دهد. با اين حال بسياري از والدين نگران اين مسئله هستند و تمام تلاش خود را مي‌كنند تا نوزادشان انگشت خود را در دهانش نكند. مكيدن انگشت مي‌تواند دلايل گوناگوني از جمله رويش دندان‌ها و مشكلات اضطرابي داشته باشد اما گاهي اين رفتار بيش از حد رخ مي‌دهد و باعث بروز مشكلاتي در شكل گيري دندان‌ها و حتي انتقال عفونت به دهان نوزادان مي‌شود. با توجه به آسيب‌هايي كه اين رفتار براي نوزاد ايجاد مي‌كند لازم است تا والدين با راهكارهايي از جمله تذكر دادن، پرت كردن حواس نوزاد و بهره بردن از كمك يك مشاور و روانشناس در كاهش رفتار مكيدن انگشت در نوزاد خود تلاش كنند. در ادامه به طور كامل درباره علل، آسيب‌ها و راهكارهاي لازم صحبت خواهيم كرد.

منبع: مكيدن انگشت نوزاد | بازتاب، عوارض و راه هاي

بازتاب هاي نوزاد چيست؟

بازتاب نوزادان، پاسخ‌هاي فطري و خودكار كودك در مقابل تحريكات مختلف است. بازتاب‌ها واضح ترين الگوهاي رفتار نوزاد هستند كه بسيار سازمان يافته و منظم مي‌باشند. برخي از اين بازتاب‌ها باعث بقا و رشد سالم نوزادان مي‌شوند. برطرف كردن نيازهاي اوليه نوزاد وابسته به اين بازتاب‌هاي غير ارادي است. بازتاب‌ها به تعامل هر چه بهتر مادر نوزاد نيز كمك مي‌كند. واكنش‌هاي نوزاد، مادر را تشويق به تعامل بيشتر و پاسخي محبت آميز مي‌كند. همچنين بازتاب‌ها به والدين كمك مي‌كنند تا بدانند از چه روش‌هايي مي‌توانند نوزاد خود را آرام كنند.

براي اطلاع بيشتر درباره بازتاب نوزادان كليك كنيد.

مكيدن انگشت در نوزادان

يكي از بازتاب‌هاي طبيعي نوزاد بازتاب مكيدن مي‌باشد كه به صورت غير ارادي انجام مي‌شود. احتمالا بارها اين صحنه را ديده‌ايد كه كودك شما انگشتش را درون دهانش كرده است. مكيدن انگشت مي‌تواند يك رفتار طبيعي باشد كه به صورت خود به خودي در جريان رشد از بين خواهد رفت و برخي اوقات نيز مي‌تواند نشان دهنده اضطراب يا الگوهاي نامناسب براي كاهش نگراني باشد. والدين بايد نسبت به بازتاب‌ها آگاه بوده و بتوانند در صورت بروز مشكل آن‌ها را تشخيص دهند و سريعا به پزشك و روانشناس مراجعه نمايند.

وظيفه بازتاب مكيدن

بازتاب مكيدن يا sucking، به نوعي مهمترين بازتاب فطري نوزاد است و اگر وجود نداشت، حتي يك نسل از انسان نيز نمي‌توانست زنده بماند. بازتاب مكيدن همانطور كه مشخص است، امكان تغذيه كودك را براي عمل شير خوردن از سينه مادر فراهم مي‌كند. پس اگر مكيدن نوزاد مشكلي وجود ندارد، اما در شير دادن به او مشكل داريد؛ مي‌توانيد مقاله راهنماي شير دادن به نوزاد را مطالعه كنيد.

سن بروز و ناپديد شدن بازتاب مكيدن

معمولا بازتاب‌ها براي دوران نوزادي است و بايد در زمان مشخصي ناپديد شوند. هم نبودن آن‌ها، هم زودتر يا ديرتر ناپديد شدن بازتاب‌ها مي‌تواند آسيب زا بوده و پيش بيني كننده مشكلاتي مثل آسيب مغزي باشد. بازتاب مكيدن نوزاد بايد بعد از 4 ماهگي ناپديد شود و جاي خود را به مكيدن ارادي بدهد. براي اطلاعات بيشتر از سلامت رشد نوزاد خود به مقاله مراحل رشد كودك يك ساله مراجعه كنيد.

