نوزاداني كه قبل از هفته 37 بارداري و با وزن كم تر از 2500 گرم به دنيا مي‌آيند نوزاد نارس هستند. بارداري در سنين بالا و سنين كم، حاملگي چند قلو، روش‌هاي بارداري مصنوعي، مشكلات رحم، عفونت مادر و مصرف برخي داروها از جمله دلايل به دنيا آمدن نوزادان نارس هستند. اين نوزادان بسيار ضعيف بوده و ممكن است دچار مشكلات زيادي شوند، به همين دليل به توجه و مراقبت ويژه‌اي نياز دارند. اين مراقبت‌ها به آن‌ها كمك مي‌كند تا مانند ديگر نوزادان با سلامت كامل رشد كنند. تولد نوزاد نارس نگراني و استرس بسيار زيادي در مورد سلامت فرزند براي والدين به وجود مي‌آورد. شما مي‌توانيد با كمك گرفتن از روانشناس نگراني خود را كاهش داده و به بهبود فرزندتان كمك بيشتري كنيد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه آموزش پدر و مادر كليك كنيد.

منبع: نوزادان نارس

ويژگي‌ها ظاهري نوزاد نارس

پوست نوزادان نارس بسيار شفاف است به طوري كه حتي در برخي موارد رگ‌هايشان كاملا مشخص مي‌باشد‌. زير پوست يك لايه چربي وجود دارد اما اين چربي در نوزادان نارس به خوبي گسترش نيافته است. در برخي موراد اندام جنسي نوزاد به طور كامل شكل نمي‌گيرد. مثلا بيضه‌هاي پسر و لبه‌هاي آلت تناسلي دختر به خوبي تكميل نشده است. همچنين برخي از نوزاد نارس ناخن دست و پا ندارند. 

دلايل تولد نوزاد نارس

عوامل متعددي مي‌توانند باعث زايمان زودرس مادر شوند. برخي از اين عوامل بيروني بوده و برخي به وضعيت جسماني و رواني مادر مربوط هستند. در ادامه به مهم ترين خطرات تهديد كننده جنين، اشاره كرده ايم:

1- بارداري در سنين بالا

2- بارداري در سنين پايين

3- بيماري‌هاي مادر مانند ديابت، مشكلات قلبي و كليوي و فشار خون

4- نوزادان چند قلو

5- مشكل سو تغذيه مادر

6- وجود عفونت و مشكلات رحم در مادر

7- مصرف الكل و سيگار از دلايل تولد نوزاد نارس

8- مصرف برخي داروها در حين بارداري

9- وضعيت روحي مادر (شرايط استرس زا احتمال زايمان زودرس را بيشتر مي‌كند)

با كمك گرفتن از روانشناس مي‌توانيد اين دلايل را به خوبي شناسايي كرده و آن‌ها را به حداقل برسانيد تا سلامت فرزندتان در خطر نيفتد. براي اطلاع بيشتر درباره زايمان زودرس كليك كنيد.

مشكلات نوزادان زودرس

تولد نوزاد نارس يكي از شايع ترين علت‌هاي مرگ نوزادان است. نوزادان نارس دچار مشكلات زيادي مي‌شوند و به همين دليل به مراقبت‌هاي ويژه‌اي نياز دارند. از شايع ترين مشكلات آن‌ها مي‌توان به موراد زير اشاره كرد:

1. مشكلات تنفسي

به دليل زايمان زودهنگام، ريه نوزاد كامل شكل نگرفته و نوزاد در تنفس دچار مشكل مي‌شود. به همين دليل نوزاد را در بخش مراقبت‌هاي ويژه نوزادان بستري مي‌كنند.

2. مشكلات تغذيه

نوزاد نارس نمي‌توانند به خوبي از شير مادر يا شير خشك تغذيه كنند. در صورت لزوم، مواد و ويتامين‌هاي لازم را به صورت وريدي وارد بدن مي‌كنند. در اين شرايط حضور و تماس مادر با نوزاد در بهبود وضعيت او بسيار موثر است.

