آيا از تاثير استرس بر شير مادر آگاهي داريد؟ پس از حاملگي و زايمان، دوران شيردهي مرحله بسيار حساسي است كه گذر موفقيت آميز از آن ظرافت‌هاي رفتاري خاصي را مي‌طلبد. روحيه مادر در اين دوران به ميزان زيادي شكننده شده و حتي ممكن است موضوعات كوچك موجب آشفتگي رواني او گردد. استرس روزمره با استرس دوران شيردهي كه اكثر مادران دچار آن مي‌شوند، متفاوت است. در اين بين مسئله حائز اهميت كه گاه مورد كم توجهي قرار مي‌گيرد تاثير حال مادر بر كودك است. مادران بايد چه نكاتي را در اين باره بدانند؟ وظايف مرد و ديگر اطرافيان نسبت به مادر و كودك چيست؟ چگونه استرس و فشار رواني موجب كاهش كيفيت فرايند شيردهي مي‌شود؟ چه راه حل‌هايي براي كسب آرامش مادر و تداوم آن وجود دارد؟ با آگاهي از پاسخ اين سوالات مي‌توانيد استرس خود را كاهش داده و از سلامت فرزند خود اطمينان حاص نماييد.  

منبع: تاثير استرس بر شير مادر | استرس چگونه بر شير مادر و نوزاد تاثير مي گذارد

مزاياي تغذيه با شير مادر

شيردهي هم براي مادر و هم نوزاد از جهات گوناگون بسيار مفيد بوده و موجب ارتقا سلامتي عمومي آن دو مي‌شود. بدون شك اصلي‌ترين، سالم‌ترين و در يك كلام بهترين منبع دريافت مواد غذايي براي نوزاد شير مادر است. شير خشك يا آماده هيچگاه نمي‌تواند جايگزين كاملي براي شير طبيعي شود و صرفا جهت استفاده در مواقع ضروري مناسب است. شير مادر نوزاد را از بيماري‌هاي احتمالي در آينده مانند عفونت، ديابت، اگزما، آسم و آلرژي مصون مي‌كند و روند رشد كلي او را با كيفيت مي‌سازد. همچنين تحقيقات نشان مي‌دهند شيردهي موجب كمك به روند كاهش وزن، برگشت سريع‌تر رحم به اندازه اوليه خود و پيشگيري از بروز مشكلات احتمالي مانند سرطان رحم و تخمدان، پوكي استخوان و افسردگي پس از زايمان در مادر مي‌گردد. براي كسب اطلاعات در زمينه نيازهاي اساسي كودك كليك كنيد.

تاثير استرس بر شير مادر

به هنگام بروز فشار رواني هورمون كورتيزول توسط غده فوق كليه در پاسخ به استرس ترشح مي‌شود. زماني كه مادر در شرايط تنش زا قرار مي‌گيرد اين هورمون پس از ترشح از طريق خون وارد شير مي‌گردد. پس از تغذيه نوزاد با شير مادر، اين هورمون كه اكنون كورتيزول دست دوم نام دارد، وارد بدنش مي‌شود. اين ماده در نوزاد واكنش‌هايي مانند حساسيت، بي قراري، ترس، خشم و احساس ناراحتي ايجاد مي‌كند.

بررسي‌ها حاكي از اين است كه نوزادان دختر واكنش بيشتري نسبت به پسران به هنگام خوردن شير حاوي كورتيزول نشان مي‌دهند. البته اين واكنش‌ها ممكن است به دليل وجود ژن حامل صفت استرس در شيرخوار هم باشد.

كم شدن شير مادر در اثر استرس

خوشبختانه استرس نمي‌تواند فرايند توليد شير را متوقف كند، اما ممكن است سبب كم شدن ميزان آن شود. هر چه مادر به دفعات زياد شير به نوزاد دهد، شير بيشتري هم توليد مي‌گردد. از طرفي خود فرايند شيردهي با ترشح اكسي توسين و ايجاد حس تعلق و دلبستگي موجب كاهش اضطراب مادر مي‌گردد و اثرات آرامبخش دارد. براي آشنايي بيشتر با علل كم بودن شير مادر كليك كنيد.

فاكتورهاي استرس زا در مادران شيرده

استرس دوران شيردهي مي‌تواند علل متفاوتي داشته باشد. اين عوامل به خصوص در كساني كه تجربه اول مادر شدن را دارند بسيار متداول است. در زير به تعدادي از مهم‌ترين آن‌ها اشاره مي‌كنيم.

1. تاثير استرس بر شير مادر | احساس خستگي و درد

زايمان به خودي خود فرايندي سخت است؛ در شرايطي كه فرد زايمان دشواري را هم تجربه كند شدت سختي آن چند برابر مي‌شود. دردهاي بدني پس از زايمان، بي‌خوابي و شب بيداري‌ها براي آرام كردن نوزاد، رسيدگي به تغذيه، استحمام، نظافت و مراقبت از سلامتي كودك از مواردي است كه مي‌تواند مادر را بسيار خسته كند. خصوصا كه قبل از همه اين‌ها نه ماه حاملگي حساس هم وجود دارد.

