بي خوابي مي‌تواند ناشي از چند علت و يا يك مشكل خاص باشد و شناخت دلايل كمك مي‌كنند تا بهترين روش درمان را انتخاب كنيد. همه ما شب‌هاي زيادي را بيدار مانده‌ايم اما ناتواني در خوابيدن براي هر كسي آزاردهنده و آسيب زاست. بي خوابي مشكل شايعي است كه خيلي از انسان‌ها درگير آن هستند؛ اما با اراده و تعهد به برنامه‌هاي درماني، اين مسئله را مي‌توانيد برطرف كرده و به زندگي عادي خود برگرديد. عدم آگاهي از دلايل و روش‌هاي درمان بي خوابي بسياري از افراد را به سمت مصرف داروهاي خواب آور مي‌كشاند، غافل از اينكه اين داروها علاوه بر عوارض، قادر به درمان بي خوابي نيستند. در اين مطلب اصلي ترين دلايل بي خوابي را بيان كرده‌ايم، شما مي‌توانيد با دريافت خدمات درماني از متخصصان مجرب در زمينه روانشناسي از بهترين راه‌هاي درمان و شناسايي علل بي خوابي بهره مند شويد.

منبع: علت بي خوابي | دلايل بي خوابي در شب چيست

پي بردن به علت و دلايل بي خوابي پس از شناخت آن

بي خوابي يكي از انواع اختلالات خواب است كه در بسياري از افراد ديده مي‌شود. وجود مشكل يا اختلال در به خواب رفتن (حتي وقتي كه شرايط محيطي و زماني كاملا مساعد است) بي خوابي تعريف مي‌شود. افراد دچار بي خوابي معمولا در صورت خوابيدن، از خواب خود راضي نيستند و پس از بيدار شدن احساس خستگي مي‌كنند. كم بودن انرژي، تمركز دشوار، اختلالات خلقي و كاهش عملكرد تحصيلي و شغلي برخي ديگر از نشانه‌هاي بي خوابي است. 

براي اطلاع بيشتر درباره اختلالات خواب كليك كنيد.

انواع بي خوابي

بي خوابي شامل طيف گسترده‌اي از اختلالات خواب مثل عدم كيفيت خواب يا كمبود خواب است. بي خوابي معمولا به سه نوع تقسيم مي‌شود.

بي خوابي گذرا: زماني رخ مي‌دهد كه نشانه هاي بي خوابي به مدت سه شب بروز كند.

بي خوابي حاد: بي خوابي كوتاه مدت نيز ناميده مي‌شود و علائم بي خوابي براي چند هفته ادامه دارد.

بي خوابي مزمن: اين نوع بي خوابي ماه‌ها و گاهي سال‌ها طول مي‌كشد. در واقع، اين نوع بي خوابي ناشي از مشكلات اساسي ديگر است.

علت و دلايل بي خوابي

علت بي خوابي مي‌تواند ناشي از بيماري‌هاي رواني و جسماني، عادت‌هاي ناسالم خواب، مصرف برخي از داروها يا مواد مخدر و برخي از عوامل بيولوژيكي باشد. مغز داراي يك چرخه خواب و يك چرخه بيداري است كه هميشه يكي از آن‌ها خاموش است. بي خوابي مي‌تواند به علت ناتواني يا اختلال مغز در خاموش كردن چرخه بيداري و روشن كردن چرخه خواب باشد.

دلايل بي خوابي | شرايط پزشكي يا اختلالات جسماني

برخي از شرايط پزشكي يا اختلالات جسماني كه منجر به بي خوابي مي‌شوند شامل موارد زير مي‌باشد.

_ آلرژي بيني/سينوس

_ مشكلات معده مثل رفلكس معده

_ مشكلات غدد درون ريز مانند پركاري تيروئيد

_ آرتروز

_ آسم

_ مشكلات اعصاب مثل بيماري پاركينسون

_ دردهاي مزمن

_ كمر درد

داروهايي مانند داروهاي آلرژي و سرماخوردگي‌هاي عمومي، فشار خون بالا، بيماري‌هاي قلبي، كنترل بارداري، آسم و ضد افسردگي مي‌توانند باعث بي خوابي شوند.

علاوه بر اين‌ها بي خوابي ممكن است نشانه‌اي از اختلالات پايه‌اي خواب باشد. به عنوان مثال سندروم پاهاي بي قرار يكي از اصلي‌ترين اين اختلالات است كه در آن فرد يك حس ناخوشايند در مورد نياز به حركت پاهاي خود دارد. براي اطلاع از نشانه ها و علل سندروم پاهاي بي قرار كليك كنيد.