روش تحريك و پاسخ بازتاب مكيدن انگشت نوزاد

براي تحريك و آزمايش بازتاب مكيدن نوزاد، انگشت خود را در دهان نوزاد قرار دهيد؛ نوزاد بايد به طور موزون، منظم و زماني نسبتا طولاني حركت مكيدن را انجام دهد. در صورتي كه اينكار به درستي انجام گرفت نشان دهنده سلامت نوزاد شما مي‌باشد. بازتاب مكيدن نوزاد شايد يكي از زيباترين و لذت بخش ترين رفلكس‌هاي طبيعي باشد و تغذيه و رشد نوزاد با همين روش زيبا تضمين مي‌شود. والدين در صورت ديدن كوچك ترين نقص در مكيدن نوزاد، سريعا بايد به متخصصان مربوطه و مشاوره كودك مراجعه كنند.

براي آشنايي با نشانه هاي سلامت نوزاد كليك كنيد.

دلايل مكيدن انگشت در نوزاد

با توجه به اينكه نوزادان توانايي صحبت كردن با ديگران را ندارند، توجه به نشانه‌هاي بدني در آن‌ها اهميت بالايي دارد. در واقع زبان كودكان تا پيش از شروع كلام، زبان بدن و رفتارها خواهد بود و والدين مي‌بايست با معناي هريك از اين رفتارها در كودك خود آشنا باشند. شما مي‌توانيد در اين زمينه از روانشناسان كودك كمك بگيريد و راجع به بسياري از رفتارهاي فرزندتان كه شايد آن‌ها را بي اهميت تلقي كنيد، اطلاعات مهمي كسب نماييد. در اين قسمت بعضي از جدي ترين دلايل مكيدن انگشت در نوزادان را با يكديگر بررسي خواهيم كرد.

شناسايي محيط اطراف

ضعف كودكان در استفاده از مهارت‌هاي ذهني باعث مي‌شود كه آن‌ها براي شناخت اشيا و اجسام پيرامون خود، هر چيزي را در دهانشان قرار دهند. اين موضوع مي‌تواند به انگشت كودك يا حتي مكيدن كل دست نيز تعميم پيدا كند. در كنار تلاش براي شناخت محيط مكيدن انگشت مي‌تواند يك وسيله ارتباطي در نوزاد شما باشد به اين معنا كه او مي‌خواهد پيامي را به شما منتقل كند.

احساس آرامش از دلايل مكيدن انگشت نوزاد

گاهي اوقات مكيدن انگشت براي نوزاد شما موضوعي لذت بخش خواهد بود. آن‌ها ممكن است اين عادت را از دوره جنيني پيدا كرده باشند و يا در روزهاي پس از تولد متوجه شده باشند كه با مكيدن انگشت خود احساس رضايت و آرامش پيدا مي‌كنند. با توجه به احساس خوشايندي كه اين موضوع به همراه دارد، به احتمال زياد اين رفتار مكررا در نوزاد شما تكرار خواهد شد.

دندان درآوردن

سنين دندان درآوردن در نوزادان به دليل احساس ناراحتي و خارشي كه در لثه‌ها ايجاد مي‌شود مي‌تواند دليلي براي مكيدن انگشت توسط نوزاد شما باشد. آن‌ها انگشت يا هرچيز ديگري را به قصد كاهش التهاب و خارش وارد دهان خود مي‌كنند.

احساس گرسنگي از دلايل مكيدن انگشت نوزاد

يكي از دلايل مكيدن انگشت در نوزادان به ويژه در اولين ماه‌هاي بعد از تولد اين است كه مي‌خواهند شما را در جريان احساس گرسنگي خود قرار دهند. آن‌ها متوجه اين موضوع شده‌اند كه هربار بطري يا سينه مادر را مي‌مكند، عمل تغديه انجام مي‌شود. به همين خاطر با رفتارهايي مثل مكيدن انگشت به شما پيام مي‌دهند كه مجددا زمان تغذيه فرا رسيده است.

