برفك دهان نوزاد يكي از بيماري‌هاي عفوني است كه اغلب به علت سيستم ايمني ضعيف نوزاد، در تمام قسمت‌هاي بدن و مخصوصا در ناحيه دهان و پوشك ايجاد مي‌شود. در واقع اين عفونت باعث ايجاد لكه‌هاي سفيد رنگي در دهان مي‌شود و همچنين با ايجاد جوش‌هايي در ناحيه پوشك همراه است. منشا اصلي برفك دهان نوزاد قارچي به نام كانديدا البيكنس است. با اين حال عوامل متعددي نيز در كنار اين عامل نقش دارند و از آن جايي كه قارچ‌ها رشد مي‌كنند و ديگر نواحي بدن كودك را نيز در برمي‌گيرند بايد هرچه سريع‌تر براي درمان اقدام كرد. البته جاي نگراني وجود ندارد چراكه با استفاده از روش‌هاي پيشگيري و درمان مي‌توان به حل اين مشكل كمك كرد. در ادامه قصد داريم به بيان علل، علائم و درمان برفك دهان و پوشك نوزاد بپردازيم پس همراه ما باشيد.  

منبع: برفك دهان نوزاد | علت خوب نشدن و درمان برفك دهان نوزاد

برفك دهان نوزاد

در بيماري برفك دهان نوزاد، دانه‌هاي سفيد رنگي بر روي زبان، لوزه‌ها، گلو و به طور كلي در محيط دهان و حلق كودك مشاهده مي‌شود. به دليل شباهت اين دانه‌ها با برف، اين بيماري با نام برفك دهاني شناخته مي‌شود. اگر در دهان كودكتان دانه‌هاي سفيدي وجود دارد كه با شست‌وشو برطرف نشده و نسبت به كنده شدن مقاوم هستند، احتمالا فرزندتان دچار برفك دهاني شده است. در صورتي كه بخواهيد دانه‌هاي برفكي را از روي پوست كودك جدا كنيد، معمولا جاي آن قرمز و ملتهب شده و حتي ممكن است خونريزي مختصري ايجاد شود.

براي اطلاع بيشتر در زمينه بيماري كودكان كليك كنيد.

نشانه‌هاي برفك دهان نوزاد

1. وجود دانه‌هاي سفيد رنگ شبيه به برفك روي زبان، لب‌ها، سقف دهان، گلو و انتهاي حلق كودك

2. دانه‌هاي سفيد رنگ با گذشت چند ساعت يا با شست‌وشو از بين نمي‌روند.

3. ايجاد زخم در دهان نوزاد

5. دردناك بودن منطقه‌اي كه دچار برفك شده است.

6. درصورتي كه بخواهيد دانه‌ها را جدا كنيد، التهاب و خون ريزي اتفاق مي‌افتد و احتمالا فرزندتان نيز به دليل درد، بي قرار مي‌شود.

نشانه‌هاي برفك پوشك نوزاد

برفك مي‌تواند در ناحيه پوشك نوزاد و از همان ابتداي تولد نيز ايجاد شود و داراي نشانه‌هاي زير مي‌باشد.

1. وجود جوش‌هاي قرمز رنگ در اطراف كفل يا اندام تناسلي نوزاد

2. دردناك بودن جوش‌ها و بي قراري فرزندتان هنگامي كه به اين نواحي دست مي‌زنيد

3. ممكن است جوش‌هاي چركي سفيد رنگ و يا زرد رنگ در اطراف جوش‌هاي قرمز ايجاد شود.

براي شناخت بيشتر در زمينه نوزاد تازه متولد شده كليك كنيد.

علل ايجاد برفك دهان و پوشك نوزاد

1. قارچ كانديدا البيكنس

منشا بيماري برفك دهان، يك قارچ به نام كانديدا البيكنس است. اين قارچ به طور طبيعي در محيط وجود دارد. كانديدا مي‌تواند به هر طريقي از جمله تماس پوست كودك با محيط آلوده و يا از طريق بدن مادر، وارد بدن نوزاد شود و به ويژه اطراف پوشك و ناحيه تناسلي كودك نيز رشد كنند. اگرچه اين قارچ در حالت عادي خطر چنداني ندارد، با اين حال رشد بيش از حد آن، به ويژه در صورتي كه سيستم ايمني كودك پايين باشد، بايد مورد توجه جدي قرار بگيرد.