آپنه خواب يا وقفه تنفسي هنگام خواب نيز يكي ديگر از علت هاي بي خوابي است. در آپنه خواب تمام يا يك قسمت از راه‌هاي تنفسي فرد بسته شده و منجر به توقف تنفس و كاهش ميزان اكسيژن مي‌شود. در نتيجه فرد در طول خواب به مدت كوتاه اما بارها و بارها از خواب بيدار شده و به مرور زمان دچار مشكل بي خوابي مي شوند.

براي اطلاع از روش هاي درمان آپنه خواب كليك كنيد.

بي خوابي و افسردگي

درگيري هاي رواني مي تواند باعث ايجاد مشكل در خوابيدن بشود. متقابلا بي خوابي هم باعث ايجاد تغييراتي در خلق و هورمون‌ها و در نتيجه ايجاد اختلالات رواني مي‌شود.

مشكلات خواب اغلب يكي از عوارض افسردگي است و بالعكس بي خوابي نيز موجب تشديد علائم افسردگي مي‌شود. در واقع علائم افسردگي و بي خوابي رابطه علت و معلولي دارند؛ (از دست دادن علاقه و انگيزه، احساس غم و...) پيامدهاي هر دو اختلال هستند. اما بدون در نظر گرفتن اينكه كدام اول رخ داده، هر دو قابل درمان‌اند.

براي اطلاع از افسردگي و روش هاي درمان افسردگي كليك كنيد.

بي خوابي و اضطراب

اكثر بزرگسالان خواب كمتري دارند زيرا احساس ناراحتي يا اضطراب مي‌كنند اما براي برخي از آن‌ها الگوي ديگري است كه به طور منظم خواب را تحت تاثير قرار مي‌دهد. علائم اضطراب كه مي‌تواند باعث بي خوابي بشود شامل موارد زير مي‌شوند.

_ تنش و درگيري رواني

_ درگيري شديد در مورد وقايع گذشته

_ نگراني بيش از حد در مورد رويدادهاي آينده

_ احساس غرق شدن در وظايف و مسئوليت‌ها

_ احساس كلي بالارفتن ميزان تحريك بدن

اضطراب و بي خوابي مي‌توانند همديگر را تغذيه كنند و تبديل به يك چرخه شوند كه بايد از طريق دريافت كمك حرفه روانشناسان اين چرخه و اين زنجيره قطع شود. تكنيك‌هاي شناختي و ذهني خاصي به منظور كاهش اضطراب توسط روان شناس به شما آموزش داده مي‌شود.

بي خوابي و سبك زندگي

يكي ديگر از علت هاي بي خوابي، رفتارها و الگوهاي خواب مخرب هستند. در واقع عادات ناسالم خواب مي‌تواند خود به وجود آورنده بي خوابي باشد. برخي از اين عادات موارد زير را در بر مي‌گيرند.

1- عصرها در خانه كار كردن. فكر كردن به كارهاي عقب مانده براي شما اضطراب و در نتيجه در ساعت زيستي شما مشكل ايجاد مي‌كند. همچنين نور صفحه موبايل يا كامپيوتر (يك تا دو ساعت قبل خواب) به مغزتان فرمان بيدار باش مي‌دهد و به خواب رفتن شما را سخت مي‌كند.

2- خواب بعد از ظهر، حتي خيلي كوتاه مي‌تواند در بي خوابي شما موثر باشد. خواب عصرانه براي خيلي‌ها مفيد است، اما براي بعضي‌ها باعث دشوار شدن خواب در شب مي‌شود.

3- گاهي براي جبران كم خوابي خود وقتي از خواب بيدار مي‌شويد دوباره مي‌خوابيد. اين مسئله ساعت بدن شما را گمراه مي‌كند و ممكن است در بخواب رفتن‌هاي بعدي شما اختلال ايجاد كند و يكي از علت هاي بي خوابي محسوب مي‌شود.

4- خوابيدن در ساعت‌هاي غير معمول ساعت بدن شما را به هم مي‌ريزد. اگر عادت كرديد روز بخوابيد، عادت خود را تغيير دهيد و اگر مجبوريد شب را بيدار باشيد، سعي كنيد به صورت دوره‌اي اين كار را انجام دهيد و به آن عادت نكنيد.

5- برخي اوقات بي خوابي از يك اتفاق بد شروع مي‌شود اما تا مدت طولاني ادامه پيدا مي‌كند. مثلا بعد از يك خبر بد يك يا دوشب نمي‌توانيد بخوابيد، اگر شروع به انجام عادات ناخوشايند مثل سيگار كشيدن يا مصرف الكل كنيد، بي خوابي ممكن است ادامه يابد و به يك مشكل جدي تبديل شود.

براي ايجاد تغيير در سبك زندگي خود كليك كنيد.

بي خوابي و تغذيه

برخي از الگوهاي تغذيه‌اي نيز موجب بي خوابي مي‌شوند. اگر نمي‌توانيد بخوابيد موارد زير را بررسي كنيد.

