افزايش اعتماد به نفس در نوجوانان با وجود چالش‌هاي دوران نوجواني كاري بس دشوار است. كمبود اعتماد به نفس و نداشتن تصوير خوشايند در مورد ظاهر و ساير ويژگي‌هاي فردي، در بسياري از موارد منجر به اختلال‌هاي رفتاري در نوجوانان مي‌شود و آينده آن‌ها را نيز تحت تاثير قرار مي‌دهد. اين مشكلات زماني شديدتر مي‌شوند كه نوجوان در كودكي نيز داراي شخصيتي خجالتي و دوري گزين بوده باشد. ادامه اين روند باعث از بين رفتن بسياري از فرصت‌هاي نوجوان براي شكوفايي استعدادهايش مي‌باشد. شما با استفاده از روش‌هايي نه چندان پيچيده مي‌توانيد به فرزندتان براي افزايش اعتماد به نفسش كمك كنيد. براي آشنايي بيشتر با اين راهكارها تا انتهاي مطلب همراه ما باشيد.  

منبع: افزايش اعتماد به نفس در نوجوانان

معناي اعتماد به نفس در نوجوان

داشتن اعتماد به نفس به معناي باور داشتن به توانايي‌ها و قابليت‌هاست. در واقع اين ويژگي باعث مي‌شود كه احساس كارآمدي كنيم و در موقعيت‌هاي مختلف بتوانيم توانمندي‌هاي خود را به كار ببنديم. در حالي كه عدم اعتماد به نفس نوعي ترس از شكست را در ما ايجاد مي‌كند و احتمال دست يابي به موفقيت‌ها را تا حد زيادي كاهش مي‌دهد.

نشانه هاي اعتماد به نفس پايين در نوجوانان و دانش آموزان

نوجواناني كه از اعتماد به نفس بالايي ندارند معمولا الگوهاي رفتاري خاصي را از خود نشان مي‌دهند كه از جمله مهم‌ترين آن‌ها مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

- تمايل به گوشه گيري و انزوا

- عدم برقراري ارتباط چشمي مناسب با ديگران

- به كار بردن اظهارت منفي در مورد خود هنگام گفت‌وگو

- حرف زدن با صداي خيلي بلند و داشتن حالتي از پرخاشگري يا بالعكس داشتن تن صداي بسيار پايين

- اجتناب از رفتن به موقعيت‌هاي اجتماعي

- احساس وابستگي افراطي به والدين

- داشتن وضعيت بدني خاص نظير خم بودن شانه‌ها و پايين بودن بيش از حد سر

براي شناخت بيشتر درباره نوجوان كليك كنيد.

نشانه هاي اعتماد به نفس بالا در نوجوانان 

افرادي كه اعتماد به نفس بالايي دارند معمولا در دوران نوجواني با بحران‌هاي كمتري رو به رو مي‌شوند. آن‌ها اغلب در روابط اجتماعي نشانه‌هاي زير را از خود بروز مي‌دهند.

- داشتن توانايي كافي براي "نه" گفتن

- تمايل به پرورش شخصيتي مستقل

- داشتن روابط اجتماعي مناسب با همسالان

- توانايي ابراز وجود كافي

- صحبت كردن در مورد افكار و احساسات خود

- شجاعت در بيان نظر مخالف

براي آشنايي بيشتر با راه هاي افزايش اعتماد به نفس كليك كنيد.

راهكارهايي براي افزايش اعتماد به نفس در نوجوان

كمبود اعتماد به نفس در نوجوان مي‌تواند علل مختلفي داشته باشد. در صورتي كه براي افزايش اعتماد به نفس در فرزندتان دچار مشكل هستيد؛ بهتر است كه يك مشاوره روانشناسي دريافت نماييد و با استفاده از خدمات روان درماني به ريشه يابي علل و رفع اين مشكل نوجوانتان بپردازيد. اما به طور كل متخصصان يكسري راهكارهاي عمومي را براي افزايش اعتماد به نفس فرززندان به والدين توصيه مي‌كنند كه در ادامه به برخي از آن‌ها اشاره خواهيم كرد. توجه داشته باشيد كه نوجوان در اين دوران با چالش هاي زيادي دست و پنجه نرم مي‌كند و افزايش اعتماد به نفس مي‌تواند در اين راه كمك كننده باشد.

