براي دريافت مشاوره در زمينه درمان كمرويي كودكان مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

آيا كمرويي كودكان مي‌تواند طبيعي باشد؟

احساس خجالت يك احساس طبيعي و تركيب ترس و كنجكاوي است كه وقتي كودك وارد محيطي جديد مي‌شود آن را تجربه مي‌كند. اين احساس به كودك كمك مي‌كند تا با احتياط با محيط اطرافش آشنا شود و وقتي مطمئن شد كه محيط امن است با خيال راحت ارتباط برقرار مي‌كند. حدود 15% كودكان به شكل طبيعي خجالتي‌تر از ديگران به نظر مي‌رسند. حالا اگر اين احساس طبيعي از حالت متعادل و مناسبش خارج شود و بيش از اندازه ادامه پيدا كند مي‌تواند براي والدين نگران‌كننده باشد.

به سن كودكتان توجه كنيد!

مهمترين زماني كه كودكان از افراد غريبه دوري مي‌كنند حدود 8ماهگي است. در اين سن به طور طبيعي كودك احساس غريبگي يا اضطراب در حضور افراد غريبه مي‌كند و نشانه اي كاملا طبيعي در رشد است. در حدود 3-4 سالگي هم كودك احساس خجالت و شرم را تجربه مي‌كند و نسبت به قبل كمي بيشتر خجالتي به نظر مي‌رسد. پس اگر نسبت به هم‌سن و سال‌هايش تفاوت خيلي بارزي ندارد چندان جاي نگراني نيست.

تفاوت كمرويي كودكان و اضطراب اجتماعي در كودكان چيست؟

اضطراب اجتماعي يا هراس اجتماعي، احساس اضطراب شديد در موقعيت‌هاي اجتماعي مانند جمع و صحبت كردن با ديگران است. اگر اين احساس اضطراب آن‌قدر در يك موقعيت اجتماعي شديد شود كه مانع ارتباط كودك شما با ديگران باشد و عملكرد او را در بازي، تحصيل و ارتباط با دوستانش مختل كند احتمال تشخيص اختلال هراس اجتماعي وجود دارد. يكي از راه‌هايي كه مي‌توانيد بين كمرويي و اضطراب اجتماعي كودكتان تفاوت بگذاريد آن است كه آيا او تنها از بزرگترها خجالت مي‌كشد يا حتي از همسن‌هاي خودش هم خجالت مي‌كشد. اگر در حضور همسن‌ها هم خجالت مي‌كشد احتمالاضطراب اجتماعي در كودك بيشتر است.

تفاوت كمرويي و منزوي بودن چيست؟

كودكان كمرو و خجالتي معمولا به حضور با ديگران و ارتباط و بازي با همسن و سال‌هايشان علاقه دارند اما احساس خجالت مانع ارتباط آن‌ها مي‌شود، در عوض كودكان منزوي در كنار ديگران هيچ لذتي نمي‌برند و حتي حضور در جمع مي‌تواند برايشان آزاردهنده هم باشد. منزوي بودن مي‌تواند نشانه‌اي از افسرگي يا مشكلات ديگر باشد و نبايد با كمرويي اشتباه گرفته شود.

چه چيز باعث كمرويي كودك من شده؟

كمرويي كودكان مي‌تواند عوامل جسمي يا رواني متعددي داشته باشد. پيدا كردن علت كمرويي فرزندتان به درمان آن نيز كمك مي‌كند اما بايد بدانيد پيدا كردن علت اصلي به اين سادگي‌ها نيست و نياز به بررسي دقيق و طولاني دارد.

كمرويي ارثي است؟

تحقيقات نشان داده والدين كمرو حداقل يكي از كودكانشان هم خجالتي مي‌شود. اما آيا اين تنها به دليل ارثي بودن كمرويي است؟ در حقيقت كمرويي تا حدي مي‌تواند ناشي از ويژگي‌هاي ژنتيكي باشد اما مسئله مهم‌تر آن است كه اگر شما خودتان فردي كمرو و خجالتي هستيد احتمالا كودك شما علاوه بر گرفتن ژن‌هايتان از رفتار شما نيز ياد مي‌گيرد.