خوردن كافئين: كافئين يك ماده محرك است كه در چاي، قهوه و نوشابه يافت مي‌شود. اكثر مردم قدرت هوشياري آن را مي‌فهمند. كافئين در حد اعتدال خوب است اما مصرف بيش از حد آن مي‌تواند باعث بي خوابي شبانه شود. كافئين به مدت 8 ساعت در بدن شما باقي مي‌ماند، پس اگر مشكل بي خوابي داريد مصرف آن را كنترل كنيد.

نيكوتين: نيكوتين نيز يك ماده محرك است اما باعث بي خوابي مي‌شود. استعمال سيگار و قليان قادر است به شدت به خواب شما لطمه بزند. اگر مشكل بي خوابي داريد سريعا به فكر ترك سيگار و دخانيات باشيد.

وعده‌هاي غذايي سنگين: خوردن غذاهاي چرب و حجم بالا در وعده شام، مي‌تواند خواب شما را مختل كند. هنگامي كه بيش از حد شام بخوريد، بدن تان براي هضم آن نياز به تحرك بالايي دارد و استراحت براي شما دشوار مي‌شود. همچنين غذاهاي تند مي‌تواند باعث سوزش قلب و حتي سكته شما در خواب شود.

براي اطلاع بيشتر درباره نشانه ها و عوارض بي خوابي شبانه كليك كنيد.

مشكلات عصبي

اختلالات تخريب عصبي از جمله آلزايمر و زوال عقل مي‌تواند باعث برهم خوردن ريتم خواب شوند چراكه ساعت زيستي بدن و درك فرد از ساعت‌هاي شبانه روز بر هم مي‌ريزد. همچنين در كودكاني كه دچار اختلالات عصبي رشدي از جمله اوتيسم و بيش فعالي هستند بي خوابي مي‌تواند حتي تا دوران بزرگسالي نيز ادامه پيدا كند. توجه به اين نكته ضروري است كه اگر كودك بيش فعالي داريد لازم است كه در طول روز انرژي او به طور كامل تخليه شود. 

جستجوي علت بي خوابي در مغز 

در برخي موارد، ناخوشي ممكن است ناشي از انتقال دهنده‌هاي عصبي دخيل در خواب و بيداري در مغز باشد. تعداد زيادي نقص عملكرد فعاليت هاي شيميايي در مغز هست كه با خواب شما در ارتباط است و مي‌تواند توضيح دهد كه چرا برخي از افراد بدون داشتن علت مشخص و قابل شناسايي و حتي با سبك زندگي سالم، دچار مشكل بي خوابي هستند. اين مورد با مشورت‌هاي پزشكي و برخي از آزمايشات قابل بررسي است، اما احتمال و گزينه آخر است.

براي اطلاع از انواع روش هاي درمان بي خوابي كليك كنيد.

كلام آخر

با توجه به اينكه بي خوابي مي‌تواند علت‌هاي مختلفي داشته باشد و تاثيرات خود را بر جنبه‌هاي مختلفي از زندگي از جمله شغل، تحصيل و روابط بين فردي بگذارد لازم است كه با ريشه يابي مشكل و درمان بي خوابي بتوانيد روال عادي زندگي خود را دنبال كنيد. بايد بدانيد كه همه افراد اعم از نوجوانان، افراد مسن و حتي زنان در دوران بارداري دچار بي خوابي مي‌شوند و اين موضوع مي‌تواند براي همه افراد حتي براي يكبار هم كه شده رخ دهد. پس اگر به دنبال راهي براي درمان بي خوابي خود هستيد از خدمات رواندرماني متخصصان استفاده نماييد. مشاوران ما نيز در مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي به صورت تلفني و حضوري آماده خدمت رساني به شما عزيزان مي‌باشند تا بتوانيد با درمان بي خوابي خود، مشكلات را كاهش دهيد و آسوده بخوابيد.

براي اطلاع از روند دريافت مشاوره تلفني و مشاوره حضوري كليك كنيد.

سوالات متداول درباره علت بي خوابي

علت بي خوابي در نوجوانان چيست؟

تغييرات بيولوژيكي كه در نوجوانان رخ مي‌دهد باعث مي‌شود كه آنان ديرتر به خواب بروند و به علت اينكه صبح‌ها براي رفتن به مدرسه بايد بيدار شوند بي خوابي آنان شدت مي‌گيرد. در كنار اين مسئله نوجوانان از وسايل الكترونيك از جمله لپ تاپ و گوشي در رخت خواب استفاده مي‌كنند كه باعث تشديد بي خوابي مي‌شود.

براي دريافت مشاوره در زمينه درمان بي خوابي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: علت بي خوابي | دلايل بي خوابي در شب چيست