توصيه‌هايي در مورد نحوه برخورد با فرزند معتاد

فرزند معتاد آنقدر براي والدين بار هيجاني منفي دارد كه بسياري از آن‌ها در اين شرايط احساس ناتواني مي‌كنند و در بسياري از موارد كنترل هيجانات خود را از دست مي‌دهند. همين امر باعث مي‌شود كه به خاطر فشار بسياري كه احساس مي‌كنند به رفتارهايي نظير طرد فرزند يا اعمال پرخاشگرانه روي بياورند. اين در حالي است كه نحوه برخورد والدين با اعتياد فرزند يكي از مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار در فرآيند ترك محسوب مي‌شود.

در نتيجه اگر نگران فرزند خود هستيد و مي‌خواهيد به او كمك كنيد تا مصرف را كنار بگذارد لازم است كه در مورد مهارت‌هاي ارتباطي آموزش ببينيد و از متخصصين در اين باره كمك بخواهيد. نقش والدين در ترك اعتياد آنقدر پررنگ است كه در برخي موارد روانشناسان براي درمان اعتياد جلسات خانواده درماني را ترتيب مي‌دهند تا به اين ترتيب بتوانند با اصلاح واكنش‌ها و ارتباطات موجود در خانواده به بهبود اعتياد فرد بيشتر كمك كنند. ما در ادامه به چند توصيه مهم در اين زمينه اشاره كرده‌ايم.

براي آگاهي بيشتر در زمينه نقش خانواده در ترك اعتياد كليك كنيد.

1- تقويت رابطه والد فرزندي هنگام برخورد با فرزند معتاد

افراد هنگامي‌ كه درگير اعتياد مي‌شوند بيش از هر زمان ديگري از نظر رواني آسيب‌پذير هستند و به حمايت اطرافيان خود نياز دارند. اين در حالي است كه مصرف مواد توسط آن‌ها و بي‌توجهي به پيامدهايي كه اعتياد براي خود و اطرافيان به بار مي‌آورد معمولاً خشم خانواده را برمي‌انگيزد و باعث ايجاد شكاف بين والدين و فرزند مي‌شود.

در اين شرايط براي اينكه بتوانيد ارتباطات خود را با فرزند جوانتان حفظ كنيد اين مسئله را به ياد داشته باشيد كه كاهش حمايت‌هاي اجتماعي و طرد شدن از جانب عزيزان با افزايش فشار رواني بر فرد معمولاً به شدت گرفتن اعتياد سرعت مي‌بخشد. در نتيجه تلاش‌ها بايد به گونه‌اي باشد كه فرد بتواند محيط خانه را امن بپندارد و در مورد نگراني‌ها و مشكلات خود با پدر و مادر صحبت كند. براي اينكه بتوانيد چنين ارتباطي را در اين شرايط دشوار پرورش دهيد لازم است كه با مهارت جرات مندي آشنا باشيد و رابطه خود را بر اين اساس استوار كنيد.

اين مهارت به شما مي‌آموزد كه در عين حال كه به فرزندتان كمك مي‌كنيد بتوانيد بدون خشونت و به طور منطقي با خواسته‌هاي نا به جاي او مخالفت نماييد و از اين طريق نوعي تعادل در ميزان حمايت خود ايجاد كنيد. براي آشنايي و تمرين اين مهارت در اين شرايط مراجعه به يك روانشناس مي‌تواند كمك كننده باشد. همچنين توجه به نكات زير نيز مي‌تواند در تقويت ارتباط شما مؤثر باشد.

- حفظ احترام و خودداري از رفتارهاي توهين‌آميز

- تمركز كردن به نقاط قوت فرد و بازخورد دادن به فرزند يا جوان معتاد در مورد آن‌ها

- نشان دادن پذيرش و درك متقابل در برابر مشكلات فرزند يا جوان معتاد

- تلاش براي به حداقل رساندن رفتارهاي پرخاشگرانه كلامي و غيركلامي 

2- تمركز بر توانمندي‌هاي فرزند معتاد و ترغيب او براي استفاده از درمان‌هاي نوين  

بسياري از والدين كه با اعتياد فرزند خود دست و پنجه نرم مي‌كنند نمي‌دانند كه با چه روشي مي‌توانند فرزند خود را براي ترك و دريافت درمان مناسب متقاعد كنند چراكه اغلب افرادي كه مواد مصرف مي‌كنند اعتياد خود را منكر مي‌شوند و يا از روش‌هاي ترك مي‌هراسند. در حالي كه امروزه روش‌هاي نويني در ترك اعتياد استفاده مي‌شود كه در آن فرد علائم ترك كمتري را تجربه مي‌كند و درنتيجه مانند سابق دچار دردهاي جسماني و علائم آزاردهنده نمي‌شود. از جمله اين روش‌ها مي‌توان به درمان‌هاي دارويي براي سم‌زدايي اشاره كرد.

