اين روزها بيماري كبد چرب به دلايل متعددي بسيار شايع شده است. از آنجا كه سلامت جسم بر سلامت روان نيز اثر مي‌گذارد بايد راهي براي درمان اين بيماري‌ها پيدا كرد. وجود چربي در كبد انسان تا حدي طبيعي است اما اگر اين چربي به ميزان زيادي در كبد وجود داشته‌ باشد مشكلات و عوارضي را به همراه مي‌آورد. منشا كبد چرب بيشتر به اشتباهات غذايي بر مي‌گردد. مراقب چربي كبد باشيد؛ اين بيماري عضو مهم و حياتي بدن را درگير كرده و باعث چاقي، احساس خستگي زياد، گيجي و... مي‌شود. روش‌ها و درمان‌هاي زيادي براي كبد چرب وجود دارند كه در ادامه درمورد آن‌ها صحبت خواهيم كرد. اما در مرحله اول بايد اشتباهات تغذيه‌اي خود را رفع كنيد. با مشورت با مشاور متخصص تغذيه مي‌توانيد به رژيم غذايي مناسبي برسيد. 

منبع: عوارض كبد چرب

كبد چرب چيست؟ 

كبدچرب نوعي وضعيت پزشكي است كه طي آن تجمع چربي درون كبد اتفاق مي‌افتد و به التهاب منجر مي‌شود. البته وجود مقداري چربي در كبد امري طبيعي است اما اگر ميزان آن از 5 تا 10 درصد چربي موجود در كل بدن بيشتر باشد متخصصين تشخيص كبدچرب را مطرح مي‌كنند. رسوب چربي در كبد مي‌تواند به دلايل گوناگوني اتفاق بيافتد كه از جمله مهم‌ترين آن‌ها مي‌توان به مصرف الكل، نداشتن فعاليت جسماني كافي، چاقي و مصرف بيش از حد غذاهاي آماده اشاره كرد. براي كسب اطلاعات در زمينه سلامت روان كليك كنيد. 

شيوع كبد چرب در جمعيت عمومي

مطالعات همه گير شناسي نشان مي‌دهند كه بيماري كبدچرب بيش از همه در ميان افراد ميانسال و در بازه سني 40 تا 60 سال اتفاق مي‌افتد. با اين حال بروز آن در ساير سنين نيز ديده مي‌شود و حتي كودكان بالاي 10 سال را نيز درگير خود مي‌كند. بررسي‌ها همچنين بيانگر اين نكته هستند كه بيماري چربي كبد در بين زنان نسبت به مردان از شيوع بالاتري برخوردار است.

انواع كبد چرب

انواع كبد چرب به 4 دسته كلي تقسيم مي‌شود كه شامل كبدچرب الكلي، كبدچرب غير الكلي، استاتوهپاتيت الكلي و استاتوهپاتيت غير الكلي مي‌باشد. در ادامه به توضيح هريك از اين‌ها پرداخته‌ايم.

1. بيماري كبد چرب الكلي (ALFD)

نوشيدن بيش از حد الكل باعث مي‌شود كه كبد در سوخت و ساز چربي با مشكل مواجه شود. همين مسئله به تجمع چربي در اين ارگان بدن مي‌انجامد. اگر اين وضعيت با التهاب كبدي همراه نباشد به آن كبدچرب الكلي ساده گفته مي‌شود.

2. استاتوهپاتيت الكلي (ASH)

اگر كبدچرب الكلي با بروز التهاب در اين ناحيه همراه باشد به عنوان استاتوهپاتيت الكلي شناخته مي‌شود. اين وضعيت در صورت درمان نشدن مي‌تواند زمينه ساز اسكار و سيروز كبدي شده و در نهايت به نارسايي كبدي بيانجامد. توجه داشته باشيد كه مهم‌ترين اقدام براي درمان اين مشكل كنار گذاشتن مصرف الكل است. اگر استفاده از الكل به يك اعتياد در شما تبديل شده و نمي‌توانيد آن را ترك كنيد، بايد با يك روانشناس متخصص در حوزه اعتياد مشورت كرده و برنامه‌هاي ترك اعتياد را دريافت نماييد.

