ناخن جويدن كودكان يك عادت ناخوشايند است كه در طبقه اختلالات رفتاري كودكان دسته بندي مي‌شود. اين عادت در كودكان از سنين ۲ تا ۵ سالگي آغاز مي‌گردد. در صورت عدم اصلاح به موقع، ممكن است اين رفتار در بزرگسالي نيز ادامه پيدا كند. كودكان روح آسيب پذيري دارند و معمولا ناخن جويدن آن‌ها ناشي از تنش‌ها و استرس‌هايي است كه در طول روز تجربه مي‌كنند. والدين در مرحله اول بايد علت ناخن جويدن را در كودك خود جستجو كنند. استفاده از تنبيه بدني شرايط را بدتر مي‌كند. با به كاربردن روش‌هايي ساده مي‌توانيد اين عادت را در كودك معصوم خود از بين ببريد. در ادامه شما را با اين روش‌ها و علت‌هاي ناخن جويدن كودكان آشنا خواهيم كرد.

منبع: ناخن جويدن كودكان | علت ها و روش هاي درمان ناخن جويدن كودكان

چرا كودكان ناخن مي جوند؟

گاهي عصبانيت بيش از حد در بچه‌ها باعث بروز چنين رفتاري مي‌شود. ناخن جويدن در كودكان كمرو و خجالتي نيز ديده مي‌شود. كودكاني كه خجالتي‌اند معمولاً در جمع دچار اضطراب شده و اولين واكنش آن‌ها جويدن ناخن است. براي اطلاع از عوامل بروز استرس در كودكان كليك كنيد.
اگر كودك‌تان تنها در موقعيت‌هايي مثل تلويزيون ديدن و يا در شرايط استرس زا ناخن خود را مي‌جود، جاي نگراني نيست؛ با افزايش سن، اين عادت كودكانه ترك خواهد شد.
اما اگر ناخن جويدن كودكان به صورت دائمي است، بايد علت آن را پيدا كنيد. ممكن است اتفاقاتي نظير طلاق والدين، جابه‌جايي منزل يا رفتن به مدرسه‌اي جديد باعث اضطراب و ناراحتي كودك شده باشد.
در واقع مي‌توان نتيجه گرفت كه ناخن جويدن پاسخي در برابر اضطراب، خستگي و اعتماد به نفس پايين است.

اما در برخي كودكان عادت ناخن جويدن با اختلالات روانپزشكي همراه است؛ بيماري‌هاي چون اختلال كمبود توجه و بيش فعالي، اختلال تومور، اختلال وسواس فكري، عقب ماندگي ذهني، اختلال افسردگي حاد، اختلال اضطراب عمومي، اختلال هراس و اختلال اضطراب جدايي، مي‌توانند دليلي بر ناخن جويدن كودكان باشند. براي آگاهي بيشتر از اضطراب جدايي كليك كنيد.

عوارض ناخن جويدن كودكان

بيشترين تاثير جويدن ناخن بر روي شكل ظاهري و زيبايي دستان است به طوري كه به تدريج اعتماد به نفس كودك كاهش مي‌يابد. همچنين ناخن جويدن يك عادت رفتاري ناپسند است و ديگران نگاه مثبتي نسبت به آن ندارند. اما برخي مواقع عوارض آن جدي‌تر مي‌شود؛مثلا ممكن است كودك پس از كندن ناخن آن را قورت دهد و در نتيجه مشكلات بسيار جدي همچون درد وخونريزي معده و عفونت به وجود آيد. مشكلات گوارش و آسيب‌هاي دهان و دندان نيز از ديگر خطرهاي جويدن ناخن هستند. از طرف ديگر ناخن ها سرشار از ميكروب و آلودگي‌اند و ممكن است از طريق جويدن وارد بدن شوند.  

والدين در مواجهه با ناخن جويدن كودكان چگونه بايد برخورد كنند؟

از كودك تان مستقيما نپرسيد كه چرا اين كار را انجام مي‌دهد. هرگز او را به خاطر انجام اين عمل سرزنش نكنيد. در قدم اول توجه كنيد كه كودكتان در چه مواقعي اين عمل را انجام مي‌دهد. روانشناسي كودك براي درك بهتر اين موضوع به شما كمك خواهد كرد. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه روانشناسي كودك كليك كنيد.

سعي كنيد كودك‌تان را براي صحبت در اين زمينه با ملايمت و آرامش كامل ياري كنيد. كودك بايد درباره‌ي نگراني‌هايش با شما صحبت كند. به حرف‌آوردن كودكان درباره‌ي اين موضوع كمي دشوار به نظر مي‌رسد. از جملاتي استفاده كنيد كه دليل واقعي ناخن جويدن كودكان نيست اما او را ترغيب به صحبت مي‌كند. مثلا مي‌توانيد به او بگوييد «ناخن‌هايت رو ميجوي كه تيزشون كني؟» و اينگونه راهي براي مكالمه درباره‌ي مشكل باز كنيد. مشاوره كودك براي حل موضوع در سريع ترين زمان و با بهترين روش شما را ياري خواهد كرد. براي آگاهي بيشتر از مشاوره كودك كليك كنيد.

در ادامه به بررسي راهكارهاي ترك عادت ناخن جويدن در كودكان مي‌پردازيم.