1- به جاي تاكيد بر نتايج كارها از تلاش هاي فرزندتان قدرداني كنيد

هنگامي كه فرزندتان براي كاري تلاش مي‌كند، براي مثال زماني كه براي امتحاني سخت درس مي‌خواند، فارغ از اين كه چه نتيجه‌اي در آن امتحان مي‌گيرد از تلاش‌هايي كه انجام داده قدرداني كنيد. به او بگوييد كه تلاش‌هاي او را مي‌بينيد و براي آن‌ها ارزش قائل هستيد.

نگذاريد فرزندتان احساس كند كه شما تنها در زمان‌هايي كه او موفق است برايش ارزش قائليد. نوجوان شما بايد بداند كه حتي در صورتي كه علي رغم همه تلاش‌ها شكست بخورد، بازهم برايتان ارزشمند است و شما به داشتن او افتخار مي‌كنيد.

2- به فرزندتان مهارت جرات ورزي را آموزش دهيد

مهارت‌هاي زندگي فرزندانتان در ميزان موفقيت و اعتماد به نفس او تاثير بسيار زيادي دارند. شما به عنوان والدين نقش پررنگي در پرورش اين مهارت‌ها ايفا مي‌كنيد. يكي از مهارت‌هاي زندگي كه پرورش آن به افزايش اعتماد به نفس نوجوانان كمك بسيار زيادي مي‌كند، مهارت جرات مندي است.

نوجوانان بايد بياموزند كه شجاعانه صحبت كنند و زماني كه در محافل اجتماعي خواسته‌اي دارند، به جاي پنهان شدن، بتوانند جرات مندانه خواسته‌هايشان را مطرح كنند. نوجواناني كه مي‌توانند به اين شيوه رفتار كنند، معمولا از جانب همسالان خود نيز بيشتر مورد پذيرش قرار مي‌گيرند. اين مساله به ميزان زيادي در افزايش اعتماد به نفس آن‌ها تاثير خواهد داشت.

براي آن كه فرزندتان اين مهارت‌ها را داشته باشد، بايد به او آموزش بدهيد و در موقعيت‌هاي مختلف به او فرصت بدهيد تا بتواند جرات مندانه خودش را بروز بدهد. استفاده از كلاس‌هاي آموزشي، كارگاه‌هاي مهارت آموزي و جلسات مشاوره فردي نيز در پرورش مهارت‌هاي زندگي تاثير بسيار زيادي خواهند داشت.

براي آشنايي بيشتر درباره مهارت هاي زندگي و مهارت جرات مندي كليك كنيد.

3- براي افزايش اعتماد به نفس در نوجوانان الگوي آن ها باشيد

فرزندانتان بيشتر اعتماد به نفس خود را، از رفتارهاي شما الگو برداري مي‌كنند. اگر شما دائما از شرايط خود ناراضي باشيد و هميشه از خود بد بگوييد، ناآگاهانه به فرزندانتان مي‌آموزيد كه آن‌ها نيز اين گونه رفتار كنند.

به آن‌ها نشان بدهيد كه چقدر ويژگي‌هاي مختلف خود را مي‌پسنديد و به ابعاد مختلف وجودي خود عشق مي‌ورزيد. اين رفتارها باعث مي‌شود كه فرزندان ياد بگيرند با خود مهربان باشند و رفتارهاي خود تخريبي كمتري انجام دهند تا اعتماد به نفسشان در طول زندگي آسيب كمتري ببيند.