3. عفونت

به دليل تكامل ناكافي بدن نوزاد زودرس در مقايسه با نوزادان نه ماهه، بدن نمي ‌تواند در مقابل ميكروب‌ها مقاومت كند و احتمال مبتلا شدن به عفونت افزايش مي‌يابد. عفونت وضعيت جسماني و سلامت كودك را به خطر مي‌اندازد. بنابراين مراقبت و پيشگيري از عفونت براي اين كودكان بسيار اهميت دارد.

4. دماي پايين بدن

مشكل ديگر نوزادان زودرس دماي پايين بدن شان است. بهترين روش براي رفع اين مشكل اين است كه نوزاد در بغل مادر باشد. اين شيوۀ طبيعي به روش كانگرويي معروف است. در اين روش نوزاد به صورت عمودي در بغل مادر قرار گرفته و اگر مشكل تغذيه و تنفس نداشته باشد، در همين حالت به راحتي از شير مادر تغذيه مي‌كند. مادر اصلا نبايد نوزاد را از خود جدا كند و حتي بايد به صورت نشسته بخوابد. در مواقع ضروري نوزاد را فرد ديگري در آغوش مي‌گيرد كه دماي بدنش پايين نيايد. با دريافت مشاوره كودك مي‌توانيد راهكارهاي  مناسب‌تري هم براي اين مشكلات پيدا كنيد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه مشاوره كودك كليك كنيد.

مراقبت‌هاي ويژه از نوزادان نارس

معمولا نوزادان نارس به بخش مراقبت‌هاي ويژه منتقل شده و در درون مخفظه قرار مي‌گيرند. اين محفظه يك محيط گرم و ايمن را فراهم مي‌كند تا رشد نوزاد تكميل شده و احتمال ابتلا به عفونت‌هاي مختلف كاهش بيايد. فضاي داخل محفظه كمي مرطوب است تا آب بدن نوزاد از بين نرود. وجود دستگاه‌هاي تنفسي و تهويه مناسب به تسهيل تنفس كودك كمك مي‌كنند. والدين بايد در اين شرايط كنار نوزاد خود باشند و با او ارتباط برقرار كنند. با پزشكان و روانشناسان مشورت كنيد تا راه‌هاي برقراري ارتباط با نوزاد نارس را به شما آموزش دهند. براي اطلاع از مراقبت‌هاي لازم در مورد نوزاد تازه متولد شده كليك كنيد.

تغذيه نوزاد نارس

بهترين تغذيه براي نوزادان نارس شير مادر است چراكه مواد موجود در آن از عفونت بدن نوزاد جلوگيري كرده و به فعاليت بهتر سيستم گوارش كمك مي‌كنند. همچنين شير مادر باعث رشد بهتر و سريع‌تر چشم، مغز و اعصاب مي‌شود. به طور معمول نوزاد نارس در 24 ساعت اوليه زندگي خود نبايد شير بخورد تا وضعيت سلامتي او به طور كامل بررسي شود. اگر نوزاد هنوز توانايي مكيدن سينه را ندارد، بايد شير خود را بدوشيد و آن را به بخش مراقبت‌هاي ويژه تحويل دهيد تا شير را از طريق لوله به بدن نوزاد برسانند. 

نكات مهم درماني نوزاد نارس (زودرس)

1. در درمان نوزادان زودرس، مادر نقش بسيار مهمي دارد. اگر مادر نمي‌تواند به نوزاد شير دهد هم او را در آغوش گرفته و تماس پوستي داشته باشد. تماس مادر باعث ايجاد حس آرامش در كودك شده و علايم حياتي نوزاد را ثابت مي‌كند.

2. نوزادان زودرس خواب بيشتري دارند ولي به تعداد دفعات بالاتري نسبت به نوزادان كامل از خواب بيدار مي‌شوند. مادر بايد با آرامش و صبر زياد به مراقبت و تغذيه نوزاد بپردازد.

