چرا پدر و مادران بين فرزندان تبعيض قائل مي‌شوند؟

اغلب پدر و مادرها در نظر خود ميان فرزندانشان هيچ تفاوتي قائل نشده و با همه فرزندانشان به يك شكل برخورد مي‌كنند. اما معمولا فرزندان چنين ديدگاهي نداشته و از تبعيض پدر مادرشان شكايت مي‌كنند. در واقع عواملي به طور ناخواسته باعث چنين تبعيض ميان فرزندان مي‌شود. برخي از اين عوامل زمينه ساز عبارتند از:

1- ترتيب تولد بچه‌ها

يكي از ويژگي‌هايي كه بر شخصيت افراد تاثير دارد، ترتيب تولد آن‌هاست. بچه‌هاي ارشد خانواده ويژگي‌هاي متفاوت و انتظارات متفاوتي از خانواده را برآورده مي‌كنند. اين موضوع باعث مي‌شود در رفتار، نحوه كنار آمدن او با مسائل زندگي و... تفاوت‌هايي ايجاد شود. فرزندان اول بيشتر قانون گذاري مي‌كند و كمتر حاضر به پيروي هستند، در حالي كه فرزند دوم ممكن است بيشتر در پي پيروي از قانون پدر و مادر باشد تا قانون برادر بزرگ تر! بنابراين اگر والدين از اين تفاوت بي خبر باشند، با مشكلات زيادي روبرو خواهند شد.

2- حوادث و اتفاقات ناگهاني

هر كدام از فرزندان ممكن است در شرايط متفاوتي به دنيا آمده باشند، يكي در زمان جنگ و ديگري در زماني كه والدين سن بيشتري داشته‌اند به دنيا آمده باشد. حتي شرايط خانه نيز موثر است، يكي در خانه اي حياط دار و ديگري در آپارتمان دوران كودكي را مي‌گذراند. به طبع اين تفاوت‌ها رفتار پدر و مادر نمي‌تواند يكسان باشد.

3- جنسيت و ظاهر بچه‌ها

جنسيت بچه‌ها نيز عامل بسيار مهمي است كه از ديرباز مسئله سازي بوده است. خيلي از خانواده‌ها به دختر دوست بودن يا پسر دوست بودن، زبان زد خاص و عام شده‌اند. اين نوع نگاه براي فرزندان بسيار شكننده است و در نتيجه اين احساس تبعيض پيامدهاي خاص خود را دارد. والدين بر اساس ظاهر و جنسيت فرزندان به صورت ناخودآگاه رفتارهاي متفاوتي انجام مي‌دهند. با كودكي كه بيشتر لبخند مي‌زند، راحت‌تر ارتباط مي‌توان برقرار كرد و يا دختران بيشتر به صحبت كردن علاقه نشان مي‌دهند. والدين با توجه به اين تفاوت‌ها مي‌توانند در دام تبعيض ميان فرزندان نيافتند.

پيامدهاي تبعيض بين فرزندان

عدم توجه والدين به رفتار و سبك تربيتي كه اتخاذ كرده‌اند مي‌تواند منجر به پيامدهايي شود كه برطرف كردن آن‌ها را گاه سخت و غير ممكن بكند. تبعيض ميان فرزندان پيامدهاي زير را به بار خواهد آورد:

1-كينه توزي و انتقام

وقتي كه والدين نسبت به يكي از فرزندان توجه بيشتري نشان بدهند، فرزندان نسبت به والدين و فرزند مورد توجه احساس كينه و نفرت پيدا مي‌كنند و درصدد انتقام جويي دست به اعمالي مي‌زنند. بنابراين اين تبعيض والدين از فرد يك شخصيت خشمگين و عصباني مي‌سازد كه هميشه در پي بهانه‌هايي براي ايجاد درگيري مي‌باشد. چنين فردي به دليل رفتارهاي ناپسند و خودخواهانه در خارج از خانواده و جامعۀ دوستان نيز مورد بي توجهي قرار مي‌گيرد و در نهايت به فردي گوشه گير و منزوي تبديل مي‌شود. چنين كودكاني معمولا در آينده اي نه چندان دور لازم است با يك مشاور براي حل مشكلات روحي و رواني ايجاد شده، صحبت كنند.

2-ترس و اضطراب

ريشه بسياري از ترس‌ها و اضطراب‌ها در كودكي افراد يافت مي‌شود. اين افراد پس از جلسات متعدد و صحبت‌ها و ريشه يابي‌هايي كه با روانشناس خود دارند؛ متوجه مي‌شوند ترس‌ها و اضطراب‌هاي آن‌ها به دليل نوعي احساس تنهايي و نداشتن تكيه گاه مطمئن در دوران كودكي بوده است. بيشتر اين افراد در خانواده‌هايي بزرگ شده‌اند كه نوعي تبعيض ميان فرزندان وجود داشته است.