2. وسايل و محيط آلوده

قارچ‌ها و باكتري‌ها مي‌توانند در صورت فراهم بودن شرايط، بر روي سطوح مختلفي رشد كنند. اين احتمال وجود دارد كه كودك شما با محيطي تماس داشته كه قارچ ايجاد كننده برفك دهاني در آن وجود داشته است. همچنين ممكن است اين عفونت از طريق فرد ديگري به كودك شما منتقل شده باشد. بزرگترها به دليل قدرت سيستم ايمني، ممكن است علائم بيماري را نشان ندهند و صرفا اين عفونت را به فرزندان منتقل كنند.

3. مصرف آنتي بيوتيك نوزاد يا مادر

يكي از عوارض نامطلوب آنتي بيوتيك‌ها، از بين بردن باكتري‌هايي است كه براي بدن مفيد بوده و مانع رشد قارچ‌هايي نظير كانديدا مي‌شوند. به همين خاطر اگر كودك شما آنتي بيوتيك مصرف مي‌كند و يا شما در طول دوران شيردهي، به هردليلي از آنتي بيوتيك استفاده كرده باشيد، احتمال ابتلاي فرزندتان به برفك دهان بيشتر خواهد شد.

4. نارس بودن نوزاد

تولد زود هنگام، به اين معني است كه كودك شما، هنوز شرايط جسماني مطلوب را پيدا نكرده و احتياج به مراقبت بيشتري دارد. ضعف سيستم ايمني در كودكاني كه پيش از موعد به دنيا آمده‌اند مي‌تواند يك عامل خطر براي ايجاد بيماري برفك دهان نوزاد باشد.

5. بيماري‌هاي ضعف سيستم ايمني

بيماري‌هايي نظير ايدز كه باعث ضعف در سيستم ايمني كودك هستند، شرايط را براي بروز اين بيماري ايجاد مي‌كنند.

6. ديابت از علل برفك دهان و پوشك نوزاد

كودكاني كه به بيماري ديابت نوع 1 مبتلا هستند، معمولا به عنوان افرادي در نظر گرفته مي‌شوند كه احتمال بروز برفك دهان و پوشك در آن‌ها بيش از سايرين است.

7. مصرف داروها

داروهايي نظير كورتيكواستروئيدها كه براي درمان بيماري‌هاي خود ايمني تجويز مي‌شوند، بدن نوزاد را در مقابل بروز بيماري برفك دهاني آسيب پذير مي‌كنند.

8. سرطان از علل برفك دهان و پوشك نوزاد

بروز سرطان در كودك و درمان‌هاي مرتبط با آن، به شدت سيستم ايمني بدن را ضعيف كرده و در نتيجه امكان رشد قارچ‌ها و ميكروب‌ها افزايش پيدا مي‌كند.

9. مادر مبتلا

چنانچه مادر، مبتلا به عفونت قارچي مزمن باشد و يا درجاتي از قارچ كانديدا بر روي سينه مادر وجود داشته باشد، اين باكتري وارد دهان نوزاد مي‌شود. گرما و رطوبت دهان كودك و همچنين شيريني شير مادر، از جمله شرايط مناسبي هستند كه امكان رشد قارچ‌ها را فراهم مي‌كنند به همين خاطر بهتر است در طول دوران شيردهي، بهداشت فردي و بهداشت نوزادتان را بيش از پيش مورد توجه قرار دهيد.

10. عفونت واژينال

قارچ‌هاي ايجاد كننده برفك دهان نوزاد مي‌تواند در محيط واژن رشد كند، به همين خاطر اگر مادر به اين قارچ‌ها مبتلا بوده و به صورت طبيعي زايمان كند، به دليل تماس جنين با مسير زايمان، احتمال بروز برفك دهان در نوزاد بالا مي‌رود.

11. مشكلات دهان

وجود پروتزهاي دهاني، مصرف مواد مخدر و يا هر عاملي كه باعث خشكي دهان شود، احتمال ابتلا به برفك دهان را افزايش مي‌دهد.

