ترس از ارتفاع يا همان فوبياي ارتفاع از جمله اختلالات اضطرابي است كه فرد ترس شديد، افراطي و مداوم از ارتفاع دارد. براي اين افراد تصور بودن در ارتفاعات نيز باعث ايجاد اضطراب مي‌شود و به صورت شناختي، حسي و جسماني بروز مي‌يابد. خوشبختانه روش‌هاي درماني موثري مانند درمان شناختي رفتاري براي اين نوع از فوبيا وجود دارد. در ادامه مقاله به بررسي علل، نشانه‌ها و درمان فوبي ارتفاع خواهيم پرداخت. پس تا انتهاي مطلب با ما همراه باشيد.

منبع: ترس از ارتفاع

ترس از ارتفاع | فوبياي ارتفاع

به طور كلي فوبيا شامل ترس‌هاي افراطي، غيرمنطقي و مداوم نسبت به يك شي يا وضعيت خاص مي‌باشد. افراد مبتلا به فوبياي ارتفاع به طور فعالانه‌اي از رفتن به ارتفاعات، ساختمان‌هاي بلند، آسانسورهاي شيشه‌اي بيرون از ساختمان و... اجتناب مي‌كنند. حتي تصور بودن در جايي بلند براي اين افراد موجب اضطراب شديد مي‌شود و علائم فوبيا را تجربه خواهند كرد. فوبياي ارتفاع داراي سه بعد مي‌باشد كه در ادامه به آن اشاره خواهيم كرد. 

شناختي

اين بعد از ترس مربوط به تفكراتي است كه فرد در مورد ارتفاع دارد. به طور مثال نوع نگرش فرد نسبت به سقوط كردن از ارتفاع مربوط به بعد شناختي مي‌باشد.

براي آشنايي بيشتر در زمينه انواع فوبيا كليك كنيد.

احساسات

احساسات شامل هرگونه رفتار غيرقابل كنترل مانند ترس و اضطراب شديد مي‌باشد كه فرد در هنگام قرار گيري در موقعيت ارتفاع از خود نشان مي‌دهد.

علائم جسماني

علائم جسماني همان علائم فيزيولوژيكي هستند كه فرد از خود نشان مي‌دهد و شامل بالا رفتن ضربان قلب، تعريق شديد، سرگيجه، مشكل در تنفس، لرزش دست و پا مي‌باشد.

افراد مبتلا به ترس از ارتفاع در زندگي روزمره خود دچار مشكل مي‌شوند. به عنوان مثال بالا رفتن از نردبان، رانندگي كردن روي پل، چرخ و فلك، ايستادن در تراس و موقعيت‌هاي مشابه براي آن‌ها اضطراب شديد به همراه دارد. تمام اين‌ها مي‌تواند منجر به اختلال در سبك زندگي فرد و پايين آمدن كيفيت زندگي او شود تا جايي كه باعث بروز اختلالات رواني ديگر از جمله اضطراب، افسردگي و وسواس فكري عملي گردد.

براي آگاهي بيشتر در زمينه افسردگي كليك كنيد.

علائم ترس از ارتفاع

علائم فوبياي ارتفاع در افرادي كه به آن مبتلا هستند متفاوت است. در موارد خفيف افراد مبتلا ممكن است هنگام بودن در ارتفاعات احساس تنش و دلشوره داشته باشند، اما در موارد شديدتر حتي تصور بودن در ارتفاعات براي فرد، علائم شديد اضطراب و سرگيجه را به همراه دارد.

اولين نشانه ترس از ارتفاع سرگيجه است. افراد مبتلا هنگامي كه در بلندي قرار مي‌گيرند دچار سرگيجه مي شوند. ديگر علائم فوبياي ارتفاع شامل موارد زير مي‌باشد.

1- اضطراب افراطي در هنگام بودن در ارتفاعات

2- ايجاد علائم جسماني و رواني ترس مانند بالا رفتن ضربان قلب و احساس دلهره شديد بلافاصله بعد از بودن در ارتفاعات

3- تلاش بسيار زياد براي عدم مواجهه با مكان‌هاي بلند

4- اين علائم بيشتر از 6 ماه در فرد ادامه دارند و بر عملكرد وي در زندگي اجتماعي و روابط بين فردي و شغلي تاثير منفي مي‌گذارد.

براي اطلاعات بيشتر در زمينه اختلالات اضطرابي كليك كنيد.

علل ترس از ارتفاع

اصلي‌ترين علل ايجاد فوبياي ارتفاع شامل موارد زير مي‌باشد.

تجربيات ناگوار گذشته

ممكن است در گذشته براي فرد يا نزديكانش حادثه ناگواري در ارتفاعات رخ داده باشد، حتي ممكن است ارتفاع تداعي كننده آن حادثه باشد.

براي آگاهي بيشتر در زمينه فوبيا كليك كنيد.

