EGFR چيست و افراد با چه هدفي آن را اندازه گيري مي كنند؟

GFR يا نرخ فيلتراسيون گلومرولي عملكرد كليه را تعيين مي كند و به صورت كلي حجمي از پلاسما مي باشد كه در مدت زمان هر دقيقه ماده اي خاص پاك مي شود. عوامل زيادي باعث بالا رفتن يا پايين آمدن GFR مي شود كه شامل رژيم غذايي، مصرف دارو هاي خاص، مصرف مكمل ها، فعاليت بدني و … مي باشد.

به صورت كلي اندازه گيري GFR اهدافي دارد كه شامل درمان برخي از بيماري ها , پايش پيشرفت بيماري مي باشد. همچنين مي تواند زمان از كار افتادن كليه را پيش بيني كند و دوز برخي از دارو هاي دفع شده را مورد چكاپ قرار مي دهد و از سمي شدن احتمالي دارو ها جلوگيري مي كند.

فرمول محاسبه egfr | اندازه گيري egfr براي بيماران پيوند كليوي چه لزومي دارد؟

كساني كه نياز به پيوند كليه دارند، لازم است بنا به دلايلي egfr خود را اندازه گيري كنند كه در ادامه به برخي از اين دلايل مي پردازيم. كنترل نفروتوكسيسيتي از طريق دارو، تنظيم دوز دارو براي پيشگيري از آسيب ديدن كليه، شناسايي رد آلوگرافت حاد و مزمن، موثر در پيشگيري از ESRD، شناسايي ميزان نارسايي كليوي، تشخيص وضعيت بيماران پيوند كليوي و مشخص شدن آسيب هاي كليوي و پيگيري آن جهت درمان از جمله مواردي هستند كه لازم است افرادي كه بيماران پيوند كليوي هستند به صورت منظم egfr خود را اندازه گيري كنند.

چرا كراتينين معياري براي سنجش كاركرد كليه و EGFR است؟

كراتينين معياري است كه مي توان از طريق آن كاركرد كليه و EGFR را بررسي و سنجش كرد زيرا دفع نسبتا ثابتي دارد. به صورت آزادانه در گلومرول ها فيلتر مي شود، بين كراتينين پلاسما و فيلتراسيون گلومرولي رابطه ي معكوسي وجود دارد، روشي نسبتا ارزان و مناسب براي اندازه گيري است و مي توان در تمام آزمايشگاه ها از آن استفاده كرد. به همين خاطر توصيه مي شود معيار سنجش EGFR كراتينين باشد.

محدوديت هاي استفاده از كراتينين به عنوان معيار براي سنجش EGFR چيست؟

يك سري از مشكلات هستند كه در اين مسئله بروز پيدا كرده و باعث محدود شدن عملكرد EGFR مي شوند كه شامل مواردي است كه در ادامه به آن ها اشاره مي شود. در جمع آوري ادرار به مدت ۲۴ ساعت خطاهايي ايجاد مي شود‌. اگر توبولي كراتينين ترشح شود باعث افت سطح سرمي كراتينين شده و كليرانس كراتينين افزايش پيدا مي كند. كراتينين بر اساس توده  كل عضلات توليد مي شود. در آزمايشگاه هاي مختلف به روش هاي مختلفي اندازه گيري مي شود و روش ثابتي ندارد. مسائلي كه ذكر شد از جمله مشكلات كراتينين است كه كار را با كمي چالش مواجه مي كند.

چه عواملي در سطح كراتينين خون تاثير گذار است؟

مسائل زيادي در اين مسئله دخيل هستند كه در ادامه آن ها را معرفي مي كنيم و توصيه مي شود آن ها را رعايت كنيد تا بتوانيد سطح كراتينين خون خود را در سطحي نرمال نگه داريد و با كاهش يا افزايش بيش از حد كراتينين مواجه نشويد. عواملي مانند:

_سن
_جنسيت
_استفاده از دارو هاي مداخله كننده در كراتين مانند سايمتيدين، آميلورايد، ترمي متوپريم و …
_رژيم غذايي نامتناسب
_Tpn

فرمول محاسبه egfr | چه عواملي باعث كاهش سطح كراتينين مي شود؟

مواردي كه باعث مي شود سطح كراتينين كاهش پيدا كند عبارتند از عدم جذب، بيماري هاي كبدي، استفاده از كورتون و كاهش توده هاي عضلاني. اگر متوجه شديد اين علائم را داريد، توصيه مي كنيم با پزشك خود در ميان بگذاريد زيرا همان طور كه افزايش كراتينين به بدن آسيب مي زند، كاهش كراتينين نيز مضر است. براي كسب اطلاعات در زمينه 2hpp در آزمايش خون چيست كليك كنيد.

