اختلال خلق ادواري يا سيكلوتايمي، مرز بين اختلال رواني و تغييرات معمولي شخصيت افراد است. خلق شخص بين افسردگي و سرخوشي در نوسان است و علت به وجود آمدن اين اختلال مي‌تواند عوامل محيطي، ژنتيكي و يا تركيبي از هر دو باشد. افراد مبتلا در زمان‌هاي هيپومانيا و خلق خوش ممكن است حتي به موفقيت‌هايي نيز در زندگي خود برسند اما در زمان افسردگي و تحريك پذيري، در زندگي زناشويي و برخي فعاليت‌هاي خود دچار مشكل مي‌شود. هيچ درمان قطعي براي سيكلوتايمي وجود ندارد اما مي‌توان با تركيب دارو و روان درماني علائم را كاهش داد. براي اطلاعات بيشتر در اين زمينه با ادامه مطلب همراه باشيد.

منبع: اختلال خلق ادواري

اختلال خلق ادواري چيست؟

اختلال خلق ادواري يا سيكلوتايمي اختلالي مزمن و گونه خفيفي از اختلال دوقطبي است و افرادي كه مبتلا به سيكلوتايمي هستند احتمال ابتلا به اختلال دوقطبي نيز در آن‌ها وجود دارد. در اين اختلال فرد دوره‌هايي از افسردگي و هيپومانيا را به مدت دو سال در بزرگسالان و يك سال در كودكان و نوجوانان تجربه مي‌كنند. تفاوت حالت مانيا در اختلال دو قطبي و هيپومانيا در سيكلوتايمي اين است كه علائم هيپومانيا به لحاظ مدت و شدت در سطح پايين‌تري نسبت به مانيا قرار دارد. همچنين افسردگي در سيكلوتايمي به اندازه اختلال دوقطبي شديد نيست. اين اختلال معمولا در اوايل جواني بروز مي‌كند و شيوع آن در مردان و زنان يكسان است. كودكان مبتلا به سيكلوتايمي معمولا به بيش فعالي نيز مبتلا هستند و بزرگسالان ممكن است همراه با اين اختلال به  اختلالات خواب و موادمخدر دچار باشند.

نشانه‌ها و علائم سيكلوتايمي چيست؟

علائم دوره‌هاي افسردگي در اختلال خلق ادواري

1. افراد مبتلا در اين دوره احساس پوچي، گناه، نااميدي و بي‌ارزشي مي‌كنند و اعتماد به نفس ندارند.

فرد علاقه خود را به كارهايي كه قبلا دوست داشته از دست مي‌دهد.

خستگي، خواب آلودگي، بي حالي و يا كم خوابي

دشواري در فرآيندهاي ذهني از جمله تمركز، يادآوري و تصميم گيري

از دست دادن اشتها و يا اضافه وزن

داراي افكار خودكشي و مرگ هستند.

براي آشنايي كامل با اختلال افسردگي كليك كنيد.

نشانه‌هاي هيپومانيا در اختلال خلق ادواري

1.افراد در اين دوره بسيار پرحرف مي‌شوند. ممكن است از موضوعي به موضوع ديگر بروند و حرف طرف مقابل را قطع كنند.

داراي شادي و انرژي بيش از حد براي رسيدن به اهداف خود هستند.

افراد مبتلا بسيار تحريك پذير مي‌شوند و ممكن است دعوا راه بياندازند. رفتار تهاجمي و آشفته و مزاحمت آميز دارند.

داراي خلق بالا هستند و مدام حس خوبي دارند.

اين افراد داراي سطح قضاوت پاييني هستند و ممكن است به كارهاي خطرناكي دست بزنند.

مصرف مواد مخدر و افزايش ميل جنسي در اين افراد ديده مي‌شود.

توانايي‌هاي خود را بالاتر از آن چه كه هست مي‌پندارند.

وجود بيماري در خود را انكار مي‌كند.

اين نكته قابل ذكر است كه در صورت بي‌توجهي به درمان ممكن است حالت هيپومانيا در فرد به حالت مانيا كه شديدتراست و يا افسردگي اساسي تبديل شود.

براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه افسردگي اساسي كليك كنيد.

