آيا تا به حال در مورد مكانيسم دفاعي شوخ طبعي چيزي شنيده‌ايد؟ روان كاوان بر اين باورند كه شوخ طبعي شايد به نظر امري ساده و گذرا بيايد اما عملكردي مهم و برجسته در ساختار روان انسان دارد. در حقيقت آن‌ها معتقدند كه شوخ طبعي به عنوان يك مكانيسم دفاعي مي‌تواند جنبه‌هاي آزارنده رويدادهاي پيراموني را از فرد دور نگه دارد و در نهايت از او در برابر موضوعات تنش زا محافظت نمايد. در ادامه اين مقاله به طور جامع تري به توضيح مكانيسم شوخ طبعي پرداخته‌ايم. براي آگاهي بيشتر در اين زمينه تا انتهاي مطلب همراه ما باشيد. براي كسب اطلاعات در زمينه روانكاوي چيست كليك كنيد. 

منبع: مكانيسم دفاعي شوخ طبعي

مكانيسم دفاعي شوخ طبعي؛ آشنايي با مكانيسم هاي دفاعي

قبل از اينكه بتوانيد شوخ طبعي را به عنوان يك مكانيسم دفاعي در نظر بگيريد، لازم است ساز و كارهاي دفاعي را بيشتر بشناسيد و با مفهوم آن‌ها آشنا شويد. مكانيسم‌هاي دفاعي براي اولين بار توسط زيگموند فرويد و در جريان نظريه روان كاوي مطرح شدند. فرويد بر اين باور بود كه ناخودآگاه انسان از او در برابر تنش‌ها و استرس‌هاي پيراموني محافظت مي‌كند. ناخودآگاه براي انجام اين كار از راهبردهاي مختلفي استفاده مي‌كند كه مكانيسم‌هاي دفاعي از جمله مهم‌ترين آن‌ها هستند. براي آشنايي بيشتر با نظريه هاي زيگموند فرويد كليك كنيد.

 به عبارت ديگر ساز و كارهاي دفاعي هرگونه رفتاري هستند كه از انسان در برابر افكار، عواطف و تمايلات ناخوشايند مراقبت مي‌كنند و اجازه نمي‌دهند آن‌ها وارد حوزه پردازش خودآگاهي شوند. فرويد و روان كاوان پسا فرويدي تاكنون مكانيسم‌هاي دفاعي مختلفي را شناسايي و معرفي كرده‌اند كه از جمله مهم‌ترين آن‌ها بايد به شوخ طبعي اشاره كرد. براي كسب اطلاع بيشتر در زمينه مكانيسم‌هاي دفاعي كليك كنيد.

مكانيسم دفاعي شوخ طبعي چيست؟

فرويد بر شوخي‌ها تاكيد فراواني داشت. او بر اين باور بود كه در بسياري از آن‌ها مفاهيم ناخودآگاهي پنهان شده‌اند. در حقيقت حس شوخ طبعي مي‌تواند نوعي مكانيسم دفاعي باشد كه به كمك آن فرد تلاش مي‌كند جنبه‌هاي ناخوشايند وقايع را ناديده گرفته و در ازاي آن بر جنبه‌هاي مثبت يا خنده دار تاكيد كند. از همين رو در عمق اكثر طنزهاي مشهور حقايق دردناكي پنهان هستند كه اكثر افراد تلاش مي‌كنند از طريق خنده و هيجان زدگي از مواجهه دردناك خود با آن‌ها اجتناب كنند.

مكانيسم دفاعي شوخ‌طبعي در زندگي روزمره

مكانيسم شوخ طبعي را تنها نبايد در آثار هنرمندان و طنزپردازان جست و جو كرد بلكه بسياري از افراد در زندگي عادي و روزمره خود نيز از اين مكانيسم‌هاي دفاعي استفاده مي‌كنند. براي مثال همه ما شنيده‌ايم كه مردم با موضوعات اجتماعي تاسف بار نظير گراني يا ساير معضلات اجتماعي جوك مي‌سازند و به آن‌ها مي‌خندند.

اين خنده در حقيقت آن‌ها را از مواجهه عميق با رويدادهاي آزارنده نجات مي‌دهد و باعث مي‌شود كه در سطح رواني تنش كمتري را تجربه كنند. در نهايت هر موقعيتي كه افراد در آن تلاش مي‌كنند ابعاد ناراحت كننده موضوع را ناديده گرفته و با طنزپردازي آن را جبران نمايند، مي توان گفت كه نشانه‌هايي از مكانيسم دفاعي شوخ‌طبعي وجود دارد.

شوخ طبعي يك مكانيسم دفاعي پخته

در تقسيم بندي دفاع‌ها برخي آن‌ها را به دفاع‌هاي ابتدايي، روان رنجور، ناپخته و پخته يا بلوغ يافته تقسيم مي‌كنند. دفاع‌هاي بلوغ يافته آن‌هايي هستند كه براي اجتماع مفيد بوده و به خود فرد يا روابط بين فردي او آسيبي نمي‌رسانند. از جمله اين دفاع‌ها بايد به والايش و شوخ طبعي اشاره كرد. اين دفاع‌ها در حقيقت مي‌توانند ملاك تعيين كننده‌اي براي سلامت روان باشند و در رشد روان شناختي فرد نقش موثري ايفا كنند. روانشناسان طي جلسات روان درماني به شما كمك مي‌كنند تا سازكارهاي دفاعي موثري را در جهت ارتقاي سلامت روان خود به كار بگيريد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه روان درماني كليك كنيد. 

سوالات متداول

- آيا مكانيسم شوخ‌طبعي يك ساز و كار دفاعي ابتدايي است؟

خير، مكانيسم‌هاي دفاعي ابتدايي مواردي نظير سركوب و انكار را در بر مي‌گيرند. اين در حاليست كه شوخ طبعي يك مكانيسم دفاعي پخته است و اغلب در بزرگسالان سالم ديده مي‌شود.

- آيا استفاده از مكانيسم دفاعي شوخ طبعي هم مي‌تواند آسيب رسان باشد؟

هر مكانيسم دفاعي اگر به طور مكرر و افراطي مورد استفاده قرار بگيرد يا افرادي كه از آن استفاده مي‌كنند انعطاف پذيري خود را از دست بدهند و به جاي اينكه به سمت رشد و پيشرفت بروند، نشانه‌هاي روان رنجوري را بروز دهند آسيب رسان خواهند بود. مشاوره روانشناسي مي‌تواند در زمينه استفاده صحيح از مكانيسم‌هاي دفاعي به شما كمك كند. براي كسب اطلاعات در زمينه مشاوره تلفني كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه مكانيسم هاي دفاعي مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق شماره 02122018502 و يا از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: مكانيسم دفاعي شوخ طبعي