رشد كودك يك ساله از منظر باليني اهميت بسياري دارد چون در اين دوره شاهد پيشرفت و جهش‌هاي رشدي در كودكان هستيم كه آن‌ها را براي ورود به مراحل بعدي آماده مي‌كند. مسلما يكي از زيباترين لحظات براي شما زماني است كه كودك دلبندتان، اولين كلمات را بيان مي‌كند يا شروع به راه رفتن مي‌كند. پيشرفت يادگيري در كودك به خصوص در اولين سال زندگي كه مهم‌ترين دوره زندگي او نيز هست، حائز اهميت است. پس لازم است در اين دوره توجه كامل به كودك خود داشته باشيد و از روند تكامل رشد كودك يك ساله آگاه باشيد. پدر و مادر بايد با هوشياري كامل، قدم به قدم فرزند خود را در اين مسير همراهي و هدايت نمايند. با توجه به اهميت اين موضوع در اين مقاله مطالب ارزشمندي در مورد كسب مهارت هاي فردي-اجتماعي و سلامت كودك يك ساله ارائه مي‌دهيم پس همراه ما باشيد.

منبع: رشد كودك يك ساله

رشد جسمي و ذهني كودك يك ساله

در پايان سال اول، قد كودك حدودا 50 درصد بيشتر از زمان تولد است و وزن نوباوه معمولا سه برابر مي‌شود. البته رشد در كودكان نوپا به صورت منظم افزايش پيدا نمي‌كند، بلكه به صورت جهش‌هاي كوچك اتفاق مي‌افتد. افزايش اوليه چربي در كودك بعد از نه ماهگي به اوج مي‌رسد، پس تعجب نكنيد اگر در اين مرحله رشدي، كودكتان گرد و تپل شده است.

در حدود يك سالگي، مغز هم به رشد سريع خود ادامه مي‌دهد و رشته‌هاي عصبي افزايش پيدا مي‌كند. كودكان در طول سال اول، كماكان به خواب زياد نياز دارند با اين حال ترشح هورمون ملاتونين كه در خواب آلودگي نقش دارد، در اواسط سال اول زندگي كودك، در شب هنگام بيشتر مي‌شود. به مرور زمان، ساعاتي كه كودك در طول روز خواب است كم مي‌شود و به خواب بعد از ظهر مي‌انجامد. در نتيجه بيدار شدن كودك در شب كمتر مي‌شود. همچنين در سال اول قدرت بينايي بهبود پيدا مي‌كند و توانايي تمركز روي اشيا و رديابي آن‌ها فراهم مي‌شود.

براي آگاهي بيشتر درباره نشانه هاي سلامت نوزاد كليك كنيد.

عوامل موثر در رشد جسماني كودك يك ساله

رشد جسماني در كودك يك ساله تحت تاثير عوامل محيطي و ژنتيكي مانند وراثت، تغذيه، سلامت هيجاني است. تا زماني كه عوامل محيطي نامساعد مانند سوء تغذيه يا بيماري شديد وجود نداشته باشد، كودك به رشد طبيعي خود ادامه مي‌دهد. البته توجه داشته باشيد تغذيه كودك بسيار حائز اهميت است و در اين زمان به تدريج مي‌توانيد غذاي كمكي را نيز آغاز كنيد.

براي اطلاع درباره شروع غذاي كمكي نوزاد كليك كنيد.

توانايي راه رفتن و گرفتن اشيا در كودك يك ساله

وقتي كودكتان به شش ماهگي مي‌رسد شروع به خزيدن مي‌كند، تا 12 ماهگي مي‌تواند به صورت چهار دست و پا راه برود و آرام آرام با گرفتن اشيا يا ديوار روي دو پا مي‌ايستد. در سنين يك سالگي، بايد به تدريج به كودك خود اجازه دهيد تا بدون كمك شما روي دو پا بايستد، زماني كه او زمين مي‌خورد بلافاصله او را در آغوش نگيريد، بلكه او را تشويق كنيد تا بتواند با اعتماد به خود، دوباره بلند شود. اغلب كودكان در ۱۴ الي ۱۶ ماهگي مي‌توانند بدون كمك راه بروند البته ممكن است كمي زمان ببرد تا كودك بتواند به راحتي راه برود. وسايل خانه را طوري بچنيد كه به كودك آسيبي وارد نشود. 

