اين كه حمام بردن كودك تا چه سني بايد با والدين باشد و پوشش والدين در حين استحمام، از جمله مسائلي است كه روانشناسان به آن توجه ويژه‌اي دارند. در اغلب موارد مادرها بچه‌ها را با خود به حمام مي‌برند. اگر فرزندشان پسر باشد، ممكن است سوالاتي در ذهن كودك شكل گيرد كه چرا بدن او با مادرش متفاوت است. با بزرگ شدن بچه‌ها پدر و مادرها بايد به اين مسائل توجه بيشتري داشته باشند. چرا كه شكل گيري هويت جنسي در سنين زير 6 سال بر آينده و دوران نوجواني آنان تاثير زيادي مي‌گذارد. اشتباهات به ظاهر كم اهميت در حمام بردن و تربيت جنسي كودك مي‌تواند زمينه ساز يك فاجعه در بزرگسالي باشد پس لازم است كه در اين زمينه با يك روانشناس صحبت كنيد. همچنين علاوه بر مسائل جنسي، سوالاتي نيز در مورد چگونگي حمام كردن كودكان وجود دارد كه در ادامه بررسي خواهد شد. 

منبع: حمام بردن كودك | نكاتي كه در زمان حمام بردن

تا چه سني با كودك مي توان به حمام رفت؟

كودكان تا 3 سالگي هنوز به نسبت به جنسيت خود آگاهي ندارد. بنابراين حمام بردن بچه‌ها توسط مادر و پدر يا لباس عوض كردن در حضور او ايرادي ندارد.

اما از 3/5 تا 4 سالگي به بعد بايد از اين كار اجتناب كنند چون ممكن است ذهن بچه با سوالاتي مشغول شود و در ذهنش تصويرهايي بسازد. البته اين به آن معنا نيست كه بچه‌ها حس جنسي پيدا مي‌كنند؛ بلكه در كودك صرفا نوعي برانگيختگي و كنجكاوي به وجود مي‌آيد. اين احساسات مانند احساسات دوره بلوغ نيست. آموزش و تربيت جنسي كودكان زير 5 سال بسيار اهميت دارد، چرا كه اين همان سني است كه عقده اديپ شكل مي‌گيرد. براي اطلاعات بيشتر از عقده اديپ كليك كنيد.

حمام بردن كودك در سنين مختلف چگونه بايد باشد؟

حمام بردن كودك در هر سني اصول خود را دارد كه به شرح زير است:

1. تولد تا 2-3 سالگي

مادر مي‌تواند در سنين شير خوارگي تا دو سالگي فرزندان پسر و دختر خود را به حمام ببرد، ولي لازم است قسمت تناسلي خود را بپوشاند. زماني كه دختر و پسر را در سن 2 تا 3 سالگي با هم به حمام مي‌برند، آن‌ها هم بايد پوشش پايين تنه يا شورت داشته و كاملاً برهنه و لخت نباشند. براي اطلاع بيشتر از پوشش والدين در حضور فرزندان كليك كنيد.

2. سن 3 تا 6 سالگي

وقتي كودكان به اين سن نزديك شدند، شايسته نيست كه پسران با مادر و دختران با پدر به حمام بروند و بدن برهنه والد جنس مخالف را ببينند. دستشويي رفتن و حمام كردن در سنين 3 تا 6 سالگي به عهده والد هم جنس مي‌باشد. يعني حمام كردن فرزند پسر به عهده پدر و دختر به عهدۀ مادر است. در اين سن دخترها و پسرها نبايد با هم به حمام بروند.
اگر مادر مجبور باشد پسر خود را در اين سن حمام كند، بايد با پوشش كامل، اين كار را انجام دهد، چرا كه ديدن بدن عريان و برهنۀ مادر در اين سن، مي‌تواند يكي از محرك‌هاي جنسي در آينده باشد و كودك در دوران بلوغ و نوجواني با يادآوري خاطرات، دچار انحراف جنسي شود. براي اطلاع بيشتر از انحراف جنسي كليك كنيد.

3. حمام بردن كودك | سن 6 سالگي به بعد

از سن 6 سالگي به بعد مادران نبايد با پسر خود به حمام بروند. يك كودك در اين سن بايد بتواند مستقلاً به دستشويي برود و خود را بشويد، حمام رفته و لباس‌هاي خود را تعويض كند. والدين در اين سن فقط بايد نظارت كنند كه اگر كودك كمكي خواست، با پوشش كامل به او كمك كنند. براي آگاهي بيشتر از هويت جنسي كليك كنيد.

