براي افزايش مسئوليت پذيري در كودكان چه بايد كرد؟ بسياري از مفاهيم اخلاقي، ارزش‌هاي اجتماعي و ويژگي‌هاي رفتاري نياز به آموزش از سنين كودكي دارند. مسئوليت پذيري يكي از اين مفاهيم است كه در دوران بزرگ‌سالي اهميت دو چنداني پيدا مي‌كند. در واقع مسئوليت پذيري به رشد شخصيت كودك و بهداشت جسمي و رواني او كمك خواهد كرد. بسياري از والدين در جلسات مشاوره خانواده يا مشاوره كودك به دنبال روش‌ها و راهكارهايي هستند تا بتوانند مسئوليت پذيري را در كودك خود پرورش دهند و يا آن را تقويت كنند. اگر شما نيز به دنبال اين راهكارها هستيد ما در ادامه توضيحات بيشتري در مورد افزايش مسئوليت پذيري ارائه داده‌ايم. بهره بردن از مشاوره روانشناسي به شما كمك مي‌كند تا بتوانيد اين مهارت را زير نظر متخصصان در كودك خود افزايش دهيد. 

منبع: افزايش مسئوليت پذيري در كودكان

راهكارهايي براي افزايش مسئوليت پذيري در كودكان 

بسياري از والدين به دنبال راهكارهايي عملي هستند تا بتوانند كودكاني مسئوليت پذير تربيت كنند. در ادامه به چند مورد از اين راهكارها كه توسط متخصصان روانشناسي كودك توصيه مي‌شود اشاره كرده‌ايم. اگر اين راهكارهاي عمومي تاثيري بر رفتارهاي كودكتان ندارد ترجيحا به يك روان شناس متخصص در حوزه كودك مراجعه كنيد تا با بررسي شرايط فرزندتان راه حل‌هاي اختصاصي تري دريافت كنيد. همچنين بياموزيد كه لازم است چه چيزهايي را به كودك خود آموزش دهيد. براي شناخت بيشتر درباره آموزش به كودكان كليك كنيد.

1- مسئوليت پذيري با شركت دادن كودك در كارهاي خانه

كوچك بودن فرزندتان به اين معني نيست كه او نمي‌تواند در هيچكدام از كارهاي خانه به شما كمك كند. يكي از ساده ترين راهكارها براي افزايش مسئوليت پذيري كودكان اين است كه آن‌ها را در فعاليت‌هاي ساده‌اي نظير خريد كردن، تميز كردن خانه، غذا پختن و... مشاركت دهيد. همكاري فرزندتان با شما احساس عزت نفس و استقلال را در او ايجاد و تقويت مي‌كند. هم‌چنين اين رفتار شما به او مي‌فهماند كه براي پذيرفتن مسئوليت‌ها او را باور داريد. براي آگاهي بيشتر درباره مسئوليت پذيري كودكان كليك كنيد.

2- افزايش مسئوليت پذيري در كودكان با وضع قوانين

شما نمي‌توانيد انتظار داشته باشيد بدون اينكه به فرزندتان بگوييد، او تمام كارها و وظايفش را انجام دهد. پس لازم است كمك كنيد تا كودك وظايف خود را بشناسد و با قوانين محيط‌هاي مختلف نظير خانه يا مدرسه آشنايي پيدا كند. هرچقدر اين قوانين به طور واضح‌تري تعريف شده باشند كودكان به شيوه بهتري به آن‌ها پاسخ خواهند داد. مثلاً براي اينكه فرزندتان تكاليف مدرسه‌اش را انجام دهد مي‌توانيد زمان خاصي را در روز مشخص كنيد و پس از آن به او اجازه دهيد تا كارهاي مورد علاقه‌اش را انجام دهد.

همچنين براي صرف ناهار كودك خود يك برنامه مشخص داشته باشيد و به كودك خود بياموزيد كه خودش بايد غذاي خود را ميل كند. انجام اين برنامه‌ها به صورت يك قانون منظم در خانه به افزايش مسئوليت پذيري فرزندتان كمك خواهد كرد. توجه داشته باشيد كه قوانين نبايد خشك و تغييرناپذير باشند بلكه بايد از انعطاف كافي برخوردار باشند تا هر زمان كه لازم شد بر اساس نيازهاي كودك تغيير كنند. براي آگاهي بيشتر درباره آموزش مهارت غذا خوردن كليك كنيد.

3- مسئوليت پذيري در كودكان را تشويق كنيد

وقتي كودك از پس وظايف و مسئوليت‌هاي خود برمي‌آيد به سادگي از آن نگذريد و اين رفتار او را تشويق كنيد. بخصوص زماني كه خودش براي انجام وظايفش پيش قدم مي‌شود. مثلاً زماني كه شما درگير كارهاي خود هستيد و او پيشنهاد مي‌دهد كه از خواهر يا برادر كوچك خود مراقبت مي‌كند، گفتن جملاتي نظير اينكه "من به تو افتخار مي‌كنم" در تقويت روحيه مسئوليت پذيري كودك نقش بسزايي دارد. در واقع بسياري از خانواده‌ها نقش تقويت و تشويق كلامي را ناديده مي‌گيرند؛ در حالي كه تقويت كلامي يكي از روش‌هاي مؤثر در تربيت كودك محسوب مي‌شود. والدين لازم است بدانند كه چه چيزهايي را بايد در كودك خود تقويت كنند و چه چيزهايي را به او بياموزند. در اين راستا خواندن مقاله آموزش پدر و مادر به والدين توصيه مي‌شود.

