يكي از سؤالاتي كه براي اكثر دانش‌آموزان و دانشجويان پيش مي‌آيد اين است كه يك برنامه ريزي تحصيلي مطلوب بايد چه ويژگي‌هايي داشته باشد؟ برخلاف، ديدگاه سنتي كه تصور مي‌كرد درس خواندن نياز به برنامه‌ريزي يا رعايت اصول خاصي ندارد، متخصصين معتقدند براي اينكه يادگيري، كيفيت مطلوبي داشته باشد، مي‌بايست يك برنامه مناسب با توجه به اصول يادگيري براي فرد تنظيم شده باشد. اين برنامه با داشتن ويژگي‌هايي از جمله انعطاف، توجه به عوامل شخصيتي و محيطي فرد و يكنواخت نبودن مي‌تواند به موفقيت فرد منجر گردد. با اين حال افراد و مخصوصا كساني كه متقاضي كنكور هستند از آنجايي كه تجربه لازم را نداشته و ممكن است احساسي عمل كنند؛ بايد با كمك يك مشاوره تحصيلي براي دروس خود برنامه ريزي داشته باشند. در ادامه به بيان ويژگي‌هاي يك برنامه ريزي مطلوب خواهيم پرداخت پس همراه ما باشيد.

منبع: برنامه ريزي تحصيلي مطلوب بايد چه ويژگي هايي داشته باشد

اهميت برنامه ريزي تحصيلي

يكي از سؤالاتي كه براي بسياري از افراد پيش مي‌آيد اين است كه چه نيازي به داشتن برنامه ريزي تحصيلي هست؟

در پاسخ به اين سوال بايد گفت، داشتن برنامه به شما نشان خواهد داد كه در طول يك بازه زماني مشخص، براي مثال يك هفته قرار است چه درس‌هايي را بخوانيد و به‌طوركلي در پايان اين بازه زماني مي‌بايست چه انتظاراتي از خود داشته باشيد؟ به عبارتي برنامه تحصيلي، نقشه راه را به شما نشان مي‌دهد. هنگامي‌كه شما يك هدف مشخص داريد براي رسيدن به اين هدف بايد برنامه مشخصي نيز داشته باشيد. داشتن برنامه به شما كمك مي‌كند كه اهداف واقع‌بينانه‌تري براي خودتنظيم كنيد.

يكي از مشكلاتي كه براي اكثر دانش آموزان پيش مي‌آيد اين است كه آن‌ها بدون در نظر گرفتن محدوديت زماني در طول روز و ساير فعاليت‌هايي كه به‌غيراز درس خواندن مي‌بايد انجام دهند؛ براي خود در نظر مي‌گيرند كه حجمي از يك يا چند كتاب درسي را مطالعه كنند اما اين شيوه برنامه ريزي به اين خاطر كه متناسب با ميزان ساعاتي كه فرد در اختيار دارد نمي‌باشد؛ محقق نشده و درنتيجه محقق نشدن آن، فرد احساس ناراحتي و ضعف مي‌كند. يك برنامه ريزي تحصيلي مناسب به شما كمك خواهد كرد اهداف واقع‌بينانه‌تري براي خودتان در نظر بگيريد مخصوصا هنگامي كه قصد داريد كنكور بدهيد. 

براي شناخت بيشتر در زمينه برنامه ريزي براي كنكور كليك كنيد.

ويژگي‌هاي برنامه ريزي تحصيلي مطلوب

واضح و مشخص بودن تمامي موارد

در يك برنامه ريزي تحصيلي مطلوب كاملاً مشخص است كه قرار است در يك ساعت مشخص چه درسي و براي چه مقدار خوانده شود. علاوه بر اين اهداف ميان مدت و بلندمدت نيز در اين برنامه مشخص هستند. براي مثال شما در يك برنامه ريزي تحصيلي مناسب كاملاً مشخص كرده‌ايد كه در پايان روز و در پايان هفته قرار است چه ميزان از هر كتاب را مطالعه كرده باشيد. درنتيجه مهم‌ترين ويژگي براي برنامه‌ريزي اين است كه به‌تمامي سؤالات پاسخ داده شود. برنامه‌هايي كه بدون در نظر گرفتن ساعت صرفاً حجمي را در نظر مي‌گيرند و يا بدون در نظر گرفتن حجم صرفاً ساعت مطالعه را مشخص مي‌كنند؛ اگر نخواهيم بگوييم به‌طوركلي بي‌فايده هستند درصد موفقيت آن‌ها پايين‌تر از برنامه‌هايي است كه به‌طوركلي همه‌چيز در آن مشخص‌شده است.