سيستاتين C ماركر egfr

سيستاتين C ماركر EGFR است زيرا از توده عضلاني كل بدن تاثير نمي گيرد، دفع ثابت از بيشتر بافت هاي انساني دارد و به صورت فعال در گلومرول ها فيلتر مي شود زيرا اندازه ي آن كوچك است و نقطه ايزوالكتريك بالايي دارد. ژن سنتر كننده اي كه در سيستاتين C است، خانه دار مي باشد و سرعتي ثابت در توليد تمام سلول هاي هسته دار بدن دارد. در سيستاتين C فاكتور هايي وجود دارند كه بسيار موثر و تاثير گذار هستند كه از آن ها مي توان به بارداري، وجود اختلال در كاركرد تيروئيد و دوز هاي بالاي گلوكوكورتيكوئيد ها اشاره كرد.

سيستاتين C به عنوان يك ماركر GFR چه مزايايي دارد؟

مزايايي كه سيستاتين C به عنوان يك ماركر GFR دارد بسيار زياد است كه در ادامه به بررسي آن مي پردازيم. از عوامل غير كليوي تاثير نمي گيرد، سطوح اوليه سيستاتين C كه تعيين مي شود به خاطر مسائل كليوي مي باشد. موجب تشخيص به موقع و اجراي فرايند درمان CKD مي شود. دقت تشخيصي سيستاتين C از فرمول MDRD يا CG در بيماران ديابتي بالا تر است، در بيماران كليوي و هپاتيت از سيستاتين C مي توان بهره گرفت و در آخر با ميكرو آلبومين ها ارتباط ظاهري دارد.

سيستاتين C به عنوان يك ماركر egfr چه محدوديت هايي دارد؟

عواملي در اين را رابطه وجود دارد كه برخي از آن ها به شرح زير هستند:

_ شرايط محيطي و مسائل ژنتيكي، قوميتي و نژادي
_ هزينه ي گزاف براي انجام تست سيستاتين C
_ سنجش سيتاتين C به دليل تاثير خطاي سيستماتيك بر نتايج EGFR كاليبره نمي شود
_ در روش آناليز پارامتر هاي بيوشيميايي تفاوت وجود دارد
_ در انتخاب روش معيار استاندارد egfr تفاوت وجود دارد

فرمول محاسبه egfr | كليه چه كاركرد هايي دارد؟

كليه، كاركرد و عملكرد هاي گوناگوني دارد؛ به عنوان مثال گلومرولي را تصفيه مي كند، فشار خون را تنظيم مي كند، هورمون هاي كليه را تنظيم مي كند، فراورده هاي زائد متابوليك و مواد شيميايي خارجي را دفع مي كند، الكتروليت ها را تنظيم مي كند و تعادل اسيد-باز را برقرار مي سازد. براي كسب اطلاعات در زمينه معني BLOOD SUGAR در آزمايش خون كليك كنيد.

روش هاي محاسبه egfr چيست؟

نمي توان gfr را به صورت مستقيم اندازه گيري كرد اما به صورت كلي براي محاسبه gfr از سه روش استفاده مي شود كه در روش اول از فرمول MDRD استفاده مي شود. در اين فرمول شما به اطلاعاتي نظير سن، كراتينين و جنسيت نياز داريد. اين فرمول براي افرادي مناسب است كه سن آن ها بالاي ۱۸ سال باشد و مناسب گزارش محاسبه ي GFR مي باشد.

روش دوم از فرمول كاكرافت و گالت (Cockcroft And Gault) استفاده مي شود و اطلاعاتي كه در اين فرمول نياز است علاوه بر سن، جنس و كراتينين خون به قد و وزن نيز نياز است. كاربرد اين فرمول براي تعيين دوز دارويي مي باشد.

