سندرم آسپرگر چيست؟

سندرم آسپرگر جزء اختلالات عصبي رشدي است كه پيش‌تر به عنوان يك اختلال مجزا طبقه بندي مي‌شد. امروزه آسپرگر در طبقه اختلالات طيف اوتيسم قرار مي‌گيرد. در ارتباط با اين افراد متوجه مي‌شويد كه هوش آن‌ها به اندازه ديگر افراد جامعه است. اما مشكلات آن‌ها در زمينه مهارت‌هاي اجتماعي مشهود است. اين اختلال باعث عملكرد متفاوت مغز شده و به دنبال آن، اختلال در مهارت‌هاي ارتباطي و حركتي به وجود مي‌آيد. اگر در جهت بهبود آن تلاشي صورت نگيرد فرد مبتلا در بزرگسالي دچار بحران‌هاي شديدي خواهد شد. هر چند بزرگسالان مبتلا به اين اختلال نيز مي‌توانند در جهت بهبود وضعيت خود اقدام كنند. براي كسب اطلاعات در زمينه ديگر اختلالات عصبي رشدي كليك كنيد.

نشانگان آسپرگر | علائم سندروم آسپرگر

در ابتدا بايد بدانيم كه نمودهاي بيروني سندرم آسپرگر در افراد مختلف متفاوت است. راه و روشي كه هر فرد براي درك دنياي اطراف و حل مشكلاتش در پيش مي‌گيرد، باعث اين تفاوت مي‌شود. به علاوه علائم سندروم آسپرگر در كودكان و بزرگسالان فرق دارد. براي اطلاع از راه‌هاي شناسايي علائم اوتيسم و اختلالات طيف اوتيسم كليك كنيد.

1. علائم سندرم آسپرگر در كودكان

كودكان مبتلا به آسپرگر مدام جيغ مي‌كشند. ممكن است اطرافيان خود را بزنند و به آن‌ها آسيب جدي وارد كنند و در آن لحظات نسبت به احساسات اطرافيانشان كاملا بي توجه باشند.
اين كودكان سر مسائل بسيار پيش پا افتاده مدام جر و بحث مي‌كنند. وقتي به يك موضوع علاقه مند مي‌شوند آنقدر سرگرمش مي‌شوند كه به طور كلي ارتباطشان با دنياي بيرون قطع مي‌شود در اين حالت اگر صدايشان كنيد پاسخي دريافت نخواهيد كرد. به دليل اين ويژگي‌ها اين كودكان به ندرت مي‌توانند دوستي براي خود دست و پا كنند.

كودكان مبتلا به سندرم آسپرگر معمولا تأكيد زيادي بر علائق خود دارند و در مورد آن‌ها صحبت مي‌كنند. اغلب علاقه و تعريف از خود و موضوعات مورد علاقه را بارها به صورت جملات تكراري بيان مي‌كنند. در واقع آن‌‌ها به تكرار مداوم و بيش از حد يك حركت و يا صحبت علاقه زيادي دارند و اين موضوع گاه والدين و اطرافيان را كلافه مي‌كند. كودكان با نشانگان آسپرگر از تغيير بيزارند و براي مثال هر روز براي صبحانه يك چيز مي‌خورند و يا عادت دارند اسباب بازي‌هاي خود را به يك شيوه تكراري پشت سر هم رديف كنند. تغيير محل زندگي و يا تغيير مدرسه آن‌ها را به شدت آشفته مي‌كند.

2. علائم و نشانگان سندرم آسپرگر در بزرگسالان

شواهدي وجود دارد كه نشان مي‌دهد درصدي از كودكان داراي آسپرگر با افزايش سن كمي بهبود مي‌يابند. اما اين به نوعي ريسك محسوب مي‌شود و نمي‌توانيم علائم را ناديده بگيريم. بنابراين اگر اين علائم در سنين كم تشخيص داده نشوند و درجهت كنترل و بهبود آن‌ها تلاشي صورت نگيرد، متاسفانه اين اختلال در تمام عمر همنشين فرد باقي مي‌ماند و او را آزار مي‌دهد. بزرگسالان داراي آسپرگر علاقمند به پيروي از هنجارهاي اجتماعي نيستند، دايره دوستانشان بسيار كوچك است و ترجيح آن‌ها به انزواطلبي است.