نكته: والدين، هنگام تعويض لباس كودكان ۲ تا ۳ ساله كه كاملاً متوجه جنسيت خود شده‌اند، بايد مواظب باشند كه فرد ديگري، خصوصاً كودك ديگر بدن برهنه او را نبيند. هم چنين بايد به آن‌ها تأكيد كرد كه هيچ كس اجازه ندارد به قسمت تناسلي آن‌ها نگاه كند يا دست بزند. بايد به آنان توضيح داد كه پدر و مادر فقط تا ۵ -۶ سالگي اجازه دارند داخل دستشويي و حمام و موقع عوض كردن لباس كنار او باشند. بعد از اين سن، حتي پدر و مادر هم اجازه ندارند قسمت تناسلي آن‌ها را نگاه يا لمس كنند. براي كسب اطلاعات بيشتر از تربيت جنسي كودكان كليك كنيد.

كدام يك از والدين بهتر است كودك را به حمام ببرد؟

تنها در سن پايين، استحمام و يا لباس عوض كردن والدين در حضور فرزندان قابل قبول است. نگراني‌هاي مربوط به سن استحمام با والد غير همجنس، بيشتر درباره ديدن اندام‌هاي خصوصي توسط كودك هستند.

استحمام كودك در فرهنگ­‌هاي مختلف به اشكال متفاوتي انجام مي‌شود. اما مشاوران خانواده و كودك بهترين حالت را استحمام پسر با پدر و دختر را با مادر مي‌دانند. شايسته است كه مادر حتي تا 4 سالگي با پوشش اندام‌هاي خصوصي، فرزند پسر خود را به حمام ببرد. در مورد فرزند دختر مي‌تواند تا سنين بالاتري با هم استحمام كنند (پوشش اندام‌هاي خصوصي مادر توصيه مي‌شود). اين نكات در استحمام كودك دختر توسط پدر نيز صدق مي‌كند. در صورتي كه فرزندتان شروع به پرسيدن سوالات جنسي كرده است، توصيه مي‌شود مقاله پاسخ به سوالات جنسي كودكان را مطالعه فرماييد.

حمام بردن كودك با خواهر يا برادر خود

استحمام كودك توسط خواهر يا برادر بزرگ‌تر، جهت رعايت مسائل جنسي و جلوگيري از به وجود آمدن سوءرفتار جنسي، بايد با نظارت دقيق والدين صورت بگيرد. اگر كودك همراه با برادر يا خواهر خود حمام مي‌كند، حتماً يكي از والدين در اين زمان بر آن‌ها نظارت داشته باشد. رفتار با كودك آن هم زماني كه سوالات و يا خطايي در زمينه جنسي از او سر مي‌زند، در ديدگاه او درباره مسائل جنسي در آينده تاثير بسياري دارد. پس مطالب گفته شده در مورد روش‌هاي تربيتي خود و رفتار با كودك را جدي بگيريد. براي آگاهي بيشتر از رفتار با كودك كليك كنيد.

حمام بردن كودك در فصل سرما

حمام بردن كودك در فصل سرما همواره يكي از دغدغه‌هاي والدين است. آن‌ها مي‌ترسند كه با اين كار فرزندشان سرما بخورد و به همين خاطر در بسياري از مواقع تلاش مي‌كنند دفعات حمام كردن كودك را در پاييز يا زمستان كاهش دهند. براي اينكه بتوانيد در اين فصل‌هاي سال بيشتر از فرزندتان مراقبت كنيد و هنگام استحمام او نگراني كم‌تري داشته باشيد، رعايت نكات زير مي‌تواند تا حد زيادي كمك كننده باشد:

1. مراقبت از پوست كودك پس از حمام آب گرم

در فصول سرد مادر و خود كودك تمايل دارند كه از حمام آب گرم استفاده كنند. با اين حال آب گرم مي‌تواند باعث آسيب‌پذيري پوست لطيف فرزندتان شود و مشكلاتي نظير اگزما را به همراه بياورد. از همين رو بسيار اهميت دارد كه بدن كودك را پس از شست و شو مرطوب نگه داريد. استفاده از روغن بچه و يا لوسيون‌هاي مخصوص بدن كودك مي‌توانند در اين زمينه به شما كمك كنند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه آموزش پدر و مادر كليك كنيد. 

2. مراقبت از كودك در برابر تغيير دماي محيط

هنگام حمام كردن كودك در فصول سرد سال تلاش كنيد تا محيط حمام را بيش از اندازه گرم نكنيد. اين كار باعث مي‌شود كه اختلاف دماي بسياري ميان محيط حمام و محيط منزل ايجاد شود و بدن كودك هنگام قرار گرفتن در محيط نتواند مقاومت خود را حفظ نمايد. علاوه بر اين هنگام بيرون آوردن فرزندتان از حمام حتماً از حوله‌هاي مناسب استفاده كنيد تا كودك به يك باره در معرض هواي سرد قرار نگيرد و بتواند گرماي موجود در بدن خود را حفظ نمايد.