3-تخريب اعتماد به نفس

زماني كه در خانواده براي فرزند خود ارزش قائل نمي‌شويد؛ در واقع او را "جنس درجه دوم" و يا "كسي كه ارزش كمتري دارد" در نظر مي‌گيريد. در چنين وضعي نبايد انتظار داشته باشيد كه فرزندتان از اعتماد به نفس بالايي برخوردار باشد. اعتماد به نفس يكي از مهم‌ترين حالات عاطفي است كه در محيط خانواده پايه ريزي مي‌شود. در خانواده اي كه تبعيض وجود دارد، فرد دچار حس خود كم بيني و سرخوردگي مي‌گردد.

4-كمبود محبت

تبعيض در خانواده باعث مي‌شود تا فرزند مورد تبعيض، كمتر در دسترس خانواده و كنار آن‌ها باشد. او تنهايي را به بودن در كنار خانواده ترجيح مي‌دهد و در نتيجه محبتي نيز دريافت نمي‌كند. فرزندي كه در خانواده مورد تبعيض والدين قرار مي‌گيرد به شدت احساس تنهايي و بي تكيه گاهي مي‌كند. چنين فردي در نهايت به عنوان يك تشنه محبت، به اجتماع وارد مي‌شود و به راحتي در دام دوستي‌هاي كاذب خياباني و سوء استفاده‌هاي عاطفي قرار خواهد گرفت.

روش هايي براي والدين جهت جلوگيري از تبعيض در خانواده

والدين تنها با توجه به نكات ريز اما مهمي مي‌توانند براي فرزندان خود مشخص كنند كه بين آن‌ها تبعيض قائل نيستند و از پيامدهاي منفي تبعيض در خانواده جلوگيري كنند:

1- توجه به تفاوت‌ها

اين تفكر كه نبايد هيچ تفاوتي ميان فرزندان قائل شد و با همۀ آن‌ها به يك صورت رفتار كرد، امري غير ممكن و غير منطقي است. زيرا هر فردي ويژگي‌ها و خلقيات منحصر به فردي از همان زمان تولد به همراه دارد، اين تفاوت‌هاي فردي هر كدام برخورد خاص خود را مي‌طلبد. پس در مورد هر كدام از فرزندان بايد متناسب با جنسيت، سن، موقعيت خانواده و... رفتاري متفاوت داشت. توجه داشته باشيد كه اين تفاوت در برخورد تغييري در كليت سبك فرزندپروري شما ايجاد نمي‌كند.

2- ميزان توجه

موضوع نوع توجه والدين بر يك فرزند و رفتار مشابه براي تمام فرزندان نيست؛ بايد به خاطر داشته باشيد كه حتما لازم است كه به يك ميزان به فرزندانتان توجه نشان بدهيد. اين توجه مي‌تواند در انواع و گونه‌هاي متفاوتي ابراز گردد. زماني كه شما به يكي از فرزندان توجه لازم را ندهيد، استعداد هايش كشف نشده باقي مي‌ماند.

3- تغيير انتظارات

زماني كه انتظارات والدين از هركدام از فرزندان بر اساس استعداد او، شكل گرفته باشد، ديگر فرزندان نيازي نمي‌بينند براي برآورده كردن انتظارات پدر و مادرشان از خواهر و برادر خود تقليد كنند. در اين شرايط ديگر شاهد حسادت بچه‌ها نسبت به يكديگر نخواهيد بود. بلكه هر كدام از فرزنداتان با رفتارهايي خلاقانه به زندگي شما رنگ جديدي مي‌دهند.

4- شناخت فرزندان

هر كدام از فرزندان در زمان‌هاي متفاوتي به والدين نياز دارند و بر اساس شخصيت و تفاوت‌هايي كه دارند، نوع همدردي و حضور متفاوتي را مي‌طلبند. پدر و مادرها بيشتر از روي ناآگاهي به چگونگي رفتار، در دام تبعيض مي‌افتند. بهتر است والدين عوامل ايجاد تفاوت‌ها را بشناسند و بر اساس اين تفاوت‌ها نوع رفتارشان متفاوت باشد تا ديگر از روي ندانم كاري، در وضعيت كنوني گير نكنند. مشاوره كودك به شما كمك مي‌كند تا از همان دوران كودكي اين تفاوت‌ها را بهتر بشناسيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه راه‌هاي مقابله با تبعيض ميان فرزندان مي‌توانيد با مشاوران مركز مشاوره روانشناسي هنر زندگي از طريق تلفن ثابت از كل كشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگيريد.

منبع : تبعيض ميان فرزندان | علت و راه هاي جلوگيري از تبعيض ميان فرزندان