قواعد سختگيرانه خانواده

بعضي والدين به دليل اضطراب خودشان و قانون‌هاي سخت‌گيرانه‌اي كه براي خود در ارتباط با ديگران در نظر مي‌گيرند اين قواعد را به كودكشان منتقل مي‌كنند. اين والدين از فرزندشان نيز انتظار دارند به شكل بي‌نقص و مبادي آداب رفتار كند، اما با هر بار تذكر، باعث ايجاد احساس شرم و اضطراب در كودك مي‌شوند. اين بايد و نبايدهاي زياد و احساس اضطراب ناشي از آن براي كودك اين معنا را دارد كه به جاي ارتباط با ديگران براي جلوگيري از قضاوت، از آن‌ها دوري كند.

مدرسه و مهدكودك

محيط مدرسه و مهدكودك مي‌تواند براي افزايش ارتباط اجتماعي و فعاليت گروهي كودك شما مفيد باشد اما به شرطي كه همان رفتار سخت‌گيرانه را در مدرسه يا مهد با او نداشته باشند. برخي معلم‌ها و مربي‌ها به دليل اضطراب شخصي و يا عدم اطلاعات بيشتر كودكان را به ساكت و خجالتي بودن ترغيب مي‌كنند و با رفتار اجتماعي او همراهي نمي‌كنند. حتي مي‌بينيم كه رفتار اجتماعي محدود كودكان كمرو در مدرسه تشويق مي‌شود و بالاترين نمره انضباط را مي‌گيرند.

با كودك كمرويمان چطور رفتار كنيم؟

تغيير نحوه رفتار شما بيشترين اثر را بر روي تعديل و متناسب كردن كمرويي كودكتان دارد. در اينجا چند توصيه رفتاري موثر را معرفي مي‌كنيم.

در مورد كمرويي حرف بزنيد

سعي كنيد با كودك خجالتي خود هم‌دلي كرده و به او بفهمانيد كه او را درك مي‌كنيد و از رفتارش انتقاد نمي‌كنيد. با او در مورد مواقعي كه احساس خجالت كرديد صحبت كنيد و اجازه دهيد او هم درباره احساسش زماني كه در مهماني پشت شما مخفي مي‌شود صحبت كند.

برچسب كمرو يا خجالتي نزنيد

به او مدام نگوييد كمرو يا خجالتي هستي يا در برابر ديگران دليل كم‌حرف بودنش را كمرو يا خجالتي بودن بيان نكنيد. اين حرف احساس شرم و خجالت او را بيشتر مي‌كند و باعث مي‌شود تصور كند مشكل بزرگي دارد كه به سادگي قابل حل نيست.

در مورد كمرويي او در جمع حرف نزنيد

در جمعي كه خودش حضور دارد در مورد كمرويي او حرفي نزنيد تا احساس خجالت و شرم نكند. تنها با خودش در مورد احساساتش صحبت كنيد تا بفهمد كه او را درك مي‌كنيد و مي‌خواهيد با كمك هم بيشتر با ديگران ارتباط برقرار كند.

براي ارتباط به او فشار نياوريد

در جمع او را تشويق به ارتباط با ديگران نكنيد چون احساس مي‌كند كه او را نمي‌فهميد و اضطرابش بيشتر مي‌شود. او را براي ارتباط با ديگران آزاد بگذاريد. اما در مقابل از خجالتي بودن او هم حمايت نكنيد. مثلا اگر كودكان ديگر از او مي‌خواهند تا با آن‌ها بازي كند نگوييد خجالتي است. يا آن كه به دليل خجالتي بودن اگر از ثبت نامش در كلاس ورزش يا هنر خودداري كنيد مشكل را سخت‌تر كرده‌ايد.