يكنواخت نبودن درس‌ها از ويژگي‌هاي برنامه ريزي تحصيلي مطلوب

يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هايي كه يك برنامه تحصيلي مطلوب مي‌بايد داشته باشد اين است كه به لحاظ انجام فعاليت‌ها، داراي تنوع باشد. تنوع در چند حالت مي‌تواند وجود داشته باشد.

1. درس‌هاي شما مي‌بايست در كنار فعاليت‌هاي ديگر باشد يعني اگر براي حدود ۲ ساعت مطالعه داشته باشيد، براي مدت‌زماني در حدود حداقل نيم ساعت بايد به فعاليتي به‌غيراز مطالعه بپردازيد. در غير اين صورت درس خواندن براي شما تكراري و سخت خواهد شد. سعي كنيد فعاليت‌هايي را انجام دهيد كه به شما احساس شادي و انرژي مي‌دهد.

2. يكي ديگر از تنوع‌هايي كه مي‌بايد در برنامه درسي و و مخصوصا زماني كه براي كنكور مطالعه مي‌كنيد رعايت نماييد، قرار گرفتن درس‌هاي متفاوت در كنار يكديگر است. اختصاص دادن كل روز و يا ساعات بسياري از روز به مطالعه يك درس باعث خستگي و كاهش فرايند يادگيري مي‌شود. درصورتي‌كه مي‌خواهيد مطالعه مفيدي داشته باشيد پس از يك ساعت و نيم تا دو ساعت مطالعه يك درس، مي‌بايست به سراغ درس ديگري برويد. معمولاً توصيه مي‌شود ميزان سختي و آساني درس‌ها را نيز در نظر بگيريد. پس از مطالعه يك درس آسان بهتر است درسي را كه برايتان كمي مشكل‌تر است مطالعه كنيد.

3. يكي ديگر از نكاتي كه بايد در زمينه تنوع رعايت كنيد اين است كه هرگز به دنبال تمام كردن يك درس و شروع درس بعد نباشيد. پس‌ازاينكه حدود نيمي از حجم در نظر گرفته‌شده براي درس را مطالعه كرديد به سراغ مطالعه يك كتاب ديگر برويد و پس‌ازآن مجدداً براي مطالعه نيمه دوم درس بازگرديد. دقت داشته باشيد كه مي‌توانيد به‌جاي دونيمه كردن مطالعه به خواندن حجم تعيين‌شده بپردازيد و مرور آنچه مطالعه كرده‌ايد را در بخش بعدي انجام دهيد.

براي آشنايي بيشتر در زمينه موفقيت در كنكور كليك كنيد.

در نظر گرفتن زمان‌هايي براي بازگشت

احتمالاً متوجه شده‌ايد كه يكي از رايج‌ترين مشكلات در زمينه برنامه‌هايي كه براي تمام ساعات روز و هفته فعاليتي را تعيين كرده‌اند اين است كه در صورت انجام ندادن يكي از اين فعاليت‌ها به‌طوركلي از برنامه عقب‌افتاده و تمام زنجيره به هم مي‌ريزد. يك نكته بسيار مهم در انجام برنامه‌ريزي اين است كه برنامه مي‌بايد داراي انعطاف باشد به اين معنا كه شما در طول روز يا هرچند روز يك‌بار مي‌بايست زمان‌هايي را به‌صورت خالي در نظر بگيريد و به رفع عقب‌ماندگي‌هايتان از برنامه اختصاص دهيد.

