دارو هاي تثبيت كننده خلق گروهي از داروها هستند كه به تنطيم و تعادل خلق و خوي افراد مبتلا به اسكيزوفرني و دوقطبي كمك مي‌كنند. در واقع همه افراد در طول روز با تغيير احساسات و خلق خود سر و كله مي‌زنند، زماني از روز ناراحت و مضطرب اند و در زماني ديگر خوشحال و سرحال مي‌باشند. اما در افرادي كه از اختلالات دوقطبي يا اسكيزوفرني رنج مي‌برند، اين نوسانات خلقي به حدي شديد و غير قابل كنترل است كه نيازمند مصرف داروهاي تثبيت كننده‌ خلق هستند و بدون مصرف اين داروها، نمي‌توانند به روند عادي زندگي باز گردند. توجه به اين نكته ضروري است كه اين داروها با عوارضي نيز همراه است و افراد لازم است در كنار دارو درماني از روان درماني نيز بهره مند شوند. براي آشنايي بيشتر با داروهاي تثبيت كننده خلق، مزايا و خطرات مصرف آن‌ها با ما همراه شويد. 

منبع: دارو هاي تثبيت كننده خلق

دارو هاي تثبيت كننده خلق چيست؟

دارو هاي تثبيت كننده خلق، داروهايي هستند كه به تنظيم و تعديل كردن خلق افراد مي‌پردازند، از تغييرات شديد و ناگهاني خلق جلوگيري مي‌كنند و به كنترل خشم افراد كمك مي‌نمايند. از اين داروها در درجه اول براي درمان افرادي كه از اختلال اسكيزوفرني يا اختلالات دو قطبي رنج مي‌برند، استفاده مي‌شود و بيشترين كاربرد را زماني دارد كه فرد با علائم شديد دست و پنجه نرم مي‌كند اما با اين حال ممكن است چند هفته زمان ببرد تا تاثيرات اين داروها بروز كنند.

براي آشنايي بيشتر درباره اختلال دو قطبي و بيماري اسكيزوفرني كليك كنيد.

انواع دارو هاي تثبيت كننده خلق

در ادامه به معرفي داروهاي رايج تثبيت كننده خلق مي‌پردازيم.

1- ليتيوم كربنات

پر مصرف‌ترين و معروف‌ترين داروي تثبيت كننده خلق، ليتيوم كربنات است. تعداد زيادي از افرادي كه از اختلال دو قطبي يا اسكيزوفرني رنج مي‌برند، از ليتيم استفاده مي‌كنند. ليتيوم براي درمان اختلال دو قطبي و پيشگيري از آن، كاربرد دارد و از شدت علائم در دوره شيدايي (مانيا) مي‌كاهد. ليتيوم بسيار سريع از طريق كليه دفع مي‌شود، بنابراين براي حفظ اثر آن بايد دو بار در روز مصرف شود.

براي آشنايي با درمان اختلال دو قطبي با دارو و ليتيوم كليك كنيد.

2- والپروات

والپروات با نام تجاري دپاكين در درمان اختلالات دوقطبي، اسكيزوفرني، اختلالات رفتاري و تهاجمي استفاده مي‌شود. اين دارو موجب بروز علائم كمتر و خفيف تر طي دوره مانيا مي‌شود. والپروات نوعي دارو ضد تشنج نيز محسوب مي‌‌شود و در درمان بيماري صرع كاربرد دارد.

براي آشنايي با بيماري صرع و والپروات كليك كنيد.

3- كاربامازپين

داروي كاربامازپين براي درمان افرادي كه به ليتيوم پاسخ نمي‌دهند بسيار مناسب است و سال‌ها در خط اول درمان مانيا به كار مي‌رفته است. افراد افسرده مقاوم به درمان، به اين دارو به خوبي جواب مي‌دهند. كاربامازپين ضد تشنج نيز هست و براي درمان بيماري صرع و كاهش تيك‌‌هاي عصبي نيز استفاده مي‌شود.

براي اطلاعات بيشتر درباره كاربامازپين كليك كنيد.

4- لاموتريژين

داروي لاموتريژين در ابتدا يك دارو ضد صرع بود، اما بعدها در درمان اختلالات دوقطبي نوع يك نيز مورد استفاده قرار گرفت. اين دارو بر مانيا تاثير زيادي ندارد اما مي‌تواند فاصله بين دوره‌هاي افسردگي و مانيا را افزايش بدهد.

براي آشنايي با داروي لاموتريژين و افسردگي كليك كنيد.

5- ساير داروهاي تثبيت كننده خلق

از ديگر داروهاي تثبيت كننده خلق مي‌توان به داروهاي اكساربازپين، توپيرامات، گاباپنتين اشاره كرد كه اين دسته نيز داراي خواص ضد تشنج هستند.

عوارض دارو هاي تثبيت كننده خلق

داروهاي تثبيت كننده خلق همانند همه داروهاي ديگر داراي عوارض جانبي احتمالي هستند. مهم ترين عوارض جانبي اين داروها شامل موارد زير هستند.