كودك بعد از 11 ماهگي، مي‌تواند اشياء كوچك را در دست بگيرد و به طرف دهان خود ببرد. همچنين از يك سالگي توانايي نگهداري اسباب بازي‌هاي كوچك خود را دارد. رشد كودك يك ساله اين امكان را به او مي‌دهد كه بعضي از اشياء مانند توپ را در حالت نشسته با دست پرتاب كند يا بگيرد، به تدريج كودك قادر مي‌شود اشياء متحرك را بگيرد.

توانايي تقليد كردن در كودك يك ساله 

نوزادان از همان روزهايي ابتدايي توانايي تقليد كردن را دارند. عاملي كه به خصوص در سال اول زندگي اهميت زيادي دارد زيرا وسيله يادگيري قدرتمندي براي او محسوب مي‌شود. از طرفي شما هم مي‌توانيد با بهره گيري از توانايي تقليد در كودكان، رفتارهاي مطلوب كودك را تشويق كنيد و او را به انجام رفتارهاي پسنديده ترغيب كنيد.

براي خواندن مقاله تقليد كودكان و نوزادان كليك كنيد.

مهارت هاي ارتباطي كودك يك ساله

كودك در يك سالگي به خوبي مي‌تواند پدر،مادر، پرستار و اطرافيان نزديكش را شناسايي كند و با آن‌ها ارتباط برقرار كند و به همين دليل ممكن است اضطراب جدايي را تحربه كند. در اين سن كودك مي‌تواند با اشاره كردن يا با گفتن چند كلمه با اطرافيان ارتباط برقرار كند. توانايي يادگيري زبان و كنجكاوي ذاتي كودك در سنين يك سالگي به كمك او مي‌آيد تا هر چه بيشتر با محيط پيرامونش و اطرافيان ارتباط برقرار كند. در نتيجه براي يادگيري مهارت‌هاي اجتماعي در آينده آماده مي‌شود و رشد كودك يك ساله در اين زمينه به خوبي انجام مي‌شود.

براي اطلاع درباره اختلال اضطراب جدايي كليك كنيد.

نقش پيشرفت حركتي كودك يك ساله در بهبود روابط اجتماعي

پيشرفت حركتي در كودك يك ساله، نقش مهمي در روابط اجتماعي دارد چون فرصت بيشتري پيدا مي‌كند تا به كاوش در محيط بپردازد، سينه خيز برود، به سمت شما بيايد و بخواهد كه او را بغل كنيد. توانايي بازي او را به موجودي دوست داشتني تر براي اطرافيان بدل مي‌كند و توانايي ابراز محبت و بازي‌هاي شادي بخش با او افزايش پيدا مي‌كند، پس دلبستگي در كودك شكل مي‌گيرد.

براي شناخت بيشتر در زمينه دلبستگي در كودكان كليك كنيد.

يادگيري زبان در كودك يك ساله

كودكان در سال اول براي يادگيري زبان آماده مي‌شوند. از حدود يك سالگي به بعد، نوباوگان روي واحدهاي گفتاري بيشتر دقت مي‌كنند كه در يادگيري زبان اهميت زيادي دارد. معولا كودك اولين كلمه را در يك سالگي بر زبان مي‌آورد و پس از اين زمان با افزايش خزانه واژگان، زبان به سرعت رشد مي‌كند. با توجه به رشد حافظه در كودك يك ساله، توانايي طبقه كردن و بازنمايي ذهني، رشد واژگان به سرعت افزايش پيدا مي‌كند.