قرار گرفتن اين درمان‌ها در كنار روش‌هاي روانشناختي نظير درمان‌هاي شناختي رفتاري آسيب‌هاي رواني ناشي از اعتياد را جبران مي‌نمايد و در نتيجه با كاهش ميزان ولع و وسوسه در فرد به او كمك مي‌كند تا بتواند پرهيزي ماندگار را تجربه كند. به همين منظور لازم است كه اطلاعات خود را در اين زمينه افزايش دهيد و با تمركز بر توانايي‌هاي فرزندتان او را به امتحان درمان‌هاي نويني كه در زمينه اعتياد وجود دارد سوق بدهيد. روانشناسان متخصص در حيطه اعتياد مي‌توانند به شما كمك كنند تا بتوانيد اطلاعات خود را در اين زمينه به روز كنيد و در مورد نحوه ترغيب فرزندتان براي مراجعه به مراكز درماني آگاهي بيشتري كسب نماييد.

براي آشنايي بيشتر در زمينه مشاوره ترك اعتياد كليك كنيد.

3- خودداري از زور و اجبار هنگام برخورد با فرزند معتاد

بسياري از پدر و مادرها بدون اينكه بدانند رفتار آن‌ها چه تأثيري بر فرزندشان مي‌گذارد براي ترك دادن فرد از روش‌هايي استفاده مي‌كنند كه احتمال آسيب را دو چندان مي‌كند. براي اينكه شما نيز در اين تله گرفتار نشويد اين مسئله را در نظر بگيريد كه اعتياد اغلب از مسائل رواني و اجتماعي نشات مي‌گيرد و به نوعي بيماري مغزي منجر مي‌شود. در نتيجه براي دست يابي به يك ترك موفق، علل و عوامل زير بنايي آن بايد تحت درمان قرار بگيرد و به پيامدهاي رواني و مغزي ناشي از آن نيز پرداخته شود.

استفاده از روش‌هاي زوري و اجباري نظير بستن فرد و يا فرستادن او به كمپ‌هاي اجباري تنها باعث سم‌زدايي يا پاك شدن بدن از مواد مي‌شود اما تأثيري بر ريشه‌هاي رواني اعتياد نمي‌گذارد و پيامدها و آسيب‌هاي آن را جبران نمي‌كند. در نتيجه فرد پس از هر بار ترك مجدداً به سمت مواد كشيده مي‌شود و شما را بيش از پيش ناكام و نااميد مي‌سازد. از همين رو امروزه اين روش‌ها منسوخ شده و ديگر استفاده از آن‌ها توصيه نمي‌شود. به همين خاطر لازم است كه از انجام اين رفتارها و اين روش‌ها بپرهيزيد و به فكر جايگزين‌هاي مفيدتر و پايدارتري باشيد.

4- مراقبت از خود

يكي از مهم‌ترين مسائلي كه والدين اغلب در اين شرايط آن را فراموش مي‌كنند مراقبت از خود است. در واقع بسياري از آن‌ها آنقدر درگير مشكلات فرزندشان مي‌شوند كه به طور كل خود را فراموش مي‌كنند. هميشه اين موضوع را به ياد داشته باشيد كه براي كمك به ديگران ابتدا بايد بتوانيد از خودتان مراقبت كنيد و در جهت حفظ روحيه خود تلاش نماييد.