3. بيماري كبد چرب غير الكلي (NAFLD)

اگر بيمار به هر دليل ديگري به غير از مصرف الكل دچار چربي كبد شود، مشكل او تحت عنوان كبدچرب غير الكلي طبقه بندي مي‌شود. البته به شرطي كه تجمع چربي هنوز منجر به بروز التهاب نشده باشد. چرا كه در آن صورت تشخيص استاتوهپاتيت غير الكلي مطرح مي‌شود. همان طور كه پيش‌تر اشاره شد عوامل متعددي مي‌توانند در بروز كبدچرب غير الكلي تاثيرگذار باشند كه چاقي، عدم پيروي از يك رژيم غذايي سالم و كم تحركي از جمله مهم‌ترين آن‌ها هستند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه تغذيه سالم كليك كنيد.

4. استاتوهپاتيت غيرالكلي (NASH) 

استاتوهپاتيت غير الكلي نيز همانند موارد بالا يك اختلال متابوليسمي مزمن است. در اين شرايط علاوه بر تجمع چربي، التهابات كبدي نيز ديده مي‌شود كه نيازمند مداخلات سريع‌تري است و در صورت ناديده گرفته شدن مي‌تواند به نارسايي كبدي بيانجامد.

مراحل پيشرفت بيماري كبد چرب 

چربي كبد از نظر ميزان پيشروي و شدت به 4 مرحله تقسيم مي‌شود كه عبارتند از:

1- كبدچرب ساده كه ناشي از تجمع اندكي چربي اضافي در اين ارگان است.

2- استاتوهپاتيت كه نشانگر تجمع چربي به اضافه التهاب در ناحيه كبد است.

3- فيبروز كبدي كه معناي وجود اسكار در اين ناحيه است.

4- سيروز كبدي كه به معناي وجود اسكار گسترده در ناحيه كبد است. اين وضعيت خطرناك بوده و مي‌تواند منجر به نارسايي كبدي و از كار افتادن آن شود. در نتيجه لازم است به موقع مشكلات كبدي تشخيص داده شوند تا از پيشرفت اين بيماري جلوگيري گردد.

عوامل ايجاد كننده‌ي كبدچرب

عادات و رفتارهاي غلط سبك زندگي علت اصلي ابتلا به چربي كبد هستند. بارزترين آن‌ها شامل اضافه وزن، مصرف الكل، مصرف مواد غذايي چرب، نداشتن فعاليت بدني سالم و ورزش و تحرك مفيد، سوء تغذيه و فشار خون بالا مي‌شود. علاوه بر اين مصرف داروهايي همچون آسپرين، تتراسايكلين و استامينوفن در طولاني مدت باعث بروز اين بيماري كبد مي‌شوند. براي كسب اطلاع بيشتر در زمينه سبك زندگي كليك كنيد.

علائم و نشانه هاي كبد چرب كدام‌اند؟

در صورتي كه علائم زير را در خود مشاهده كرديد بهتر است احتياط كنيد و حتماً به پزشك مراجعه نماييد:
-بي حالي
-احساس خستگي و بي حالي مداوم
-كاهش وزن و اشتها
-حالت تهوع
-ضعف عمومي
-درد در مركز و يا سمت راست بخش بالاي شكم
-سردرگمي، مشكل در تمركز
-گيجي
-خونريزي سريع

علائم نارسايي كبد و التهاب شديد كبدي

در مواردي حاد چربي كبد تبديل به نارسايي كبد و سيروز يا التهاب شديد كبدي مي‌شود كه علائم آن متفاوت است و شامل موارد زير مي‌شود:
_زرد شدن رنگ چشم
_احساس مي‌كنيد شكمتان پر از آب مي‌شود
_ابتلا به هپاتيت A، B و يا C
_احساس خارش دائمي در بدن
_اضافه وزن
احساس خستگي مزمن (براي كسب اطلاع بيشتر در زمينه خستگي مزمن كليك كنيد.)

تشخيص كبدچرب

در صورتي كه كبد شما ملتهب شده باشد پزشك از طريق معاينه به التهاب و ورم معده پي مي‌برد. زماني كه به پزشك مراجعه كرديد حتما علائم خود را براي او شرح دهيد تا سريع‌تر بتواند بيماري شما را تشخيص دهد. روش ديگر تشخيص بيمار‌هاي كبد معاينات تصويري از طريق سي‌تي‌اسكن و ام ‌آر ‌آي است. همچنين موثرترين و بهترين روشي كه در تشخيص كبدچرب استفاده مي‌شود بيوپسي است. در اين روش پزشك قسمت بسيار كوچكي از بافت كبد را بر مي‌دارد و مورد آزمايش قرار مي‌دهد.