احساس كسالت

در روزها يا ماه‌هاي اول تولد، كودك شما اكثر ساعات روز را خواب است اما وقتي به تدريج ساعت خواب وي كمتر مي‌شود، مكيدن انگشت مي‌تواند دليلي براي اين موضوع باشد كه حوصله فرزندتان سر رفته است. آن‌ها گاهي احتياج دارند از آغوش شما جدا شده و در حد توانايي‌هاي خود اجازه ارتباط برقرار كردن با دنيا را داشته باشند.

اضطراب و نگراني از دلايل مكيدن انگشت نوزاد

مكيدن انگشت به دليل اضطراب يا تنش دروني رفتاري است كه معمولا در سنين بالاتر مشاهده مي‌شود. اين رفتار نشانه‌هايي دارد كه شما را متوجه اضطرابي بودن آن مي‌كند. براي مثال بهتر است به شدت مكيدن انگشت در فرزند خود توجه داشت باشيد. رفتارهاي اضطرابي معمولا شدت بالايي دارند. همچنين ساير نشانه‌ها مي‌توانند اطلاعات خوبي در اختيار شما بگذارند. آيا فرزندتان همزمان با مكيدن انگشت گريه مي‌كند يا لبخند مي‌زند؟ توجه به موقعيت‌هايي كه اين رفتار را در آن‌ها مي‌بينيد نيز اهميت بالايي دارد. اگر احساس مي‌كنيد نوزادتان در مواقعي كه از چيزي ترسيده انگشتش را مي‌مكد و يا در اين مواقع اين كار را براي مدت بيشتر يا با شدت بيشتر انجام مي‌دهد بهتر است در اين زمينه با يك مشاور كودك صحبت كنيد.

براي آگاهي از روند دريافت مشاوره كودك كليك كنيد.

آسيب‌هاي مكيدن انگشت در نوزادان

اگرچه مكيدن انگشت به طور كلي موضوع نگران كننده‌اي نيست و تقريبا در تمامي كودكان ديده مي‌شود اما همانطور كه در ابتداي اين مطلب گفته شد، مكيدن انگشت مي‌تواند عوارض ناخوشايندي را نيز به همراه داشته باشد كه در ادامه راجع به آن‌ها صحبت خواهيم كرد.

شكل گيري نامناسب استخوان‌هاي صورت

در سنين كودكي استخوان‌ها و عضلات بدن انعطاف بالايي دارند. كودكاني كه انگشت خود را با شدت زيادي مي‌مكند و يا براي طولاني مدت اين كار را انجام مي‌دهند باعث مي‌شوند كه استخوان‌هاي آرواره و فك آن‌ها به شكل نامناسبي تغيير حالت دهند.  

رويش نامناسب دندان‌ها از آسيب‌هاي مكيدن انگشت نوزاد

مكيدن مداوم انگشت باعث مي‌شود كه دندان‌هاي شيري كودك شما به شكل كج و نامناسبي رشد كنند. مشكلات مربوط به رويش دندان‌هاي شيري مي‌تواند به صورت جلو آمدن دندان‌هاي رديف بالا و عقب رفتن دندان‌هاي پايين نيز ديده شود. در نتيجه بهتر است از زماني كه كودك شما دندان در آوردن را شروع مي‌كند مكيدن انگشت را ترك نمايد. البته برخي از دندانپزشكان معتقدند مشكلات مربوط به دندان‌هاي شيري تاثير نامطلوبي بر دندان‌هاي اصلي نمي‌گذارد و اين مسائل مي‌بايست از زمان رويش دندان‌هاي اصلي انجام شود.

مشكلات صحبت كردن

در بعضي از موارد ديده شده كه مكيدن انگشت در كودكان به دليل تاثيري كه بر روي شكل صورت و آرواره‌ها مي‌گذارد مشكلاتي را براي صحبت كردن كودك ايجاد خواهد كرد. اين مشكلات مي‌تواند مواردي نظير ناتواني در تلفظ برخي حروف يا لكنت زبان را شامل شود.