4- افزايش مسئوليت پذيري در كودكان | به جاي سرزنش يادآوري كنيد

تصور كنيد فرزندتان مسئوليت‌هاي خود نظير انجام تكاليفش را دائم به تعويق بياندازد. بسياري از والدين در اين شرايط با جملاتي نظير "چرا تكاليفت را هنوز انجام ندادي" يا "چرا هيچ وقت كارها را درست و به موقع انجام نمي‌دهي" تلاش مي‌كنند كه كودك خود را به انجام كارهايش ترغيب كنند. در حالي كه استفاده از جملات اين‌چنيني (سرزنش و اجبار)، تنها مقاومت او را در برابر مسئوليت پذير بودن افزايش مي‌دهند. 

اصول پايه در مهارت هاي فرزندپروري به ما مي‌گويند كه حفظ ارتباط عاطفي مناسب با كودك يكي از موثرترين روش‌هاي تاثيرگذاري است؛ در نتيجه بهترين راه حل اين است كه ضمن يادآوري وظايف كودك، پشتيبان او باشيد و از نظر عاطفي همچنان حمايتش كنيد. براي مثال اگر فرزندتان هنوز تكاليف خود را انجام نداده و اصرار مي‌كند كه او را به پارك ببريد. مي‌توانيد به او بگوييد كه "من خيلي دوست دارم كه تو را به پارك ببرم اما تو بايد اول تكاليفت را انجام بدهي در اين صورت مي‌توانيم زمان بيشتري در پارك بمانيم". در واقع آنچه كه اهميت دارد اين است كه به فرزندتان بفهمانيد شما در كنار او هستيد نه در يك جبهه مقابل. براي اطلاع بيشتر درباره سبك هاي فرزندپروري كليك كنيد.

5. نوشتن برنامه براي افزايش مسئوليت پذيري در كودكان

نوشتن برنامه‌هاي روزانه از همان سنين كودكي لازم است چراكه به زندگي فرزند شما نظم مي‌دهد و نياز است كه در سنين بالاتر خواه يا ناخواه اين مهارت را بياموزد. ابتدا مي‌توانيد در نوشتن برنامه‌هاي روتين به كودك خود كمك كنيد. براي اينكار يك كاغذ برداريد و در ستون سمت چپ كارهايي كه لازم است كودك در يك روز انجام بدهد را بنوبسيد و ساعت‌هاي روز را هم در ستون ديگر يادداشت كنيد. برنامه‌ها مي‌تواند شامل تفريحات، وظايف كودك در خانه و درس خواندن او باشد. بر اساس ديدگاه روانشناسان كودك اين كار به كاهش استرس كودكان و آموزش نظم بسيار كمك كننده خواهد بود و مي‌تواند به درستي زمان خود را مديريت كند. براي آشنايي بيشتر درباره روانشناسي كودك كليك كنيد.

6. به كودك خود هرگز نگوييد بي‌مسئوليت

در صورتي كه شما فرزندتان را بي‌مسئوليت خطاب كنيد او به اين باور مي‌رسد كه بي‌مسئوليت است و تغيير اين نگرش در كودكتان سخت مي‌شود. در صورتي كه واقعا كودكتان مسئوليت در كارهايش ندارد نياز نيست او را با اين اسم خطاب كنيد بلكه اين مهارت را در او افزايش دهيد. اگر كودكتان وسايلش را در مدرسه جا مي‌گذارد به او بگوييد كه بيشتر حواسش را جمع كند.

در صورتي كه راهكارهاي گفته شده نتوانست در افزايش مسئوليت پذيري در كودكان شما موثر باشد لازم است كه با يك مشاوره كودك در ارتباط باشيد تا بتوانيد اين مهارت را در فرزندتان ارتقا دهيد. در اين راستا مركز مشاوره حامي هنر زندگي آماده ارائه هرگونه خدمات در زمينه كودك به صورت تلفني و حضوري مي‌باشد. براي اطلاع از روند دريافت مشاوره كودك كليك كنيد.

سوالات متداول

چرا كودكان به وسايل بزرگترها دست مي‌رنند؟

معمولا كودكان از طريق يادگيري مشاهده اي، تقليد از بزرگترها، كنجكاوي و الگويابي جنسيتي دست به اين كار مي‌زنند اما لازم است كه والدين با افزايش مسئوليت پذيري در فرزند خود به او بياموزند كه نبايد اين كار را انجام دهد و در قبال وسايل ديگران بايد مسئوليت داشته باشد.

براي آشنايي درباره آموزش مهارت دست نزدن به وسايل بزرگترها كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه افزايش مسئوليت پذيري در كودكان مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: افزايش مسئوليت پذيري در كودكان