روش سوم از طريق اندازه گيري كليرانس كراتينين مي باشد؛ البته در روش آخر علاوه بر دشوار بودن محاسبه، نتيجه ي آن قابل اطمينان نيست و از دقت كمي برخوردار است. اما لازم به ذكر است كه اين روش براي كساني كه در انتهاهاي تركيب بدني هستند مثل چاق، لاغر و فلج پاها استفاده از دو روش بالا توصيه نمي شود و روش سوم سودمند تر است.

نكاتي در رابطه با فرمول MDRD

اين فرمول براي اولين بار در آمريكا و استراليا همراه با نتيجه ي EGFR ارائه شد و به تدريج سازمان هاي مهمي همچون سازمان ملي كليه از اين فرمول استقبال گسترده اي كرد و آن را تحولي در اين زمينه دانست. تا كنون نيز از اين روش براي اهداف متفاوتي استفاده مي شود كه يكي از اين اهداف انتخاب نوع دارو براي افرادي كه مبتلا به ديابت نوع ۲ هستند استفاده مي شود.

نتيجه ي EGFR از طريق فرمول MDRD به ازاي مساحت استاندارد بدن يعني m 73.1 مي باشد كه اين روش باعث مي شود تا افراد با هر وزني كه دارند بتوانند از طريق اين فرمول به نتيجه برسند. واحد گزارش egfr عبارت است از 73m.1/min/m. اگر نتيجه محاسبه بيشتر از عدد ۶۰ باشد ممكن است نتيجه واقعي نباشد و به همين خاطر آن را به صورت ۶۰> نمايش مي دهند.

لازم است به اين نكته توجه كنيد كه كساني كه دياليزي هستند، نمي توانند از egfr استفاده كنند زيرا در اين افراد نتايج درست محاسبه نمي شود و باعث مي شود از واقعيت دور شوند. فرمول MDRD براي بررسي مواردي مانند دوز دارو طراحي نشده و نتايج آن غير قابل اطمينان است ولي براي اينكه بتوانيد اين مسئله را بررسي كنيد توصيه مي كنيم از فرمول كاكرافت و گالت استفاده كنيد زيرا يكي از كاربرد هاي اين فرمول تعيين دوز دارو مي باشد و مي توان به نتايج آن اطمينان پيدا كرد.

همچنين افرادي كه گياه خوار و خام خوار هستند يا مكمل هاي خاصي را مصرف مي كنند، لازم است قبل از آزمايش پزشك خود را در جريان بگذارند زيرا ممكن است نتيجه ي محاسبه درست نشود. هم چنين اين فرمول براي نژاد سفيد پوستان آمريكايي طراحي شده ولي براي آزمايش روي ايرانيان لازم است تا اين فرمول بومي سازي شده باشد.

فرمول محاسبه egfr | فرمول كراتينين چيست؟

به صورت كلي ميزان خوني كه به مدت هر دقيقه كليه ها از كراتينين پاك مي كنند را مي توان كليرانس كراتينين نام برد كه در اين فرمول لازم است ادرار به مدت ۲۴ ساعت نگه داري شود و از اين طريق مي توانيم متوجه شويم در طول روز چه مقداري از كراتينين دفع شده است. بعد از اينكه ادرار به مدت ۲۴ ساعت نگه داري شد، كراتين آن را در در ميزان حجم ادرار ضرب مي كنيم سپس تقسيم بر كراتينين پلاسما مي كنيم(cr×v÷pcr). سپس عدد بدست آمده را در ۱۴۴۰ تقسيم مي كنيم زيرا ۲۴ ساعت شامل ۱۴۴۰ دقيقه است و عدد بدست آمده در واحد CC/Min به دست آمده است (GFR=Ucr*‌v/Pcr*1440).

تفسير egfr

هدف فرمول egfr بررسي عملكرد كليه و مرحله بندي بيماري هاي مزمن كليوي است. در ادامه به بررسي و تفسير effr مي پردازيم.