راهكارهايي براي كاهش مكيدن انگشت در نوزاد

به دليل عوارض نامطلوبي كه مكيدن انگشت مي‌تواند براي كودك شما به همراه بياورد بهتر است نهايتا تا پيش از رسيدن او به 6 سالگي اين عادت را در فرزندتان از بين ببريد. در ادامه به برخي راهكارها در اين زمينه اشاره خواهيم كرد. اگر احساس مي‌كنيد اين راهكارها چندان كه بايد باعث كاهش مكيدن انگشت در كودك شما نمي‌شود يا فكر مي‌كنيد رفتار وي ريشه در ترس و اضطراب دارد بهتر است در اين زمينه از يك مشاور كمك بگيريد.

براي آگاهي از روند دريافت مشاوره تلفني كليك كنيد.

تذكر دادن

اولين قدم براي ترك اين عادت، تذكر به كودك و آگاه كردن او از اين مطلب است كه نبايد اين كار را انجام دهد. سعي كنيد دلايل اين مسئله را به زبان ساده و در حد توانايي ذهني فرزندتان براي او توضيح دهيد.

پرت كردن توجه كودك

در زمان‌هايي كه كودك شما مشغول مكيدن انگشت است يا مي‌خواهد اين كار را انجام بدهد توجه او را به ساير مسائل جلب كنيد تا اين كار را فراموش كند.

شناسايي نشانه‌ها

رفتار كودكتان در طول روز را به دقت بررسي كنيد و به اين سوال پاسخ دهيد كه چه زمان‌هايي، بيشتر انگشتش را مي‌مكد. اگر عامل مشخصي در اين زمينه وجود دارد سعي كنيد اين عامل را برطرف نماييد. براي مثال ممكن است شب‌ها و هنگام خواب به دليل ترسي كه كودكتان از تاريكي يا تنها خوابيدن دارد اين رفتار بيشتر ديده شود. بهتر است براي از بين بردن ترس كودكتان در اين زمينه اقدام كنيد. اما اگر علت مشخصي پيدا نمي‌كنيد به طور كلي در زمان‌هايي كه كودكتان اين رفتار را انجام مي‌دهد دقت بيشتري داشته باشيد تا از انجام اين كار جلوگيري كنيد.

تعيين سيستم پاداش

براي مواقعي كه فرزندتان موفق مي‌شود مكيدن را كنار بگذارد يا كمتر اين كار را انجام دهد به او پاداش دهيد. اين موضوع مي‌تواند باعث ايجاد انگيزه در كودك شود. كمك گرفتن از روش اقتصاد ژتوني به اين صورت كه با هر رفتار مثبت يك امتياز به فرزندتان بدهيد و با هربار مكيدن يك امتياز از او بگيريد، بسيار نتيجه بخش خواهد بود. براي دريافت اطلاعات بيشتر در زمينه روش اقتصاد ژتوني مي‌توانيد از مشاورين كودك كمك بگيريد.

سوالات متداول

1. از چه سني بايد جلوي مكيدن انگشت در نوزاد را گرفت؟

از سنين 6 سالگي كه دندان‌هاي اصلي كودك در حال رويش هستند بهتر است رفتار مكيدن انگشت كنار گذاشته شود.

2. چطور متوجه اضطرابي بودن مكيدن انگشت در كودك بشويم؟

اگر به دنبال يك موقعيت ترسناك مكيدن انگشت در كودك شما شروع مي‌شود و يا شدت بيشتري پيدا مي‌كند اين رفتار داراي نشانه‌هاي اضطرابي است. علاوه بر اين اگر تا سنين دبستان اين رفتار خود به خود ترك نشود نيز نشان دهنده اضطراب احتمالي در كودك است.

براي دريافت مشاوره در زمينه مكيدن انگشت نوزاد مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: مكيدن انگشت نوزاد | بازتاب، عوارض و راه هاي