مكانيسم انكار چيست و چه عملكردي دارد؟ انكار يكي از انواع مكانيسم‌هاي دفاعي مي‌باشد كه زيگموند فرويد پدر علم روان شناسي اولين بار به طور مفصل در نظريه خود به توضيح در مورد آن‌ها پرداخت. او معتقد بود عوامل اضطراب آور تهديدي براي خود يا همان ايگو محسوب مي‌شود. از همين رو مكانيسم‌هاي دفاعي به كمك فرد مي‌آيند تا بتواند تنش‌هاي موجود در محيط پيرامون را مديريت كند. در اين ميان انكار به هرگونه مقاومت در برابر پذيرش واقعيت يا هر اتفاق ناخوشايند گفته مي‌شود. ما در ادامه در مورد اين مكانيسم دفاعي، تعريف و عملكرد آن توضيحات بيشتري را ارائه كرده‌ايم پس همراه ما باشيد.

منبع: مكانيسم انكار

مكانيسم انكار | مكانيسم دفاعي چيست؟

مكانيسم انكار يكي از انواع مكانيسم‌هاي دفاعي است كه اولين بار در نظريه روان كاوي فرويد (پدر علم روانشناسي) مطرح شد. قبل از اين كه با تعريف و عملكرد انكار آشنا شويد لازم است كه كليت مكانيسم‌هاي دفاعي را بشناسيد. بر اساس تعريف فرويد مكانيسم‌هاي دفاعي به رفتارهايي گفته مي‌شوند كه فرد را از افكار، احساسات و رويدادهاي ناخوشايند جدا مي‌كنند، به طوري كه فرد به كمك آن‌ها مي‌تواند اضطراب‌هاي خود را فرو بنشاند و از هيجان‌هاي آزارنده‌اي نظير شرم و احساس گناه فاصله بگيرد.

براي درك مفهوم مكانيسم‌هاي دفاعي لازم است كه با ساختارهاي رواني مطرح شده در نظريه روان كاوي نيز آشنا باشيد. فرويد ساختار رواني انسان را به 3 بخش تقسيم كرده است كه ايد، ايگو و سوپر ايگو را شامل مي‌شود. او معتقد است كه ايگو بين خواسته‌هاي نامعقول ايد و فشارهاي اخلاقي سوپر ايگو ميانجي گري مي‌كند و در نتيجه سلامت روان فرد به كيفيت عملكرد ايگو بستگي دارد. مكانيسم‌هاي دفاعي در حالت معمول از ايگو در برابر فروپاشي محافظت مي‌كنند اما استفاده مكرر و افراطي از آن‌ها نيز مي‌تواند منجر به بروز مشكلات روان شناختي شود. براي آگاهي بيشتر درباره روانكاوي كليك كنيد.

مكانيسم دفاعي انكار چيست؟

مكانيسم دفاعي انكار به واكنشي گفته مي‌شود كه طي آن فرد به طريقي از پذيرفتن يك واقعيت دردناك يا رويدادي آزاردهنده سر باز مي‌زند. به عبارت ديگر فرد در اين موقعيت حوادث ناخوشايند را از ذهن خود بيرون نگه مي‌دارد و تلاش مي‌كند تا از مواجهه با آن‌ها اجتناب كند. براي مثال اين واكنش در فردي كه عزيزي را از دست داده بيش از ساير موقعيت‌ها مشاهده مي‌شود. در نتيجه مي‌توان گفت انكار زماني اتفاق مي‌افتد كه توان رويارويي با حقيقت در فرد وجود ندارد. در نتيجه او از طريق اين واكنش تلاش مي‌كند تا از تجربه احساسات شديد غم، اندوه، خشم، اضطراب و احساس گناه دوري كند.

ارتباط واكنش دفاعي انكار با سركوب

انكار و سركوب دو مكانيسم دفاعي ابتدايي و رايج در ميان همه افراد هستند. از نظر روانكاوان اين مكانيسم‌هاي دفاعي بيش از همه با يكديگر در ارتباط هستند و حتي گاهي اوقات به سختي مي‌توان واكنش‌هاي مربوط به هركدام از آن‌ها را از يكديگر تميز داد چرا كه در مكانيسم سركوب فرد سعي مي‌كند از فكر كردن و مواجهه با رويداد ناخوشايند دوري كند و در انكار نيز با نپذيرفتن واقعيت‌هاي موجود سعي در اجتناب از آن‌ها دارد. به همين خاطر سركوب و انكار تا حد زيادي شبيه به هم هستند و مي‌توان گفت در بسياري از موارد هم زمان با يكديگر اتفاق مي‌افتند. براي آگاهي بيشتر درباره مكانيسم سركوب كليك كنيد.

نحوه ابراز مكانيسم انكار

از ديدگاه روانكاواني نظير آنا فرويد (دختر زيگموند فرويد) مكانيسم دفاعي انكار مي‌تواند به 4 روش خود را بروز دهد. در روش اول فرد به انكار واقعيت دست مي‌زند يعني آنچه در واقعيت رخ داده را انكار مي‌كند و به گونه‌اي رفتار مي‌نمايد كه انگار اصلا آن‌ها را نديده است. در روش دوم فرد براي فرار از آنچه در دنياي واقعي وجود دارد به دنياي خيال روي مي‌آورد و با خيال پردازي سعي مي‌كند حقايق دلخواه خود را بيافريند. در روش بعدي فرد به جاي توجه به رويدادها تنها به كلمات توجه مي‌كند.

براي مثال ممكن است زني با شواهد گوناگون مشاهده نمايد كه همسرش به او خيانت كرده است اما تنها به گفته‌هاي او در مورد وفاداري توجه كند و تمامي شواهد واضح را انكار نمايد. در روش آخر كه به آن انكار در عمل مي‌گويند فرد مي‌كوشد با انجام اعمالي متضاد، واقعيت موجود را ناديده گرفته و به هر نحوي آن را تغيير دهد حتي اگر هيچ راهي براي تغيير آن وجود نداشته باشد.

براي اطلاعات بيشتر درباره مكانيسم هاي دفاعي كليك كنيد.

سوالات متداول

- انكار با كلمات چگونه خود را نشان مي‌دهد؟

انكار با كلمات يكي از انواع بروز مكانيسم دفاعي انكار است كه طي آن فرد تمامي رويدادهاي ناخوشايند و تنش زا را ناديده مي‌گيرد و تلاش مي‌كند با گفته‌هاي رضايت بخش خود را آرام نگه دارد. براي مثال فرد به جاي توجه به بدرفتاري‌هاي همسر فقط به زمان‌هايي فكر مي‌كند كه همسرش به او ابراز علاقه مي‌كرده و نمي‌تواند وضعيت امروز را بپذيرد.

- آيا كودكان نيز از مكانيسم انكار استفاده مي‌كنند؟ 

بله، البته نحوه ابراز اين واكنش در آن‌ها متفاوت است. در واقع كودكان اغلب انكار خود را از طريق غرق شدن در خيال پردازي و رويا نشان مي‌دهند. براي دريافت مشاوره تلفني با برترين روانكاوان كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه مكانيسم هاي دفاعي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: مكانيسم انكار