راه‌هاي درمان برفك دهان و پوشك نوزاد 

براي درمان برفك دهان در نوزادان، مي‌بايست به پزشك مراجعه كنيد. داروهاي ضد قارچ نظير نيستاتين، كلوتريمازول و يا ساير آنتي بيوتيك‌ها، به تشخيص پزشك براي درمان اين وضعيت توصيه مي‌شوند. براي استفاده از اين داروها، ابتدا دستان خود را به خوبي و با دقت بشوييد، سپس نوزاد را به پشت خوابانده و اين دارو را روي نقاطي از دهان كه برفك‌ها مشاهده مي‌شوند، به خوبي پخش كنيد. مراقب باشيد كه تا حدود 40 دقيقه پس از مصرف دارو، كودك غذايي مصرف نكند. پس از استفاده از دارو و تماس با محيط آلوده دهان نوزاد، حتما دست‌هايتان را بشوييد.

درمان برفك در ناحيه پوشك كودك نيز، همانند دهان است. پمادهاي دارويي كه پزشك تجويز كرده را به مقدار مناسب روي جوش‌ها بماليد و پيش از آنكه پوشك و لباس كودك را مجددا بپوشانيد، اجازه دهيد تا پماد جذب بشود. همواره به اين مسئله توجه داشته باشيد كه محيط اطراف جوش‌ها را خشك نگه داريد. براي جلوگيري از منتشر شدن عفونت، قبل و بعد از تماس با جوش‌ها، دستانتان را به دقت بشوييد.

چرا بايد براي درمان برفك دهان و پوشاك نوزاد اقدام كنيم

علت به وجود آمدن برفك در دهان نوزادان، بيماري ميكروبي است. در صورتي كه براي رفع اين ميكروب اقدام نكنيد، رشد قارچ‌ها بيشتر شده و نواحي ديگر بدن كودك را نيز درگير مي‌كنند، به همين خاطر بسيار اهميت دارد كه اين بيماري را به حال خود رها نكرده و براي درمان آن اقدام كنيد.

براي اطلاع بيشتر در زمينه مراقبت از نوزاد كليك كنيد.

راه هاي پيشگيري از بروز برفك دهان نوزاد

1. معالجه مادر

از زمان تولد، بيشترين ارتباط و تماس كودك با مادر است. بهتر است براي معاينه وضعيت سلامت مادر، اقدام كرده و در صورتي كه مادر درگير قارچ‌هاي كانديدا هست، بايد درمان را زير نظر پزشك انجام دهد.

2. استريل نگه داشتن وسايلي كه كودك با آن‌ها تماس دارد

وسايلي نظير شيشه شير، پستانك، اسباب بازي‌ها و هر چيز ديگري كه كودكتان با آن ارتباط دارد را ضدعفوني كنيد.

3. تا حد ممكن از آنتي بيوتيك استفاده نكنيد

همانطور كه گفته شد، آنتي بيوتيك‌ها زمينه را براي بروز بيماري برفك دهاني، ايجاد مي‌كنند به همين خاطر بهتر است تا جاي ممكن از مصرف اين دارو براي كودك و يا مادران شيرده، جلوگيري شده و حتما زير نظر پزشك مصرف شوند.

همچنين در صورتي كه در زمينه بيماري و مشكلات كودكان سوالي داشتيد مي‌توانيد از مشاوران مركز حامي هنر زندگي كمك بگيريد. اين مركز با داشتن مشاوراني در زمينه كودك مي‌تواند به صورت تلفني و حضوري پاسخگوي نياز شما باشد.

براي اطلاعات بيشتر در زمينه مشاوره كودك كليك كنيد.

سوالات متداول

برفك دهاني به چه دليل ايجاد مي‌شود؟

منشا اصلي قارچ كانديدا البيكنس است. در كنار آن مبتلا بودن مادر به بيماري برفك، محيط آلوده به ميكروب و به ويژه بيماري‌هايي كه باعث ضعف سيستم ايمني مي‌شوند در بروز اين بيماري نقش دارند.

براي دريافت مشاوره در زمينه برفك دهان نوزاد مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: برفك دهان نوزاد | علت خوب نشدن و درمان برفك دهان نوزاد