ضمن اينكه فاقد مهارت‌هاي اجتماعي لازم جهت ارتباط نيز هستند. اين افراد تا پايان عمر معمولا تنها زندگي مي‌كنند و به مرور دچار كم تواني حركتي مي‌شوند. اختلال حركتي در انجام امور ساده مانند راه رفتن يا دويدن مشخص نيست، اما در حركات كمي پيچيده‌تر مثل؛ دوچرخه سواري يا توپ بازي خودش را نشان مي‌دهد. اين افراد ممكن است به همين دليل از طرف اجتماع به لحاظ فيزيكي آسيب فراواني ببينند. مبتلايان به آسپرگر در برابر استرس حساسيت بيش از اندازه دارند. طول عمرشان كوتاه است و در شرايط سخت بيش از حد افسرده و خشمگين مي‌شوند.

تشخيص نشانگان سندرم آسپرگر

در صورتي كه علائم ذكر شده را در كودك خود مشاهده كرديد لازم است براي كسب اطمينان و تشخيص قطعي از افراد متخصص كمك بگيريد. روانشناس رفتارهاي كودك را مورد بررسي قرار مي‌دهد و مشكلات رفتاري و احساسي را مورد ارزيابي و درمان قرار مي‌دهد. علاوه بر اين لازم است به متخصص مغز و اعصاب نيز مراجعه كنيد تا شرايط مغزي و آسيب‌ها را مورد بررسي قرار دهد و تشخيص قطعي در مورد فرزند شما صورت بگيرد.

همچنين روانپزشك مشكلات كودك را در زمينه سلامت روان مورد بررسي قرار مي‌دهد و داروهاي مورد نياز را تجويز مي‌كند. همانطور كه واضح است تشخيص اين اختلال با همكاري چند متخصص بهترين نتيجه را به دست مي‌دهد. فرد متخصص ممكن است حتي كودك را در موقعيت‌هاي رفتاري و احساسي گوناگون قرار دهد تا از نشانگان آسپرگر اطمينان حاصل نمايد. پزشك و يا روانشناس براي تشخيص بهتر ممكن است سؤالات زير را از شما بپرسد:

• كودك از چه زمان مشكلات و علائم را بروز داده‌است؟
• كودكتان از چند سالگي شروع به حرف زدن كرد و ارتباطش با ديگران و دوستانش چگونه است؟
• آيا فرزند شما مي‌تواند بر روي يك موضوع خاص متمركز شود؟

علل ابتلا به سندرم آسپرگر

در مورد علل ايجاد اين اختلال هنوز هيچ قطعيتي وجود ندارد. محققان بعد از انجام آزمايش‌هاي مختلف احتمال داده‌اند كه اگر به مغز نوزاد ضمن تولد آسيب وارد شود، نوزاد مبتلا به اختلال آسپرگر خواهد شد.  آسپرگر مي‌تواند ناشي از دشواري‌هاي شرايط زايمان نيز باشد. با مشخص نشدن علت اصلي اختلال آسپرگر هنوز هيچ راه حل خاصي جهت پيشگيري از اين اختلال يافت نشده است.

ويژگي هاي مثبت آسپرگرها

گاهي اين اختلال براي اين افراد يك مزيت به حساب مي‌آيد. به عنوان مثال اين افراد توانايي بالايي در حل مسائل رياضي دارند، استعداد فوق العاده آنان در رشته‌هاي كامپيوتري و برنامه نويسي به اثبات رسيده است. در مسائل هنري نيز شديدا خلاق هستند. حافظه‌شان بسيار عالي است و قادرند بسياري از جزئيات گذشته را به خاطر آورند. چون قابليت تمركز عميق و طولاني مدت بر يك موضوع را دارند و به شكل خستگي ناپذيري به آن بپردازند، بنابراين درصد موفقيتشان در يك مهارت خاص بسيار بالا مي‌رود.

افراد سرشناس مبتلا به سندرم آسپرگر

افراد مستعد و خلاقي را در زمينه‌هاي مختلف مي‌توان نام برد كه نشانگان آسپرگر دارند. به عنوان مثال در زمينه ادبي «دنيل تامت»، در زمينه ورزشي «كريس بكهام»، در زمينه موسيقي «گري نيومن» و در زمينه سينما «آنتوني هابكينز».