بيشتر تشويقش كنيد

كودكان كمرو چون روي قضاوت منفي ديگران حساس هستند احساس شرم و خجالت مي‌كنند، بنابراين بيشتر نياز به قضاون مثبت دارند. براي اين كار لازم است به پيشرفت‌هاي كوچك و هر عملكرد مثبت آن‌ها توجه نشان دهيد و مدام آن‌ها را تشويق كنيد. مخصوصا وقتي در مورد احساس ترسش از اضطراب با شما صحبت كرده و مي‌بينيد براي مقابله با آن تلاش مي‌كند او را تشويق كنيد و به او بگوييد كه به تلاش او افتخار مي‌كنيد. براي اطلاع از راه هاي تشويق كودكان كليك كنيد.

عاشق او با كمروييش هستيد

كودكان بيش از هر چيز نياز دارند كه مطمئن شوند با وجود هر ويژگي و ضعفي دوست‌داشتني هستند. پس اين احساس را به او بدهيد كه دوستش داريد و اين به كمرويي يا خجالتي بودنش ارتباط ندارد. اگر احساس دوست‌داشتني بودن در او تقويت شود حساسيت نسبت به قضاوت ديگران هم كاهش مي‌يابد و كمرويي هم كمرنگ‌تر مي‌شود.

با او چه بازي‌هايي كنيم؟

كودكان بيش از هر چيز از بازي كردن ياد مي‌گيرند پس انتخاب بازي‌هاي مناسب مي‌تواند اثر قابل توجهي بر رفتار اجتماعي كودك شما داشته باشد. در ادامه به برخي از بازي هايي كه به اجتماعي شدن كودكان كمك مي  كنند اشاره مي كنيم. براي اطلاع از اهميت و چگونگي بازي كودكان كليك كنيد.

نمايش خيالي

لباس‌هاي مخصوص نمايش بپوشيد و با او نمايش‌نامه ساده‌اي را براي عروسك‌ها يا تماشاگران خيالي اجرا كنيد يا براي تماشاگران خيالي خود بر روي صحنه آواز بخوانيد.

پانتوميم

يك كلمه يا عبارت را به او بگوييد تا سعي كند با حركات خود آن را به ديگران كه آن كلمه را نمي‌دانند بفهماند. اين بازي به او كمك مي كند تا در مقابل ديگران خود را محك زده و از نگاه ديگران نترسد.

مسابقه گويندگي

يك متن يا داستان را انتخاب كنيد و از فرزندتان بخواهيد مانند مجري تلوزيون آن را بخواند و صدايش را ضبط كنيد. مي‌تواند اين كار را همراه با دوستانش يا خود شما انجام دهد. بعد صداهاي ضبط شده را پخش كنيد و از خود كودكان بخواهيد تا برنده را انتخاب كنند. توجه كنيد كه اين مسابقه را همراه با كودكان يا بزرگ‌ترهايي كه براي كودك آشنا و مانوس هستند و از آن‌ها خجالت نمي‌كشد بازي كنيد.

بازي معلمي كردن

دادن نقش معلم يا مربي مهد كودك به كودك كمرو مي‌تواند به افزايش مهارت‌هاي او كمك كند. از او بخواهيد با ديگر كودكان و يا شما مثل دانش آموزان رفتار كند و در صورتي كه درس نمي‌خوانند يا شيطنت مي‌كنند با آن‌ها به طور مناسب رفتار كند.

ديگر چه كارهايي براي كاهش كمرويي كودكم مي توانم انجام دهم؟

در كنار افزايش اطلاعات خود و بهبود ارتباط با فرزندتان از متخصصان سلامت روان كودكان مانند روانشناسان، مشاوران خانواده و يا روانپزشكان مشورت بگيريد. اين متخصصان با بررسي دقيق‌تر رفتار شما و فرزندتان نقاط ضعف و ايجاد مشكل را بهتر تشخيص مي‌دهند و براي آن‌ها درمان خاص و علمي را اجرا مي‌كنند. 

براي دريافت مشاوره در زمينه درمان كمرويي كودكان مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.