ملاك هاي تشخيصي علائم اختلال خلق ادواري بر اساس متون تخصصي روانشناسي 

در اكثر افراد مبتلا الگوي نوسان خلق بين افسردگي و شيدايي غيرقابل پيش بيني است اما اين نوسان بايد دوسال به طور مداوم وجود داشته باشد تا تشخيص سيكلوتايمي براي فرد داده شود. هيپومانيا و افسردگي ممكن است از چند روز تا چند هفته ادامه داشته باشد. البته فرد هيچ گاه به افسردگي اساسي و يا مانيا نمي‌رسد. در صورتي سيكلوتايمي براي فرد تشخيص داده مي‌شود كه نوسانات خلق بر اساس علائم جسمي ناشي از مصرف ماده مخدر و يا مشروبات الكلي نباشد.

علت‌هاي ابتلا به اختلال خلق ادواري

عوامل وراثت و ژنتيك: در سبب شناسي سيكلوتايمي مي‌توان گفت ژنتيك و وراثت نقش بسيار زيادي دارد. بيشتر افرادي كه به اين اختلال دچار مي‌شوند، برخي بستگان آن‌ها نيز مبتلا بوده‌اند.

عوامل محيطي: بر اساس نظريات بسياري ريشه سيكلوتايمي در آسيب‌ها و تثبيت‌هاي دوره دهاني كودك مي‌باشد. تجاوزات و سوءاستفاده‌هاي جسمي و جنسي در دوره‌هاي كودكي مي‌تواند زمينه‌ ساز اين اختلال باشد. تجربه‌هاي آسيب زا و استرس‌هاي طولاني خطر ابتلا به سيكلوتايمي را افزايش مي‌دهد.

تغييرات و اختلال در مغز: ضربه خطرناك به ناحيه خاصي از مغز، عدم رشد كامل مغز در دوران جنيني و تغييرات نوروبيولوژيكي در بروز اختلال خلق ادواري نقش دارند.

درمان اختلال خلق ادواري

درمان دارويي

تاثير داروي مشخصي براي درمان سيكلوتايمي اثبات نشده است اما پزشكان معمولا از داروهاي تثبيت كننده خلق استفاده مي‌كنند. داروهايي از جمله ليتيوم، كوئتياپين، الپروات و داروهاي ضد مانيا مثل كاربامازپين در خط اول درمان تجويز مي‌شوند. مقدار مصرف و غلظت پلاسمايي اين داروها بايد به ميزاني باشد كه در اختلال دو قطبي تجويز مي‌شود. داروها جهت كاهش شدت و مدت زمان علائم به كار مي‌روند. مصرف داروهاي ضد افسردگي براي بيماران سيكلوتايمي بايد با احتياط صورت بگيرد چراكه اين داروها احتمال بروز هيپومانيا را افزايش مي‌دهند و معمولا كارساز نيستند.

براي آشنايي بيشتر در زمينه دارو درماني كليك كنيد.

روان درماني و رفتار درماني

دارو درماني و روان درماني بايد به همراه يكديگر صورت بگيرند كه متاسفانه تا آخر عمر فرد مبتلا ادامه مي‌يابند. در درمان سيكلوتايمي، هدف علاوه بر كاهش علائم هيپومانيا و افسردگي و جلوگيري از ابتلا به اختلال دوقطبي است. اولين اقدام در روان درماني افزايش اطلاعات بيمار در مورد اختلال و ارائه راهكارهايي براي كاهش تغييرات خلقي است. معمولا درمانگر به بيمار كمك مي‌كند تا صدمات شغلي و تحصيلي و روابط ناشي از دوره‌هاي هيپومانيك را جبران كند. حمايت و همكاري خانواده‌ها نيز در درمان نقش مهمي دارد. همچنين برخي از روش‌هايي كه در درمان اختلال دوقطبي به كار مي رود براي سيكلوتايمي نيز موثرند. 

درمان رفتاري شناختي: در اين روش سعي مي‌شود تا افكار مثبت جانشين افكار و باورهاي منفي شوند و در دوره‌هاي افسردگي اميد و انگيزه فرد تقويت مي‌شود. همچنين يادگيري تكنيك‌هاي مديريت استرس در اختيار بيمار قرار مي‌گيرد.

رفتار درماني ديالكتيكي: تنظيم عاطفي و آموزش تحمل پريشان حالي و آشفتگي‌ها در اين روش به كار مي‌رود.

براي آگاهي بيشتر در زمينه روان درماني كليك كنيد.

درمان ريتم بين فردي و اجتماعي: در اين روش سعي در تثبيت ريتم فعاليت‌هاي روزانه به ويژه ساعت‌هاي خوابيدن، بيدار شدن و غذا خوردن مي‌باشد. تثبيت ريتم روزانه به تثبيت خلق كمك مي‌كند.

براي دريافت مشاوره در زمينه سيكلوتايمي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: اختلال خلق ادواري