به همين خاطر فراموش نكنيد كه شما در اين موقعيت بيش از هر زمان ديگري در معرض ابتلا به مشكلات رواني نظير افسردگي و اختلالات اضطرابي هستيد و اين مسئله مي‌تواند كانون خانواده شما را با بحران‌هاي بيشتري مواجه كند و توانايي شما را براي كمك به فرد معتاد نيز كاهش دهد. در نتيجه در كنار پيگيري وضعيت اعتياد فرد، سلامت روان خود را نيز جدي بگيريد. كمك گرفتن از يك مشاور و روانشناس يا شركت در گروه‌هاي خودياري و جلسات خانواده درماني از جمله روش‌هايي است كه مي‌تواند در اين زمينه به شما كمك كند.

براي اطلاعات بيشتر در زمينه ترك اعتياد كليك كنيد.

5- از سرزنش و انتقاد مخرب بپرهيزيد

اين مسئله قابل درك است كه شما از دست فرزندتان خشمگين باشيد اما براي اينكه بتوانيد به او و خانواده تان كمك كنيد لازم است كه مهارت‌هاي رفتاري جديدي را اتخاذ كنيد و از انجام برخي رفتارهاي مخرب بپرهيزيد. سرزنش دائمي جواني كه به اعتياد مبتلا شده نه تنها هيچ تأثيري بر روند بهبودي او ندارد بلكه با تخريب هرچه بيشتر اعتماد به نفس او باعث مي‌شود هرچه بيشتر در باتلاق اعتياد فرو رود. در نتيجه از پيامدهاي سرزنش‌هاي خود آگاه باشيد تا ناخواسته باعث تشديد اوضاع نشويد. به جاي اين كار تلاش كنيد تا به دنبال راه حلي براي مشكل پيش آمده براي جوان معتاد خود باشيد و از متخصصين براي بهبود اوضاع كمك بگيريد.

سؤالات متداول درباره فرزند معتاد

- من متوجه شده‌ام كه فرزندم ماده مخدر گل مصرف مي‌كند. براي ترك دادن او بايد چه كاري انجام دهيم؟

از آنجايي كه ماده مخدر گل بيشتر بر روان افراد تأثير مي‌گذارد، براي درمان آن هم دريافت درمان‌هاي روان شناختي اولويت دارد. اگر فرزندتان از عوارض ترك مي‌هراسد بايد به او اطمينان دهيد كه ترك اين ماده اغلب علائم جسماني خاصي را به همراه ندارد و علائم رواني آن نيز با استفاده از جلسات روان درماني قابل كنترل است.

در حالي كه ادامه مصرف مي‌تواند پيامدهاي روانشناختي بسياري را براي فرد به همراه داشته باشد و حتي منجر به بروز مشكلاتي نظير روان پريشي در دراز مدت شود. متأسفانه عدم آگاهي بسياري از جوانان از اين موضوع باعث مي‌شود كه آن‌ها پيامدهاي رواني اين ماده را ناديده بگيرند و تنها به احساسات خوشايند ناشي از مصرف آن توجه داشته باشند. مراجعه به يك روانشناس متخصص در حوزه اعتياد به جوان معتاد كمك مي‌كند تا از طريق يك متخصص با پيامدهاي اعتياد آگاه شده و بيشتر براي ترك ترغيب شود.

براي آگاهي بيشتر در زمينه درمان اعتياد كليك كنيد.

- متادون درماني چيست؟ آيا مصرف اين ماده مي‌تواند باعث شود كه فرزندم اعتياد به ترياك را كنار بگذارد؟

متادون نوعي ماده شبه افيوني است كه در سم‌زدايي مواد مخدري نظير ترياك، هروئين، شيره و سوخته ترياك مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين ماده با اتصال به گيرنده‌هاي افيوني مي‌تواند از بروز علائم ناخوشايند مرتبط با ترك جلوگيري كنند و در نتيجه فرآيند درمان اعتياد را تسهيل بخشند. با اين حال مصرف متادون حتماً بايد تحت نظارت پزشك صورت بگيرد. پزشك دوز اين دارو را بر اساس شرايط جسماني و ميزان مصرف روزانه مواد فرد تعيين مي‌كند. از آنجايي كه اين ماده نوعي داروي شبه افيوني است مصرف خودسرانه آن و بي‌توجهي به دوزهاي تعيين شده مي‌تواند به اعتياد جديدي بيانجامد و فرد را در مشكل ديگري درگير نمايد.

براي دريافت مشاوره در زمينه جوان معتاد مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : فرزند معتاد | با جوان معتاد چگونه برخورد كنيم؟