شيوع سندرم آسپرگر

نشانگان آسپرگر در پسران 5 برابر بيشتر از دختران بروز پيدا مي‌كند؛ در سال‌هاي اخير تعداد مبتلايان به اختلالات طيف اوتيسم بدون دليل مشخص و شناخته شده‌اي افزايش يافته‌است. مطالعات و تحقيقات انجام شده نشان مي‌دهد در ايالات متحده از هر 110 كودك يك نفر به اين اختلال مبتلا است. به صورت كلي از هر 1000 كودك حدودا دو نفر آن‌ها به آسپرگر مبتلا است.

نشانگان آسپرگر | وظيفه اطرافيان مبتلايان به آسپرگر

در وهله اول پذيرش اين افراد به همان گونه‌اي كه خلق شده‌اند مي‌تواند تا حد بسيار زيادي باعث احساس امنيت و آرامش آنان شود. اگر بيمار و اطرافيانش متوجه اختلال او هستند و در جهت درمانش كوشش مي‌كنند شما نيز در همين راستا با آنان پيش برويد. اما اگر تشخيص داديد كه بيمار و اطرافيانش متوجه اختلال او نيستند با احترام و احتياط آنان را به يك متخصص ارجاع دهيد.

فرد مبتلا به اين اختلال در گذر زمان با نقاط قوت و ضعف خود بيشتر و عميق‌تر آشنا مي‌شود و تحت تأثير آموزش صحيح و كسب تجربه مي‌تواند بهبود يابد. آموزش كودكان استثنايي مي‌تواند از زمان طفوليت توسط والدين شروع شود و تا محيط‌هاي اجتماعي ديگر نيز ادامه يابد. ضمن اينكه مداخلات دارويي نيز مي‌تواند مؤثر باشد. در هر صورت روند بهبود زير نظر يك متخصص امن‌ترين روش است. براي كسب اطلاعات در زمينه كودكان استثنايي كليك كنيد.

والدين كودكان آسپرگر مانند والدين كودكان اوتيسم بايد از نحوه برخورد صحيح با اين كودكان آشنا باشند. از آنجا كه آسپرگر در طيف اوتيسم قرار مي‌گيرد مي‌توانيد با خواندن مقاله نحوه صحيح رفتار والدين با كودكان اوتيسم اطلاعات خود را در اين زمينه افزايش دهيد.

1. درمان نشانگان آسپرگر

كودكان مبتلا به آسپرگر با يكديگر متفاوت‌اند و علائمي متفاوتي نيز ممكن است از خود بروز دهند بنابراين نمي‌توان يك روش درماني واحد را براي آن‌ها تجويز كرد. مشاوره كودك به خانواده‌هاي اين افراد كمك مي‌كند تا بهترين روش‌ها را براي تربيت و بهبود مهارت‌هاي كودك، اتخاذ كنند. تركيبي از روش‌هاي زير مي‌توان در درمان اين كودكان مفيد باشد:

2. تمرينات و آموزش‌هايي براي بهبود رفتارهاي اجتماعي

درمانگر در درمان‌هاي گروهي مخصوص به كودكي كه مشكلاتي در برقراري ارتباط اجتماعي دارد، سعي مي‌كند تا ارتباط چهره به چهره و تماس چشمي را تقويت كند. كودك بعد از اين درمان‌ها مي‌تواند در جمع دوستانش قرار بگيرد و با آن‌ها به تعامل بپردازد. اين آموزش‌ها ممكن است تا مدت‌ها طول بكشند و روند بهبود بسيار كند است. در صورتي كه رفتارهاي عمومي كودك اصلاح شده باشد، رفتارهاي اجتماعي او نيز بهبود مي‌يابند.

3. درمان مشكلات گفتار و زبان

متخصص كودكان استثنايي در اين نوع درمان بر روي گفتار كودك كار مي‌كنند و به او كمك مي‌كنند تا بتواند با استفاده از كلمات مناسب با ديگران ارتباط برقرار كند. ممكن است كودك مبتلا در صحبت كردن مشكلي نداشته‌باشد اما گاه لازم است طرز صحبت كردن و نوع كلماتي كه به كار مي‌برد و يا تن صداي او هنگام حرف زدن اصلاح شود. مثلا در اين آموزش‌ها و اين نوع درمان مي‌تواند تن صداي متعجب را از تن صداي عصباني تشخيص داده و از آن‌ها در موقعيت‌هاي مناسب استفاده كند. در اين حين استفاده از زبان بدن نيز به كودك مبتلا آموزش داده مي‌شود.