4- افزايش اعتماد به نفس در نوجوانان با خودگويي هاي مثبت

گفتار دروني هر فرد، يعني حرف‌هايي كه به خود مي‌زند يا همان خودگويي‌هايي كه نقش اصلي را در اعتماد به نفس او ايفا مي‌كند. اگر فرزند نوجوانتان دائم با خود فكر كند "من زشتم" يا "كسي مرا دوست ندارد"، در واقع در حال شكل دادن اعتماد به نفسي ضعيف و آسيب ديده است. كمبود اعتماد به نفس در دختران با بد ريخت انگاري بدن بيشتر همايند مي‌شود. به نوجوان خود آموزش دهيد كه خود گويي‌هاي مثبتي داشته باشد. به او كمك كنيد تا بتواند شواهدي را خلاف افكار مخرب خود پيدا كند تا بتواند افكار مثبت را جايگزين آن‌ها كند. براي اطلاع بيشتر درباره بدريخت انگاري بدن كليك كنيد.

5. براي افزايش اعتماد به نفس در نوجوانان مي‌توانيد از كمك متخصصان استفاده كنيد

در برخي موارد ممكن است عدم اعتماد به نفس نوجوان ناشي از مشكلاتي نظير افسردگي يا تجربه رويدادهاي ناخوشايند در گذشته باشد. در اين شرايط مراجعه به يك متخصص در حيطه سلامت روان نظير روانشناس به او كمك مي‌كند تا به بينش درست تري در مورد خود دست يابد. هم چنين روانشناس با آموزش مهارت‌هاي بين فردي مي‌تواند به فرزند شما كمك كند تا ارتباطات مثبت‌تري را شكل دهد و با تجربه موفقيت در اين باره احساس كارآمدي و اعتماد به نفس بالاتري را نيز به وجود آورد.

براي اطلاع بيشتر درباره ضرورت بهره مندي از روانشناسي نوجوان كليك كنيد.

6- از شكست ها فاجعه نسازيد 

همه والدين دوست دارند فرزندشان در زندگي موفق شود و به دستاوردهاي بالايي برسد. با اين حال تاكيد بيش از حد بر موفقيت‌ها باعث مي‌شود كه افراد هيچ تصوري از شكست نداشته باشند و در ذهن خود از آن فاجعه‌اي جبران ناپذير بسازند. تلاش كنيد به فرزندتان نشان دهيد كه موفقيت‌ها بدون تجربه شكست و زمين خوردن معنايي ندارند و هر انساني بايد خود را براي روزهاي سخت نيز آماده كند. همچنين نوجوان بايد بداند كه هيچ انساني كامل نيست و هر انساني در زندگي خود بارها و بارها ممكن است با شكست رو‌به‌رو شود.

7- به او كمك كنيد نقاط ضعف خود را بپذيرد

هر انساني مجموعه اي از ويژگي هاي مثبت و منفي است. در واقع همه ما با وجود تمام خوبي ها نقاط تاريكي در وجود خود داريم كه لازم است با آن ها مواجه شده و به عنوان بخشي از وجودمان اين ويژگي ها را بپذيريم. برخي از پدر و مادرها دائما تلاش مي كنند نوعي خودپنداره كاذب را در فرزندشان پرورش دهند. براي مثال آن ها به جاي تلاش براي رفع نقاط ضعف نوجوان تلاش مي كنند مشكلات او را به طور كل ناديده بگيرند و به او بگويند كه اصلا مشكلي وجود ندارد.

اين كار باعث مي شود كه فرد همواره از درون احساس ضعف كند و نوعي اعتماد به نفس كاذب و غيركارآمد را در خود شكل دهد. تلاش كنيد به فرزندتان كمك كنيد در مورد نقاط ضعف خود آزادانه با شما صحبت كند و احساسات و افكارش را با شما در ميان بگذارد. به جاي قضاوت كردن تلاش كنيد به او نشان دهيد دركش مي كنيد و حاضريد براي بهتر شدن اوضاع در كنار او بمانيد. با رعايت اين نكات مي‌توانيد بهترين رفتار را با والدين خود داشته باشيد.