1. به خاطر ناخن جويدن كودكان تنبيه نكنيد

كودكان اين عادت را ناخودآگاه انجام مي‌دهند. بازداشتن كودك از انجام آن با دعوا و تنبيه وضع را خراب‌تر مي‌كند. هرگز او را به خاطر جويدن ناخن‌هايش كتك نزنيد. براي رفع اين مشكل قدم به قدم جلو برويد. مثلا بگوييد در هنگام غذا خوردن يا سر ميز شام ناخن جويدن ممنوع است. با وضع قوانين اين‌چنيني اين عمل را محدود و محدودتر كنيد. نگذاريد اين مسئله در خانواده بزرگ شده و به يك بحران تبديل شود. جملاتي نظير «حالمو بهم نزن» يا «اين چه كاريه»، اثرات احساسي به شدت مخربي دارند و نه تنها موجب ترك عادت نمي‌شوند بلكه شرايط را براي كودك سخت تر مي‌كنند. براي كسب اطلاعات بيشتر از تنبيه بدني كليك كنيد.

در واقع والدين نبايد به ناخن جويدن كودكان واكنش نشان دهند زيرا برخي از كودكان اين كار را براي جلب توجه ديگران انجام مي‌دهند. فقط سعي كنيد دست‌هاي كودك هميشه تميز نگه داشته شود. در مورد اين عادت با او صحبت كنيد اما درباره رفتارش قضاوت نكنيد. صحبت با او درباره ناخن جويدن نبايد باعث افزايش اضطراب وي شود. به او بگوييد كه اين مشكل را با كمك او حل خواهيد كرد و حتي پيشرفت كودك را مورد توجه و تشويق قرار دهيد.

2. كودك را مشغول كار ديگري كنيد

مشغول كردن كودك و يا ترغيب او به انجام كارهاي دستي مانند نواختن موسيقي، تمرين و فعاليت‌هاي ورزشي يا استفاده از توپ‌هاي كوچك مخصوص مي‌تواند موثر باشد.
از او كارهايي بخواهيد كه مجبور شود از انگشتانش استفاده كند. درست كردن كاردستي يا كشيدن نقاشي هم روش خوبي براي اين كار است.

3. بر روي انگشتان كودك داروي تلخ نزنيد

مي‌توانيد چسب زخم رنگي تهيه كنيد و به روي انگشتانش بزنيد. هرگز دنبال روش‌هايي مثل تهديد، پاشيدن فلفل و دارو‌هاي تلخ، بدمزه، بد رنگ و… به روي انگشتانش نباشيد. چون تجربه نشان داده اين روش‌ها نه تنها براي ترك ناخن جويدن كودكان مؤثر نيست، بلكه با ايجاد احساس گناهكاري و اضطراب در او بباعث افزايش آن مي‌شود.

4. به كودك خود تصوير نشان دهيد

بچه‌ها هميشه جذب تصاوير مي‌شوند تا كلمات. براي ترك ناخن جويدن مي‌توانيد از روش تصويري استفاده كنيد. از ناخن آسيب ديده تصويري تهيه كرده و وضعيت آن را با ناخن سالم مقايسه كنيد. تصوير ناخن‌هاي سالم و زيبا يا لاك زده را به آن‌ها نشان دهيد. مي‌توانيد زماني كه شروع به جويدن ناخن كرد يك آيينه مقابل او بگذاريد تا تصوير خودش را ببيند و از انجام اين عمل منصرف شود.

كودك را تشويق كنيد در مجلات، تصوير دست‌هاي زيبا را جست وجو كند يا روي كتاب و آينه بچسباند تا مرتب تصوير اين دست‌ها را با دست‌هاي خود مقايسه كند.
البته بدانيد هيچ‌كدام از اين روش‌ها بدون تكرار جوابگو نيستند و بايد صبر و حوصله به خرج دهيد. براي كسب اطلاعات بيشتر از اختلالات رفتاري كودكان كليك كنيد.

5. ناخن هاي كودك را كوتاه نگه داريد

حتي تا مدت‌ها بعد از ترك عادت، ناخن‌هاي فرزند خود را كوتاه نگه داريد. ناخن‌هاي كوتاه شده لزوم كمتري دارند تا جويده شوند. سعي كنيد هر چند روز يك بار ناخن‌هايش را بگيريد و سوهان بزنيد تا حتي نتواند تكه‌هاي كوچك ناخن را به دندان بگيرد و عادت خود را دوباره شروع كند. تا زماني كه مطمئن شويد به طور كامل درمان شده است اين كار را انجام دهيد و به او بگوييد براي حفظ پاكيزگي و بهداشت لازم است.

6. دارو درماني ناخن جويدن كودكان

آخرين مرحله دارو درماني است؛ دارو درماني صرفا در موارد بسيار شديد و در كودكان بالاي 7 سال كه اضطراب بالايي دارند، استفاده مي‌شود. براي ترك ناخن جويدن از داروهاي ضد اضطراب مثل فلوكستين، هالوپريدول، ليتيوم و استيل سيستين (acetylcysteine) استفاده مي‌شود. براي اينكه بفهميد كودك شما نياز به دارو درماني دارد و به چه ميزان و چه داروهايي بايد مصرف كند حتما بايد به روانشناس كودك مراجعه كنيد.

كمك گرفتن از متخصص

در برخي مواقع ناخن جويدن كودكان نشانه‌اي از يك مشكل جدي است. اين مورد بسيار نادر است اما مي‌تواند ناشي از مشكلات و اختلالات رواني باشد. در اين صورت ناخن جويدن به قدري شديد خواهد شد كه به پوست و گوشت نيز آسيب بزند. در صورت مشاهده اين وضعيت، حتما به يك روانشناس مراجعه نماييد تا شرايط كودك را به طور كامل بررسي كند. براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه كودكان استثنايي كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه بهترين روش هاي ترك ناخن جويدن در كودكان مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: ناخن جويدن كودكان | علت ها و روش هاي درمان ناخن جويدن كودكان