ليتيم كربنات: اختلال ريتم قلبي، خستگي مفرط، ديد ناواضح، لرزش دست و ساير اندام‌ها. ليتيم كربنات يك ماده سمي است و دوز مصرفي آن بايد به دقت تعيين شود. مصرف مقدار زياد آن مي‌تواند منجر به ايجاد توهم، تشنج و نهايتا مرگ شود.

والپروات: دوبيني و تاري، سردرد و سرگيجه، ريزش مو، افزايش وزن، تهوع و استفراغ، يبوست، بي‌خوابي، كاهش يا افزايش فشار خون. همچنين والپروات مي‌تواند بر عملكرد تخمدان‌ها تاثير بگذارد و منجر به تخمدان پلي كيستيك شوند و فرد علائمي مانند بي نظمي عادت ماهيانه را تجربه كند.

كاربامازپين: تهوع، تب، استفراغ، سر گيجه و سردرد، گيجي، بي‌قراري (در افراد مسن)، اختلالات بينايي، يبوست يا اسهال، بي اشتهايي، اختلالات خوني.

لاموتريژين: سرگيجه و سردرد، خواب آلودگي، تهوع و تاري ديد در كنار ناراحتي و مشكلات معده از جمله عوارض اين داروست.

چگونگي عملكرد دارو هاي تثبيت كننده خلق

در مورد چگونگي تاثير داروهاي تثبيت كننده خلق، اطلاعات كافي وجود ندارد، اما يك نظريه اين است كه اين داروها منجر به تثبيت فعاليت يون‌هايي مانند سديم و پتاسيم در سلول‌ها عصبي مغز مي‌شوند و به انتقال دهنده‌هاي عصبي كمك مي‌كنند تا پيام‌ها را آسان‌تر و سريع‌تر منتقل كنند. فرضيه رايج ديگر آن است كه اين داروها مراكز هيجاني و تنش را كه دچار برانگيختگي شده‌اند، كنترل و مهار مي‌كنند و از اين فرايند به عنوان «فرونشاندن» ياد مي‌شود.

دارو هاي تثبيت كننده خلق بر چه اساسي تجويز مي شوند؟

همان طور كه ذكر كرديم، داروهاي تثبيت كننده خلق انواع مختلفي دارند و اينكه چه دارويي براي شخص تجويز شود، در گام اول بسته به شرايط و شدت اختلال فرد مانند شدت علائم، طول و سير بيماري فرد، سابقه خانوادگي بيماري دارد. در گام بعدي انتخاب داروها بر اين اساس صورت مي‌گيرد كه عوارض دارو تجويزي بر وضعيت جسماني بيمار، مزاج و سبك زندگي وي كمترين تاثير مضر را بگذارد. همچنين ممكن است بعد از گذشت مدت زماني از شروع برنامه دارويي، بهبودي در وضعيت فرد ديده نشود. در اين صورت پزشك مي‌بايست دارو تجويزي خود را تغيير دهد و از داروهاي ديگري استفاده كند.

براي آشنايي با درباره بهترين شيوه سبك زندگي كليك كنيد.

هشدارهايي در مورد دارو هاي تثبيت كننده خلق

زنان حامله اي كه در طول دوران بارداري خود از داروهاي تثبيت كننده خلق استفاده مي‌كنند، احتمال دارد صاحب فرزنداني با نقص مادرزادي شوند. بنابراين به شدت از مصرف اين داروها در زمان بارداري خودداري فرماييد. بدون تجويز پزشك داروها را مصرف نكنيد و بدون اجازه پزشك نيز مصرف داروهاي خود را قطع نكنيد، حتي اگر احساس مي‌كنيد كه بهبود يافته‌ايد. پايبندي به مصرف داروها، از عوامل با اهميت درمان افسردگي و ديگر اختلالات رواني است. براي دريافت اطلاعات بيشتر مي‌توانيد از مشاوره روانشناسي نيز استفاده كنيد.

براي آشنايي بيشتر با دوران بارداري كليك كنيد.

ما نيز در مركز مشاوره حامي هنر زندگي با ارائه مشاوره تلفني و حضوري در هر مكان و در هر لحظه از شبانه روز اين امكان را براي شما فراهم كرده‌ايم تا با مشاورين معتبر و برتر ارتباط مستقيم برقرار نموده و در هر زمينه‌اي مشاوره دريافت نماييد. همچنين اين مركز به شما اين تضمين را خواهد داد تا در كمترين زمان ممكن به درمان مشكلات خود از جمله درمان افسردگي بپردازيد.

براي آشنايي بيشتر روند دريافت مشاوره افسردگي و درمان افسردگي كليك كنيد.

سوالات متداول

بهره بردن از دارو هاي تثبيت كننده خلق تا چه ميزان مي‌تواند موثر واقع شود؟

اين داروها مي‌تواند تا حد زيادي علائم شما را بهبود ببخشند اما لازم است در كنار استفاده از داروها تغييراتي را نيز در سبك زندگي خود به وجود آوريد و با بهره بردن از مشاوره روانشناسي به درمان كامل خود كمك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه دارو هاي تثبيت كننده خلق مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: دارو هاي تثبيت كننده خلق