3. آماده كردن وسايل قبل از بردن كودك به حمام

بردن كودكان به حمام مي‌تواند فرايند دردسرسازي براي مادران باشند. به خصوص وقتي آن‌ها كمي بزرگ مي‌شوند، احتمالا موقع حمام قشقرق به راه بيندازند يا با شيطنت‌هاي خود كنترل اوضاع را دشوار نمايند. در اين شرايط لازم است قبل از رفتن به حمام تمام وسايل مورد نياز از جمله حوله، پوشك، روغن بدن و لباس‌هاي كودك را آماده نماييد تا سريع‌تر او را پوشانده و تسلط بيشتري بر شرايط داشته باشيد.

4. محيط حمام را گرم نگه داريد

قبل از اينكه كودك را به محيط حمام برده و لباس‌هاي او را در بياوريد ابتدا از مناسب بودن دماي محيط حمام اطمينان حاصل كنيد. اگر پنجره يا منفذي وجود دارد آن را ببنديد و در صورت امكان از شوفاژ يا گرمكن‌هاي مخصوص حمام استفاده كنيد.

5. مواجهه تدريجي كودك با آب

قبل از اينكه كودك را به يك باره در وان يا لگن مخصوص خود قرار دهيد مقداري آب را روي پاها و بدن او بريزيد تا به دماي آن عادت كند. اين فرصت خوبي است تا ميزان گرما يا سرماي آب را متناسب با واكنش‌هاي فرزندتان تنظيم كنيد. توجه داشته باشيد كه هميشه دماي بدن كودك با دماي بدن شما يكسان نيست و ممكن است آنچه شما به صورت سرد يا گرم درك مي‌كنيد براي فرزندتان به گونه متفاوتي باشد. در نتيجه بسيار اهميت دارد كه واكنش‌هاي او را براي تنظيم درجه حرارت آب در اولويت قرار دهيد.

6. نحوه صحيح خشك كردن كودك

پس از به حمام بردن كودك بيش از هر چيز بايد روي گرم نگه داشتن سر و پاهاي او تمركز كنيد. از همين رو لازم است كه پاهاي فرزندتان را با جوراب بپوشانيد و پيش از هر چيز سر او را خشك نماييد. اگر فرزندتان بزرگ شده و موهاي بلندي دارد حتماً به كمك حوله و باد ملايم سشوار سر او را خشك كنيد. پوشاندن سر كودكان كوچك‌تر با يك كلاه نيز از جمله مواردي است كه مي‌تواند از بروز سرماخوردگي پيشگيري كرده و دماي بدن را متعادل نگه دارد.

7. استفاده از نوشيدني‌هاي گرم پس از حمام

معمولاً شيطنت در حمام و فرايند استحمام انرژي زيادي از كودكان مي‌گيرند و آن‌ها اغلب پس از آن اشتهاي بيشتري براي غذا دارند. در اين شرايط بهتر است با يك نوشيدني مثل شير گرم، فرني خنك شده يا سوپ به استقبال آن‌ها برويد. اين غذاها علاوه بر تأمين انرژي از دست رفته كودك به او كمك مي‌كند تا بتواند هم چنان بدن خود را گرم نگه دارد.

ساير نكات كلي كه بايد هنگام حمام كودك رعايت كنيد

رعايت چند نكته هنگام حمام كردن كودك باعث مي‌شود كه بتوانيد از اين موقعيت به عنوان يك فرصت براي ارتباط لذت بخش با كودك استفاده كنيد و لحظات بانشاطي را براي او رقم بزنيد.

- محيط حمام را به كمك اسباب‌بازي‌ها و وسايل مورد علاقه كودك براي او جذاب كنيد.

- فضايي دوستانه ايجاد كرده، به كودك لبخند بزنيد يا براي او شعرهاي كودكانه بخوانيد.

- كودك را در محيط حمام تنها نگذاريد و اگر كار غير منتظره‌اي پيش آمد و مجبور شديد محيط را ترك كنيد، كودك را با حوله پوشانده و او را نيز بيرون بياوريد.

- كودكان به خصوص در دوران نوزادي نياز به حمام‌هاي طولاني  ندارند. 5 تا 10 دقيقه شست و شو مي‌تواند براي آن‌ها كافي باشد.

- قبل از افتادن بند ناف از خيس كردن و شستن اين ناحيه خودداري كنيد و در صورت مرطوب شدن بلافاصله آن را با حوله خشك نماييد.

- اگر فرزندتان از حمام مي‌ترسد و با استفاده از اسباب بازي‌ها و جذابيت محيط نيز نمي‌توانيد او را آرام كنيد از يك روانشناس كودك براي بهبود اوضاع كمك بگيريد. براي اطلاع بيشتر از مشاوره كودك كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه حمام بردن پسر بچه ها مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: حمام بردن كودك | نكاتي كه در زمان حمام بردن