براي اطلاعات بيشتر درباره رفتار صحيح با نوجوان كليك كنيد.

8- حمايت اجتماعي نوجوان را افزايش دهيد

افراد در دوران نوجواني بيش از هر زماني به نظر ديگران در مورد خود اهميت مي دهند و تمايل دارند به جز خانواده به گروه هاي ديگري به خصوص گروه هاي هم سن و سال خود بپيوندند. عدم پذيرش از جانب ديگران مي تواند تاثير بسيار منفي روي آن ها بگذارد و اعتماد به نفسشان را تا حد زيادي تخريب نمايد. از همين رو تلاش كنيد او را به سمت موقعيت هايي هدايت كنيد كه مي تواند دوستان بهتري پيدا كند و فرصت بيشتري براي پرورش و رشد خود داشته باشد. هم چنين در طول دوران نوجواني همواره به او نشان دهيد كه در كنارش هستيد و در هر موقعيتي كه نياز باشد از او حمايت مي كنيد.

9- براي افزايش اعتماد به نفس در نوجوانان كمي به آنان فضا بدهيد

افراد در دوران نوجواني ميل زيادي به استقلال دارند. آن‌ها مي‌خواهند از والدين خود فاصله بگيرند چرا كه نياز دارند نشان دهند ديگر كودك نيستند. بسيار اهميت دارد كه اين ميل طبيعي را در آن‌ها ناديده نگيريد و با كنترل گري بيش از حد نوجوان را در جبهه مخالف خود قرار ندهيد. تلاش كنيد در اين دوران نظارت غير مستقيم داشته باشيد و با رفتارهايتان به نوجوان اطمينان ببخشيد كه براي استقلال او ارزش و احترام قائل هستيد چرا كه كنترل بيش از حد به طور غير مستقيم اين پيغام را به فرزندتان مي‌رساند كه از توانمندي‌هاي او مطمئن نيستيد و نمي‌توانيد همانند يك فرد بالغ به او اعتماد كنيد. اين امر در نهايت باعث مي‌شود كه خودپنداره نوجوان آسيب ببيند و اعتماد به نفس او نيز كاهش پيدا كند.

10- براي افزايش اعتماد به نفس در نوجوانان بر ويژگي‌هاي اكتسابي او تاكيد كنيد 

برخي از ويژگي‌هاي انسان از بدو تولد با او هستند و از همين رو به آن‌ها ويژگي‌هاي انتسابي گفته مي‌شود. براي مثال تمام مشخصه‌هاي ظاهري به عنوان ويژگي‌هاي انتسابي در نظر گرفته مي‌شوند چرا كه از جانب والدين به ارث مي‌رسند و فرد نقشي در به دست آوردن آن‌ها ندارد. هرگز براي بالا بردن اعتماد به نفس فرد بر اين ويژگي‌ها تمركز نكنيد. چراكه آن‌ها قابليت رشد و ارتقا ندارند و جزء توانمندي‌هاي فردي محسوب نمي‌شود. در نتيجه فرزندتان را با مسائلي نظير زشتي، زيبايي، نژاد و مسائلي از اين قبيل ارزش گذاري نكنيد. به جاي اين‌ها به او نشان دهيد كه ارزشمندترين ويژگي‌ها چيزهايي هستند كه او با تلاش و به طور اكتسابي در زندگي به آن‌ها دست مي‌يابد.

سوالات متداول 

- آيا اعتماد به نفس ارثي است؟ 

خير، ما هرگز با اعتماد به نفس بالا يا پايين متولد نمي‌شويم. بلكه اين ويژگي از تعامل فاكتورهاي مختلف در طول زندگي ناشي مي‌شود كه از جمله آن‌ها مي‌توان به سبك خلق و خو، شيوه فرزندپروري و تربيت والدين و تجربيات محيطي اشاره كرد.

براي آگاهي بيشتر درباره تربيت نوجوان كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه افزايش اعتماد به نفس در نوجوانان مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: افزايش اعتماد به نفس در نوجوانان