تفكرات فرد در مورد ارتفاع

تفكرات نقش مهمي در به وجود آمدن اين نوع از فوبيا دارد. به عنوان مثال تفكراتي مانند اين كه اگر در لبه يك بلندي بايستم ممكن است وسوسه شوم كه بپرم و يا ممكن است ديگران مرا هل بدهند، ممكن است تعادلم را از دست بدهم، ساختمان ساختار ضعيفي دارد و ممكن است خراب شود و ممكن است سرگيجه بگيرم و سقوط كنم همگي در به وجود آمدن فوبياي ارتفاع نقش دارند.

نقش حفاظت كنندگي پرهيز از ارتفاع

تحقيقاتي كه در دانشگاه بركلي كاليفرنيا انجام شد، نشان داد كه نوزادان پس از مدت كوتاهي مي‌آموزند كه بايد در مكان‌هاي بلند احتياط كنند. در نتيجه به نظر مي‌رسد كه ترس از ارتفاع مي‌تواند يك مكانيسم اكتسابي براي حفاظت از خود باشد.

براي آگاهي بيشتر در زمينه ترس از هواپيما كليك كنيد.

درمان ترس از ارتفاع يا فوبياي ارتفاع

درمان فوبيا با روش‌هاي مختلفي در جلسات مشاوره كنترل استرس انجام مي‌شود، اما در ادامه سه روش درماني كارآمد براي درمان ترس از ارتفاع را شرح داده ايم.

براي آگاهي بيشتر در زمينه مشاوره كنترل استرس كليك كنيد.

شناخت درماني

درمان شناختي يكي از موثرترين راهكارهاي درماني براي ترس از ارتفاع است. افرادي كه فوبياي ارتفاع يا بلند هراسي دارند، بودن در بلندي را بسيار خطرناك‌تر از چيزي كه هست مي‌پندارند. اين درمان طرز فكر افراد مبتلا را نسبت به ارتفاع تغيير مي‌دهد.

حساسيت زدايي منظم

حساسيت زدايي منظم روش ديگري در درمان فوبيا است. اين روش درماني سه مرحله دارد كه شامل موارد زير مي‌باشد.

الف) تهيه ليست از حالت‌ها و موقعيت‌هايي كه در فرد اضطراب ايجاد مي‌كند. به ترتيب از محركي كه كمترين اضطراب را ايجاد مي‌كند تا اضطراب آورترين محرك

ب) يادگيري روش‌هاي آرميدگي و ريلكسيشن

ج) تصور كردن سلسله مراتب ليست از محركي كه كمترين اضطراب را ايجاد مي‌كند به ترتيب تا اضطراب آور ترين، در حالي كه فرد كاملا ريلكس است.

براي شناخت بيشتر در زمينه درمان فوبيا كليك كنيد.

مواجهه درماني

اين روش درماني شباهت زيادي با روش حساسيت زدايي منظم دارد. فرد در معرض سلسله مراتب قرار مي‌گيرد با اين تفاوت كه فرد احساس اضطراب را در هر مرحله حفظ مي‌كند تا به تدريج اين اضطراب براي فرد عادي شود. براي آن كه روش‌هاي درماني موثر واقع شود، فرد مبتلا بايد نسبت به مسئله خود و عامل ايجاد كننده آن آگاهي پيدا كند. شركت در جلسات درماني و مشاوره روانشناسي تخصصي با به كارگيري بهترين روش‌هاي درمان فوبيا و متعهد ماندن شما به برنامه درماني، باعث مي‌شود ترس از ارتفاع به راحتي درمان شود. در موارد شديدتر، مي‌توان ابتدا از يك دوره دارو درماني مانند داروهاي ضد اضطراب و ضد افسردگي استفاده كرد.

براي اطلاعات بيشتر در زمينه داروهاي ضد اضطراب و ضد افسردگي كليك كنيد.

سوالات متداول درباره ترس از ارتفاع

بهترين راهكار درماني براي ترس از ارتفاع چيست؟ 

درمان شناختي رفتاري يا همان CBT از درمان‌هاي موثر براي انواع فوبياها مخصوصا فوبياي ارتفاع است. البته نوع درمان بسته به شرايط فرد مراجعه كننده نيز دارد. با اين حال همه درمان‌هاي موجود اثربخش هستند. 

چه موقعي بايد به روانشناس مراجعه كنيم؟

در صورتي كه اين نوع از فوبيا عملكرد و كيفيت زندگي شما را با تهديد مواجه كرد و باعث مختل شدن زندگي شما گرديد بهتر است هرچه زودتر به روانشناس مراجعه كنيد تا از بدتر شدن اوضاع پيشگيري شود.

براي دريافت مشاوره در زمينه تشخيص و درمان ترس از ارتفاع مي توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي حامي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع: ترس از ارتفاع