2. اضافه وزن و تغييرات بدني ايجاد شده

طبيعي است كه مادر همان فرم بدني قبل از حاملگي را حداقل تا مدتي نخواهد داشت. او ممكن است تا مرز ده كيلو هم وزن اضافه كند و شكمش حالت افتادگي بگيرد. اين موضوع مي‌تواند باعث استرس زياد مادر و حس بد و خجالت زدگي نسبت به بدن خود شود. اما بايد بدانيد كه همه اين تغييرات نرمال هستند و مي‌توان با رعايت رژيم غذايي و ورزش جبرانشان كرد.

3. كاهش روابط با همسر

در دوران شيردهي به دليل توجه زياد به فرزند، گاهي پدرها يا مادرها به حاشيه رانده مي‌شوند و ديگر مانند قبل فضاي عاطفي و جنسي مطلوبي را با يكديگر تجربه نمي‌كنند. چرا كه به خصوص مادر، وقت، انرژي و آمادگي سابق را ندارد. مقاربت زودهنگام پس از زايمان موجب آسيب به بخيه‌هاي زن (هم در زايمان طبيعي و هم سزارين) مي‌شود. از نظر رواني نيز چون هردو درگير يك تجربه جديد هستند مقداري زمان مي‌برد تا به آن خو بگيرند. مردان در اين موقعيت بايد حداكثر حمايت عاطفي را از همسرشان بكنند تا بتوانند از اين مرحله با كمترين آسيب گذر كنند.

4. تاثير استرس بر شير مادر | نگراني از فرزند يا فرزندان ديگر

اگر قبل از تولد نوزاد فرزند ديگري هم وجود داشته باشد، توجه به احوالات او هم يكي ديگر از دغدغه‌هاي مادر است كه استرس به همراه دارد. به خصوص اگر فرزند ديگر در دوران حساسي مانند نوجواني باشد. با توضيح معقول و متناسب با سن و شرايط فرزند ديگر و توجه كافي به او مي‌توان از احساس حسادت و تنهايي او پيشگيري كرد.

5. دغدغه هاي تحصيلي، شغلي و مالي

بهترين تصميم اين است كه قبل از تصميم به فرزنداوري با برنامه‌ريزي مناسب تمامي نگراني‌هاي تحصيلي و شغلي برطرف شده باشند و مادر از اين نظر به ثبات برسد تا در دوران حاملگي و شيردهي نگراني از اين بابت نداشته باشد. همكاري در محيط كار و ملاحظات اخلاقي مديران و كارفرمايان هم لازم است.

6. تاثير استرس بر شير مادر | احساس بي كفايتي

مقايسه خود با مادران ديگر به خصوص در شبكه‌هاي اجتماعي كه صرفا لحظه‌اي از زندگي خود را به نمايش گذاشته‌اند و فشارهاي خودساز براي مادري عالي و بي نقص بودن مي‌تواند فرد را تحت استرس بي جهت قرار دهند. هيچ كس نمي‌تواند كامل باشد و همه چيز را در اين دوران به حد كمال انجام دهد. بنابراين بهتر است مادران شيرده تمركز خود را روي انجام وظايف خود در كمال آرامش بگذارند و فشار غيرطبيعي به خود وارد نكنند. در عوض اطلاعات خود را در زمينه فوائد شير مادر و زمان از شير گرفتن بالا ببريد.

راه‌هاي كاهش استرس مادران شيرده

دور شدن از موقعيت استرس‌زا، تنفس عميق، گوش دادن به موسيقي‌هاي آرام بخش، خواب كافي، تغذيه مناسب، ورزش‌هايي مانند يوگا و پياده روي، صحبت كردن با نزديكان و درخواست كمك از درمانگر راهكار هايي بسيار موثر براي غلبه بر استرس دوران شيردهي هستند. نكته مهمي كه نبايد از آن غافل شد، تاثير كمك همسر و ديگر اطرافيان بر مادر و كودك است. در واقع بدون كمك آن‌ها از بين بردن اضطراب و مشكلات ديگر بسيار سخت و حتي غيرممكن خواهد بود. براي كسب اطلاعات در زمينه مشاوره كودك كليك كنيد. 

سوالات متداول

_چگونه مي‌توان استرس در دوره شيردهي را كاهش داد؟

با انجام فعاليت‌هاي آرامبخش، تغذيه سالم، كمك گرفتن از نزديكان و روانشناس مي‌توانيد اين استرس را از بين ببريد. كمك گرفتن از روانشناس مي‌تواند در اين زمينه بسيار تاثيرگذار باشد. براي كسب اطلاعات در زمينه مشاوره تلفني كودك كليك كنيد. 

براي دريافت مشاوره در زمينه تاثير استرس بر شير مادر مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و با از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: تاثير استرس بر شير مادر | استرس چگونه بر شير مادر و نوزاد تاثير مي گذارد