90 >EGFR: طبيعي يا كاھش خفيف GFR (مرحله ي ۱CKD)
EGFR 60-89: آسيب كليه با كاهش خفيف GFR (مرحله ي ۲CKD) (غلظت هورمون پاراتيروئيدي شروع به افزايش مي كند)
EGFR 30-59: كاهش متوسط GFR (مرحله ي ۳ CKD) (كاهش جذب كلسيم، سوء تغذيه، شروع آنمي و شروع هيپرتروفي بطن چپ)
EGFR15-29: كاهش شديد GFR (مرحله ۴ CKD) (آغاز افزايش غلظت تري گليسيريد، تمايل به هيپر كالمي، اسيدوز متابوليكي و هيپر فسفاتمي)
EGFR<15: نارسايي كليوي (دياليز) مرحله ي آخر (مرحله ي ۵ CKD) (اورمي، ازتمي)

به صورت كلي از فرمول MDRD نمي توان آسيب هاي كليوي را به صورت دقيق بررسي كرد و به همين خاطر براي نارسايي هاي كليوي خفيف گزينه ي مناسبي نيست. اگر نتيجه ي آزمايش كمتر از ۶۰ باشد، لزوما نشان دهنده ي طبيعي بودن كاركرد كليوي نيست.

>فرمول محاسبه egfr | چه عواملي باعث افزايش egfr مي شود؟

عواملي كه باعث مي شود به تدريج gfr (egfr) افزايش پيدا كند متفاوت است و اگر شما اين موارد را در خود يا ديگران مشاهده كرديد، لازم است با متخصص در ميان بگذاريد تا بتوانيد جلوي افزايش egfr را بگيريد، اين موارد عبارتند از :

_ افزايش سن
_ جنسيت
_ بالا رفتن فشار خون
_ حاملگي
_ برنامه غذايي نامتناسب
_ ديابت نوع قندي
_ سوختگي شديد

از طريق egfr چه بيماري هايي را مي توان تشخيص داد؟

تشخيص بيماري از طريق gfr بر اساس معيار هاي مختلفي صورت مي گيرد و اگر اندام هاي داخلي آسيب ببينند، مي توان از اين روش آن ها را شناسايي كرد. بيماري هايي نظير ديابت،بيماري هاي كليوي، لوپوس اريتماتوز، نفروپاتي كليه، التهابات بدني و آملودئوئيد كليوي از جمله مواردي هستند كه مي توان از طريق egfr به آن ها پي برد.

فرمول محاسبه egfr | سخن آخر
مواردي كه در بالا گفته شد شما را با نحوه محاسبه ي egfr آشنا مي كند و تفسير مفصلي از آن ارائه مي دهد. اگر پس از مطالعه ي اين مقاله با موارد غير عادي و غير طبيعي مواجه شديد، توصيه مي شود هر چه زود تر با متخصص در ميان بگذاريد زيرا اگر پيگيري نكنيد به تدريج اين مسئله شدت پيدا مي كند و براي درمان نيازمند فرايند و زمان طولاني تر مي باشد. اما اگر به موقع براي پيشگيري، تشخيص و درمان اقدام كنيد، مي توانيد به مراتب نتايج مطلوب تري را دريافت كنيد.

هم چنين از درمان هاي خانگي و خودسرانه پرهيز كنيد زيرا ممكن است علاوه بر اينكه تاثير مطلوبي نداشته باشد، شما را با عوارض زيانباري درگير كند. علاوه بر موارد ذكر شده لازم است به اين نكته توجه داشته باشيد كه ممكن است مسائل رواني مانند استرس، اضطراب و افسردگي نيز ممكن است در سطح egfr تاثير گذار باشد و با درمان اين مسئله جلوي پيشرفت بيماري جسماني را بگيريد و علاوه بر درمان جسماني از روان درماني نيز بهره ببريد تا بتوانيد نتيجه ي مطلوبي دريافت كنيد زيرا اين دو مسئله مكمل يكديگر هستند و گاهي اوقات لازم است در راستاي يكديگر حركت كنند؛ در غير اينصورت درمان نتيجه بخش نخواهد بود.

منبع: فرمول محاسبه egfr

براي دريافت مشاوره در زمينه فرمول محاسبه egfr مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.