3. نوزادان زودرس بسيار مريض مي‌شوند پس بهتر است به طور منظم به پزشك مراجعه كنيد.

4. شير مادر فوايد بسياري دارد كه به رشد نوزاد زودرس كمك مي‌كند. بهتر است نوزاد از شيرهاي مصنوعي تغذيه نكند و شير مادر را بخورد.

5. نوزاد زودرس را به شكم نخوابانيد. در اين حالت احتمال مرگ ناگهاني نوزاد بيشتر است. براي آگاهي بيشتر از مرگ ناگهاني نوزاد كليك كنيد.

احتمال زنده ماندن كودكان نارس چه‌قدر است؟

در گذشته به دليل كمبود اطلاعات پزشكي و مداخلات درماني، اكثر نوزادان نارس فوت مي‌كردند. اما امروزه با پيشرفت علم، از نوزادان به خوبي نگه‌داري شده و با اقدامات صحيح درماني روند رشد و تكامل خود را به خوبي طي مي‌كنند. البته همچنان امكان بروز مشكلات و اختلالاتي براي اين نوزادان وجود دارد اما ميزان و شدت آن‌ها تا حد بسيار زيادي كاهش يافته است. 

مشكلات نوزادان نارس در بزرگسالي

همانطور كه گفته شد نوزادان نارس در بدو تولد با مشكلاتي همچون وزن كم، مشكل تنفسي و ضعف قدرت عضلاني مواجه هستند. حتي در شرايط حادتر و عدم مداخلات پزشكي ممكن است مشكلات جدي‌تري همچون اختلالات بينايي، شنوايي و ضعف در عملكرد شناختي هم ايجاد شود. در برخي مواقع ضعف عضلاني نوزادان نارس در بزرگسالي نيز ادامه پيدا مي‌كند.

هوش نوزاد نارس

برخي از والدين نگران اين هستند كه هوش فرزندشان با توجه به نارس بودن او در آينده كم باشد و در زندگي با مشكل واجه شود. برخي تحقيقات نشان داده كه زود به دنيا آمدن نوزاد هيچ ربطي به ميزان هوش او ندارد و اگر مشكل ژنتيكي يا كمبود اكسيژن در حين تولد نداشته باشد، از ميزان هوش طبيعي برخوردار مي‌شود. از طرف ديگر برخي تحقيقات نشان داده كه كودكان نارس در تست‌هاي شناختي نمره كمتري نسبت به كودكان عادي به دست مي‌آورند. اما همين تحقيقات ثابت كرده كه اگر به اين كودكان زمان بيشتري داده شود، مي‌توانند خود را به ساير كودكان برسانند. 

پيشگيري از تولد نوزاد نارس (زودرس)

پيشگيري از زايمان زودرس، تا حد زيادي توسط مادر قابل كنترل است. بنابراين بهتر است يك برنامه ريزي براي بچه دار شدن داشته باشيد و مدتي قبل از بارداري به پزشك مراجعه كنيد تا سلامتتان به طور كامل بررسي شود. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه خطرات تهديد كننده جنين كليك كنيد.  

مادر بايد در دوران بارداري تغذيه و استراحت كافي داشته باشد و از فعاليت‌هاي سنگين و مصرف الكل و سيگار خودداري كند. بهتر است مراقبت‌هاي پزشكي در دوره بارداري (مانند غربالگري و سونوگرافي) به طور مرتب انجام شود تا سلامت نوزاد و مادر تضمين شود.

بهتر است زايمان در بيمارستان و توسط پزشك متخصص انجام شود. با مطالعه درباره ويژگي هاي كودك سالم مي‌توانيد مانع بسياري از اختلالات رشدي شويد. براي اطلاع از جدول قد و وزن نوزاد كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه مراقبت از نوزادان زودرس مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: نوزادان نارس