در نظر گرفتن زمان‌هايي براي مرور از ويژگي‌هاي برنامه ريزي تحصيلي مطلوب

يك برنامه‌ريزي مناسب علاوه بر اينكه زمان‌هايي را براي مطالعه در اختيار شما مي‌گذارد زمان‌هايي را نيز براي مرور مطالب و ارزيابي تعيين مي‌كند. در غير اين صورت شما نمي‌توانيد نقاط قوت و ضعف خود را متوجه شويد. به همين خاطر مهم است كه با پايان يافتن هر بخش ابتدا به‌مرور و ارزيابي خود در اين زمينه بپردازيد تا مشخص شود كه آيا مي‌توانيد وارد مرحله بعدي و خواندن فصل بعد شويد يا بهتر است به تكرار مطالب خوانده‌شده بپردازيد.

تفاوت‌هاي شخصيتي در درس خواندن

شخصيت افراد در نوع برنامه‌ريزي تحصيلي آن‌ها يا برنامه‌ريزي براي هر كاري اثرگذار است. بعضي افراد مي‌بايست به‌دقت براي خود مشخص كنند كه در چه ساعتي به چه مطالبي مي‌پردازند اما بعضي ديگر از افراد صرفاً در نظر مي‌گيرند كه در طول يك روز چه‌كارهايي را بايد انجام دهند و براي انجام آن ساعتي مشخص نمي‌كنند. استدلال اين افراد اين است كه نمي‌توانند از قبل مشخص كنند كه در طول روز چه زماني احساس مناسبي براي انجام دادن كارهايشان دارند.

برنامه ريزي براي اين دو گروه بايد با يكديگر متفاوت باشد. براي گروه اول دقيقاً ساعات مطالعه و براي گروه دوم صرفاً حجم مطالب در نظر گرفته مي‌شود. براي اين كه برنامه‌ريزي گروه دوم دچار تناقض با آنچه در ارتباط با تنظيم اهداف واقع‌بينانه و در نظر گرفتن محدوديت زمان بيان كرديم نشود؛ معمولاً توصيه مي‌گردد كه يك برنامه پيش‌فرض تنظيم‌شده و ساعات مطالعاتي را در نظر گرفته باشد. سپس در طي اجراي برنامه اگر فرد تمايل داشت ساعات مطالعه را با يكديگر عوض كند.

يك‌راه ديگر اين است كه شما ميزان ساعت مطالعه روزانه خود را مشخص كنيد و سپس بر اساس ساعتي كه در اختيارداريد براي خودتان حجمي از مطالعه را در نظر بگيريد. با اين حال بهتر است براي داشتن يك برنامه ريزي مطلوب از يك مشاوره تحصيلي بهره مند شويد تا ميزان موفقيت شما چندين برابر شود. اين را بدانيد كه مشاوران تحصيلي با تجربه چندين ساله خود مي‌توانند به شما كمك كنند و مي‌دانند كه چه برنامه‌اي با توجه به مدت زمان مي‌تواند موثر واقع شود.

براي اطلاع درباره مشاوره تحصيلي كليك كنيد.

سؤالات متداول درباره برنامه ريزي تحصيلي مطلوب

هر بخش از برنامه مي‌بايست شامل چه مدت‌زماني باشد؟

اينكه هر بخش از برنامه بايد چه مدت‌زماني داشته باشد با توجه به توانايي تمركز شما، ميزان انرژي و احساس خستگي‌تان و همچنين سختي مطلب متفاوت است اما به‌طور ميانگين توصيه مي‌شود كه بين يك تا دو ساعت مدت‌زماني است كه فرد براي مطالعه مي‌بايست در نظر بگيرد.

چيدمان دروس مختلف در يك برنامه بايد به چه شكل باشد؟

در چيدمان بايد اصل تنوع را رعايت كند به اين معنا كه معمولاً توصيه مي‌شود مطالعه با يك درس آسان شروع شود پس‌ازاين نوبت به يك درس سخت‌تر مي‌رسد و پس از انجام درس سخت مجدداً يك درس آسان را مطالعه گردد.

هنگامي‌كه از برنامه تحصيلي عقب ميفتيم چه بايد كرد؟

يك برنامه تحصيلي مناسب بايد قدرت انعطاف داشته باشد يعني بازه هاي زماني در طول هفته يا در پايان هر روز در نظر گرفته شوند كه شما عقب‌ماندگي‌هاي خود را در آن‌ها جبران كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه برنامه ريزي تحصيلي مطلوب مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: برنامه ريزي تحصيلي مطلوب بايد چه ويژگي هايي داشته باشد