4. درمان‌هاي شناختي رفتاري در درمان سندرم آسپرگر

در اين نوع درمان بر احساسات و افكار كودك مبتلا كار مي‌شود. متخصص كودكان استثنايي به فرزند شما كمك مي‌كند تا افكار خود را تغيير دهد و احساساتش را به شيوه‌اي سازگارتر به دور از پرخاش بروز دهد. بعد از درمان مي‌تواند به يك كنترل نسبي در مورد رفتارهاي پرخاشگرانه و ناگهاني و وسواس‌هايش دست يابد.

5. درمان با بررسي رفتارهاي تثبيت شده

در اين روش رفتارهاي مثبت و مناسب كودك تشويق و تقويت مي‌شوند و رفتارهاي مخالف با آن‌ها كه از نشانگان آسپرگز نشأت مي‌گيرند، حذف مي‌شوند و يا كاهش مي يابند. همچنين در اين روش درمانگر استعدادهاي كودك مبتلا را شناسايي كرده و سعي مي‌كند آن‌ها را تقويت كند و افزايش دهد.

6. دارو در درمان نشانگان آسپرگر

هيچ گونه دارويي مخصوص كودكان مبتلا به آسپرگر از طرف سازمان دارو و درمان تعريف نشده‌است، با اين حال گروهي از داروها مي‌توانند در درمان اختلالات همراه با آسپرگر مانند افسردگي، استرس و اضطراب مؤثر باشند. پزشك ممكن است بر اساس صلاح ديد خود داروهاي ضد روان‌پريشي، مهار كننده‌هاي باز جذب سروتونين انتخابي و يا داروهاي تحريك كننده تجويز كند.

7. درمان‌هاي جايگزين

گاه براي درمان اين كودكان از رژيم‌هاي غذايي خاصي استفاده مي‌كنند كه فاقد گلوتن و حاوي مكمل‌هاي ويتاميني است. گنجاندن روغن ماهي در تغذيه اين كودكان به كاهش استرس و اضطراب و مشكلات شناختي در آن‌‌ها كمك مي‌كند. از ديگر درمان‌هاي جايگزين براي اين كودكان مي‌توان به درمان يگپارچگي حسي، طب سوزني، ماساژ درماني و البته موسيقي درمان اشاره كرد كه تأثير بسزايي در كاهش علائم اين بيماران دارد. پيشنهاد مي‌كنيم مقاله موسيقي درماني در كودكان اوتيسم را مطالعه كنيد.

8. نقش بازي كردن روشي در درمان آسپرگر

مبتلايان به سندرم آسپرگر به دليل ضعف مهارت‌هاي اجتماعي اغلب نمي‌دانند چطور از ديگران تعريف و تمجديد كنند. اين مشكل با نقش بازي كردن قابل حل است. همچنين روش ديگر آن است كه درمانگر از آن‌ها مي‌خواهد تا رفتارهاي ديگران را تماشا كند و اشتباهات آن‌ها را حدس بزند.

9. درمان با استفاده از داستان گويي

كودكان مبتلا به آسپرگر معمولا از كتاب‌هايي كه عكس دارند لذت مي‌برند و دوست دارند آن‌ها را تماشا كنند مخصوصا كتاب‌هايي كه عكس چهره در آن‌ها كشيده شده؛ اين كتاب‌هاي داستان با عكس‌ها حالات عاطفي گوناگون را نشان مي‌دهد و مي‌تواند بسيار مفيد باشد. كتاب‌هايي كه موقعيت‌هايي را توصيف مي‌كنند و شامل حركات و اعمال خاصي هستند براي كمك به اين كودكان مؤثرند.

براي دريافت مشاوره در زمينه شناخت اختلال آسپرگر و شيوه هاي كنترل و بهبود آن مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : سندرم آسپرگر | نشانگان ، علل و درمان آسپرگر