نحوه پيشگيري از بروز كبد چرب 

به دليل عوارض ناخوشانيد بيماري كبدچرب بسيار اهميت دارد كه از روش‌هاي پيشگيري آن آگاه باشيد. در ادامه به مهم‌ترين اقدامات پيشگيرانه در اين زمينه اشاره كرده‌ايم.

- از نوشيدن الكل بپرهيزيد يا ميزان مصرف خود را محدود كنيد.

- اگر سبك زندگي بي تحركي داريد، تلاش كنيد ورزش‌هاي ساده و فعاليت‌هاي جسماني سبك را در برنامه روزانه خود بگنجانيد.

- وزن خود را در يك محدوده مناسب، ثابت نگه داريد.

- مصرف غذاهاي حاوي چربي اشباع شده، چربي‌هاي ترانس و كربوهيدرات‌هاي تصفيه شده را به حداقل برسانيد. سبك زندگي سالم بهترين روش براي پيشگيري از كبدچرب است. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه زندگي سالم كليك كنيد. 

درمان چربي كبد

در ابتدا توجه داشته‌ باشيد كه هيچ وقت به طور خودسرانه دارو مصرف نكنيد و ابتدا براي بيماري خود به پزشك مراجعه كنيد. چربي كبد با استفاده از داروهايي كه مقاومت به انسولين را درمان مي‌كنند مانند متفورمين درمان مي‌شود. همچنين استفاده از رژيم غذايي مناسب كه حاوي ميوه‌ها و سبزيجات و غذاهاي كم‌چرب است در بهبود اين بيماري بسيار تاثيرگذار است. مصرف سير، پياز، چغندرو كلم نيز در درمان كبدچرب موثرند. اصلي‌ترين راهكاري كه مي‌توان براي درمان كبد ارائه داد كاهش وزن و لاغري است.

همچنين مي‌توانيد آب ليموترش را در آب داغ مخلوط كنيد. اين تركيب نيز همراه دارو درماني در از بين بردن كبدچرب بسيار موثر است. از راه‌هاي درمان و كنترل كبد چرب مي‌توان به مصرف ويتامين E، ترك مواد مخدر، ورزش، پرهيزات غذايي مانند مواد غذايي فريز شده، زود پز شده، ترشيجات، رب، سس‌ها، نمك زياد، چاي پر رنگ، فست فودها، آب و دوغ همراه غذا، تنقلات شور، روغن‌هاي سرخ كردني، لبنيات پرچرب و... اشاره كرد.

درمان كبد چرب با مصرف سبزيجات

ميوه‌ها و سبزيجات بسياري براي كنترل و كاهش شدت چربي كبد مفيد هستند. مصرف به اندازه و روزانه‌ي انواع كلم، چغندر، رزماري، آووكادو، سيب سبز، گريپ فروت و دارابي پاپايا، آرتيشو (كنگرفرنگي)، موز، گردو، بادام زميني، بادام تلخ، عناب، خربزه و طالبي در درمان طبيعي و خانگي كبد بسيار موثر هستند.

درمان چربي كبد با مصرف عرقيات گياهي

دم كرده گل مريم به صورت مصرف روزانه به كاهش دردهاي كبدي كمك مي‌كند. سكنجبين نيز از ديگر داروهاي موثر بر درمان كبدچرب است. پياز دشتي را در سكنجبين جوشانده و آبش را صاف كنيد. روزي يك الي دو قاشق غذاخوري به فاصله 12 ساعت يكبار مصرف نماييد. عرق گياهي شاه تره، خارشتر و كاسني از جمله موثرترين داروهاي گياهي در كنترل و درمان كبدچرب هستند. اين نوشيدني‌هاي گياهي طبع سرد و تر دارند به همين دليل باعث كاهش ميزان كلسترول خون و پاكسازي كبد و بدن از سموم و مواد زائد مي‌شوند.

براي دريافت مشاوره در زمينه سلامتي جسمي و رواني مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: عوارض كبد چرب