رشد هيجاني _ اجتماعي كودك يك ساله

در سال اول زندگي كيفيت تعامل شما با كودك، در ميزان اعتماد و خوش بيني او به اطرافيان يا دنيا نقش مهمي دارد. مادري كه با احساس رضايت، صبر كافي و دلسوزانه از كودك مراقبت مي‌كند، هنگام ناراحتي او را نوازش مي‌كند و در آغوش مي‌گيرد، اجازه مي‌دهد شير كافي بخورد و از شير گرفتن كودك را در زمان مناسب اعمال مي‌كند، به كودك اين موضوع را القا مي‌كند كه ديگران هم قابل اعتماد هستند. پس كودك درك مي‌كند كه دنيا هم مي‌تواند ارضا كننده باشد، پس با جسارت در محيط كاوش مي‌كند. در غير اين صورت كودك نسبت به دنيا و ديگران بدبين مي‌شود و با كناره گيري از خود محافظت مي‌كند. البته هيچ مادري نمي‌تواند به طور كامل نيازهاي فرزندش را برآورده كند پس لازم نيست زياد به خودتان سخت بگيريد. 

ترس نيز مانند خشم در نيمه دوم سال اول ايجاد مي‌شود پس كودكتان حدود يك سالگي از يك فرد قابل اعتماد در موقعيت‌هاي نامطمئن، اطلاعات هيجاني مي‌گيرد. به عنوان مثال جلوه هيجاني شما در نحوه‌اي كه كودك با غريبه‌ها برخورد مي‌كند تاثير مي‌گذارد پس اگر خندان باشيد، احتمال پذيرش فرد غريبه توسط او بيشتر مي‌شود.

براي شناخت بيشتر در زمينه نحوه صحيح از شير گرفتن كودك كليك كنيد.

سخن آخر

والدين عزيز با توجه به مطالب ذكر شده درباره رشد كودك يك ساله در جنبه‌هاي مختلف؛ اگر نگران تاخير در رشد رواني يا جسماني كودك خود هستيد، بهتر است از پزشكان متخصص و روان شناسان مشاوره بگيريد تا در صورت وجود مشكل، هرچه سريع‌تر تشخيص داده شود و اقدامات درماني صورت بگيرد.

در اين راستا مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي با داشتن مشاوراني برجسته در زمينه كودك اين امكان را فراهم كرده است كه از هر نقطه‌اي در ايران بتوانيد از خدمات اين مركز به صورت تلفني و اينترنتي برخوردار باشيد. همچنين براي دوستاني كه در تهران حضور دارند امكان مشاوره حضوري و شركت در كارگاه‌هاي اين مركز وجود دارد. علاوه بر اين مي‌توانيد در كنار مشاوره كودك در زمينه‌هاي مختلف روانشناسي اعم از خانواده، ازدواج، اعتياد، جنسي، مشاوره شغلي، تحصيلي و ... از خدمات مركز بهره مند شويد. مركز حامي هنر زندگي با گردهم آوري جمعي از متخصصين توانسته خدمات خود را با بالاترين سطح كيفيت ارائه دهد و با سابقه چندين ساله خود كمك شاياني به حل مشكلات و اختلالات كند.

براي اطلاع بيشتر در زمينه مشاوره كودك كليك كنيد.

سوالات متداول درباره رشد كودك يك ساله

بازي‌ها چه نقشي در پيشرفت كودك يكساله دارند؟

از آن جايي كه بازي‌ها سرگرم كننده هستند و خود كودك نيز علاقه زيادي به انجام آن‌ها دارد؛ مي‌تواند بر رشد كودك تاثيرات مثبتي بگذارند. شما مي‌توانيد با انجام بازي‌هاي ساده مفاهيم گسترده‌اي را به كودكتان آموزش دهيد. به طور مثال با كوبيدن بر طبل مي‌توانيد به او بياموزيد كه علت و معلول چيست و او را با صداهاي مختلف آشنا كنيد. 

چه علائمي نشان مي‌دهد كه رشد كودك يك ساله با تاخير مواجه است؟

اگر در يك سالگي كودك نتواند بايستد و يا بنشيند، كلماتي ساده مانند بابا يا مامان را بگويد، به جست و جوي اشيايي كه در خارج از محدوده ديد او قرار مي‌گيرند، بپردازد و يا هنگام چهار دست و پا رفتن، شكم و يا دستانش را بر روي زمين بكشد نشان دهنده تاخير در رشد كودك است. با اين حال بهتر است براي ارزيابي كودك را نزد متخصص ببريد.

براي آشنايي بيشتر درزمينه تاخير در رشد كودك كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه رشد كودك يك ساله مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: رشد كودك يك ساله